TÜTÜN, TÜTÜN
MAMULLERİ, MAKARON, YAPRAK SİGARA KÂĞIDI, SİGARA FİLTRESİ, ALKOL VE ALKOLLÜ
İÇKİLERİN ÜRETİM VE/VEYA TİCARETİ FAALİYETİNDE BULUNANLARDAN TEMİNAT ALINMASINA
İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
Tarım ve Orman
Bakanlığından: 30.04.2024 Tarih ve 32532 Sayılı R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; tütün üreticileri ile tütün
üretim ve pazarlama kooperatifleri hariç olmak üzere; tütün, tütün mamulleri,
makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi, alkol ve alkollü içkilerin
üretim ve ithalatı faaliyetleri ile tütün ticareti yetki belgesi kapsamında
faaliyette bulunanlar veya bulunmak üzere Bakanlığa başvuru yapanlar ile belge
tadili veya süre uzatımına ilişkin talepleri olanlardan teminat alınmasına
yönelik usul ve esasların belirlenmesidir.
(2) Bu Yönetmelik, tütün üreticileri ile tütün üretim ve pazarlama
kooperatifleri hariç olmak üzere; tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak
sigara kâğıdı, sigara filtresi, alkol ve alkollü içkilerin üretim ve ithalatı
faaliyetleri ile tütün ticareti yetki belgesi kapsamında faaliyette bulunanlar
veya bulunmak üzere Bakanlığa başvuru yapanlar ile belge tadili veya süre
uzatımına ilişkin talepleri olanlardan alınacak teminat tutarlarının
belirlenmesine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 3/1/2002 tarihli ve 4733 sayılı Tütün,
Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanunun 8/A maddesine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
b) Daire Başkanlığı: Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol
Dairesi Başkanlığını,
c) Muhasebe Birimi: Tarım ve Orman Bakanlığı Merkez Muhasebe
Birimini,
ç) Teminat: 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında sayılan
para ve bankalar tarafından verilen süresiz ve şartsız teminat mektubunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Teminat Alınması, Türü, Verme Zamanı ve Yeri,
Güncellenmesi, İadesi
Teminat alınması
MADDE 4- (1) Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve sigara
filtresi sektörlerinde, Tesis Kurma Uygunluk Belgesi ve/veya Üretim ve Faaliyet
Uygunluk Belgesi bulunanlar ile bu belgeleri almak ya da üretim tesisini
devralmak amacıyla başvuru yapan gerçek ve tüzel kişilerden;
a) Sigara kategorisinde yıllık tek vardiyada teorik üretim
kapasitesi; 20.000.000.000 adete kadar (20.000.000.000 adet dahil) olanlardan
kırkmilyon Türk lirası, 20.000.000.000 adetten 40.000.000.000 adete kadar
(40.000.000.000 adet dahil) olanlardan kırkbeşmilyon Türk
lirası, 40.000.000.000 adetten fazla olanlardan
ellimilyon Türk lirası,
b) Makaron kategorisinde yıllık tek vardiyada teorik üretim
kapasitesi; 3.000.000.000 adete kadar (3.000.000.000 adet dahil) olanlardan
kırkmilyon Türk lirası, 3.000.000.000 adetten 4.000.000.000 adete kadar
(4.000.000.000 adet dahil) olanlardan kırkbeşmilyon Türk
lirası, 4.000.000.000 adetten fazla olanlardan ellimilyon Türk
lirası,
c) Nargilelik tütün mamulü kategorisinde yıllık tek vardiyada
teorik üretim kapasitesi; 300 tona kadar (300 ton dahil) olanlardan beşmilyon
Türk lirası, 300 tondan 600 tona kadar (600 ton dahil) olanlardan onmilyon Türk
lirası, 600 tondan fazla olanlardan onbeşmilyon Türk lirası,
ç) Puro ve sigarillo kategorisinde yıllık tek vardiyada teorik
üretim kapasitesi; 50 tona kadar (50 dahil) olanlardan onmilyon Türk lirası, 50
tondan 100 tona kadar (100 ton dahil) olanlardan onbeşmilyon Türk lirası, 100
tondan fazla olanlardan yirmimilyon Türk lirası,
d) Sarmalık kıyılmış tütün mamulü kategorisinde yıllık tek
vardiyada teorik üretim kapasitesi; 500 tona kadar (500 ton dahil) olanlardan
beşmilyon Türk lirası, 500 tondan 1.000 tona kadar (1.000 ton dahil) olanlardan
onmilyon Türk lirası, 1.000 tondan fazla olanlardan onbeşmilyon Türk
lirası,
e) Pipoluk tütün mamulü kategorisinde yıllık tek vardiyada teorik
üretim kapasitesi; 200 tona kadar (200 ton dahil) olanlardan dörtmilyon Türk
lirası, 200 tondan 400 yüz tona kadar (400 ton dahil) olanlardan sekizmilyon
Türk lirası, 400 tondan fazla olanlardan onmilyon Türk lirası,
f) Yaprak sigara kağıdı kategorisinde yıllık tek vardiyada teorik
üretim kapasitesi; 3.000.000.000 adete kadar (3.000.000.000 adet dahil)
olanlardan üçmilyon Türk lirası, 3.000.000.000 adetten fazla olanlardan
beşmilyon Türk lirası,
g) Sigara filtresi kategorisinde yıllık tek vardiyada teorik
üretim kapasitesi; 5.000.000.000 adete kadar (5.000.000.000 adet dahil)
olanlardan üçmilyon Türk lirası, 5.000.000.000 adetten fazla olanlardan
beşmilyon Türk lirası,
teminat alınır.
(2) Tütün İşleme Tesisi Kurma Uygunluk Belgesi ve/veya Tütün
İşleme Tesisi Faaliyet Uygunluk Belgesi bulunanlar ile bu belgeleri almak ya da
işleme tesisini devralmak amacıyla başvuru yapan gerçek ve tüzel kişilerden
günlük teorik üretim kapasitesi; 50 tona kadar (50 ton dahil) olanlardan
beşmilyon Türk lirası, 50 tondan fazla olanlardan onmilyon Türk lirası teminat
alınır.
(3) Alkollü içki sektöründe, Tesis Kurma İzin Belgesi ve/veya
Üretim İzin Belgesi bulunanlar ile bu belgeleri almak ya da üretim tesisini
devralmak amacıyla başvuru yapan gerçek ve tüzel kişilerden;
a) Fermente alkollü içki ana kategorisinde yıllık üretim
kapasitesi; 20.000 litreye kadar (20.000 litre dahil) olanlardan beşyüzbin Türk
lirası, 20.000 litreden 100.000 litreye kadar (100.000 litre dahil) olanlardan
birmilyon Türk lirası, 100.000 litreden 300.000 litreye kadar (300.000 litre
dahil) olanlardan ikimilyon Türk lirası, 300.000 litreden 2.000.000 litreye
kadar (2.000.000 litre dahil) olanlardan dörtmilyon Türk lirası, 2.000.000 litreden
10.000.000 litreye kadar (10.000.000 litre dahil) olanlardan sekizmilyon Türk
lirası, 10.000.000 litreden 50.000.000 litreye kadar (50.000.000 litre dahil)
olanlardan onbeşmilyon Türk lirası, 50.000.000 litreden fazla olanlardan
ellimilyon Türk lirası,
b) Distile alkollü içki ana kategorisinde yıllık üretim
kapasitesi; 2.000.000 litreye kadar (2.000.000 litre dahil) olanlardan
dörtmilyon Türk lirası, 2.000.000 litreden 5.000.000 litreye kadar (5.000.000
litre dahil) olanlardan sekizmilyon Türk lirası, 5.000.000 litreden 10.000.000
litreye kadar (10.000.000 litre dahil) olanlardan onikimilyon Türk lirası,
10.000.000 litreden 50.000.000 litreye kadar (50.000.000 litre dahil)
olanlardan onbeşmilyon Türk lirası, 50.000.000 litreden fazla olanlardan
ellimilyon Türk lirası,
(4) Alkol sektöründe Tesis Kurma Uygunluk Belgesi, İşleme İzin
Belgesi, Üretim ve Faaliyet Uygunluk Belgesi bulunanlar ile bu belgeleri almak
ya da üretim ve işleme tesisini devralmak amacıyla başvuru yapan gerçek ve
tüzel kişilerden;
a) Etil alkol üretim tesislerinden yıllık üretim kapasitesi;
10.000.000 litreye kadar (10.000.000 dahil) olanlardan onbeşmilyon Türk lirası,
10.000.000 litreden fazla olanlardan yirmibeşmilyon Türk lirası,
b) Metanol üreticilerinden beşmilyon Türk
lirası,
c) Etil alkol işleme tesisi olanlardan beşmilyon Türk Lirası,
metanol işleme tesisi olanlardan birmilyon Türk lirası,
ç) Etil alkol ve metanol işleme tesisi olanlardan altımilyon Türk
lirası,
teminat alınır.
(5) Puro ve Sigarillo İthalatı Yetki Belgesi bulunanlar ile bu
belgeyi almak amacıyla başvuru yapan gerçek ve tüzel kişilerden birmilyon Türk
lirası teminat alınır.
(6) Tütün Ticareti Yetki Belgesi bulunanlar ile bu belgeyi almak
amacıyla başvuru yapan gerçek ve tüzel kişilerden birmilyon Türk lirası teminat
alınır.
(7) Alkol ve Alkol İçki İthalatı için Dağıtım Yetki Belgesi ve
Dağıtım Uygunluk Belgesi bulunanlar ile bu belgeleri almak için başvuru
yapanlardan;
a) Fermente alkollü içki ana kategorisinde yıllık faaliyet hacmi;
20.000 litreye kadar (20.000 litre dahil) olanlardan beşyüzbin Türk lirası,
20.000 litreden 100.000 litreye kadar (100.000 litre dahil) olanlardan
birmilyon Türk lirası, 100.000 litreden 300.000 litreye kadar (300.000 litre
dahil) olanlardan ikimilyon Türk lirası, 300.000 litreden 2.000.000 litreye
kadar (2.000.000 litre dahil) olanlardan dörtmilyon Türk lirası, 2.000.000
litreden 10.000.000 litreye kadar (10.000.000 litre dahil) olanlardan sekizmilyon
Türk lirası, 10.000.000 litreden fazla olanlardan onbeşmilyon Türk
lirası,
b) Distile alkollü içki ana kategorisinde yıllık
faaliyet hacmi; 20.000 litreye kadar (20.000 litre dahil) olanlardan beşyüzbin
Türk lirası, 20.000 litreden 100.000 litreye kadar (100.000 litre
dahil) olanlardan birmilyon Türk lirası, 100.000 litreden 300.000 litreye kadar
(300.000 litre dahil) olanlardan ikimilyon Türk lirası, 300.000 litreden
2.000.000 litreye kadar (2.000.000 litre dahil) olanlardan dörtmilyon Türk lirası, 2.000.000
litreden 10.000.000 litreye kadar (10.000.000 litre dahil) sekizmilyon Türk
lirası, 10.000.000 litreden fazla olanlardan onbeşmilyon Türk lirası,
c) Etil alkol ithalatı yapanlardan ellimilyon Türk
lirası,
ç) Metanol ithalatı yapanlardan beşmilyon Türk
lirası,
d) Sadece analiz amaçlı etil alkol ithalatı
yapanlardan beşmilyon Türk lirası,
e) Sadece analiz amaçlı metanol ithalatı
yapanlardan birmilyon Türk lirası,
f) Sadece analiz amaçlı etil alkol ve metanol ithalatı yapanlardan
altımilyon Türk lirası,
teminat alınır.
(8) Tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kağıdı, sigara
filtresi ile alkol ve alkollü içki üretici firmalarının proje revizyonu ve/veya
proje tadilatı kapsamında yıllık kapasitelerinin değişmesi ile alkollü içki ithalatçı
firmalarının faaliyet hacimlerinin değişmesi durumunda teminat tutarları yeni
duruma göre güncellenir.
(9) Tesis Kurma Uygunluk Belgesi, Tesis Kurma İzin Belgesi ve
Tütün İşleme Tesisi Kurma Uygunluk Belgesi alınması aşamasında verilen teminat
miktarı, Üretim ve Faaliyet Uygunluk Belgesi alınması aşamasında güncellenerek
devam ettirilir.
(10) Tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kağıdı, sigara
filtresi, alkol ve alkollü içki sektörlerinde faaliyet gösteren gerçek ve tüzel
kişilerden bu Yönetmelik kapsamında alınacak teminat tutarının toplamı
ellimilyon Türk lirasını geçemez.
(11) Tütün ve/veya tütün mamulleri sektöründe tütün işleme tesisi,
sigara, sarmalık kıyılmış tütün mamulü, nargilelik tütün mamulü, pipoluk tütün
mamulü ile puro ve sigarillo kategorilerinin herhangi birinde üretim tesisi
bulunan veya tesis kurma aşamasında olan gerçek veya tüzel kişilerden Tütün
Ticareti Yetki Belgesi için ayrıca teminat alınmaz.
(12) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve
Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan
idare ve kurumlar ile 5018 sayılı Kanunda tanımlanan mahalli idareler ve bu
idareler tarafından kurulan işletmeler, özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum,
kurul, üst kurul ve kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı
ortaklıkları, müessese ve işletmeleri, sermayesinin yüzde ellisinden fazlası
kamuya ait diğer ortaklıklar ve kamu kurum ve kuruluşları ile iştiraklerine ait
firmalardan, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri nedeniyle teminat alınmaz.
Teminat türü, verme zamanı ve yeri
MADDE 5- (1) 4 üncü madde kapsamında teminat vermekle yükümlü olanlar
3 üncü maddede tanımlanan teminatların birini veya birden fazlasını birlikte
verebilirler.
(2) Teminatın bankalar tarafından verilecek teminat mektubu olması
halinde bunlar, bu Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan örneğe uygun olarak süresiz
ve şartsız olarak düzenlenir ve Daire Başkanlığına verilir. İlgili teminat
mektubu, Daire Başkanlığınca ilgili bankadan teyidini müteakip kabul edilir ve
bir yazı ekinde Muhasebe Birimine gönderilir.
(3) 4 üncü madde kapsamında verilecek teminatlar, teminat tutarını
karşılaması şartıyla, 3 üncü maddede tanımlanan türde teminatla
değiştirilebilir.
(4) Belge almak için başvuru yapan gerçek ve tüzel kişiler, ilgili
belgenin düzenlenmesi öncesinde 4 üncü madde kapsamında belirlenen
teminatlardan; teminat mektuplarını Daire Başkanlığına, diğer
teminatları Muhasebe Birimine vermek zorundadır.
(5) Alınan teminatlar Daire Başkanlığınca, teminat verenin gelir
veya kurumlar vergisi (bu vergilerden mükellefiyeti bulunmayanların katma değer
vergisi) yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesine ve Sosyal Güvenlik Kurumuna;
teminatın türü, tutarı ve alındığı tarih bilgilerine de yer verilmek suretiyle
bildirilir.
(6) Teminat alınan gerçek ve tüzel kişilerin; teminatın alındığı
tarihten sonra vadesi geçen idari para cezası, vergi dairesi ve Sosyal Güvenlik
Kurumuna 6183 sayılı Kanun kapsamındaki borcunun, her bir alacaklı idare
itibarıyla ayrı ayrı dikkate alınmak kaydıyla, alınan teminatın %10’unu aşması
halinde, alınan teminatın paraya çevrilmesi ilgili idarece Daire Başkanlığından
talep edilir. Daire Başkanlığı, teminatın paraya çevrilmesi talebi üzerine
diğer idarelerden; teminat verenin, teminat verilmesini müteakip vadesi geçen
borçların bilgilerini temin ederek toplam borç tutarını dikkate almak suretiyle
teminatın paraya çevrilmesini sağlayarak bu tutarı Muhasebe Birimine vereceği
talimatla ilgili idareye gönderir. Birden fazla idareye ait toplam borç
tutarının verilen teminattan yüksek olması hâlinde paraya çevrilen tutar
alacaklı idareler arasında garameten taksim edilerek gönderilir.
(7) Teminat verenin gelir veya kurumlar vergisi (bu vergilerden
mükellefiyeti bulunmayanların katma değer vergisi) yönünden bağlı bulunduğu
vergi dairesi, Daire Başkanlığından teminatın paraya çevrileceğine dair bir
yazı alması halinde, Daire Başkanlığına, teminat verenin bağlı olduğu tüm vergi
dairelerine olan bu Yönetmelik kapsamındaki borçlarını bildirir.
(8) Teminat verenin gelir veya kurumlar vergisi (bu vergilerden
mükellefiyeti bulunmayanların katma değer vergisi) yönünden bağlı bulunduğu
vergi dairesince bu Yönetmelik kapsamındaki borç toplamının teminatın %10’unu
aşıp aşmadığı mükellefin bağlı bulunduğu diğer vergi dairelerine olan borçlar
da dikkate alınarak her ayın yirminci gününe kadar araştırılır. Toplam borcun
teminatın %10’unu aşması halinde vergi daireleri itibarıyla borçlar Daire
Başkanlığına bildirilir.
(9) Vergi dairelerinin alacaklarına yönelik olarak aktarılacak tutarlar,
Daire Başkanlığının talimatı üzerine Muhasebe Birimince teminat verenin gelir
veya kurumlar vergisi (bu vergilerden mükellefiyeti bulunmayanların katma değer
vergisi) yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilir. Bu vergi dairesi,
aktarılan tutarı alacaklı vergi dairelerine dağıtır. Aktarılan tutarın
bildirilen alacakların tamamını karşılamaması halinde, bu tutar alacaklı vergi
daireleri arasında garameten taksim edilir.
(10) Bu Yönetmelik kapsamında alınan teminat tutarında azalma
olması halinde Daire Başkanlığı tarafından teminat verenden, eksilen teminatın
30 gün içinde tamamlanması istenir.
Teminatın güncellenmesi
MADDE 6- (1) Bu Yönetmelik kapsamında verilecek teminat tutarı,
Bakanlıkça farklı bir belirleme yapılmadığı sürece takvim yılı başından geçerli
olmak üzere her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213
sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan
edilen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde
yapılan hesaplamalarda yüz Türk lirası kesirleri dikkate alınmaz.
(2) Teminat vermekle yükümlü olanlar artan teminatlarını o yılın
ocak ayı sonuna kadar tamamlamak zorundadır.
Teminatın iadesi
MADDE 7- (1) Bu Yönetmelik kapsamında alınan teminatlar; ilgili
belgenin iptal edilmesi, faaliyetin sona ermesi veya tesisin devri halinde,
4733 sayılı Kanun kapsamında idari para cezası, Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi
geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile vergi dairelerine 6183 sayılı
Kanunun 22/A maddesi uyarınca takip edilen amme alacaklarından borcunun
olmaması, tesisin kapatılması veya faaliyetin sona erdirilmesi ve tasfiye
işlemleri için ilgili mevzuatında öngörülen hususların yerine getirilmesi ve
hakkında başlanılmış vergi incelemesi bulunmaması şartıyla talep üzerine Daire
Başkanlığınca Muhasebe Birimine verilecek talimatla ilgilisine iade edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Cezai Hükümler
Yaptırım
MADDE 8- (1) Bu Yönetmelik kapsamında verilmesi gereken teminatları
süresi içinde vermeyenlerin, güncellemeyenlerin ve eksilen teminatları süresi
içinde tamamlamayanların faaliyetlerine ilişkin belgeleri 4733 sayılı Kanunun
8/A maddesi kapsamında askıya alınır. Bu süre içinde söz konusu tesis için
başka bir gerçek veya tüzel kişiye de izin, uygunluk ve yetki belgesi verilmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla
faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişilerce 4 üncü madde kapsamında verilecek
teminatlardan; teminat mektupları Daire Başkanlığına, diğer teminatlar Muhasebe
Birimine, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 90 gün içinde
verilir.
Yürürlük
MADDE 9- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 10- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.
Ek için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/04/20240430-11-1.pdf