KORUNMASI GEREKLİ TAŞINIR KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ YURT DIŞINA ÇIKARILMASI VE YURDA SOKULMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığından:08.05.2020 tarih ve 31121 sayılı R.G.

MADDE 1 – 16/2/1984 tarihli ve 18314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Korunması Gerekli Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıklarının Yurt Dışına Çıkarılması ve Yurda Sokulması Hakkında Yönetmeliğin 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 1 – Bu Yönetmeliğin amacı, korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıklarının geçici olarak sergilenmek üzere, yurt dışına gönderilmesi esaslarıyla Türkiye’de görevli diplomatik ve konsüler temsilcilikler ile uluslararası kuruluşlar mensubu diplomatik statüye sahip kişilerin beraberinde getirecekleri ve götürecekleri bu tür varlıkların giriş ve çıkışlarında yapılacak işlemleri belirlemektir.”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 3 – Bu Yönetmelik, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 32 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 4 – Milli çıkarlarımızın gerektirdiği durumlarda, korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıklarının sergilenmek amacıyla yurt dışına çıkarılması, yükseköğretim kurumlarının arkeoloji ve sanat tarihi bölümlerinin başkanları arasından Kültür ve Turizm Bakanlığınca teşkil edilecek Bilim Kurulu kararı ve anılan Bakanlığın teklifi üzerine Cumhurbaşkanı kararıyla mümkündür.

Bilim Kurulu; Kültür ve Turizm Bakanlığınca yükseköğretim kurumlarının arkeoloji ve sanat tarihi öğrenimi yapan fakültelerinden beş tanesinin bölüm başkanlarından seçilir.

Seçilen bölüm başkanları, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürünün başkanlığında toplanır. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü bulunmadığı zamanlarda toplantıya konu ile ilgili genel müdür yardımcısı başkanlık eder.

Kurul üyesi bölüm başkanlarından birisi mazereti nedeniyle toplantıya katılamadığı takdirde, konu ile ilgili bölüm başkan yardımcısı katılır. Kararlar oy çokluğu ile alınır. Eşitlik halinde Başkanın oyu yönünde çoğunluk sağlanmış sayılır.

Bilim Kurulu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce sergi için yurt dışına gönderilmesi düşünülen taşınır kültür ve tabiat varlıklarını sadece bilimsel esaslar çerçevesinde inceleyerek karar verir.

Bakanlıkça ihtiyaç duyulduğunda kurul üyeleri toplantıya çağırılır. Kurul üyelerinin yükseköğretim kurumlarındaki bölüm başkanlığı görevleri devam ettiği sürece Bilim Kurulundaki görevleri de devam eder.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 5 – Bakanlıkların, kamu kurum ve kuruluşlarının, gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan taşınır kültür ve tabiat varlıklarının yurt içinden veya yurt dışından gelen teklifler üzerine sergilenmesi amacıyla yurt dışına çıkarılabilmeleri için;

a) Sergi düzenlemek isteğinde bulunan kuruluş sergiye dahil etmek istediği taşınır kültür ve tabiat varlıklarının envanter listesini hazırlayabilmek için, Dışişleri Bakanlığı kanalıyla Kültür ve Turizm Bakanlığına müracaat ederek ön izin talep eder.

b) Envanter listesinin hazırlanmasından sonra bu kuruluş, serginin amacı, yeri, tarihi, süresi, taşınır kültür ve tabiat varlıklarının envanter listesi ile gideceği ülke makamlarından sağlamış olduğu teminat ve diğer koşullarla ilgili bilgi ve belgeleri içeren dosyası ile Dışişleri Bakanlığına yeniden başvurur.

c) Dışişleri Bakanlığı, bu yoldaki müracaatları milli çıkarlarımız açısından ve diğer yönlerden değerlendirerek görüşü ile birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne iletir. Ancak askeri müzeler ile ilgili talepler için Milli Savunma Bakanlığının görüşünü de alır.

d) Durum, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce bu Yönetmelik çerçevesinde incelenir. Uygun görüldüğü takdirde, Bilim Kurulunun kararı da alınarak aşağıdaki belgeler ile birlikte dosya, Cumhurbaşkanı kararı alınmak üzere Cumhurbaşkanlığına arz edilir:

1) Taşınır kültür ve tabiat varlıklarının değerlerini de gösterir fotoğraflı envanter fişleri.

2) Sigorta poliçesi belgesi ve primin ödendiğine dair makbuz.

3) Yurt içinde ve yurt dışında nakil ve genel emniyet ile ilgili garanti belgeleri.

e) Kültür ve Turizm Bakanlığınca korunması gerekli taşınır kültür ve tabiat varlıklarının sergilenmesi amacıyla, yurt dışına çıkarılması istendiği takdirde de Dışişleri Bakanlığının görüşü alınır.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 6 – Taşınır kültür ve tabiat varlıklarının yurt dışına çıkarılmasında aşağıdaki şartlar aranır:

a) Bu varlıkların her türlü hasar, zarar, tecavüz, değişiklik ve kaybolma ihtimaline karşı sergileneceği ülke makamlarından teminat alınır.

b) Varlıklar sigortalanır.

c) Varlıkların sergi sonunda geri gönderileceği teminata bağlanır.

d) Varlıkların sağlığı, yapısal özelliği ve ünik olmaları gibi hususlar açısından gönderilmesi sakıncalı olanlar yerine mümkünse kopyaları gönderilir.

e) Yayın hakkı saklı olanların bu durumu da dikkate alınır.

f) Nakil ve ambalajlamanın varlıkların özelliklerine göre uzman bir firma tarafından yapılması sağlanır.

g) Varlıkların sigortalanmasına esas olacak değeri envanter kayıtları ile birlikte önceden tespit edilir.

h) Varlıklar sigorta poliçeleri ve sigorta priminin ödendiğine dair makbuz alınmadan bulunduğu yerden çıkarılamaz.

ı) Sergi süresi eserlerin ülkeden çıkış tarihinden itibaren bir ülke için bir yılı, sergi birkaç ülkeyi kapsayacaksa iki yılı geçemez. Bu sürelerin, serginin yer değiştirmesi dolayısıyla uzatılması için eserlerin yurt dışına çıkışını mümkün kılan işlemlerin yeniden gerçekleştirilerek izin alınması gerekir.”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 7 – Yurt dışına götürülecek sergilerde eserlerin paketlenmesi, nakli, açılması ve yeniden paketlenerek nakli aşamasında yeterli sayıda uzman Kültür ve Turizm Bakanlığınca görevlendirilir. Serginin niteliğine ve niceliğine göre, sergi süresince uzman görevlendirilmesi konusu Kültür ve Turizm Bakanlığınca değerlendirilir. Görevlendirilecek uzman Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü merkez ve taşra örgütünde en az üç yıl görev yapmış ihtisas elemanlarının arasından tercihen yabancı dil bilenlerden seçilir. Görevliler birden fazla ise bunlardan biri başkan olarak belirlenir. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı müzeler dışındaki kurum, kuruluş ve kişilerden eser gönderildiği takdirde ilgili kurum, kuruluş ve kişiler tarafından ayrıca yeterli sayıda eleman görevlendirilebilir.”

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 

“Diplomatik ve Konsüler Temsilcilikler ile Uluslararası Kuruluşlar Mensubu Diplomatik Statüye Sahip Kişilere İlişkin Hususlar

Madde 9 – Türkiye’de görevli yabancı diplomatik ve konsüler temsilcilikler ile uluslararası kuruluşlar mensubu diplomatik statüye sahip kişiler, ülkemize gelişlerinde ev eşyalarının ithali için Dışişleri Bakanlığına verecekleri takrire ekli listeye, beraberlerinde getirdikleri yabancı kökenli kültür varlıklarının (koleksiyonlar dahil), her birinin niteliklerini belirten fotoğraflı envanter listesini eklemek zorundadırlar. Bu listenin bir örneği Dışişleri Bakanlığı tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığına ulaştırılır. Bahsi geçen kişiler, Türkiye’yi terk edişlerinde beraberlerinde getirdikleri kültür varlıklarını bu listeye uygun olarak ülke dışına çıkarabilirler.”

MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 11 – 2863 sayılı Kanun ile ilgili yönetmelik hükümlerine göre yurt içinde korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı edinen diplomatik ve konsüler temsilcilikler ile uluslararası kuruluşlar mensubu diplomatik statüye sahip kişiler yurt dışına çıkışlarında bunları beraberinde götüremezler. Bunların yurt içinde değerlendirilmesi 10 uncu madde hükümlerine tabidir.”

MADDE 9 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 10 – Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür ve Turizm Bakanı, Dışişleri Bakanı ve Milli Savunma Bakanı müştereken yürütür.