T.C.
TİCARET
BAKANLIĞI
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
Sayı :17474625-162.01
Konu :Shea
Nut Küspesinin
Sınıflandırılması
14.05.2020 /
54210951
DAĞITIM YERLERİNE
Gümrük
ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerinden Bakanlığımıza intikal eden muhtelif yazılardan,
"Shea Nut Cake" ticari isimli eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılması
gereken tarife pozisyonunun tespitinde tereddütler yaşandığı anlaşılmıştır.
Türk
Gümrük Tarife Cetveli`nin "bitkisel katı veya sıvı yağların
ekstraksiyonundan (özütleme) (23.04 ve 23.05 pozisyonlarındakiler hariç)
artakalan küspe ve diğer katı artıklar (öğütülmüş veya pellet halinde olsun
olmasın)"ın sınıflandırıldığı 23.06 pozisyonuna ilişkin Açıklama Notlarında,
23.06 pozisyonunun 23.04 veya 23.05 pozisyonlarında yer alanlar hariç olmak üzere
yağlı tohumlardan, yağlı meyvelerden ve hububat tohumlarının rüşeyminden çözücülerle
veya prese ilave edilmek suretiyle veya santrifüj vasıtasıyla yağ üretilmesinden
arta kalan yağlı küspe ve diğer katı atıkları kapsadığı belirtilmektedir. Diğer
taraftan, TGTC’nin 12 nci fasıl 2 nolu fasıl notunda ise yağlı tohum ve meyvelerin
un ve kaba unlarının sınıflandırıldığı 12.08 tarife pozisyonunun sadece yağı alınmamış
un ve kaba unlara değil, aynı zamanda yağı kısmen alınmış veya yağı alınıp
tamamen veya kısmen kendi orijinal yağı tekrar eklenmiş olan un ve kaba unlara
da uygulanacağı, 12.08 pozisyonu açıklama notlarında da bu pozisyonun 12.01 ila
12.07 pozisyonlarında yer alan yağlı tohumların veya meyvelerin öğütülmesiyle
elde edilen yağı alınmamış veya kısmen yağı alınmış unları veya kaba unları
kapsadığı, ayrıca, yağı alınmış ve kendi orijinal yağlarıyla kısmen ya da
tamamen yağı yükseltilmiş unların ve küspelerin de bu pozisyonda yer aldığı
ifade edilmektedir. Görüleceği üzere, söz konusu İzahname Açıklama Notlarında,
mezkûr ürünlerin içermeleri gereken yağ oranına ilişkin herhangi bir hüküm
bulunmamaktadır.
Öte
yandan, mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından, 30.04.2014 tarihli
ve 28987 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2014/12 sayılı Tebliği ile yürürlükten
kaldırılan 2004/17 sayılı Küspe Normları Tebliğinde, hayvan beslemede kullanılmak
üzere ticarete arz edilecek olan küspelerin geçirdikleri işlem sonunda sahip
olacakları en fazla yağ, en az protein ve en çok neme ilişkin bilgiler yer
almakta olup söz konusu Tebliğ’de mezkûr eşyanın sahip olabileceği yağ oranının,
geçirilen işleme göre, %4,5 veya %9 olabildiği ifade edilmiştir.
Türk
standartları kapsamında yapılan araştırmaya göre, shea tohumu küspesi ile
ilgili herhangi bir standarda rastlanılmamıştır. Ancak, benzer özellikte küspe
cinsi eşyalardan olan ayçiçeği tohumunun küspesine yönelik olarak TS 316 sayılı
Ayçiçeği Tohumu Küspesi Standardında, özütleme yöntemi ile yapılan üretim kalıntılarında
%3, ekspeller yönteminde %6, adi pres yönteminde ise %9 yağ bulunduğu
belirtilmekte; TS 318 Susam Tohumu Küspesi Standardı başta olmak üzere, diğer
ilgili standartlarda hayvan yemi olarak kullanılabilecek tohumların küspelerinin
içerdiği yağ oranının en fazla %9 olarak belirlendiği görülmektedir.
Ayrıca,
Genel Müdürlüğümüzce yayımlanan ve 2009/67 Sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırılan
04.05.2009 tarih ve 2009/16 sayılı Genelgede ayçiçeği tohumunun rüşeyminden (germ)
çözücülerle veya prese edilmek suretiyle veya santrifüj vasıtasıyla yağ üretilmesinden
arta kalan yağlı küspe ve diğer katı artıkların 2306.30 alt pozisyonunda sınıflandırılacağı
ve Küspe Normları Tebliği ile TS 316 Ayçiçeği Tohumu Küspesi Standardından
bahisle gerçekleştirilen işlem yöntemine göre söz konusu eşyada yağ oranının en
fazla %3, %6 ve %9 olabileceği ifade edilmiştir.
İlaveten,
Avrupa Birliği BTB veri tabanında yapılan incelemede shea tohumuna ilişkin herhangi
bir bilgiye rastlanılmamış, ancak, 23.06 pozisyonundan düzenlenen BTB’lerin birçoğunda
kalıntıda yer alan yağ oranının belirtilmediği, yağ oranı belirtilenlerde ise
bu oranların %3 ila %30 arasında değiştiği, dolayısıyla, söz konusu pozisyonda
yer alan eşyanın içerdiği yağ oranına ilişkin yeknesak bir uygulamanın olmadığı
tespit edilmiştir.
Öte
yandan, shea tohumu küspesinde hangi oranda yağ olabileceğine/kalabileceğine ilişkin
bir bilgi veya çalışma olup olmadığına ilişkin olarak Tarım ve Oman Bakanlığı
ile yapılan muhtelif yazışmalarda Bakanlıklarında buna ilişkin herhangi bir bilgi
veya çalışma olmadığı ifade edilmiştir.
Sonuç
itibariyle, shea tohumu küspesinin içermesi gereken yağ oranının en fazla ne kadar
olabileceğine ilişkin herhangi bir norm bulunmadığı, benzer eşyaların sınıflandırılmasında
Avrupa Birliği uygulamalarında yeknesaklığın olmadığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın
konu ile ilgili herhangi bir çalışmasının bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bu
itibarla, gümrük idarelerinde yeknesak uygulamanın sağlanmasını teminen, TSE standartları
ile yukarıda bahsi geçen ve yürürlükten kaldırılmış mevzuat hükümlerine göre benzer
özellikteki küspelerin yağ oranının en fazla %9 olduğu da göz önünde
bulundurularak, bundan böyle, shea tohumu küspesinin %9 ve üzerinde yağ içermesi
halinde 12.08 pozisyonunda, %9’un altında yağ içermesi halinde ise 23.06
pozisyonunda sınıflandırılması gerekmektedir.
Bilgi
ve gereğini rica ederim.
Mustafa
GÜMÜŞ
Bakan
a.
Genel
Müdür
DAĞITIM: Tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge
Müdürlükleri