TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE BOSNA HERSEK ARASINDA SERBEST TİCARET ANLAŞMASI

Karar Sayısı: 4161

25.06.2021 tarih ve 31522 sayılı Mükerrer R.G.

2 Mayıs 2019 tarihinde Ankara’da imzalanan ve 7310 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ekli “Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna Hersek Arasında Serbest Ticaret Anlaşması”nın onaylanmasına, 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 2 nci ve 3 üncü maddeleri gereğince karar verilmiştir.

İçindekiler

Dibace

Fasıl I             :Genel Tanımlar ve Başlangıç Hükümleri

Fasıl II                        :Mal Ticareti

Fasıl III          :Hizmet Ticareti

Fasıl IV           :Kamu Alımları

Fasıl V                        :Genel ve Ortak Hükümler

Fasıl VI           :Kurumsal ve Nihai Hükümler

Ek I     :II. Fasıl (Mal Ticareti) Madde 2.1.’de (Kapsam) atıfta bulunulan ürünlerin listesi

Ek II   :II. Faslın (Mal Ticareti) 2.3. Maddesi’nin (İthalattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri) 2. paragrafında atıfta bulunulan

Ek III  :II. Faslın (Mal Ticareti) 2.3. Maddesi’nin (İthalattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri) 3. paragrafında atıfla bulunulan)

Ek IV  :Menşe kuralları ve idari işbirliği yöntemleri (II. Faslın (Mal Ticareti) 2.10. Maddesi’nde (Menşe kuralları ve gümrük idareleri arasında işbirliği) atıfta bulunulan)

Ek V    :Hizmetler Taahhüt Listesi

(III. Faslın (Hizmet Ticareti) 3.7. Maddesi’nde (Taahhüt Listeleri) atıfta bulunulan)

Ek V, Lahika I           :Taahhüt Listesi (Bosna-Hersek)

Ek V, Lahika II:Taahhüt Listesi (Türkiye)

Ek VI  : Anlaşmazlıkların halli (VI. Faslın (Kurumsal ve Nihai Hükümler) 6.5. Maddesi’nde (Anlaşmazlıkların halli) atıfta bulunulan

Ek VI, Lahika I          :Tahkim için usül kuralları

Ek VI, Lahika II        :Hakemler için davranış kuralları

DİBACE

Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek ile (bundan böyle münferiden sırasıyla “Türkiye” ve “Bosna-Hersek” veya “Taraf olarak ve birlikte “Taraflar” olarak adlandırılacaktır);

Hukukun üstünlüğü, insan hakları ve temel özgürlüklere dayalı çoğulcu demokrasiye olan sıkı bağlılıklarını teyit ederek;

Avrupa kıtasındaki istikrarın önemli bir boyutu olarak, Avrupa’daki iktisadi bütünleşme sürecine etkin olarak katılmak hususundaki niyetlerini teyit ederek ve bu süreci güçlendirmenin yollarını ve araçlarını araştırmak hususunda işbirliğinde bulunmaya hazır olduklarını ifade ederek;

Taraflar arasındaki ilişkilerin temelini oluşturan serbest piyasa ekonomisine olan bağlılıklarını teyit ederek;

Taraflar arasındaki mevcut ilişkilerin önemini, bu ilişkilerin güçlendirilmesi ve geçmişte kurulan ilişkilerin daha fazla genişletilmesi arzularını göz önünde bulundurarak;

Türkiye ve Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında Ortaklık Kuran Anlaşma ile Bosna-Hersek ve Avrupa Toplulukları ile Üye Devletleri arasındaki Bosna-Hersek için Avrupa oluşumlarına bütünleşme imkânı sunan İstikrar ve Ortaklık Anlaşmasını dikkate alarak;

İşbu anlaşmanın Taraflar arasındaki ekonomik ilişkilerin ve bilhassa ticaret ve yatırımın gelişmesi yönünde yeni bir ortam yaratacağına inanarak;

Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması 1994 (bundan böyle “GATT 1994” olarak adlandırılacaktır), Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (bundan böyle “GATS” olarak adlandırılacaktır) ile Bosna-Hersek’in üye olma hedefi bulunan Dünya Ticaret Örgütü’nü (bundan böyle “DTÖ” olarak adlandırılacaktır) kuran Anlaşmanın hükümlerine uygun olarak, karşılıklı ticaretlerinin önemli kısmındaki engelleri tedricen kaldırmaya kararlı olarak;

 İşbu Anlaşmanın hiçbir hükmünün tarafların diğer uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülüklerinden muafiyet sağlayacağı şeklinde yorumlanamayacağını göz önünde tutarak;

İşbu Anlaşmanın taraflar arasında karşılıklı yarar sağlayan ticari ilişkilerin yoğunlaştırılmasını teşvik edeceğine ve Avrupa’daki bütünleşme sürecine katkıda bulunacağına kararlı şekilde inanarak;

Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek arasında 3 Temmuz 2002’de imzalanan ve 1 Temmuz 2003 yılında yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması’nın (bundan sonra “3 Temmuz 2002’de imzalanan STA” olarak adlandırılacaktır) 31. Maddesinin 1’inci paragrafının, Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek’in “işbirliklerini, özellikle Avrupa bütünleşmesi kapsamında, tedricen geliştirme ve genişletme çabalarında, Hizmet Ticareti Genel Anlaşması’nın (GATS) ilgili hükümlerini de dikkate alarak, giderek artan bir serbetleşme ve karşılıklı olarak pazarlarını hizmet ticareti ve yatırımlara açmayı başarma gayesiyle işbirliği yapacağına” hükmettiğini dikkate alarak;

Bosna-Hersek ve Avrupa Toplulukları ile Üye Devletleri arasındaki İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nın 17’nci Maddesinin, 2’inci paragrafında

“Bosna-Hersek, Madde 18 (1)’de atıfta bulunulan geçiş dönemi sona ermeden, Topluluk ile bir gümrük birliği tesis etmiş olan Türkiye ile GATT 1994’ün XXIV. Maddesi uyarınca serbest ticaret alanı kuracak ve aynı zamanda bu Anlaşmaya denk düşecek bir seviyede ve GATS’ın V. Maddesi uyumlu olarak aralarında kurulum ve hizmet sunumunu serbestleştirecek karşılıklı yarar temelinde bir anlaşma akdetmelidir.” hükmünün yer aldığını dikkate alarak;

3 Temmuz 2002 tarihinde imzalanan STA ile tesis edilen Ortak Komite’nin 13 Kasım 2014 tarihinde Ankara’da kabul edilen ve GATS’ın ilgili hükümlerini göz önüne alarak hizmet ticaretinde giderek artan bir serbestleşme temin edilmesi ile karşılıklı pazar açılımının sağlanmasını başarma gayesiyle müzakerelere başlanması için gerekli iç hukuki prosedürleri başlatmaya” yönelik 1/2014 sayılı Tavsiye Kararı’nı dikkate alarak;

Mal ticareti ve hizmet ticareti metinlerinin tek bir dokümanda birleştirilmesi ile 3 Temmuz 2002’de imzalanan STA”nın bazı hükümlerinin modernleştirilmesi gereği ve uygunluğunu dikkat alarak;

Aşağıdaki gibi karar vermişlerdir:

FASIL I

GENEL TANIMLAR VE BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ

Bölüm I - Genel tanımlar

Madde 1.1

Genel uygulamaya ilişkin tanımlar

Bu Anlaşmanın amaçları doğrultusunda, aksi belirtilmedikçe:

(a) “günler” takvim günleri anlamındadır;

(b) “GATS” Hizmet Ticareti Genel Anlaşması anlamındadır;

(c) “GATT 1994” Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması 1994 anlamındadır;

(d) “Armonize Sistem” veya “AS” Genel Yorum Kuralları, Bölüm Notları ve Fasıl Notları ve bunların değişiklikleri dâhil olmak üzere, Taraflarca kendi tarife mevzuatlarında kabul edildiği ve uygulandığı haliyle, 14 Haziran 1983 tarihinde Brüksel’de yapılan Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sistemi Uluslararası Konvansiyonu ile düzenlenen Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sistemi anlamındadır;

(e) “IMF” Uluslararası Para Fonu anlamındadır;

(f) “önlem” Taraflardan birince yasa, yönetmelik, kural, usul, uygulama, karar, idari eylem ya da bir başka şekilde alınan her türlü önlem anlamındadır;

(g) “MFN” en çok kayrılan ülke anlamındadır;

(h) “DTÖ” Dünya Ticaret Örgütü anlamındadır;

(i) “DTÖ Anlaşması” DTÖ’yü tesis eden Marakeş Anlaşması anlamındadır:

(j) “DTÖ Anti-Dumping Anlaşması” GATT 1994’ün VI. Maddesi’nin Uygulanmasına İlişkin DTÖ Anlaşması anlamındadır;

(k) “DTÖ Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması” DTÖ Anlaşması Ek-1 A’da bulunan DTÖ Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması anlamındadır;

(l) “DTÖ Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemlerinin Uygulanmasına Dair Anlaşma” DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemlerinin Uygulanmasına Dair Anlaşma anlamındadır;

(m) “DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşması” DTÖ Anlaşması Ek-1 A’da bulunan Korunma Önlemleri Anlaşması anlamındadır;

(n) “DTÖ Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS)” DTÖ Anlaşması Ek-1C’de bulunan Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması anlamındadır; ve

(o) “DTÖ Ticarette Teknik Engeller Anlaşması” DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan Ticarette Teknik Engeller Anlaşması anlamındadır.

Bölüm II - Başlangıç hükümleri

Madde 1.2

Serbest ticaret alanı tesis edilmesi

Taraflar işbu Anlaşmanın hükümleri ve GATT 1994’ün XXIV. Maddesi ile GATS’ın V. Maddesine uygun olarak, bir serbest ticaret alanı tesis ederler.

Madde 1.3

Amaçlar

İşbu Anlaşma’nın amaçları şunlardır:

(a) Taraflar arasındaki mal ve hizmet ticaretini işbu Anlaşmanın hükümlerine uygun olarak serbestleştirmek ve kolaylaştırmak;

(b) karşılıklı ticaretin genişletilmesi yoluyla Taraflar arasındaki iktisadi ilişkilerin ahenkli şekilde gelişimini desteklemek ve böylece Tarafların iktisadi faaliyetlerini ilerletmesini, yaşam ve istihdam koşullarını ve mali istikrarını geliştirmesini teşvik etmek;

(c) Taraflar arasındaki ticarette adil rekabet koşullarını sağlamak;

(d) ticaretteki engellerin kaldırılması suretiyle dünya ticaretinin ahenkli gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunmak ve

(e) Tarafların ekonomik bütünleşmesini, sürdürülebilir kalkınmalarını ve küresel ekonomiyle devamlı olarak bütünleşmelerini kolaylaştırmak.

Madde 1.4

Çok taraflı anlaşmalarla ilişki

Taraflar GATT 1994, GATS ve diğer halefi anlaşmalar dâhil olmak üzere DTÖ Anlaşması ile her iki Tarafın da taraf olduğu diğer çok taraflı anlaşmalar uyarınca, birbirlerine karşı hak ve yükümlülüklerini teyit ederler.

Madde 1.5

Gümrük birlikleri, serbest ticaret alanları ve sınır ticareti

1. İşbu Anlaşma, Tarafların ticaret rejimini ve özellikle işbu Anlaşmanın getirdiği menşe kurallarıyla ilgili hükümlerini olumsuz olarak etkilemedikçe, gümrük birliklerinin, serbest ticaret alanlarının muhafazasını veya bunların kurulmasını yahut sınır ticaretine yönelik düzenlemeler yapılmasını engellemeyecektir.

2. Taraflardan birinin talebi üzerine, bu tarz gümrük birlikleri veya serbest ticaret alanları kuran anlaşmalar hakkında Ortak Komite’de bilgi alışverişinde bulunulacaktır.

ANL/FASIL 1/3

FASIL II

MAL TİCARETİ

Madde 2.1

Kapsam

Bu Faslın hükümleri, Taraflar menşeli olmak üzere, Armonize Sistemin 1 ila 24’üncü fasılları arasında yer alan ürünler ile işbu Anlaşmanın Ek I’inde sayılan ürünlere (bundan böyle “tarım ürünleri” olarak adlandırılacaktır) ve işbu Anlaşmanın Ek I’inde listelenen ürünler hariç tutulmak üzere, Armonize Sistemin 25 ila 97’nci fasılları arasında yer alan ürünlere (bundan böyle “sanayi ürünleri” olarak adlandırılacaktır) uygulanacaktır.

Madde 2.2

Malların sınıflandırılması

İşbu Anlaşma’nın amaçları doğrultusunda, Taraflar arasındaki ticarette malların sınıflandırılması Armonize Sistem (AS) ile uyumlu olacaktır.

Madde 2.3

İthalattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri

1. İşbu anlaşmanın 2.1’nci Maddesinde (Kapsam) tanımlanan sanayi ürünlerinde, Bosna-Hersek menşeli ürünlerin Türkiye’ye ithalatında uygulanan gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

2. İşbu anlaşmanın 2.1’nci Maddesinde (Kapsam) tanımlanan tarım ürünlerinde, Bosna-Hersek menşeli ürünlerin Türkiye’ye ithalatında uygulanan gümrük vergileri, işbu Anlaşmanın EK II’sinde sayılan ve orada konulan şartların uygulanacağı ürünler için hariç olmak üzere, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

3. İşbu Anlaşmanın EK III’ünde sayılan Bosna-Hersek menşeli tarım ürünleri için, gümrük vergilerine ilave olarak, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri EK III’te konulan şartlar uyarınca kaldırılacaktır.

4. Türkiye Cumhuriyeti menşeli ürünlerin Bosna-Hersek’e ithalatında uygulanan gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

5. Taraflar, aralarındaki ticarette, ithalata yeni gümrük vergileri eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri koymayacak veya mevcut bu türdeki vergileri artırmayacaktır.

Madde 2.4

ANL/FASILII/1

İhracattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ihracat vergileri

1. Taraflar, ihracattaki bütün gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ihracat vergilerini işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldıracaktır.

2. Taraflar, aralarındaki ticarette, ihracatta yeni gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ihracat vergileri koymayacaktır.

Madde 2.5

Miktar kısıtlamaları ve eş etkili önlemler

1. İhracat ve ithalattaki bütün miktar kısıtlamaları ve eş etkili önlemler işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

2. Taraflar aralarındaki ticarette, ihracat ve ithalata yeni miktar kısıtlamaları veya eş etkili önlemler koymayacaktır.

Madde 2.6

Ticarette teknik engellerin kaldırılması

1. Tarafların standartlara, teknik mevzuata ve ilgili önlemlere ilişkin hakları ve yükümlülükleri, DTÖ Ticarette Teknik Engeller Anlaşması çerçevesinde yürütülecektir.

2. Taraflar, ticarette teknik engellerin azaltılması ve/veya kaldırılması amacına yönelik olarak uygunluk değerlendirmesi, standardizasyon, metroloji ve akreditasyon alanında işbirliği ve bilgi teatisinde bulunacaktır.

3. Taraflardan biri, diğer Tarafın talebi üzerine, münferit standartlara, teknik normlara ve ilgili önlemlere ilişkin bilgi sağlayacaktır.

4. Tarafların akreditasyon kurumları ve Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) arasında çok taraflı (MLA) veya ikili (BLA) karşılıklı tanıma anlaşmalarının imzalandığı ve yürürlükte bulunduğu alanlarda, Taraflar:

a) akredite oldukları alanda akredite laboratuvarları tarafından düzenlenen laboratuvar raporları karşılıklı ve otomatik olarak tanıyacak; ve

b) akredite edilmiş uygunluk değerlendirmesi kuruluşlarınca düzenlenen uygunluk değerlendirmesi belgelerini şartlar karşılandığı zaman tanıyacaktır. Ortak Komite tüm mevcut ve gelecekteki durumlar için gerekli şartların yerine getirilip getirilmediğini inceleyecek ve bu paragrafın uygulanabilmesi için karar alacak veya yeni eylemler önerecektir.

5. Taraflar, teknik engelleri kaldırmak ve işbu Maddenin 4’üncü paragrafında kapsanmayan diğer alanları etkinlikle uygulamak için, aralarındaki ticarete konu olan ürünlerin uygunluk değerlendirmesiyle doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili bulunan test raporları, uygunluk sertifikaları ve diğer belgelerin karşılıklı tanınmasına yönelik bir anlaşma akdetmeyi değerlendirecektir. Ortak Komite, Taraflarca sunulan bu türde herhangi bir öneriyi inceler ve Avrupa Birliği ve Bosna-Hersek arasındaki bu tür anlaşmaları göz önüne alarak müzakerelere başlanmasını tavsiye edebilir.

Madde 2.7

Tarım politikası

1. İşbu Anlaşmanın 2.3’üncü Maddesinde (İthalattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri) tanınan tavizlere halel gelmeksizin, bu Fasıl hükümleri, tarafların kendi tarım politikalarını uygulamalarını ya da DTÖ anlaşmalarının uygulanması da sonuçlarının yerine getirilmesi de dâhil olmak üzere bu politikalar çerçevesinde alacakları önlemleri herhangi bir şekilde kısıtlamayacaktır.

2. Taraflar, aralarındaki tarım ürünleri ticaretine ilişkin koşulları etkileyebilecek nitelikte uygulanan önlemleri ya da izledikleri tarım politikalarındaki değişiklikleri Ortak Komiteye bildireceklerdir. Taraflardan birinin talebi üzerine, durumu incelemek amacıyla acil danışmalarda bulunulacaktır.

Madde 2.8

Özel korunma önlemleri

İşbu Anlaşmanın diğer hükümleri ve özellikle Madde 2.16’ya (İkili korunma önlemleri) bakılmaksızın tarım piyasasının özel hassasiyeti göz önünde bulundurularak, işbu Anlaşma ile tanınan tavizlere konu olan Taraflardan biri menşeli tarım ürünlerinin ithalatının diğer Tarafın pazarında veya iç düzenleme mekanizmalarında ciddi zarara yol açması halinde, Taraflar uygun bir çözüm bulunması amacıyla derhal istişarelerde bulunacaklardır. Bu tür bir çözüm bulununcaya kadar, ilgili Taraf, GATT 1994 ve diğer ilgili DTÖ anlaşmaları hükümlerine uyumlu olarak uygun önlemleri alabilir.

Ek için; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/06/20210625M1-1.pdf