TÜTÜN
MAMULLERİ, MAKARON, YAPRAK SİGARA KÂĞIDI
VE ALKOLLÜ İÇKİLERDE ÜRÜN İZLEME SİSTEMİ
UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ
Hazine
ve Maliye Bakanlığından: 11.09 2020 tarih ve 31241 sayılı R.G.
1. Giriş
213 sayılı Vergi
Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin (6) numaralı bendinde yer alan hüküm
ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla
niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri
cihazlar ve sistemleri kullandırmaya, bu cihaz ve sistemler vasıtasıyla
bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve
işaretlerin kullanılmasına ilişkin zorunluluk getirmeye, mükelleflere bandrol,
pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin
verilmesinde, mükelleflerin Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi
dairelerine vadesi geçmiş borcu bulunmadığına ilişkin belge arama zorunluluğu
getirmeye, bu zorunluluk kapsamına girecek amme alacaklarını tür ve tutar itibarıyla
tespit etmeye ve hangi hâllerde bu zorunluluğun aranılmayacağına, bandrol, pul,
barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin basımı,
dağıtımı ile sistemin kurulması ve işletilmesi hizmetlerinin, 10/12/2003
tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi olmaksızın,
süresi 5 yılı geçmemek üzere ve 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale
Kanunu (5 inci maddesinin beşinci fıkrası hariç) hükümleri çerçevesinde;
yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilmesine, bu
hizmetlerde ve yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerde bulunması gereken
özellikleri, yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetlerinin
yönlendirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi, yetkilendirmenin sonlandırılması ve
bunların uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.
Bu kapsamda söz
konusu yetki uyarınca vergi güvenliğini sağlamak amacıyla tütün mamulleri,
makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilerde özel etiket ve işaretlerin
kullanılması zorunluluğuna, bu özel etiket ve işaretlerin verilmesinde söz
konusu ürünlerin üreticileri ve ithalatçılarının belirlenen tür ve tutar
itibarıyla vadesi geçmiş vergi borcunun bulunup bulunmadığına ve bu özel etiket
ve işaretlerin basımı, dağıtımı ile Ürün İzleme Sistemi kurulması ve
işletilmesi amacıyla yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerin
faaliyetlerinin yönlendirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi ve yetkilendirmenin
sonlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
2. Kısaltmalar
ve Tanımlar
Bu Tebliğde geçen;
Bakanlık: Hazine
ve Maliye Bakanlığını,
Darphane: Darphane
ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünü,
GİB: Gelir İdaresi
Başkanlığını,
GTİP: Gümrük
Tarife İstatistik Pozisyonunu,
TADAB: Tarım ve
Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığını,
ÜİS: Ürün İzleme
Sistemini,
ifade eder.
Aktif Hale
Getirilme (Aktivasyon): Bandrol/kod/kodlanmış etiket bilgilerinin veri
merkezine aktarılması işlemidir.
Bandrol: Bu Tebliğ
kapsamında özel etiket ve işaret kullanma zorunluluğu getirilen ürünlerin
üzerine yapıştırılacak olan taklit edilemez nitelikteki, açık güvenlik
unsurları çıplak gözle, gizli güvenlik unsurları özel denetim cihazlarıyla
tespit edilebilir özelliklere sahip olan kıymetli damga niteliğindeki kâğıttır.
Bandrol/Kod/Kodlanmış
Etiket Uygulanması: Ürün İzleme Sistemi kapsamında bandrol, kod ve kodlanmış
etiketlerin tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, alkollü içki
ürünlerinin üzerine yapıştırılması/basılması ve aktivasyon işlemlerinin yapılmasıdır.
Basım Merkezi:
Bandrollerin ve kodlanmış etiketlerin basımının yapıldığı Darphane tarafından
uygun görülen tesislerdir.
Gizli Bilgi:
Yetkili firma tarafından bandrol/kod/kodlanmış etiket kullanıcılarına
yazılı/sözlü olarak ifşa edilen veya yetkili firma tarafından
bandrol/kod/kodlanmış etiket kullanıcılarından yazılı veya sözlü olarak
edinilen satışlar, kâr, giderler, fiyatlandırma, ücret politikaları ve
seviyeleri, ödeme bilgileri, hesap detayları, banka bilgileri gibi finansal
bilgiler ile müşteriler, hizmetler, ürünler, ürün geliştirilmesi, kilit
personel, iş ve hizmet bilgileri, işletme metotları, teknoloji, fikir, buluş,
teknik bilgi (know-how), marka, logo, yenilik, patent, telif hakkı, ticari sır,
teknik süreç, formüller, planlar, projeler, lisanslar ve izinler, çizimler,
modeller, tasarılar, iş planları gibi işe ve işletmeye ait bilgilerdir.
İthalatçı Firma:
Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve/veya alkollü içki ithal etmek
için TADAB iznini haiz firmalardır.
Kod: Bandrolün
hukuki niteliklerini haiz olan ve bu Tebliğ kapsamında özel etiket ve işaret
kullanma zorunluluğu getirilen bira ürünlerine uygulanacak olan harfler ve/veya
rakamları içeren güvenlikli mürekkep ile oluşturulan işarettir.
Kodlanmış Etiket:
Bandrolün hukuki niteliklerini haiz olan ve bu Tebliğ kapsamında özel etiket ve
işaret kullanma zorunluluğu getirilen bira ürünlerine uygulanacak olan üzerine
kod basılı etikettir.
Seri Üretim
Yapılan Tesisler: Tütün mamulleri üretimi bakımından her bir üretim hattı için
üretim kapasitesi dakikada iki yüz paket, alkollü içki üretimi bakımından
yıllık üç yüz bin litre veya her bir üretim hattı için saatte bin iki yüz şişe
ve daha fazla üretim veya dolum kapasitesine sahip olan tesisler ile üretim
kapasitesine bakılmaksızın makaron ve yaprak sigara kâğıdı üreticilerince sahip
olunan tesislerdir.
Tarama ve
Etkinleştirme Sistemi: Ürün İzleme Sisteminin bir parçası olarak yetkili firma
tarafından seri üretim yapan tesislerde kurulacak olan ve seri üretim yapan
tesisler tarafından Uygulama Kılavuzuna uygun olarak işletilecek olan otomatik
sistemdir.
Uygulama Kılavuzu:
Ürün İzleme Sisteminin kurulumu, işletimi ve uygulanmasına ilişkin yetkili
firma, üreticiler ve ithalatçı firmaların sorumluluklarını içeren Darphane tarafından
onaylanmış belgedir.
Üreticiler: Tütün
mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve/veya alkollü içki üretmek için
TADAB iznini haiz gerçek veya tüzel kişilerdir.
Ürün İzleme
Sistemi: Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesi kapsamında vergi güvenliğini
sağlamak amacıyla kullanılmasına zorunluluk getirilen özel etiket ve
işaretlerle ürünlerin etiketlenmesi/işaretlenmesi, etiketlenen/işaretlenen ürün
bilgilerinin kurulan veri merkezine aktarılması ve özel denetim cihazlarıyla
saha denetimine imkân sağlanması işlemlerinin bütünüdür.
Veri Merkezi: Ürün
İzleme Sistemi kapsamında üretilen her türlü verinin aktarıldığı ve depolandığı
Darphane tarafından uygun görülen yerde kurulan merkezdir.
Yetki Belgesi:
Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilerin seri
üretimini yapan işletmelerin üretim, paketleme ve dolum hatlarında ürün izleme
sistemi kurmaya ve işletmeye; kullanma zorunluluğu getirilen özel etiket ve
işaretleri üreticilere veya ithalatçılara teslim etmeye; ürün izleme sistemindeki
verileri veri merkezine aktarmaya ve fire tespit ve imha komisyonlarında yer
almaya Darphane tarafından yetkilendirilmiş olduğunu gösteren belgedir.
Yetkili Firma:
Darphane tarafından verilen yetki belgesini haiz firmadır.
3. Uygulamanın
Usul ve Esasları
3.1. Bandrol,
Kod ve Kodlanmış Etiket Kullanma Zorunluluğu Getirilen Haller
Vergi Usul
Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin (6) numaralı bendinde yer alan hüküm ile
Hazine ve Maliye Bakanlığına verilen yetkiye istinaden, Bakanlık tarafından
vergi güvenliğini sağlamak amacıyla tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara
kâğıdı ve alkollü içkilerde ürün izleme sistemi kurulması ve bu sistem
kapsamında;
a) Seri üretim
yapılan tütün mamulleri, makaron ve yaprak sigara kâğıdı üretim tesislerinde
üretilen ürünlere bandrol yapıştırılması, ürün üzerinde bandrolün varlığının ve
güvenlik unsurlarının kontrol edilmesi, bandrolün aktive edilmesi,
b) Seri üretim
yapılan tütün mamulleri, makaron ve yaprak sigara kâğıdı üretim tesislerinde
ihraç edilmek üzere üretilen ürünlere özel işaret uygulanması,
c) Seri üretim
yapılmayan tesislerde üretilen tütün mamullerine beyan edilen ürün tipine göre
aktif hale getirilmiş bandrollerin yapıştırılması,
ç) Seri üretim
yapılan alkollü içki (şişe ve kutu ambalajlı bira hariç) üretim tesislerinde
üretilen ürünlere bandrol yapıştırılması, ürün üzerinde bandrolün varlığının ve
güvenlik unsurlarının kontrol edilmesi, bandrolün aktive edilmesi,
d) Seri üretim yapılan
bira üretim tesislerinde üretilen şişe ve kutu ambalajlı bira ürünlerine kod
basılması ve ürün üzerinde kodun varlığının ve güvenlik unsurlarının kontrol
edilmesi, kodun aktive edilmesi,
e) Seri üretim
yapılmayan tesislerde üretilen alkollü içki ürünlerine beyan edilen ürün tipine
göre aktif hale getirilmiş bandrollerin/kodlanmış etiketlerin yapıştırılması,
f) Bira üretim
tesislerinde üretilen 5.000 cl ve 5.000 cl’den küçük ambalajlı biralara (şişe
ve kutu ambalajlı bira hariç) beyan edilen ürün tipine göre aktif hale
getirilmiş bandrol yapıştırılması,
g) İthal edilecek
tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilere yurt dışı
üretim mahalli veya antrepoda beyan edilen ürün tipine göre aktif hale
getirilmiş bandrol/kodlanmış etiket uygulanması,
zorunluluğu
getirilmiştir.
Bu zorunluluklar
uyarınca ÜİS dışında tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü
içki üretimi ya da ithalatı/ihracatı yapılamayacaktır.
Bu Tebliğin 3.2.
bölümünde yer alan düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, sistem kapsamındaki
üreticiler herhangi bir mahalde ambalaj malzemesi (etiket/kapüşon ve benzeri)
kullanılsın veya kullanılmasın bandrolsüz/kodsuz/kodlanmış etiketsiz ürün
bulunduramayacaklardır.
3.2. Bandrol,
Kod ve Kodlanmış Etiket Kullanma Zorunluluğundan İstisna Olan Haller
a) İhracat
amacıyla üretilen tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü
içkilerde bandrol/kodlanmış etiket kullanılmaz veya kod uygulanmaz.
Ancak, ihraç
edilmek üzere üretilen ürünlerin sayımları seri üreticiler tarafından ÜİS
vasıtasıyla gerçekleştirilecek olup, seri olmayan üreticiler tarafından yetkili
firma aracılığıyla ÜİS’e kaydedilecektir.
b) 5 cl’den küçük
iç ambalajla üretilen veya ithal edilen alkollü içkilerde bandrol/kodlanmış
etiket kullanılmaz veya kod uygulanmaz.
c) Şarap üreticisi
firmalar, TADAB onayı alınmak koşuluyla, yıllandırma süresi boyunca etiket,
kapüşon ve benzeri ambalaj malzemesi kullanmaksızın yıllandırma alanında
bandrolsüz şişeli ürün bulundurabilirler.
Bu ürünlere,
üreticileri tarafından piyasaya arz edilmek üzere etiketlenip kapüşonlandıkları
anda bandrol uygulanması gerekmektedir. Şişeli yıllandırma işlemi için şarap
üreticilerinin, içeriği TADAB tarafından belirlenmiş taahhütnameyle,
yıllandırmanın gerçekleştirileceği alanı belirleyerek bu alanın şişeli
yıllandırmaya uygun olduğuna dair TADAB’dan onay almaları zorunludur. Bu onay
alınmaksızın veya onay alınan alanın dışında yıllandırma işlemi amacıyla
bandrolsüz alkollü içki bulundurulmayacaktır.
Söz konusu
ürünlerin sayımları, seri üreticiler tarafından ÜİS vasıtasıyla
gerçekleştirilecek olup, seri olmayan üreticiler tarafından yetkili firma
aracılığıyla ÜİS’e kaydedilecektir.
3.3. Bandrol,
Kod ve Kodlanmış Etiket Taleplerinin Değerlendirilmesi
3.3.1. Gelir
İdaresi Başkanlığınca Bandrol, Kod ve Kodlanmış Etiket Taleplerinin
Değerlendirilmesi
Tütün mamulleri,
makaron, yaprak sigara kâğıdı üreticileri ve ithalatçıları ile alkollü içki
üreticileri talep ettikleri bandrol, kod ve/veya kodlanmış etiket miktarlarını
GTİP grubu/numaraları ve hacim, alkol derecesi, gram, adet, grupman, pul/rulo
tipi ve benzeri bilgisini içerecek şekilde ÜİS aracılığıyla Gelir İdaresi
Başkanlığının onayına sunacaklardır.
Söz konusu
taleplerin ÜİS’e kayıt edildiği tarih, bu Tebliğin uygulanmasında talep tarihi
olarak kabul edilecektir.
Gelir İdaresi
Başkanlığı tarafından, ürün izleme sistemine kayıtlı firmaların
bandrol/kod/kodlanmış etiket talepleri, aşağıda yer alan esaslar çerçevesinde
değerlendirilecektir:
a) Vergi Usul
Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin (6) numaralı bendinin Bakanlığa verdiği
yetkiye istinaden firmaların bandrol taleplerinin yerine getirilebilmesi için
talep tarihi itibarıyla Bakanlığa bağlı vergi dairelerine vadesi geçmiş
borçlarının bulunmaması şarttır.
Bu kapsamda,
“vadesi geçmiş borç” olarak değerlendirilmek üzere madde kapsamına giren amme
alacakları;
i. Tür olarak;
- Vadesi
1/3/2016 tarihinden sonra gelen 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim
Vergisi Kanununun III sayılı listesinin (A) ve (B) Cetvellerinde yer alan
ürünlere ilişkin özel tüketim vergisi ve bu vergi türüne ilişkin vergi ziyaı
cezası, gecikme zammı, gecikme faizi ve bu vergiye ait beyannameden doğan damga
vergisi,
- Vadesi
1/10/2020 tarihinden sonra gelen 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer
Vergisi Kanunu uyarınca katma değer vergisi ve bu vergi türüne ilişkin vergi
ziyaı cezası, gecikme zammı, gecikme faizi ve bu vergiye ait beyannameden doğan
damga vergisi,
ii. Tutar olarak;
kapsama giren amme alacaklarının toplam 7.500 (yedibinbeşyüz) Türk Lirasını
aşan tutarı,
şeklinde
belirlenmiştir.
Talepte bulunan
firmaların talep tarihi itibarıyla belirlenmiş alacak türlerinden vadesi
geldiği halde ödenmemiş bir borcu bulunup bulunmadığı Gelir İdaresi
Başkanlığınca araştırılacak olup, belirlenmiş alacak türlerinden vadesi geçtiği
halde toplam 7.500 (yedibinbeşyüz) Türk Lirasını aşan tutarda borç bulunmaması
durumunda talep değerlendirmeye alınacaktır.
Ancak, vadesi
geçtiği halde ödenmemiş borç bulunmakla birlikte bu borçlar;
i. Yargı
mercilerince amme alacağının takibinin durdurulmasına karar verilmesi veya
takibin kanunen durdurulması gereken diğer hallerde,
ii. Muhtelif
kanunlarda yer alan düzenlemeler gereğince tecil edilmiş amme alacakları, tecil
şartlarına uygun olarak ödendiği müddetçe,
vadesi geçmiş borç
olarak dikkate alınmayacaktır.
Sisteme kayıtlı
firmaların bandrol/kod/kodlanmış etiket taleplerinin karşılanması için yapılan
borç sorgulamasında, TADAB tarafından bu firmaların akdi üreticisi olarak kabul
edilen firmalar da sisteme kayıtlı firma gibi değerlendirilecektir.
b) Firmaların,
8/8/2015 tarihli ve 29439 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim
Vergisi (III) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği ile getirilen zorunluluk
kapsamında, bildirmeleri gereken bandrol bilgileri ile ürün/kodlu ürün
bilgilerinin doğruluğu kontrol edilecek olup, bu zorunluluğu doğru yerine
getirmeyen firmaların bandrol, kod ve/veya kodlanmış etiket talepleri karşılanmayacaktır.
c) Firmaların,
mevcut bandrol stokları, önceki dönemlerde aldıkları bandrol miktarları, üretim
kapasiteleri, aylık üretim miktarları, mamul ve yarı mamul stokları ve aylık
satış miktarlarının kontrolü ve analizi neticesinde onaylanan miktarla sınırlı
olacak şekilde bandrol, kod ve/veya kodlanmış etiket talepleri karşılanacaktır.
3.3.2. TADAB
Tarafından Bandrol ve Kodlanmış Etiket Taleplerinin Değerlendirilmesi
Alkollü içki
ithalatçılarının bandrol taleplerinde, yetkili firmaca “bandrol talep edilen
ürün” ve “talep edilen bandrol miktarı”na ilişkin olarak TADAB’dan alınacak
uygunluk onayı aranır. Uygunluk onayına ilişkin başvuru, TADAB
tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılır.
Alkollü içki
üretimi ve ithalatını birlikte yapan firmalar, ithalatı yapılacak alkollü içki
ürünleri için bandrol talepleri esnasında bu Tebliğin 3.3.1 bölümünde
belirtilen vergi türleri itibarıyla belirlenen tutarı aşan vadesi geçmiş borcu
olmadığına dair aldığı belgeyi de başvurusu ile birlikte TADAB’a ibraz etmek
zorundadırlar.
3.4. Ürün
İzleme Sisteminin Kurulması ve İşletilmesi
Vergi Usul
Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin (6) numaralı bendinde yer alan hüküm ile
Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla tütün
mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilerde ürün izleme
sistemi kurulması ve işletilmesi hizmetlerinin yetkilendirilecek gerçek veya
tüzel kişiler tarafından yerine getirilmesi, yetkilendirilecek gerçek veya
tüzel kişilerin faaliyetlerinin yönlendirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi ve
yetkilendirmenin sonlandırılması hususlarında yetkili kılınmıştır.
Bu yetki
kapsamında, Darphane tarafından yetkilendirilen yetkili firma sistemin bir
bütün halinde kurulumundan ve işletilmesinden sorumludur.
Söz konusu kurulum
ve işletimin, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla sistem vasıtasıyla elde edilen
kayıtların/bilgilerin Gelir İdaresi Başkanlığına aktarılarak saha
denetimlerinde özel denetim cihazlarıyla ve/veya risk analizine dayalı denetim
yapılmasına imkân sağlayacak şekilde olması esastır.
ÜİS’nin kurulması
ve işletilmesi esnasında üreticiler yetkili firmanın ilgili tesis, ürün,
ekipman ve çalışanlarına erişimini sağlayacak olup kendilerine verilen uygulama
kılavuzuna uygun hareket edeceklerdir. Seri üretim yapan firmalar tarama ve
etkinleştirme sisteminin ilgili tesislerde kurulmasına izin vereceklerdir.
Üreticiler, üretim
tesislerinde bulunan sistem bileşenlerinin zilyetliğine, Darphane menfaatine
yediemin sıfatı ile sahip addedilir, sistem bileşenleri üzerinde mevzuata
aykırı şekilde tasarrufta ve faaliyette bulunamaz, mevzuatla belirlenen durumlar
dışında sistem bileşenlerinin zilyetliğini devredemez, uygulama kılavuzuna
uygun olarak hareket etmek ve sistem bileşenlerine gelebilecek her türlü
zararın önlenmesine yönelik tedbirleri almakla yükümlüdür.
3.5. Bandrol,
Kod ve Kodlanmış Etiket ile İlgili İşlemler
3.5.1.
Bandrollerin/Kodlanmış Etiketlerin Basılması ve Güvenlikli Mürekkeplerin
Hazırlanması ile Teslimatı
Tütün mamulleri,
makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilere uygulanacak olan bandrol/kodlanmış
etiketler, Darphane tarafından belirlenmiş olan gizli güvenlik unsurlarını da
içerir şekilde yetkili firma tarafından basım merkezinde basılarak üreticiler
ve ithalatçılara; güvenlikli mürekkepler ise yetkili firma tarafından
hazırlanarak üreticilere teslim edilebilir hale getirilecektir.
Yetkili firma
üreticiler ve ithalatçılara teslim edilebilir hale getirilen bandrol/güvenlikli
mürekkep/kodlanmış etiketleri, Gelir İdaresi Başkanlığı veya TADAB tarafından
verilen onayı müteakiben bedelin Darphane hesabına yatırılmasından itibaren 15
gün içerisinde teslim edecektir.
Bandrol,
güvenlikli mürekkep ve/veya kodlanmış etiket teslimatı, seri üretim yapan tütün
mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içki üreticilerine basım
merkezinde; seri üretim yapmayan tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı
ve alkollü içki üreticileriyle ithalatçılarına ise basım merkezinde, yetkili
firmanın İstanbul, Ankara, İzmir, Denizli, Mersin ve Tekirdağ illerinde
kurulacak ofislerinde veya bedeli karşılığında güvenlikli kargo ile
gerçekleştirilecektir.
Alkollü içki
ithalatçılarına yapılacak bandrol/kodlanmış etiket teslimatları ve
bandrol/kodlanmış etiketlerin ürünlere uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar
Darphane tarafından belirlenecektir.
Bandrol/güvenlikli
mürekkep/kodlanmış etiketlerin güvenliği, ilgili üretici veya ithalatçısına
teslim edilene kadar yetkili firmanın, teslim edildikten sonra ise ilgili
üretici veya ithalatçısının sorumluluğundadır.
3.5.2. Bandrol,
Güvenlikli Mürekkep ve Kodlanmış Etiket Bedellerinin Belirlenmesi ile Ödenmesi
Darphane
tarafından maliyet unsurları dikkate alınarak belirlenecek olan bu Tebliğle
kullanma zorunluluğu getirilen özel etiket ve işaretlerin bedellerine ilişkin
(KDV hariç) birim fiyatlar, bu Tebliğin yayımını takip eden 10 gün içerisinde
Darphane tarafından açıklanacaktır. Açıklandığı yıl itibarıyla geçerli olan
birim fiyatlar, takip eden yıllar için, her yıl Ocak ayının 1’inden itibaren
geçerli olmak üzere bir önceki yıl için belirlenen yıllık Yİ-ÜFE oranında artırılarak
bir yıl süresince uygulanmak üzere GİB’e bildirilerek Darphane tarafından
açıklanacaktır.
Üreticilere ve
ithalatçılara teslim edilecek özel etiket ve işaretlerin bedelleri, bu özel
etiket ve işaretlere ilişkin taleplerin GİB veya TADAB tarafından onaylanmasının
ardından Darphanenin herhangi bir kamu bankası nezdinde açılmış bulunan
hesabına yatırılması suretiyle ödenecektir. Bedelin yatırılmasıyla birlikte
üreticiler ve ithalatçıların özel etiket ve işaret talepleri kesinleşecektir.
3.5.3. Bandrol,
Kod ve Kodlanmış Etiketlerin Kullanılması
Bandroller,
i. Tütün
mamulleri ve makaronlara, üretim tesislerinde paketleme sırasında veya ithal
edilmesi halinde yurt dışı üretim mahalli veya antrepoda her bir birim pakete,
yumuşak paketlerde üst orta kısma gelecek şekilde, sert paketlerde kapak
açıldığında yırtılacak şekilde,
ii. Yaprak sigara
kâğıdına, üretim tesislerinde paketleme sırasında veya ithal edilmesi halinde
yurt dışı üretim mahalli veya antrepoda her bir grupmana, grupman açıldığında
yırtılacak şekilde,
iii. Alkollü
içkilere, üretim tesislerinde üretim hattında (şişe ve kutu ambalajlı bira
hariç) veya ithal edilmesi halinde antrepoda her bir şişe veya diğer iç
ambalajların kapağı veya kapüşonu üzerine kapak veya kapüşon açıldığında
yırtılacak şekilde,
yapıştırılacaktır.
Alkollü içkilerde
kullanılan bandroller, kapak veya kapüşon açıldığında bandrolün bir kısmı
şişede kalacak biçimde yırtılacak şekilde yapıştırılacaktır.
Birada, ambalajın
şişe olması halinde kapağa, kutu olması halinde kutunun altına kod/kodlanmış
etiket yapıştırılacaktır.
Bandrol ve
kodlanmış etiketler, geri besleme hariç hiçbir şekilde ikinci kez ürün üzerine
uygulanmayacaktır.
3.5.4. Bandrol,
Güvenlikli Mürekkep ve Kodlanmış Etiketlerin Zayi Olması Halinde Yapılacak
İşlemler
Üreticiler ve
ithalatçılar tarafından teslim alınan bandrollerin, güvenlikli mürekkep
kartuşlarının ve kodlanmış etiketlerin çalınması veya yangın, su basması gibi
çeşitli nedenlerle zayi olması halinde, bu durumu ispatlayıcı resmi belgelerle
birlikte düzenlenecek olan tutanakla birlikte, olayın vuku bulduğu tarihi
izleyen 10 gün içinde yazılı olarak Gelir İdaresi Başkanlığına başvurulması ve
söz konusu evrakın bir örneğinin de aynı süre içerisinde Darphaneye
gönderilmesi gerekmektedir.
3.5.5. Bandrol
ve Kodlanmış Etiket Fireleri Üzerine Yapılacak İşlemler
3.5.5.1. Tütün
Mamulleri, Makaron, Yaprak Sigara Kâğıdı ve Alkollü İçki Bandrollerinde ve
Kodlanmış Etiketlerinde Fire Uygulaması
Aktive edilmiş
tütün mamulü, makaron ve yaprak sigara kâğıdı bandrol fireleri mamul çeşidine
göre gruplara ayrılarak, aktive edilmemiş tütün mamulü, makaron ve yaprak
sigara kâğıdı bandrol fireleri ise tek bir grup olarak üretim yerlerinde veya
ithalatçı firmaların merkezinde muhafaza edilecektir.
Aktive edilmiş
alkollü içki bandrol/kodlanmış etiket fireleri, distile alkollü içki, fermente
alkollü içki ve bira grupları esas alınarak marka, hacim ve GTİP grup bilgisi
özelliklerine göre ayrılarak, aktive edilmemiş alkollü içki bandrol fireleri
ise distile alkollü içki ve fermente alkollü içki grupları esas alınarak hacim
ve GTİP grup bilgisi özelliklerine göre ayrılarak üretim yerlerinde veya
ithalatçı firmaların merkezinde muhafaza edilecektir.
Aktive edilmiş
bandrol/kodlanmış etiket fireleri, ürünün ambalajından ayrı olarak veya paket,
kapüşon ya da kapaklarla birlikte muhafaza edilecektir.
Bu şekilde
muhafaza edilen firelere ilişkin bilgiler, seri üretim yapan üreticiler
tarafından aylık olarak takip eden ayın 15 inci gününe kadar, seri üretim
yapmayan üreticiler ve ithalatçılar tarafından her yılın Haziran ve Aralık ayı
sonuna kadar ÜİS aracılığıyla yetkili firmaya bildirilecektir.
Seri üretim yapan
işletmeler tarafından yılın ilk altı ayı içerisinde muhafaza edilen bandrol
fireleri Temmuz ayı içerisinde; yılın ikinci altı ayı içerisinde muhafaza
edilen bandrol fireleri ise Ocak ayı içerisinde; GİB, TADAB, yetkili firma ve
üretici firma temsilcilerinin katılımıyla oluşturulacak komisyon tarafından,
Ek-1’de yer alan Fire Tespit ve İmha Tutanağının düzenlenmesi suretiyle tespit
edildikten sonra komisyon tarafından uygun görülen tarih, yer ve şekilde imha
edilecektir.
Seri üretim
yapmayan işletmeler ile ithalatçı firmaların bandrol/kodlanmış etiket fireleri,
seri üretim yapmayan üretici ve ithalatçı firmalar tarafından, takip eden yılın
Ocak ayı sonuna kadar TADAB’ın belirleyeceği yere teslim edilecektir. Teslim
edilen bandrollerin/kodlanmış etiketlerin tespit ve imhası GİB, TADAB, yetkili
firma ve üretici/ithalatçı firma temsilcilerinin katılımı ile oluşturulacak komisyon
tarafından, Ek-1’de yer alan Fire Tespit ve İmha Tutanağının düzenlenmesi
suretiyle tespit edildikten sonra belirlenecek tarih, yer ve şekilde
yapılacaktır. Firma, söz konusu imha işlemine temsile yetkili kişi göndermemesi
durumunda tutanağı kabul etmiş sayılacaktır.
Beyan edilen
bandrol/kodlanmış etiket fireleri, sayılmasının mümkün olması durumunda
sayılarak, sayılmasının mümkün olmaması durumunda ise hassas terazide
tartılarak veya komisyonun belirleyeceği başka herhangi bir yöntemle tespit
edilecektir.
Tartılmak
suretiyle fire miktarı tespit edilirken, belli bir miktar bandrol/kodlanmış
etiket hassas terazide tartılarak toplam ağırlığı belirlenecek ve bu suretle
tespit edilen tahmini toplam bandrol/kodlanmış etiket miktarının, firmanın
beyan ettiği rakama yakın olması durumunda beyan edilen rakam doğru kabul
edilecektir. Aksi takdirde komisyon kararı esas alınacaktır.
3.5.5.2. Basım
Merkezi Fire Uygulaması
Basım merkezinde
oluşan fireler, birer aylık dönemler halinde mamul/yarı mamul çeşidine göre gruplara
ayrılarak basım merkezinde oluşturulacak güvenli bir alanda yetkili firma
tarafından muhafaza edilecektir.
Bu şekilde tespit
edilerek muhafaza altına alınan fireler Darphanenin uygun göreceği zamanlarda
GİB, Darphane ve yetkili firma temsilcilerinin katılımıyla oluşturulacak
komisyon tarafından tutanağa bağlanmak suretiyle tespit ve imha edilecektir.
3.5.5.3. Belge
İptali Sebebiyle Üretici/İthalatçı Firma Faaliyetlerinin Sonlanması
TADAB tarafından
verilen izin, satış ve/veya yetki belgelerinin, üreticilerin ve ithalatçıların
işi bırakmaları veya mevzuat ihlali nedeniyle TADAB tarafından iptali suretiyle
faaliyetlerinin sonlanması durumunda, üretici ve ithalatçılar izin, satış
ve/veya yetki belgesinin iptal tarihini takip eden 30 gün içerisinde;
i. Fire
bandrollerini/kodlanmış etiketlerini (kullanılmamış olanlar dahil) tespit ve
imha için; GİB, TADAB, yetkili firma ve üretici/ithalatçı firma temsilcilerinin
katılımı ile firma adresinde oluşturulacak komisyona,
ii. Güvenlikli
kartuşlar ve yetkili firmaya ait sistem bileşenlerini müştereken tanzim
edilecek bir tutanak ile yetkili firmaya,
teslim
edeceklerdir.
4. Sorumluluklar
4.1. Sistemin
Kurulması ve İşletilmesi
Tütün mamulleri,
makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içki üretimini yapan işletmeler ÜİS’in
bileşenlerinin kurulması için Darphanenin sistemi kurma ve işletme amaçlı
taleplerini karşılamakla sorumludur.
Darphane, ÜİS
kapsamında seri üretici olarak faaliyet gösteren/gösterecek işletmelere ÜİS
bileşenlerini kurmak ve işletmekle sorumludur.
4.2. Bakım ve
Onarım
Yetkili firma,
ÜİS’in tüm bileşenlerinin bakım ve onarımından sorumludur. Kötü kullanım veya
uygulama kılavuzuna uyma yükümlülüğünün ihlali sebebiyle ortaya çıkan bakım ve
onarım ihtiyaçlarını üreticiler karşılayacaktır. Üreticiler kendi tesislerinde
kurulmuş olan sistem bileşenlerinin güvenliğinden sorumludur.
Yetkili firma,
kendisine yapılan her bir arıza bildirimini en fazla 2 saat içinde
cevaplandıracaktır. Arıza bildirimi üzerine yapılacak ilk araştırma sonucunda
sorunun giderilmesi için ilgili tesise bir uzmanın gönderilmesinin gerekmesi
halinde yetkili firma, kendisine yapılan her türlü arıza bildirimlerinden
itibaren en fazla 6 saat içinde gerekli uzmanın ilgili tesiste olmasını
sağlayacaktır.
Sistem
bileşenlerinin çalınması veya yangın, su basması gibi çeşitli nedenlerle zayi
olması halinde üreticiler tarafından, bu durumun ispatlayıcı resmi belgelerle
birlikte olayın vuku bulduğu tarihi izleyen 10 gün içinde Darphaneye ve yetkili
firmaya yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. Yetkili firma, zayi olan
sistem bileşenlerini kendisine yapılan bildirimden itibaren 15 gün içinde
üreticilere teslim etmek ve kullanımını sağlamakla sorumludur.
4.3. Gizli
Bilgilerin Korunması
Bu Tebliğin yayımı
tarihinden itibaren yetkili firma ile gizli bilgi edinen tüm üreticiler ve
ithalatçı firmalar, yetki belgesi süresince ve sonrasında edinmiş oldukları
gizli bilgileri, kesin gizlilik içerisinde tutacak, üçüncü kişilere hiçbir
amaçla aktarmayacaktır. Rekabetçi alanlar da dahil kendisi veya üçüncü kişiler
için veya başka bir amaç için hiçbir şekilde kullanmayacaktır. Doğrudan veya
üçüncü kişi vasıtasıyla herhangi bir yolla ifşa etmeyecek, kullanmayacak,
yaymayacak ve yayımlamayacaktır.
Yetkili firma, bu
Tebliğ ile getirilen zorunlulukları ve sistemin işletilmesi doğrultusunda
çalışanlarına bilmesi gerekli gizli bilgiyi açıklayabilecek, ancak gizli
bilginin amacı ve güvenliği hakkında çalışanlarını uyaracaktır. Gizlilik
hükümlerinin firma çalışanları tarafından ihlali halinde, firma çalışanlarının
sorumlulukları da saklı kalmak kaydıyla, yetkili firmanın sorumluluğu asıldır.
Buradaki çalışanlar tabiri; yöneticiler, memurlar, hissedarlar ve acenteler ile
sınırlı olmaksızın vekiller, muhasebeciler, danışmanlar, finansal danışmanlar
ve benzeri kişileri kapsar.
5. Diğer
Hususlar
5.1. GİB tarafından vergi güvenliğini
temin etmek amacıyla lüzum görülen hallerde, bandrol/güvenlikli
mürekkep/kodlanmış etiketler, GİB tarafından belirlenecek yere geçici sürelerle
mükellef tarafından teslim edilecektir.
GİB’in bu Tebliğin
3.5.5.1. bölümünde belirtilen komisyon aracılığıyla tespit ve imha ettirme
hakkı saklı kalmak kaydıyla, teslim alınmış olan bandrol/güvenlikli
mürekkep/kodlanmış etiketler, mükellefin talebi üzerine, GİB tarafından verilen
onayla sınırlı kalmak kaydıyla mükellefe teslim edilebilecektir.
5.2. Bu Tebliğin 3.5.4. bölümünde
belirtilen şekilde zayi olması hali dahil olmak üzere herhangi bir sebeple
bandrollerin/güvenlikli mürekkeplerin/kodlanmış etiketlerin değiştirilmesinin
talep edilmesi halinde, bu talep bu Tebliğin 3.3. bölümündeki esaslar
çerçevesinde yeni talep olarak değerlendirilecektir.
6. Cezai
Müeyyideler
Bu Tebliğ ile
belirlenen usul ve esaslara uymadığı tespit edilen yetkili firma, üreticiler,
ithalatçılar, toptancılar, perakendeciler, açık içki satıcıları ve satış
noktaları ile tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı veya alkollü
içkileri bandrolsüz/kodsuz/kodlanmış etiketsiz olarak ürettiği, bulundurduğu
veya satışını yaptığı tespit edilen üreticiler, ithalatçılar, toptancılar,
perakendeciler, açık içki satıcıları ve satış noktaları adına her bir tespit
için Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük
cezası kesilecektir. Bandrolün taklit veya yanıltıcı olduğunun açık güvenlik
özellikleri ile tespit edilebilir olması halinde de aynı uygulama geçerli
olacaktır.
Bununla birlikte
bandrolün/kodun/kodlanmış etiketin taklit veya yanıltıcı olduğunun yalnızca
gizli güvenlik unsurları ile tespit edilebildiği durumlarda bahsi geçen özel
usulsüzlük cezası, söz konusu ürünlerin üreticisi veya ithalatçısı adına
kesilecektir.
7. Yürürlükten
Kaldırılan Tebliğler
Aşağıdaki
tebliğler yürürlükten kaldırılmıştır:
a) 17/3/2007
tarihli ve 26465 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü
İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Sıra No: 1.
b) 18/8/2007
tarihli ve 26617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü
İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Seri No: 3.
c) 7/3/2008
tarihli ve 26809 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü
İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Seri No: 4.
ç) 23/12/2008
tarihli ve 27089 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü
İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Seri No: 5.
d) 7/11/2009
tarihli ve 27399 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü
İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Seri No: 6.
e) 5/3/2015
tarihli ve 29286 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü
İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde
Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 8).
Kaldırılan Tütün
Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliğlerine
yapılan atıflar, bu Tebliğin ilgili bölümlerine yapılmış sayılır.
8. Geçici Hüküm
Seri üretici
olmayanların seri üretici olmalarına ilişkin getirilen yükümlülüklere ait
düzenlemeler, bu Tebliğ ile yeni getirilen düzenlemeler yürürlüğe girene kadar
uygulanmaya devam edilir.
9. Yürürlük
Bu Tebliğin,
a) Makaron ve
yaprak sigara kâğıdı üreticilerinin seri üretici olmalarına ilişkin getirilen
yükümlülüklere ait düzenlemeleri 1/1/2021 tarihinde,
b) Yıllık üç yüz
bin litre ve daha fazla üretim kapasitesine sahip olan ve bu Tebliğin yayımı
tarihi itibarıyla seri üretici olmayan üreticilerin seri üretici olmalarına
ilişkin getirilen yükümlülüklere ait düzenlemeleri 1/7/2021 tarihinde,
c) Diğer
düzenlemeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
10. Yürütme
Bu Tebliğ
hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
Tebliğ olunur.
Ek için:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/09/20200911-6-1.pdf