TİCARET
UZMANLIĞI YÖNETMELİĞİ
Ticaret Bakanlığından: 21.08.2020 tarih ve
31220 sayılı R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik, ticaret uzman
yardımcılarının mesleğe alınma, yetiştirilme, tez ve yeterlik sınavları ile
ticaret uzmanlığına atanma usul ve esaslarını; ticaret uzmanı ve ticaret uzman
yardımcılarının çalışma usul ve esasları, görev, yetki ve sorumlulukları ile
diğer hususları düzenlemektedir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun ek 41 inci maddesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 469 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve
kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Ticaret
Bakanını,
b) Bakanlık:
Ticaret Bakanlığını,
c) Bakan
Yardımcısı: Ticaret Bakanlığı Bakan Yardımcısını,
ç) Birim: Ticaret
uzmanı/ticaret uzman yardımcısının görev yaptığı Ticaret Bakanlığı merkez
teşkilatı hizmet birimlerini,
d) Birim amiri:
Ticaret Bakanlığı merkez teşkilatı birim amirlerini,
e) Genel Müdür:
Ticaret Bakanlığı Personel Genel Müdürünü,
f) Genel Müdürlük:
Ticaret Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünü,
g) Genel Müdür
Yardımcısı: Ticaret Bakanlığı Personel Genel Müdür Yardımcısını,
ğ) Giriş sınavı:
Ticaret uzman yardımcılığı giriş sınavını,
h) Giriş sınavı
komisyonu: Ticaret uzman yardımcılığı giriş sınavı komisyonunu,
ı) KPSS: Kamu
Personel Seçme Sınavını,
i) ÖSYM: Ölçme,
Seçme ve Yerleştirme Merkezini,
j) Taşra
teşkilatı: Ticaret Bakanlığı gümrük ve dış ticaret bölge müdürlükleri, ticaret
il müdürlükleri ile serbest bölge müdürlüklerini,
k) Tez jürisi:
Ticaret uzman yardımcısı tarafından hazırlanan tezi değerlendiren jüriyi,
l) Uzman: Ticaret
uzmanını,
m) Uzman
yardımcısı: Ticaret uzman yardımcısını,
n) YDS/e-YDS:
Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavını/Elektronik Yabancı Dil Bilgisi Seviye
Tespit Sınavını,
o) Yeterlik
sınavı: Ticaret uzmanlığı yeterlik sınavını,
ö) Yeterlik sınavı
komisyonu: Ticaret uzmanlığı yeterlik sınavı komisyonunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Giriş Sınavı ve
Uzman Yardımcılığına Atanma
Giriş sınavı
MADDE 4 – (1) Uzman yardımcıları, mesleğe özel
yarışma sınavı ile alınır. Giriş sınavı, KPSS sonuçlarına göre belirlenen
adaylar için Bakanlık tarafından yapılan yazılı ve sözlü sınavdan oluşur.
(2) Yazılı sınav
Bakanlık tarafından yapılabileceği gibi, sınavın tamamı veya bir bölümü ÖSYM
Başkanlığına veya Bakanlık tarafından belirlenen bir yükseköğretim kurumuna
yaptırılabilir. Yazılı sınavın ÖSYM Başkanlığına veya bir yükseköğretim
kurumuna yaptırılması halinde, sınava ilişkin hususlar protokol ile belirlenir.
Sözlü sınav ise Bakanlık tarafından yapılır.
Giriş sınavı
duyurusu
MADDE 5 – (1) Giriş sınavının başvuru
şartları, sınav konuları, ilk ve son başvuru tarihi, başvuru evrakının temin
edileceği yer, başvuru yeri, gerek görülmesi hâlinde öğrenim dalları ve kontenjanları,
öğrenim dalları itibarıyla atama yapılacak kadroların sınıfı, dereceleri,
sayıları, sınava çağrılacak aday sayısı, sınavın yeri, zamanı, değerlendirme
yöntemi, başvuruda istenen belge ve beyanlar sınava son başvuru tarihinden en
az otuz gün önce Resmî Gazete’de, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
ile Bakanlık internet sitesinde yayımlanmak suretiyle duyurulur.
(2) Giriş sınavı
duyurusunda yer alacak öğrenim dalları, 6 ncı maddenin
birinci fıkrasının (c) bendinde sayılan fakülte ve bölümler arasından Bakanlık
tarafından belirlenir.
Giriş sınavı
başvuru şartları
MADDE 6 – (1) Giriş sınavına katılabilmek için;
a) 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen genel şartları taşımak,
b) Giriş sınavının
yapıldığı yılın ocak ayının birinci günü itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış
olmak,
c)
En az dört yıllık eğitim veren yükseköğretim kurumlarının siyasal bilgiler,
hukuk, iktisadi ve idari bilimler, iktisat, işletme, mühendislik ve ziraat
fakülteleri ile diğer fakültelerin en az dört yıllık dış ticaret, uluslararası
ticaret, uluslararası ticaret ve lojistik, lojistik yönetimi, uluslararası
lojistik ve taşımacılık, matematik ve istatistik bölümlerinden veya bunlara
denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurt içindeki veya yurt
dışındaki öğretim kurumlarından mezun olmak,
ç) Giriş sınavı
duyurusunda belirtilen KPSS puan türünde veya türlerindeki asgari puanı almış
olmak,
d) Son başvuru
tarihi itibarıyla son iki yıl içinde Almanca, Arapça, Çince, Fransızca,
İngilizce, İspanyolca, Rusça dillerinin birinden YDS/e-YDS’den en
az (C) seviyesinde olmak üzere giriş sınavı ilanında belirtilen seviyede veya
dil yeterliği bakımından bunlara denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen ve
uluslararası geçerliliği bulunan belgeye sahip olmak,
gerekir.
(2) Giriş
sınavlarının yazılı veya sözlü aşamalarından herhangi birinden olmak üzere
toplam üç kez başarısız olan adaylar müteakip giriş sınavlarına başvuru
yapamazlar.
Başvuru şekli
ve yeri
MADDE 7 – (1) Son başvuru tarihi itibarıyla
6 ncı maddede belirtilen şartlara sahip
olan adaylar giriş sınavı başvurusunu, duyuruda belirtilen başvuru süresi
içerisinde elektronik ortamda yaparlar. Duyuruda belirtilen süre içinde
elektronik ortamda yapılmayan başvurular dikkate alınmaz.
Giriş sınavına
başvuracaklardan istenen belgeler
MADDE 8 – (1) Giriş sınavına başvuracaklardan
Bakanlık internet sitesinde yayınlanacak Fotoğraflı İş Talep Formu istenir.
Giriş sınavı
komisyonu
MADDE 9 – (1) Giriş sınavı komisyonu, Bakan
tarafından görevlendirilen Bakan Yardımcısı ya da Genel Müdür başkanlığında
toplam beş asıl ve beş yedek üyeden oluşur. Giriş sınavı için birden fazla
giriş sınavı komisyonu oluşturulabilir.
(2)
Bakan Yardımcısının giriş sınavı komisyonu başkanı olduğu durumlarda, Genel
Müdür veya Genel Müdür Yardımcısı giriş sınavı komisyonunun tabii üyesi olup
kalan asıl ve yedek üyeler birim amirleri ve bunların yardımcıları arasından;
Genel Müdürün giriş sınavı komisyonu başkanı olduğu durumlarda ise kalan asıl
ve yedek üyeler birim amirleri ve bunların yardımcıları arasından Bakan
tarafından belirlenir.
(3) Giriş sınavı
komisyonu üye tam sayısı ile toplanır. Giriş sınavı komisyonuna asıl üyelerin
herhangi bir nedenle katılamamaları hâlinde, yedek üyeler tespit sırasına göre
katılırlar.
(4) Giriş sınavı
komisyonu; 4 üncü maddenin ikinci fıkrası saklı kalmak üzere, yazılı sınav
sorularının hazırlanması ve cevapların değerlendirilmesi, sözlü sınavın
yapılması, sonuçların ilan edilmesi, itirazların sonuçlandırılması ve sınavla
ilgili diğer işlemlerin yürütülmesiyle görevlidir.
(5) Giriş sınavı
komisyonu başkanı ve üyeleri, kendilerinin, boşanmış olsalar dahi eşlerinin,
üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve
ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kayın hısımlarının veya evlatlıklarının
katıldıkları giriş sınavlarında görev alamazlar. Bunların yerine yedek üyeler
katılır.
(6) Giriş sınavı
komisyonunun sekretarya görevi Genel Müdürlükçe yürütülür.
Yazılı sınav
MADDE 10 – (1) Yazılı sınava, öğrenim dalları
itibarıyla atama yapılacak kadro sayısının yirmi katından fazla olmamak kaydı
ile KPSS başarı sırasına göre Bakanlık tarafından belirlenen sayıda aday
çağrılır. Çağrılan son sıradaki aday ile eşit puana sahip adayların tamamı
yazılı sınava çağrılır. Çağrılan adayların isimleri sınavdan en az on beş gün
önce Bakanlık internet sitesinde ilan edilir.
(2) Yazılı sınav,
ihtiyaç duyulan öğrenim dallarına göre belirlenecek konulara ilaveten genel
ekonomi bilgisi ve yabancı dil konularında yapılır. Yazılı sınav konuları ve
ağırlıkları giriş sınavı duyurusunda belirtilir.
(3) Yazılı sınav
yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Yazılı sınavda başarılı sayılmak için
her konu grubundan en az altmış puan alınması ve bunların ortalamasının en az
yetmiş puan olması gerekir.
(4) Yazılı sınav
sonuçları, öğrenim dalları itibarıyla Bakanlık internet sitesinde ilan edilir.
İlgililere ayrıca yazılı tebligat yapılmaz.
Sözlü sınav
MADDE 11 – (1) Sözlü sınava, öğrenim dalları
itibarıyla yazılı sınav puanı en yüksek olan adaydan başlamak suretiyle giriş
sınavı duyurusunda belirtilen atama yapılacak kadro sayısının üç katı kadar
aday, öğrenim dalları itibarıyla ayrı ayrı çağrılır.
Ancak yazılı sınavda başarılı olan aday sayısının, ilan edilen kadronun üç
katının altında olması halinde başarılı olan tüm adaylar sözlü sınava çağrılır.
Çağrılan son sıradaki aday ile eşit puana sahip adayların tamamı sözlü sınava
çağrılır.
(2) Sözlü sınav
duyurusu, Bakanlık internet sitesi üzerinden sınav tarihinden en az on gün önce
yapılır.
(3) Sözlü sınav
için çağrılan adaylardan kendi el yazılarıyla bir sayfayı geçmeyecek şekilde
kompozisyon biçiminde hazırladıkları kısa özgeçmişlerini giriş sınavı
duyurusunda belirtilen şekilde Genel Müdürlüğe teslim etmeleri istenir.
(4) Sözlü sınav,
adayların;
a) Giriş sınavı
duyurusunda belirtilen sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,
b) Bir konuyu
kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,
c) Liyakati,
temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu,
ç) Özgüveni, ikna
kabiliyeti ve inandırıcılığı,
d) Genel yetenek
ve genel kültürü,
e) Bilimsel ve
teknolojik gelişmelere açıklığı,
yönlerinden değerlendirilerek ayrı ayrı puan verilmesi suretiyle gerçekleştirilir.
(5) Adaylar, giriş
sınavı komisyonu tarafından dördüncü fıkranın (a) bendi için elli puan, diğer
bentlerde yazılı özelliklerin her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir
ve verilen puanlar ayrı ayrı tutanağa
geçirilir. Bunun dışında sözlü sınav ile ilgili herhangi bir kayıt sistemi
kullanılmaz. Sözlü sınavda başarılı sayılmak için, giriş sınavı komisyonu
başkan ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik
ortalamasının en az yetmiş olması gerekir.
Ataması
yapılacakların belirlenmesi
MADDE 12 – (1) Başarı puanı, yazılı sınav ile
sözlü sınav notlarının aritmetik ortalaması alınarak belirlenir. Başarı puanı
en yüksek olan adaydan başlamak suretiyle giriş sınavı duyurusunda belirtilen
atama yapılacak kadro sayısı kadar asıl adayın ismi, öğrenim dalları itibarıyla
ayrı ayrı belirlenir ve sınav sonuçları
Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir. Ayrıca, sınav sonucu başarılı olan
adaylara yazılı olarak bildirilir.
(2) Giriş
sınavında bir öğrenim dalına ayrılan kontenjan sayısı kadar adayın başarılı
olamaması hâlinde Bakanlık, öğrenim dallarının kontenjanları arasında
değişiklik yapabilir.
(3) Yazılı ve
sözlü sınavda başarılı olmak ve başarı puanları dikkate alınmak kaydıyla, giriş
sınavı duyurusunda öğrenim dalları itibarıyla belirtilen kadro sayısının
yarısını geçmemek üzere, giriş sınavı komisyonu tarafından belirlenen sayıda
yedek aday Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir.
(4) Adayların
başarı puanlarının aynı olması halinde sırasıyla yazılı puanı, giriş sınavına
başvurduğu KPSS puanı ve yabancı dil puanı yüksek olana öncelik tanınır.
Ataması
yapılacaklardan istenen belgeler
MADDE 13 – (1) Giriş sınavını kazanan aday,
talep edilen belgeleri sınav sonucunun yazılı olarak bildirildiği tarihi takip
eden on beş gün içinde Genel Müdürlüğe teslim eder.
(2) Gerçeğe aykırı
beyanda bulunduğu tespit edilenlerin sınavları geçersiz sayılır ve atamaları
yapılmaz. Bunların atamaları yapılmış olsa dahi iptal edilir. Bunlar hiçbir hak
talep edemez ve haklarında 26/9/2004 tarihli
ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanmak üzere Cumhuriyet
Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bu şekilde Bakanlığı yanıltanlar kamu
görevlisi ise durumları çalıştıkları kurumlara bildirilir.
Uzman
yardımcılığına atanma
MADDE 14 – (1) Giriş sınavını kazanarak
kendilerine yapılan bildirimi müteakip belirtilen süre içinde istenilen
belgeleri Genel Müdürlüğe teslim edenler, Bakanlık tarafından uzman yardımcısı
kadrolarına atanırlar.
(2) Sınavda
başarılı olup ataması yapılmayanlar, ataması yapılıp göreve başlamayanlar veya
herhangi bir nedenle görevden ayrılanlardan boşalan kadrolara, yeni bir sınav
yapılana kadar ve her hâlükârda bir yılı geçmemek kaydıyla 12 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca belirlenen yedek
listeden en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere atama yapılabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uzman
Yardımcılarının Yetiştirilmesi, Çalışma Düzeni, Görev ve Sorumlulukları
Uzman
yardımcılarının yetiştirilmesi
MADDE 15 – (1) Uzman yardımcıları için; Genel
Müdürlükçe, birimlerin görüşleri de alınmak suretiyle bir eğitim planı
hazırlanır. Mesleki ve uygulamalı eğitimin yer ve sürelerini de belirten bu
plan Bakan tarafından onaylanır.
(2) Eğitim
planında, uzman yardımcılarının yetişmelerini sağlamak üzere eğitim yapılacak
merkez, taşra ve yurt dışı teşkilâtındaki birimler ve süreleri belirtilir.
(3) Uzman
yardımcılarına uzmanlığın gerektirdiği bilgi, beceri ve nitelikleri kazanmaları
amacıyla verilen mesleki ve uygulamalı eğitimde;
a) Bakanlığın
teşkilat yapısı, görevleri, çalışma usul ve esasları hakkında bilgi ve tecrübe
kazanmaya,
b) Bakanlığın
görev alanına giren konulara ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuata ve bu
mevzuatın uygulanmasına ilişkin bilgi ve becerileri kazanmaya,
c) Mesleki
konularda yazışma, rapor yazma, araştırma ve inceleme teknikleri konularında
gerekli bilgi ve yeteneği kazanmaya,
ç) Bilgi, yetenek
ve yeterliklerine göre yetişme ve gelişme yönünden gereken olanakların
sağlanması suretiyle mesleki konularda bilimsel ve teknik çalışma ile araştırma
alışkanlığını kazanmaya,
yönelik çalışmalarda bulunulur.
(4) Uzman
yardımcıları, eğitim planı doğrultusunda Bakanlığın görev alanına giren
konulara ilişkin bilgilerin kazandırılması amacıyla mesleki eğitime tabi tutulur.
(5) Mesleki
eğitimlerini tamamlayan uzman yardımcıları, süresi altı aydan çok olmamak
üzere, iş ve işlemlerde görev almalarının yanı sıra kurs, seminer, staj ve
konferans gibi eğitim çalışmalarına katılımları yoluyla da uygulamalı eğitime
tabi tutulabilir. Uygulamalı eğitim, merkez teşkilatının yanı sıra taşra ve
yurt dışı teşkilatında da verilebilir. Taşra veya yurt dışı teşkilatındaki
uygulamalı eğitim süresince her türlü tedbirin alınmasından ilgili bölge
müdürü, il müdürü, serbest bölge müdürü veya ticaret müşaviri/ataşesi
sorumludur.
(6) Uzman
yardımcıları, göreve başlamalarını takip eden ilk iş gününden başlayarak bu
maddenin birinci fıkrasına istinaden hazırlanan mesleki ve uygulamalı eğitim
planının bitimine kadar Genel Müdürlükte geçici görevlendirilir.
Uzman
yardımcılarının çalışma düzeni
MADDE 16 – (1) Mesleki ve uygulamalı eğitim
sonrasında uzman yardımcıları Bakanlığın görev alanına giren konularda
çalıştırılmak üzere, merkez teşkilâtındaki hizmet birimlerinde bir uzman
gözetiminde görevlendirilir.
(2) Uzman
yardımcıları, eğitim sürelerinin bitmesini müteakip en az bir yıl, bağlı
bulunduğu daire başkanı veya daire başkanınca belirlenen uzmanın gözetimi
altında ve diğer uzmanlarla birlikte çalışmalarını yürütür.
Uzman
yardımcılarının görev ve sorumlulukları
MADDE 17 – (1) Uzman yardımcıları;
a) Çalıştıkları
birimin görevlerine ilişkin mevzuatın uygulanması, yorumlanması ve
geliştirilmesine ilişkin işlerin yapılması,
b)
Görevlendirildikleri konularda yapılacak araştırma, inceleme ve diğer
çalışmalar için gerekli dokümanların toplanması ve ön hazırlıkların yapılması,
c) Görev alanına
giren konulardaki ulusal ve uluslararası mevzuatın izlenmesi,
ç) Bakanlığın yurt
içi ve yurt dışında düzenlenen toplantı, seminer, kurs ve konferanslarda temsil
edilmesi ve Bakanlık görüşü oluşturulmasına katkıda bulunulması,
d) Birimin görev
alanı kapsamında, yerinde inceleme de dahil olmak
üzere, araştırma veya değerlendirme yapılması ve rapor hazırlanması,
e) Amirlerince
verilen benzeri nitelikteki görevlerin yerine getirilmesi,
hususlarında görevlidir.
(2) Uzman
yardımcıları bu Yönetmelikle kendilerine verilen görevlerin mevzuata uygun
olarak ve zamanında yerine getirilmesinden bağlı bulunduğu daire başkanı ve
üstü amirlerine karşı sorumludur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yeterlik ve Uzmanlığa
Atanma
Yeterlik süreci
MADDE 18 – (1) Uzman yardımcıları uzmanlığa
atanabilmek için yeterlik sürecine tabi tutulur. Yeterlik süreci tez savunması
ve yeterlik sınavı olmak üzere iki aşamalıdır.
Uzmanlık tezi
hazırlamaya hak kazanma
MADDE 19 – (1) Uzman yardımcısı kadrosunda
aylıksız izin, toplamı üç ayı aşan hastalık ve refakat izni hariç olmak üzere,
uzman yardımcısı olarak adaylıkta geçen süre dâhil on sekiz ay süre ile
Bakanlık birimlerinde fiilen çalışanlar, uzmanlık tezini hazırlamaya hak kazanır.
Tez konusunun
ve tez danışmanının belirlenmesi
MADDE 20 – (1) Uzman yardımcısı, uzmanlık tezi
hazırlamaya hak kazandığı tarihi takip eden otuz gün içinde Bakanlığın görev
alanı ile ilgili konularda üç tez konusu belirleyerek Bakanlıkça yayımlanacak
Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesinde belirtilen usullere uygun şekilde
birimine sunar ve ilgili birim amirinin onayı ile tez konusu belirlenir.
Sunulan tez konularının uygun görülmemesi veya belirtilen süre içerisinde uzman
yardımcısının tez konusunu birimine sunmaması halinde, tez konusu birim amiri
tarafından belirlenir. İlgili birim amiri tarafından on gün içinde belirlenen
tez konuları aynı süre içinde Genel Müdürlüğe bildirilir.
(2) Uzman
yardımcısı, kendisine rehberlik etmek üzere seçtiği tez danışmanını da tez
konuları ile birlikte birim amirinin onayına sunar. Tez danışmanı, daire
başkanları veya meslekte 10 yılını doldurmuş uzmanlar arasından seçilir. Tez
danışmanı, aynı anda birden fazla uzman yardımcısına tez danışmanlığı yapamaz.
İhtiyaç duyulması hâlinde, öğretim üyeleri veya meslekte 10 yılını doldurmuş ve
ilgili konuda uzmanlık sahibi diğer kamu kurumları personeli de tez danışmanı
olarak belirlenebilir. İlgili birim amiri tarafından belirlenen tez
danışmanları tez konuları ile birlikte Genel Müdürlüğe bildirilir.
(3) Uzman
yardımcısının talebi halinde, belirlenen tez konusu veya tez danışmanı birim
amirinin uygun görmesi ile bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebilir. Tez
konusunun veya tez danışmanının değiştirilmesi uzman yardımcısına ek süre hakkı
vermez.
Tez jürisi
MADDE 21 – (1) Tez jürisi uzman yardımcısının
birim amirinin veya birim amirinin yardımcısının başkanlığında, üyelerden biri
Genel Müdürlükten olmak üzere en az daire başkanı düzeyinde üç asıl ve üç yedek
üyeden oluşur.
(2) Tez jürisi üye
tam sayısı ile toplanır. Asıl üyelerin herhangi bir nedenle komisyona
katılamamaları hâlinde, yedek üyeler tespit sırasına göre komisyona katılırlar.
(3) Tez danışmanı,
danışmanı olduğu tez ile ilgili olarak tez jürisinde bulunamaz.
(4) Tez jürisinin
sekretarya görevi Genel Müdürlükçe yürütülür.
Tezlerin
hazırlanması
MADDE 22 – (1) Uzman yardımcısı, uzmanlık
tezini bilimsel araştırma esaslarına, bilimsel çalışma etiğine ve Bakanlıkça
hazırlanacak Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesine uygun olarak hazırlar
ve ele aldığı konuya ilişkin kendi görüş, değerlendirme ve önerilerini tezinde
belirtir.
(2) Tezde yer alan
görüş, değerlendirme ve önerilerin içeriği ve özgünlüğü tezi hazırlayan uzman
yardımcısına aittir. Bunlar, Bakanlığın kurumsal görüşünü yansıtmaz.
(3) Tez konusunun
başka bir kurum veya kuruluşta uzmanlık, yüksek lisans, doktora tezi veya başka
bir ad altında aynı şekilde incelenip savunulmamış olması gerekir.
Tezlerin teslimi
MADDE 23 – (1) Uzman yardımcısı, tezin
elektronik ortamdaki kopyasını ve tez danışmanının değerlendirme raporunu, tez
konusunun kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren en geç bir yıl içinde
birimi vasıtasıyla Genel Müdürlüğe iletir.
(2) Birinci
fıkrada belirtilen bir yıllık sürenin hesabında, aylıksız izin veya toplamı üç
ayı aşan hastalık ve refakat izinleri dikkate alınmaz.
(3) Süresi içinde
tezini sunmayan uzman yardımcısına birim amiri tarafından toplam altı ayı
aşmamak üzere ek süre verilir. Bu durum, Genel Müdürlüğe ilgili birim
tarafından yazılı olarak bildirilir.
(4) Verilen ek
süre içinde tezini sunmayan uzman yardımcısı, uzman yardımcısı unvanını
kaybeder ve hakkında 29 uncu maddenin birinci fıkrası uygulanır.
Tezlerin
değerlendirilme esasları
MADDE 24 – (1) Teslim edilen tez ve tez
danışmanının değerlendirme raporu, Genel Müdürlük tarafından tez jürisi
üyelerine elektronik ortamda iletilir.
(2) Tez jürisi
üyeleri, hazırlanan tezin 22 nci maddede
belirtilen hususlara uygun olup olmadığını Bakanlıkça hazırlanacak Tez
Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesine göre inceler.
(3) Tezin jüri
üyelerine teslimini müteakip en geç altmış gün içinde uzman yardımcısı tezini
jüri huzurunda savunur.
(4) Jüri
üyelerinin her biri, tez savunmasının ardından teze ilişkin puanlamasını yapar.
Yüz tam puan üzerinden yapılacak değerlendirmede, verilen notların aritmetik
ortalaması en az yetmiş puan olan tez, başarılı kabul edilir.
(5) Tez jürisi,
her bir üyenin vermiş olduğu puan ile tezin başarılı veya yetersiz sayılma
nedenlerini içeren ve her üç üyenin de imzasını taşıyan bir değerlendirme raporu
hazırlar ve tez savunmasını müteakip en geç on beş gün içinde Genel Müdürlüğe
yazılı olarak iletir.
Tezin yetersiz
bulunması
MADDE 25 – (1) Tezi yetersiz bulunan uzman
yardımcısına bir hak daha tanınır. Uzman yardımcısı ikinci hakkını, başarısız
olma gerekçesinin yer aldığı tez değerlendirme raporunu dikkate alarak tezini
düzeltmek suretiyle veya yeni bir tez konusunun belirlenmesini isteyerek
kullanabilir. Uzman yardımcısı, tezinin uygun bulunmadığı hususunun kendisine
tebliğinden itibaren beş gün içinde tercihini birimine bildirir ve bu tercih,
birimi tarafından Genel Müdürlüğe yazılı olarak bildirilir.
(2) Uzman
yardımcısının tercih hakkını düzeltme yönünde kullanması hâlinde, Genel
Müdürlüğe yapılan yazılı bildirimden başlayarak üç ay içinde tezini düzeltir ve
düzeltilmiş tezin elektronik ortamdaki kopyasını Genel Müdürlüğe iletilmek
üzere birimine teslim eder.
(3) Uzman
yardımcısının tercih hakkını yeni bir tez konusunun belirlenmesi yönünde
kullanması hâlinde, tez konusunun kendisine tebliğinden başlayarak altı ay
içinde tezini hazırlar ve tezin elektronik ortamdaki kopyasını Genel Müdürlüğe
iletilmek üzere birimine teslim eder. Yeni tez konusunun belirlenmesi, 20 nci maddede yer alan hükümlere tabidir.
(4) Tez jürisi
tarafından Tez Hazırlama, Yazım ve İnceleme Yönergesine göre intihal yaptığı
tespit edilen uzman yardımcısının tezi yetersiz sayılır ve uzman yardımcısı
hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun disiplin hükümleri uyarınca
işlem tesis edilir. Bu durumda uzman yardımcısı, 20 nci madde
hükümlerine göre belirlenecek yeni tez konusunun kendisine tebliğinden
başlayarak altı ay içinde tezini hazırlar ve tezin elektronik ortamdaki
kopyasını Genel Müdürlüğe iletilmek üzere birimine teslim eder.
(5) İkinci, üçüncü
ve dördüncü fıkralar uyarınca Genel Müdürlüğe iletilen tez, 24 üncü madde
çerçevesinde tez jürisi tarafından yeniden değerlendirilir.
(6) İkinci
hakkında da tezi yetersiz bulunan uzman yardımcısı hakkında 29 uncu maddenin
birinci fıkrası uygulanır.
Yeterlik sınavı
komisyonu
MADDE 26 – (1) Yeterlik sınavı komisyonu Bakan
tarafından görevlendirilen Bakan Yardımcısı veya Genel Müdür başkanlığında
toplam beş asıl ve beş yedek üyeden oluşur.
(2) Bakan
Yardımcısının komisyon başkanı olduğu durumlarda, Genel Müdür veya Genel Müdür
Yardımcısı komisyonun tabii üyesi olup kalan asıl ve yedek üyeler birim
amirleri ve bunların yardımcıları arasından; Genel Müdürün komisyon başkanı
olduğu durumlarda ise kalan asıl ve yedek üyeler birim amirleri ve bunların
yardımcıları arasından Bakan tarafından belirlenir.
(3) Asıl üyelerin
herhangi bir nedenle komisyona katılamamaları hâlinde, yedek üyeler tespit
sırasına göre komisyona katılırlar.
(4) Yeterlik
sınavı komisyonu; yazılı sınav sorularının hazırlanması ve cevapların
değerlendirilmesi, sözlü sınavın yapılması, sonuçların ilan edilmesi,
itirazların sonuçlandırılması ve sınavla ilgili diğer işlemlerin yürütülmesiyle
görevlidir.
(5) Yeterlik
sınavı komisyonu başkan ve üyeleri, boşanmış olsalar dahi eşlerinin, üçüncü
dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve ikinci
dereceye kadar (bu derece dahil) kayın hısımlarının veya evlatlıklarının
katıldıkları yeterlik sınavlarında görev alamazlar. Bunların yerine yedek
üyeler katılır.
(6) Yeterlik
sınavı komisyonunun sekretarya görevi Genel Müdürlükçe yürütülür.
Yeterlik sınavı
ve değerlendirme
MADDE 27 – (1) Uzmanlık tezi yeterli bulunan ve
uzman yardımcısı kadrosunda aylıksız izin, toplamı üç ayı aşan hastalık ve
refakat izni hariç olmak üzere, uzman yardımcısı olarak adaylıkta geçen süre
dâhil en az üç yıl Bakanlık birimlerinde fiilen çalışan uzman yardımcısı,
yeterlik sınavına girmeye hak kazanır. Yeterlik sınavının, yeterlik sınavına
girmeye hak kazananlardan tez savunma süreci en geç sona eren uzman
yardımcısının tezinin başarılı bulunduğu tarihten azami üç ay sonrasına kadar
gerçekleştirilmesi esastır.
(2) Yeterlik
sınavı; ekonomi, uluslararası ekonomik ve ticari örgütler, gümrük ve dış
ticaret ile iç ticaret konularında temel bilgiler, mesleki yabancı dil,
Bakanlığın görevlerine ilişkin mevzuat, teşkilat yapısı ile Bakanlığın görev
alanına giren ve sınav ilanında belirtilen diğer konulardan yazılı ve sözlü
şeklinde yapılır. Sınav konuları yazılı sınav tarihinden en az iki ay önce ilan
edilir.
(3) Yazılı sınavın
değerlendirilmesi yüz tam puan üzerinden yapılır. Yazılı sınavda başarılı
sayılıp sözlü sınava girebilmek için en az yetmiş puan almak gerekir.
(4) Sözlü sınavda
başarılı sayılmak için, yeterlik sınavı komisyonu başkan ve üyelerinin yüz tam
puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması
gerekir.
(5) Yeterlik
sınavı başarısı, yazılı sınav ile sözlü sınav notlarının aritmetik ortalaması
alınarak belirlenir. Yeterlik sınavı sonuçları, en yüksek puan alan uzman
yardımcısından başlamak suretiyle sıralanarak yeterlik sınavı komisyonu
tarafından Genel Müdürlüğe gönderilir.
(6) Yeterlik
sınavında başarılı olamayan veya sınava girmeye hak kazandığı hâlde geçerli
mazereti olmaksızın sınav hakkını kullanmayanlara, bir yıl içinde ikinci kez
sınav hakkı verilir. Sözlü sınavda başarısız olanlar, tekrar yazılı sınava
alınmadan doğrudan sözlü sınava alınır. Sınavda ikinci defa başarısız olan veya
geçerli bir mazereti olmaksızın ikinci sınav hakkını kullanmayan uzman
yardımcısı hakkında 29 uncu maddenin birinci fıkrası uygulanır.
Uzmanlığa atanma
MADDE 28 – (1) Yeterlik sınavında başarılı
olanların uzman kadrolarına atanabilmeleri, yeterlik sınavı tarihinde geçerli
olan veya yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde alınmış bulunan
Almanca, Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça dillerinin
birinden YDS/e-YDS’den en az (C) seviyesinde veya dil yeterliği bakımından
bunlara denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan
belgeyi ibraz etme şartına bağlıdır.
(2) Uzmanlığa aynı
tarihte atananların kıdem sıralamaları, yazılı ve sözlü sınav puanlarının
aritmetik ortalamasına göre yeterlik sınavı komisyonunca belirlenir. Söz konusu
puanların eşit olması halinde, kıdem sıralamasında yazılı sınav puanı dikkate
alınır.
Uzman
yardımcısı unvanını kaybetme
MADDE 29 – (1) Verilen ilave süre içinde
tezlerini sunmayanlar, ikinci defa hazırladıkları tezleri de kabul
edilmeyenler, ikinci yeterlik sınavında da başarı gösteremeyenler, ikinci
yeterlik sınavı hakkını kullanmayanlar ile süresi içinde yabancı dil yeterliği
şartını yerine getirmeyenler uzman yardımcısı unvanını kaybederler ve
durumlarına uygun memur unvanlı kadrolara atanırlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Uzmanların
Çalışma Düzeni ile Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Uzmanların
çalışma düzenine ilişkin ortak hükümler
MADDE 30 – (1) Uzmanların daire başkanına bağlı
olarak çalışmaları esastır.
Uzmanların
görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 31 – (1) Uzmanlar, Bakanlığın görev
alanına giren konularda çalıştırılmak üzere, merkez teşkilatındaki hizmet
birimlerinde görevlendirilir.
(2) Uzmanlar
memuriyette geçirdikleri süre ve kıdem farkı olmaksızın bu unvanda bulundukları
süre boyunca,
a) Mevzuat ile
Bakanlığa verilmiş olan görevlerin yürütülmesi ve Bakanlıkça yürütülen
çalışmaların gerektirdiği uzmanlık hizmetlerinin yapılması,
b) Bakanlığın
görev alanı çerçevesinde araştırma ve incelemelerde bulunulması, proje
üretilmesi ve geliştirilmesi,
c) Mesleki mevzuat
değişikliklerinin takip edilmesi, mevzuatın geliştirilmesi ile ilgili
çalışmalarda bulunulması ve mevzuatın uygulamada aksayan yönlerine ilişkin
görüş ve tekliflerin bildirilmesi,
ç) Yurt içinde ve
yurt dışında gerçekleştirilen toplantılar ve çalışmaların takip edilmesi,
gerekli görülen hâllerde mevzuata ilişkin taslakların hazırlanması ve
görüşülmesinde katkıda bulunulması ile Bakanlık içi ve kurumlar arası toplantı
ve çalışmalara katılım sağlanması,
d) Mesleki
konularda gelişmelerin ve yayınların takip edilmesi, gerekli dokümanların
toplanması ve bu konularda gereken çalışmalarda ve incelemelerde bulunulması,
e) Bakanlığın yurt
içi ve yurt dışında düzenlenen toplantı, seminer, kurs ve konferanslarda temsil
edilmesi ve Bakanlık görüşü oluşturulmasına katkıda bulunulması,
f) Birimin görev
alanı kapsamında, yerinde inceleme de dahil olmak
üzere, araştırma veya değerlendirme yapılması ve rapor hazırlanması,
g) Uzman
yardımcılarının bilgi ve tecrübelerinin geliştirilmesine katkı sağlanması,
ğ) Amirlerince
verilen benzeri nitelikteki görevlerin yerine getirilmesi,
hususlarında görevlidirler.
(3) Uzmanlar,
verilen görevlerin mevzuata, plan ve programlara uygun olarak ve süresinde
yerine getirilmesinden bağlı bulunduğu daire başkanı ve üstü amirlerine karşı
sorumludurlar.
ALTINCI BÖLÜM
Ortak Hükümler
Hizmet içi
eğitim
MADDE 32 – (1) Genel Müdürlük, uzman ve uzman
yardımcılarının mesleki yeterliklerinin geliştirilmesini ve sürekliliğini
sağlamak amacıyla doğrudan veya ilgili birim amirlerinin teklifi üzerine hizmet
içi eğitim gerçekleştirebilir.
(2) Uzman ve uzman
yardımcıları, Bakanlıkça uygun görülen kurum dışı kurs ve sertifika programı
niteliğindeki eğitimlerden ve Bakanlıkça hazırlanan bir program dâhilinde
yabancı dil eğitiminden faydalanabilirler.
Yurt dışında
eğitim ve görevlendirme
MADDE 33 – (1) Uzman ve uzman yardımcıları, 657
sayılı Devlet Memurları Kanunu, 21/1/1974 tarihli
ve 7/7756 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yetiştirilmek
Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik ile söz
konusu Yönetmelik çerçevesinde Bakanlıkça yürürlüğe konulacak ilgili yönetmelik
kapsamında yurt dışına eğitim amaçlı gönderilebilir.
(2) Uzmanlar,
mesleki incelemelerde bulunmak amacıyla bir yıldan fazla olmamak üzere ilgili
mevzuat ve Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar ile her yıl belirlenen
kontenjan çerçevesinde yurt dışına geçici görevle gönderilebilir. Bu kapsamda,
uzmanlar tarafından yurt dışındaki geçici görev süresinin iki katı süre için
Bakanlık merkez teşkilatında zorunlu hizmet yapma taahhüdünde bulunulması
gerekir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Sınav
sonuçlarına itiraz
MADDE 34 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yapılan
sınavlara katılanlar, sınav sonuçlarının yayımlanmasından itibaren beş iş günü
içinde sınav komisyonuna iletilmek üzere Genel Müdürlüğe bir dilekçeyle
başvurarak itiraz edebilirler. Sınav komisyonuna iletilen itirazlar, itiraz
başvuru süresinin bitiminden sonraki beş iş günü içinde karara bağlanır ve
sonuç ilgiliye yazılı olarak bildirilir.
(2) Sınav
komisyonunun itiraz üzerine verdiği kararlar kesindir.
Uzmanlığa
yeniden atanma
MADDE 35 – (1) Uzman unvanını kazandıktan sonra
herhangi bir sebeple Bakanlıktaki görevinden ayrılmış olup yeniden uzmanlığa
atanmak isteyenler, boş kadro bulunmak ve uzmanlığa atanmak için gereken
şartları kaybetmemiş olmak kaydıyla, ihtiyaç ve kadro durumuna göre uzman
kadrolarına atanabilirler.
Yönetmelikte
yer almayan hususlar
MADDE 36 – (1) Bu Yönetmelikte yer almayan
hususlarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve 18/3/2002 tarihli
ve 2002/3975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu
Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel
Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelikler
MADDE 37 – (1) 10/7/2012 tarihli
ve 28349 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticaret Uzmanlığı Yönetmeliği
ile 8/8/2012 tarihli ve 28378 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük ve
Ticaret Uzmanlığı Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Mevcut uzman
yardımcıları
GEÇİCİ MADDE 1
– (1) Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla uzman yardımcısı kadrosunda
bulunanların tez savunması ve yeterlik sınavı bu Yönetmeliğin 37 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılan, tabi oldukları
mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
(2) Birinci fıkra
kapsamında oluşturulacak jüri ve komisyonlar, bu Yönetmelik hükümlerine göre
yerine getirilir.
Yürürlük
MADDE 38
– (1) Bu Yönetmelik
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 39 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Ticaret Bakanı yürütür.