TÜRK PARASI
KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARA İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ NO:
2018-32/45)’DE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA
DAİR TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2021-32/62)
Hazine
ve Maliye Bakanlığından:12.10.2021 tarihli ve 31626 sayılı R.G.
MADDE 1 – 30/1/2018 tarihli ve 30317 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı
Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2018-32/45)’in 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (g) bendine “istihdam edilen” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya
dışarıdan hizmet alımıyla görevlendirilen” ibaresi ile aynı fıkraya aşağıdaki
bentler eklenmiştir.
“p) Faaliyet bölgesi: Ek-3’te yer alan
iller veya ilçeler itibarıyla oluşturulan bölgeleri,
r) KEP adresi: Kayıtlı elektronik posta
adresini,
s) Tüzel kişi ortakla ilişkili kişiler:
Tüzel kişi ortağın; oy haklarının yüzde on ve daha fazlasına sahip olan, yüzde
on ve daha fazla payı üzerinde intifa hakkına sahip olan, nihai olarak
kontrolünü elinde bulunduran, dağıtılabilir kârının yarısından fazlasını alma
hakkını haiz olan veya esas sözleşmesi uyarınca yönetim organında karar
alabilecek çoğunluğu oluşturan sayıda üyenin seçimini sağlayabilmek hakkına
sahip olan kişileri,
ş) Vezne görevlisi: Yetkili müessesede
işlem yapılan veznelerde görev yapan yetkili müessese çalışanlarını,
t) Yönetmelik: 12/10/2021 tarihli ve 31626
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma
Hakkında Kanun Kapsamında Alınacak Ücretlere İlişkin Yönetmeliği,”
MADDE 2 – Aynı Tebliğin 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya (ç)
bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bent buna göre
teselsül ettirilmiş, aynı maddenin ikinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya (a) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
bent eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiş, aynı maddenin
üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmış, dördüncü fıkrasına
“müesseseler” ibaresinden sonra gelmek üzere “müşterileri namına ve/veya
hesabına” ibaresi eklenmiş, aynı fıkrada yer alan “ve” ibaresi
“gerçekleştiremezler,” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkraya “Yetkili
müesseseler yalnızca kendi namları ve/veya hesabına bankalarla vadeli işlem
gerçekleştirilebilirler.” cümlesi eklenmiş, aynı maddeye dördüncü fıkradan
sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre
teselsül ettirilmiş, aynı maddenin mevcut beşinci fıkrasında yer alan “(f)”
ibaresi “(g)” olarak değiştirilmiş, aynı maddenin mevcut altıncı ve yedinci fıkraları
yürürlükten kaldırılmıştır.
“ç) Darphane ve Damga Matbaası Genel
Müdürlüğü tarafından üretilen ziynet, sikke ve benzeri basılı altınların alım
satımını yapmak.”
“d) 1 kilogramın altındaki bar şeklinde
standart işlenmemiş altınların (24 ayar ve üstü) fiziki alım satımını yapmak.”
“a) Kıymetli madenler aracı kuruluşu olmak
üzere Bakanlıktan faaliyet izni almak ve Borsaya üye olmak kaydıyla 21/5/2007
tarihli ve 26528 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıymetli Madenler Borsası
Aracı Kuruluşlarının Faaliyet Esasları ile Kıymetli Madenler Aracı Kurumlarının
Kuruluşu Hakkında Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde kıymetli
madenler ve taşlar ile standart ve standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin
ithalini, ihracını ve Borsada sürdürülmekte olan kıymetli maden ve taşlara
ilişkin işlemleri yapmak.”
“b) 1 kilogram ve üstündeki
külçe ve bar şeklinde standart işlenmemiş altınların (24 ayar ve üstü) fiziki
alım satımını yapmak.”
“(5) Yetkili müesseseler Türk parası,
yabancı para, bunlarla ödemeyi sağlayan belgeler veya kıymetli madenler ile
bunlardan imal veya bunları muhtevi eşyaları veya herhangi bir menkul,
gayrimenkulü emanet olarak kabul edemezler ve kısa süreli dahi olsa başkası
adına saklayamazlar.”
MADDE 3 – Aynı Tebliğe 4 üncü maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Diğer yükümlülükler
MADDE 4/A – (1) Yetkili müesseseler ticaret
unvanlarında, iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarında, ilan ve reklamlarında,
kartvizitlerinde, iş yerlerinde, tabelalarında, internet sitelerinde, Döviz
Alım Belgesi, Döviz Satım Belgesi ile fatura ve benzeri her türlü belgelerinde
4 üncü maddede sayılan faaliyetler haricinde işlem yaptıkları izlenimini
yaratacak hiçbir kelime, deyim ve işaret kullanamazlar.
(2) 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında
sayılan faaliyetlerden yabancı para alım satımıyla ilgili olanlar diğer
faaliyetlerden ayrı veznelerde ve hesaplarda izlenir.
(3) Yetkili müesseseler, Bakanlıktan izin
almadıkça yabancı para alım satım işlemlerinde serbest olarak belirledikleri ve
ilan ettikleri alış ve satış kurlarından hesaplanan bedeller haricinde hiçbir
ad altında komisyon ya da ücret talep edemezler.
(4) Yetkili müesseseler faaliyet
gösterdikleri iş yeri haricinde herhangi bir gayrimenkul mal edinemezler.”
MADDE 4 – Aynı Tebliğin 5 inci maddesinin ikinci
fıkrasına “iş yeri açma” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve çalışma” ibaresi
ile aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Kuruluş izni almış olup faaliyet izni
başvuru sürecinde bulunanlar Bakanlıkça başvuru kapsamında talep edilen bilgi
ve belgeler açısından ikinci fıkradan muaftır.”
MADDE 5 – Aynı Tebliğin 6 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (ç) bendinde yer alan “5”
ibaresi “10”
olarak, “1”
ibaresi “5”
olarak değiştirilmiş, aynı fıkranın (d) bendinde yer alan “yüzde on”
ibaresinden sonra gelen “veya” ibaresi “ve” olarak değiştirilmiş, “kişiler”
ibaresinden sonra gelmek üzere “, tüzel kişi ortakla ilişkili kişiler” ibaresi
eklenmiş; aynı bendin (2) numaralı alt bendine “terörizmin finansmanı”
ibaresinden sonra gelmek üzere “, 27/12/2020 tarihli ve 7262 sayılı Kitle İmha
Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanunun 5 inci
maddesinde sayılan suçlar” ibaresi eklenmiş, aynı bendin (3) numaralı alt
bendinde yer alan “yedinci” ibaresi “dokuzuncu” olarak değiştirilmiş, aynı alt
bende “sunmuş olmaması” ibaresinden sonra gelmek üzere “; kendisinin, yüzde
elli veya daha fazla pay sahibi olduğu şirketlerin pay sahibi olduğu dönemde
veya daha önce temsile yetkili olarak çalıştığı iş yerlerinin temsile yetkili
olduğu dönemde” ibaresi eklenmiş, aynı bendin (4) numaralı alt bendinde yer
alan “vergi borcu” ibaresi “vergi dairelerine 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında vadesi geçmiş
borcunun” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 6 – Aynı Tebliğin 7 nci maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde yer alan “şirket genel müdürünün, yönetim kurulu
üyelerinin, imza yetkisini haiz çalışanlarının ve A grubu yetkili müesseseler
için iç kontrol görevlilerinin” ibaresi “tüzel kişi ortaklarla ilişkili
kişilerin” olarak değiştirilmiş, aynı bendin (2) numaralı alt bendinde yer alan
“yedinci” ibaresi “dokuzuncu” olarak değiştirilmiş, aynı alt bende
“sunmadıkları ile” ibaresinden sonra gelmek üzere “kendisinin, pay sahibi
olduğu şirketlerin veya daha önce temsile yetkili olarak çalıştığı iş
yerlerinin” ibaresi eklenmiş, aynı bendin (4) numaralı alt bendinde yer alan
“vergi borcu” ibaresi “vergi dairelerine 6183 sayılı Kanun kapsamında vadesi
geçmiş borcu” olarak değiştirilmiş, aynı bendin (6) numaralı alt bendine
“diğer” ibaresinden sonra gelmek üzere “bilgi ve” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 7 – Aynı Tebliğin 9 uncu maddesinin ikinci
fıkrasının (ç) bendinde yer alan “Kamu Sermayeli Bankalar veya Kamu Sermayeli
Katılım Bankalarından birine yatırıldığını tevsik eden belge veya” ibaresi
“kamu sermayeli bankalardan birine yatırıldığını tevsik eden belge veya
kamu/özel sermayeli bankalardan alınacak ” olarak değiştirilmiş, (d) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, (e) bendinde yer alan “veya” ibaresi “ve” olarak
değiştirilmiş, (g) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya (g)
bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bentler eklenmiş ve diğer bent buna göre
teselsül ettirilmiş, aynı fıkranın mevcut (ğ) bendine “diğer” ibaresinden sonra
gelmek üzere “bilgi ve” ibaresi eklenmiş, ve aynı maddenin üçüncü fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“d) A ve B grubu yetkili müesseseler için
başvuruda bulunulacak faaliyet bölgesine ilişkin Yönetmeliğin Ek-1’inde
belirtilen başvuru ücretinin yatırıldığını tevsik eden belge,”
“g) Şirketin yönetim kurulu üyelerinin,
imza yetkisini haiz çalışanlarının atanmasına ilişkin belgeler ile söz konusu
kişiler için 7 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen
belgeler,”
“ğ) A grubu yetkili müesseseler için genel
müdür ile bir veya birden fazla iç kontrol görevlisi atandığına ve gerekli
yetkilerle donatıldığına dair yönetim kurulu kararı ile söz konusu kişiler için
7 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen belgeler,
h) Bu Tebliğ kapsamında yayımlanan genelgeler
uyarınca sunulması gereken belgeler,”
“(3) Bakanlıkça yapılan inceleme
neticesinde durumları uygun görülen yetkili müesseselere faaliyet izni
verilerek, şirket adına “Yetkili Müessese Faaliyet İzin Belgesi” düzenlenir.”
MADDE 8 – Aynı Tebliğe 9 uncu maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Grup dönüşümü
MADDE 9/A – (1) Bakanlıktan faaliyet izni almış
yetkili müesseselerin A grubundan B grubuna geçiş veya B grubundan A grubuna
geçişleri Bakanlık iznine tabidir.
(2) Bakanlığa yapılacak başvuruya, yönetim
kurulu kararının, ana sözleşme değişiklik taslağının, 6 ncı madde uyarınca
sağlanması gereken şartların sağlandığını tevsik eden belgelerin ve Bakanlıkça
gerekli görülecek diğer bilgi ve belgelerin eklenmesi zorunludur.
(3) Bu madde uyarınca yapılacak izin
başvurularında; dönüşmek istenilen grup için ilgili faaliyet bölgesi itibarıyla
Yönetmeliğin Ek-1’inde belirtilen ücretin mevcut grup için belirlenen ücretten
yüksek olması durumunda faaliyet izni verilmesi öncesinde ücretler arasındaki
farkın yatırıldığını tevsik eden belgenin Bakanlığa sunulması zorunludur.
Dönüşmek istenilen grup için belirlenen ücretin mevcut grup için belirlenen
ücretten düşük olması durumunda başvurana herhangi bir fark geri ödemesi
yapılmaz.”
MADDE 9 – Aynı Tebliğin 10 uncu maddesinin üçüncü
fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 10 – Aynı Tebliğin 11 inci maddesinin birinci
fıkrasına “kararının” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve Bakanlıkça gerekli
görülecek diğer bilgi ve belgelerin” ibaresi ile aynı maddeye aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“(3) A grubu yetkili müesseselerin şube
açma izin başvurularında aşağıdaki kurallar uygulanır:
a) Merkezi 1 numaralı faaliyet bölgesinde
bulunan A grubu yetkili müesseseler tüm faaliyet bölgelerinde şube açabilirler.
b) Merkezi 2 numaralı faaliyet bölgesinde
bulunan A grubu yetkili müesseseler yalnızca 2, 3 ve 4 numaralı faaliyet
bölgelerinde şube açabilirler.
c) Merkezi 3 numaralı faaliyet bölgesinde
bulunan A grubu yetkili müesseseler yalnızca 3 ve 4 numaralı faaliyet bölgelerinde
şube açabilirler.
ç) Merkezi 4 numaralı faaliyet bölgesinde
bulunan A grubu yetkili müesseseler yalnızca 4 numaralı faaliyet bölgesinde
şube açabilirler.
d) A grubu yetkili müesseseler (a), (b),
(c) ve (ç) bentlerinde yer alan şartlar haricinde şube açmak için başvuruda
bulunamaz ve yeni şube açamazlar.”
MADDE 11 – Aynı Tebliğin 12 nci maddesinin ikinci
fıkrasının (a) bendinde yer alan “2”
ibaresi “3”
olarak değiştirilmiş, (b) ve (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, (f)
bendine “diğer” ibaresinden sonra gelmek üzere “bilgi ve” ibaresi eklenmiş,
aynı maddenin üçüncü fıkrasına “Şube” ibaresinden sonra gelmek üzere “Faaliyet”
ibaresi eklenmiş, aynı maddenin dördüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmış,
beşinci fıkrasının (c) bendinde yer alan “B grubu yetkili müesseseler ile A
grubu yetkili” ibaresi “Yetkili” olarak değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki
bent eklenmiştir.
“b) Her bir şube için şirket adına 14 üncü
madde hükümleri kapsamında, bu fıkranın (a) bendinde yer alan ilave ödenmiş
sermaye miktarının onda birine karşılık gelen tutarın kamu sermayeli
bankalardan birine yatırıldığını tevsik eden belge veya kamu/özel sermayeli
bankalardan alınacak aynı tutarda teminat mektubu,
c) Her bir yeni şube için başvuruda
bulunulacak faaliyet bölgesine ilişkin Yönetmeliğin Ek-1’inde belirtilen
ücretin yatırıldığını tevsik eden belge,”
“e) Bu madde kapsamındaki birleşme
işlemlerinde verilen faaliyet izinleri için Yönetmeliğin Ek-1’inde belirtilen
ücretler alınmaz.”
MADDE 12 – Aynı Tebliğin 13 üncü maddesinin dördüncü
fıkrasında yer alan “iş yerlerinde veya tabelalarında” ibaresi “Bakanlıkça
belirlenecek esaslar dâhilinde iş yerlerinde” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 13 – Aynı Tebliğin 14 üncü maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “Kamu Sermayeli Bankalar veya Kamu Sermayeli Katılım
Bankalarından” ibaresi “kamu sermayeli bankalardan” olarak değiştirilmiş, aynı
fıkraya “bloke olarak izlenir,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kamu/özel
sermayeli bankalardan alınan” ibaresi eklenmiş, aynı fıkrada yer alan “mektubu”
ibaresi “mektupları” olarak değiştirilmiş, aynı maddenin üçüncü fıkrasında yer
alan “Kamu Sermayeli Bankalar veya Kamu Sermayeli Katılım Bankalarıyla” ibaresi
“kamu sermayeli bankalarla” olarak ve aynı maddenin beşinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“(5) Bloke hesabın veya teminat mektubunun
değiştirilmesi durumunda yetkili müessese tarafından aynı tutarda bloke hesap
açılması veya teminat mektubu alınması ve bu durumun tevsik edici belgelerle
Bakanlığa bildirilmesi zorunludur. Bakanlık söz konusu bildirimi müteakip
gerekli işlemlerin yapılması için ilgili bankalara bildirimde bulunur veya
teminat mektubunu iade eder.”
MADDE 14 – Aynı Tebliğin 15 inci maddesinin üçüncü
fıkrasının (e) bendinde yer alan “iç kontrol görevlisi atanması veya açık bir
şekilde ve yazılı olarak devredilmesi şartıyla bir veya birden fazla yönetim
kurulu üyesinin iç kontrol görevlisi olarak görevlendirilmesi” ibaresi “bir
veya birden fazla iç kontrol görevlisi atanması” olarak değiştirilmiş, aynı
maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(4) Yetkili müesseselerde pay sahipliği
bulunmayan kişilerin şirketi münferiden temsile yetkili kılınması mümkün
bulunmamaktadır. Bu kişilerin şirkette en az yüzde elli ve üzeri paya sahip
hissedar veya hissedarlarla müştereken temsile yetkili kılınması mümkündür.”
MADDE 15 – Aynı Tebliğe 16 ncı maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Asgari ödenmiş sermaye tutarları
MADDE 16/A – (1) Yetkili müesseselerin özkaynaklar
toplamı tutarının, asgari ödenmiş sermaye tutarının altına düşmemesi
zorunludur. Asgari ödenmiş sermaye tutarı, her bir yetkili müessese için 6 ncı
maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen tutarlar ile şubesi bulunan
yetkili müesseselerde her bir şube için 12 nci maddenin ikinci fıkrasının (a)
bendinde yer alan tutarların toplamından oluşur.”
MADDE 16 – Aynı Tebliğin 17 nci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 17 – (1) Yetkili
müesseselerin merkez ve şubeleri, Bakanlığa bildirdikleri adresleri dışında bir
yerde faaliyette bulunamazlar.
(2) Yetkili müesseselerin aynı faaliyet
bölgesi haricinde yapacakları merkez veya şube adres değişiklikleri Bakanlığın
iznine tabidir.
(3) Yetkili müesseselerin adres
değişikliği başvurularında; adresin taşınmak istediği faaliyet bölgesi için
Yönetmeliğin Ek-1’inde belirtilen ücretin mevcut adresin bulunduğu faaliyet
bölgesi için belirlenen ücretten yüksek olması durumunda adres değişikliği izni
başvurusuna ücretler arasındaki farkın yatırıldığını tevsik eden belgenin
eklenmesi zorunludur. Adresin taşınmak istediği faaliyet bölgesi için
belirlenen ücretin mevcut adresin bulunduğu faaliyet bölgesi için belirlenen
ücretten düşük olması durumunda başvurana herhangi bir fark geri ödemesi
yapılmaz.
(4) İzne tabi olup olmadığına
bakılmaksızın yetkili müesseselerin merkez veya şube adres değişikliklerinde,
yeni adreste işe başlanıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde eski adresin
terkedildiğine ve yeni adreste işe başlanıldığına dair ilgili vergi
dairelerinden alınacak belgelerle birlikte, ilgili merkez ve şubenin telefon
numarası, faks, e-posta, KEP adresi ile serbest muhasebeci, serbest muhasebeci
mali müşavir veya yeminli mali müşavir bilgileri ile Bakanlıkça talep edilecek
diğer bilgi ve belgelerin Bakanlığa bildirilmesi zorunludur. Ayrıca yeni
adresin tescil ve ilan edildiği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin bir
nüshasının yeni adreste işe başlanıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde
Bakanlığa gönderilmesi zorunludur. İşe başlama tarihi olarak başka bir tespit
bulunmaması durumunda adresin Ticaret Siciline tescil tarihi esas alınır.
(5) A grubu yetkili müesseseler ile 12 nci
maddenin beşinci fıkrası kapsamında birleşen B grubu yetkili müesseseler,
merkez ve şubelerinin adresleri altında birleşilen veya devralan şirket
internet sitesinde bu durumu yayımlamak zorundadır. Yayımlanan adreslerde
meydana gelen değişiklikler yeni adreste işe başlanıldığı tarih itibarıyla
internet sitesinde ilan edilir.
(6) Yetkili müesseselerin unvan
değişikliği Bakanlığın iznine tabidir.
(7) Yetkili müessese unvan değişikliği
iznini müteakip ilgili vergi dairesinden alınacak yeni unvan için cari yılın ve
eski unvan için cari yıl dâhil son beş yılın harçlarının ödendiğini tevsik eden
belgelerin ve yeni unvanın tescil ve ilan edildiği Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesinin bir nüshası ile Bakanlıkça talep edilecek diğer bilgi ve belgelerin
30 gün içerisinde Bakanlığa gönderilmesi zorunludur.”
MADDE 17 – Aynı Tebliğin 18 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 18 – (1) Yetkili
müesseselerin hisse devirleri Bakanlığın iznine tabidir.
(2) Bakanlığa yapılacak izin
başvurularında, hisseleri devralacak gerçek kişiler ile hisseleri devralacak
tüzel kişilerde yüzde on veya daha fazla ortaklık payı bulunan ortakların
kurucu ortaklarda aranılan şartları haiz olması ve bu durumun 7 nci maddenin
birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen belgeler ile tevsiki gereklidir.
(3) Bu madde kapsamında yapılan hisse
devirlerine ilişkin noter onaylı yönetim kurulu kararı ile değişikliğin tescil
edildiği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin bir örneğinin veya hisse
devirlerine ilişkin pay defterinin ilgili sayfalarının noter onaylı örneğinin
hisse devir tarihinden itibaren 30 gün içerisinde Bakanlığa gönderilmesi
zorunludur.
(4) Yetkili müessese hakkında kambiyo
mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat kapsamında devam eden bir inceleme olması
durumunda, inceleme sonuçlanana kadar hisse devri izni verilmez.
(5) Yetkili müessese hakkında haciz, icra
takibi veya ihtiyati tedbirin söz konusu olması halinde haciz işlemi, icra
takibi veya ihtiyati tedbir kaldırılana kadar hisse devri izni verilmez.
(6) Hisseleri devralanların, hisse devri
öncesinde şirketin tüm mal varlığı ile her türlü arşivini, defterlerini,
muhasebe kayıtlarını ve belgelerini de devralmak üzere devredenle bir protokol
yapması zorunludur.
(7) Yetkili müesseselerin hisselerinin
mevcut ortaklar dışında kişilere devrine yönelik izin başvurularında;
Yönetmelikte bu kapsamda belirlenen ücretin yatırıldığını tevsik eden belgenin
eklenmesi zorunludur. Ancak söz konusu hisselerin veraset yoluyla intikal etmesi
veya hisseleri devralacak kişinin mevcut hisse sahibi kişinin alt soy veya üst
soyu olması durumunda ücret alınmaz.”
MADDE 18 – Aynı Tebliğin 19 uncu maddesinin birinci
fıkrasına “internet sitesinde” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya bilgi
sistemlerinde” ibaresi eklenmiş, aynı maddenin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş, aynı maddenin beşinci fıkrasında yer alan “vermeden en az 10 gün
önce” ibaresi “verme tarihinden itibaren 10 gün içerisinde” olarak
değiştirilmiş, aynı maddenin sekizinci fıkrasında yer alan “fıkrasında” ibaresi
“fıkrasının (ç), (e) ve (g) bentlerinde” olarak değiştirilmiş, dokuzuncu
fıkrasında yer alan “veya” ibaresi “ve” olarak değiştirilmiş ve aynı maddeye
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Yetkili müesseselerin ortakları,
tüzel kişi ortaklarında yüzde on veya daha fazla ortaklık payı bulunan kişiler,
tüzel kişi ortakla ilişkili kişiler, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel
müdür veya yöneticileri, imza yetkisini haiz çalışanları, iç kontrol
görevlileri, serbest muhasebecileri/serbest muhasebeci mali müşavirleri/yeminli
mali müşavirlerine ilişkin bilgi ve iletişim bilgilerinde meydana gelen
değişiklikler ile vezne görevlileri ve diğer tüm çalışanlarına ilişkin
bilgilerde meydana gelen değişikliklerin, değişiklik tarihinden itibaren 10 gün
içerisinde Bakanlığa bildirilmesi zorunludur.”
“(10) Yetkili müesseseler, 23 üncü madde
uyarınca açılan yabancı para alım satım hesapları ile şirketin bankalardaki
diğer tüm hesaplarına ilişkin bilgileri Bakanlığa hesap açılışını ve kapanışını
müteakip 30 gün içerisinde bildirmek zorundadır.”
MADDE 19 – Aynı Tebliğin 20 nci maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, (c) bendine “uygun
şekilde tutmak” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve düzenlenen belgeler ile
tutulan kayıtları en az 5 yıl süreyle saklamak” ibaresi eklenmiş ve aynı
maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“b) Her bir işlem itibarıyla döviz, TL
veya kıymetli maden kabul edildiği anda ilgisine göre DAB, DSB, Kıymetli Maden
Alım Belgesi, Kıymetli Maden Satım Belgesi, Döviz ve Kıymetli Maden Alım
Belgesi veya Döviz ve Kıymetli Maden Satım Belgesi düzenlemek,”
“(2) Yetkili müesseseler
gerçekleştirdikleri her işleme benzersiz işlem numarası vermek zorundadır.
Benzersiz işlem numarasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(3) Vezne görevlileri ilgisine göre
gerekli belgelerin düzenlenmesi ve bu belgelerin müşterilere teslim edilmesi
konusunda gerekli özeni göstermekle yükümlüdürler.
(4) Yetkili müesseseler tarafından
müşterilerle iş yerinde gerçekleştirilen fiziki teslimler dışında kalan tüm
kasa giriş ve çıkışlarının sevk irsaliyesi ve benzeri belgelerle giriş ve çıkış
anında kayıt altına alınması zorunludur.
(5) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında gerçekleştirilen işlemlerde, müşterinin T.C. Kimlik
Numarasını/Pasaport Numarasını ve/veya Vergi Kimlik Numarasını, işlem tarihini,
saatini ve miktarını gösterecek şekilde her bir işlem itibarıyla ayrı bir hesap
veya deftere kaydının yapılması zorunludur.
(6) Yetkili müesseseler
gerçekleştirdikleri tüm işlemlerde müşterinin T.C. Kimlik Numarasını/Pasaport
Numarasını ve/veya Vergi Kimlik Numarasını müşteriden temin ederek her bir
işlem itibarıyla kayıt altına almak zorundadır. Müşteri tarafından beyan edilen
T.C. Kimlik Numaraları/Pasaport Numaraları vezne görevlileri tarafından kişinin
fotoğrafının yer aldığı Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı veya Pasaport
üzerinden, Vergi Kimlik Numarası ise bunlara ek olarak kişinin söz konusu
şirket adına işlem yapmaya yetkili olduğunu belirten belgeler üzerinden kontrol
edilerek kayıt altına alınır. Söz konusu bilgiler, ilgisine göre düzenlenen
belgeler üzerine kayıt edilir.”
MADDE 20 – Aynı Tebliğin 21 inci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “usul ve esaslar çerçevesinde müşterilerinin kimlik
bilgileri ile istenilen diğer bilgileri tespit ederler” ibaresi
“yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 21 – Aynı Tebliğin 22 nci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “(b)” ibaresi “(c)” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 22 – Aynı Tebliğin 23 üncü maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 23 – (1) A grubu
yetkili müesseseler tarafından transfer gerçekleştirebilen kuruluşlar
aracılığıyla ve B grubu yetkili müesseseler tarafından bankalar aracılığıyla
yapılan transfer yoluyla yabancı para alım satım işlemlerinde aşağıda
belirtilen esaslar uygulanır:
a) Aynı iş günü içerisinde transfer
emrinin verilmesi veya işleme konu fiziki teslimatın yapılması şarttır.
b) A grubu yetkili müessese, transfer
gerçekleştirebilen kuruluşlar üzerinden transfer yoluyla müşterilerine yabancı
para alım satım hizmeti sunarken sadece alım satım için kullanılmak amacıyla
her bir para cinsi için ayrı ayrı olmak üzere bankalar nezdinde vadesiz hesap
veya özel cari hesap, ödeme kuruluşları nezdinde ödeme hesabı ve elektronik
para kuruluşları nezdinde hesap açmak zorundadır.
c) B grubu yetkili müessese, bankalar
üzerinden transfer yoluyla müşterilerine yabancı para alım satım hizmeti
sunarken sadece alım satım için kullanılmak amacıyla her bir para cinsi için
ayrı ayrı olmak üzere bankalar nezdinde vadesiz hesap veya özel cari hesap
açmak zorundadır.
ç) Her bir para cinsi için farklı
bankalarda hesap açılabilir. Ancak bir bankada bir para cinsi için birden fazla
hesap açılamaz. Merkez ve şubeler için ayrı hesaplar açılabilir. Söz konusu
hesaplar yabancı para alım satım işlemleri dışında herhangi bir işlem için
kullanılamaz. Yabancı para alım satım işlemi için müşteriler tarafından bu
hesaplara gönderilen tutarlar işlem gerçekleştirilene kadar yetkili müessese
tarafından herhangi bir şekilde değerlendirilemez.
d) Yetkili müesseselerin söz konusu
hesapların yalnızca yabancı para alım satımı için kullanılacağını A grubu için
ilgili transfer gerçekleştirebilen kuruluşlara ve B grubu için bankalara hesap
açılırken bildirmesi gerekir.
e) Yetkili müessese, yabancı para alım
satım hesaplarında bulunan tutarlara ilişkin kayıtları, her bir müşteri bazında
takibini sağlayacak şekilde tutar.
f) Yetkili müesseseler bu Tebliğ
kapsamında yürütecekleri faaliyetlerin sürekliliğine ve yabancı para alım satım
hesapları ve müşteri bilgilerinin güvenliğine ve gizliliğine dair gerekli
tedbirleri almak zorundadır.
g) A grubu yetkili müesseseler yabancı
para alım satımı hesaplarında bulunan tutarlara ilişkin kendi kayıtları ile
transfer gerçekleştirebilen kuruluşlardan alınacak hesap ekstrelerini
karşılaştırarak kayıtların mutabakatını sağlamakla yükümlüdür. B grubu yetkili
müesseseler yabancı para alım satımı hesaplarında bulunan tutarlara ilişkin
kendi kayıtları ile bankalardan alınacak hesap ekstrelerini karşılaştırarak
kayıtların mutabakatını sağlamakla yükümlüdür. Zamanlama farkından kaynaklanan
uyumsuzluklar hariç olmak üzere mutabakat sağlanmasına ilişkin yapılan her
türlü düzeltme işleminin kaydının saklanması zorunludur.
ğ) Yabancı para hesaplarının mutabakat
işlemlerine ilişkin ekstreler yetkili müesseseler tarafından 8 yıl süreyle
elektronik ortamda saklanır.
h) Müşteri tarafından başlatılan yabancı
para alım satımında yetkili müessese, yabancı para alım satımının tam tutarının
müşteri nezdine geçmesinden sorumludur. Transfer gerçekleştirebilen
kuruluşlardan kaynaklanan teknik sıkıntılardan dolayı tutarların müşteri
nezdine geçmemesi durumunda ilgili bankadan tevsik edici yazı alınması ve
yetkili müessese tarafından ilgili yazının 5 yıl süreyle saklanması zorunludur.
ı) Yabancı para alım satım hesapları,
yabancı para alım satım işlemi veya bu işlemlere ilişkin tutarların söz konusu
hesaplara aktarılması dışında herhangi bir iş ve işlem için kullanılamaz veya
teminat olarak gösterilemez.
i) Yabancı para alım satım hesaplarına her
ne ad altında olursa olsun faiz ve/veya kâr payı işletilemez.
j) Yabancı para alım satım işlemlerinde
yetkili müesseseye ait olmayan banka hesapları kullanılamaz.
(2) Kıymetli maden alım satım işlemlerinde
kıymetli maden bedelinin bankalar veya transfer gerçekleştirebilen kuruluşlar
aracılığıyla transfer edilmesi durumunda yetkili müesseseye ait olmayan banka
hesapları kullanılamaz.”
MADDE 23 – Aynı Tebliğin 26 ncı maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kamera ve görüntü kayıt sistemi
MADDE 26 – (1) Yetkili müesseseler Bakanlıkça belirlenen
usul ve esaslar çerçevesinde kamera ve görüntü kayıt sistemini çalışır şekilde
kurulu bulundurmak zorundadır. Kamera ve görüntü kayıt sistemleri ile elde
edilen kayıtların kayıt tarihinden itibaren en az 1 yıl süreyle saklanması
zorunludur.
(2) Yetkili müesseseler faaliyete ara
verdikleri dönemde kamera ve görüntü kayıt sistemlerini çalışır durumda
bırakmak zorundadır. Kamera ve görüntü kayıt sisteminin kapatılmasını zorunlu
kılan tadilat ve benzeri mücbir sebep hallerinin varlığı durumunda önceden
Bakanlığa bilgi verilmesi zorunludur.
(3) Yetkili müesseseler Bakanlıkça
belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kamera sisteminin çalışıp çalışmadığına
ilişkin her gün gerekli kontrolleri yapmak ve meydana gelen arızaları Bakanlığa
ve sistemin bakımını üstlenen firmalara bildirmek zorundadır.
(4) Kamera ve görüntü kayıt sisteminin bu
Tebliğde yer alan şartları taşıyacak şekilde kurulduğuna ilişkin söz konusu
sistemleri kuran firmalardan belge alınması zorunludur.
(5) Yetkili müesseselerin kamera ve görüntü
kayıt sistemleri ile elde edilen kayıtları haftalık olarak mevcut iş
yerlerinden farklı bir lokasyonda veya bulut bilişim hizmetlerini kullanmak
suretiyle aynı görüntü kalitesiyle yedeklemesi ve bu verileri en az 1 yıl
süreyle saklaması zorunludur.”
MADDE 24 – Aynı Tebliğe 26 ncı maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Tabela düzeni ve çalışma alanı
MADDE 26/A – (1) Yetkili müesseseler, Bakanlıkça
belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde tabela düzeni ve çalışma alanına
ilişkin şartları yerine getirmekle yükümlüdürler.”
MADDE 25 – Aynı Tebliğin 27 nci maddesinin birinci
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan “internet
sitesinde yayımlanır” ibaresi “tarafından belirlenir” olarak değiştirilmiştir.
“(1) Yetkili müesseseler, internet sitesi
açmak ve erişilebilir şekilde bulundurmak zorundadır.”
MADDE 26 – Aynı Tebliğin 28 inci maddesinin üçüncü
fıkrasına “bunlara ilişkin kayıtları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kamera
görüntülerini,” ibaresi eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(4) Yetkili müesseseler denetimler
esnasında, denetim elemanlarının gerekli gördüğü kasa sayımı ve benzeri tüm
işlemler tamamlanana kadar geçici olarak işlemlerini durdurmak ve denetim için
iş yerinde gerekli düzeni sağlamak zorundadır.”
MADDE 27 – Aynı Tebliğe 28 inci maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Yetkisiz faaliyette bulunan veya işlem
yapanlar
MADDE 28/A – (1) Yetkili müesseseler, daha önce
yetkisiz döviz alım satım faaliyetinde bulunan kişileri istihdam edemezler.
Yetkisiz döviz alım satım faaliyetinde bulunulan dönemde yetkisiz faaliyeti
gerçekleştiren şirket veya iş yerinde, yüzde on veya daha fazla pay sahipliği
olan veya temsile yetkili olarak çalışan kişiler de yetkili müesseselerce istihdam
edilemez.”
MADDE 28 – Aynı Tebliğin 29 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 29 – (1) “Faaliyet İzin
Belgesi” verilmesinden önce faaliyete geçen yetkili müessesenin kuruluş izni
Bakanlıkça iptal edilir ve kurucuları ile şirket hakkında 1567 sayılı Kanun
uyarınca yasal işlem başlatılır.
(2) “Şube Faaliyet İzin Belgesi”
verilmesinden önce faaliyete geçen şubenin kuruluş izni Bakanlıkça iptal edilir
ve şirket hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır.
(3) Faaliyet izin ve şube faaliyet izin
tarihlerinden itibaren 90 günlük süre içerisinde faaliyete geçilmediğinin
tespiti halinde yetkili müesseseye faaliyete geçmesi için 60 güne kadar süre
verilir. Bu sürenin bitimine rağmen faaliyete geçilmemesi halinde yetkili
müessese faaliyet izni iptal edilir. İptal edilen “Yetkili Müessese Faaliyet
İzin Belgesi” ve/veya “Şube Faaliyet İzin Belgesi” nin, iptal işleminin
tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde Bakanlığa gönderilmesi zorunludur. Aksi
takdirde şirket hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır.
(4) Yetkili müessesenin merkez veya
şubesinin aralıksız 120 günden daha fazla süreyle faaliyetine ara verdiğinin
tespiti halinde yetkili müesseseye faaliyete geçmesi için 60 güne kadar süre
verilir. Bu sürenin bitimine rağmen faaliyete geçilmemesi halinde yetkili
müessese faaliyet izni iptal edilir. Ancak mücbir sebep hallerinin varlığı ve
tevsiki halinde Bakanlık faaliyet izninin iptal edilmemesi hususunu
değerlendirmeye yetkilidir.
(5) 4 üncü maddenin üçüncü, dördüncü ve
beşinci fıkralarında yer alan hükümlere aykırı faaliyette bulunduğu tespit
edilen yetkili müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem
başlatılır. İkinci kez aynı fıkraya aykırılığın tespiti halinde yetkili
müessesenin faaliyet izni iptal edilir. Bu fıkra kapsamında faaliyet izni iptal
edilen yetkili müessese ve hissedarları 5 yıl boyunca yeni yetkili müessese
kuruluş veya faaliyet izni başvurusunda bulunamazlar. Bakanlık, aykırılıkların
mahiyet ve önemine göre, yetkili müessese faaliyet iznini doğrudan iptal etmeye
yetkilidir.
(6) 4/A maddesinin birinci ve ikinci
fıkralarında yer alan hükümlere aykırı işlemlerin yapıldığının tespit edilmesi
halinde yetkili müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem
başlatılır ve söz konusu aykırılığın giderilmesini teminen 60 güne kadar süre
verilir. Bu sürenin bitimine rağmen söz konusu aykırılığın giderilmemesi
halinde yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir.
(7) 4/A maddesinin dördüncü fıkrasında yer
alan hükme aykırı işlemlerin yapıldığının tespit edilmesi halinde yetkili
müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır ve ilgili
gayrimenkul malın satışının gerçekleştirilmesi için 6 ay süre verilir.
(8) Yetkili müessese tarafından faaliyette
bulunmak üzere izin alınan adreste diğer bir gerçek veya tüzel kişi tarafından
faaliyette bulunulamaz. Bu durumun tespiti halinde yetkili müessese hakkında
1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır ve söz konusu durumun sona
erdirilmesini teminen 60 güne kadar süre verilir. Bu süre içerisinde izin
alınan adreste gerçekleştirilen diğer faaliyetin sona erdirildiğine dair ilgili
vergi dairesinden alınacak belgelerin Bakanlığa gönderilmesi zorunludur. Bu
sürenin bitimine rağmen diğer faaliyete devam edildiğinin anlaşılması veya söz
konusu aykırılığın tekerrürü halinde faaliyet izni iptal edilir.
(9) Bakanlığa yazılı veya bilgi sistemleri
üzerinden yapılan başvuru ve bildirimler ile yapılan inceleme, denetim ve
gözetimlerde gerçeğe aykırı belge verildiğinin ya da beyanda bulunulduğunun
tespiti halinde yetkili müessese ve gerçeğe aykırı belge veya beyan veren
kişiler hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır. Gerçeğe
aykırı belge veya beyan veren kişilerin şirket ortağı olması durumunda
ortaklıktan çıkarılması; genel müdür, yönetim kurulu üyesi, imza yetkisini haiz
çalışan, iç kontrol görevlisi veya diğer çalışanlar olması durumunda görevden
azledilmesi için 60 güne kadar süre verilir. Belirtilen süre sonunda gerekli
işlemlerin gerçekleştirilmemesi veya gerçeğe aykırı belge veya beyan veren
kişinin yetkili müessesenin tek ortağı olması durumunda yetkili müessese
faaliyet izni iptal edilir. Ancak Bakanlık hata durumlarını ve diğer haklı
durumları göz önünde bulundurarak faaliyet izninin iptal edilmemesi hususunu
değerlendirmeye yetkilidir.
(10) Yetkili müessesenin ya da yetkili
müessesenin tüzel kişi ortağının, ortak sıfatı taşımayan kişi ya da kişilerce
fiilen sahiplenildiği veya sevk ve idare edildiğinin tespit edilmesi durumunda,
başkaca bir uyarıya gerek olmaksızın yetkili müessese faaliyet izni iptal
edilir.
(11) Yetkili müessese kurucu, ortak, tüzel
kişi kurucu ortaklarda yüzde on veya daha fazla ortaklık payı bulunan kişiler,
tüzel kişi ortakla ilişkili kişiler, genel müdür, yönetim kurulu üyesi, imza
yetkisini haiz çalışanları ya da iç kontrol görevlisinin 6 ncı maddenin ilgili
hükümlerinde belirtilen şartları kaybettiğinin veya 15 inci maddenin dördüncü
fıkrasına aykırı olarak yetkilendirildiğinin tespit edilmesi durumunda yetkili
müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır ve söz
konusu kişinin veya tüzel kişi kurucu ortağın ortaklıktan çıkarılması ya da
görevden azledilmesi veya 15 inci maddenin dördüncü fıkrasına aykırılığın
giderilmesi için 60 güne kadar süre verilir. Verilen süre içerisinde gerekli
işlemlerin gerçekleştirilmemesi veya kişinin yetkili müessesenin tek ortağı
olması durumunda yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir. Ancak 6 ncı
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin (4) numaralı alt bendinde yer alan
şartın kaybedildiğinin tespiti halinde 30 gün içerisinde söz konusu borcun
ödendiğinin tevsik edilmesi durumunda ortaklıktan çıkarılma ya da görevden
azledilme işlemi gerçekleştirilmez.
(12) Yetkili müesseselerin özkaynaklar
toplamının, asgari ödenmiş sermaye tutarının 1/3’ünden daha az olduğunun tespit
edilmesi halinde yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir. Özkaynaklar
toplamının, asgari ödenmiş sermaye tutarının 1/3’ünden daha fazla olmakla
birlikte asgari ödenmiş sermaye tutarından daha az olduğunun tespit edilmesi
halinde özkaynaklardaki eksikliğin tamamlanmasını teminen 90 güne kadar süre
verilir ve yetkili müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem
başlatılır. Bu süre içerisinde söz konusu eksikliğin tamamlanmaması durumunda
yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir.
(13) Yetkili müessesenin Bakanlık
kayıtlarında yer alan merkez, şube ve internet adresleri dışında faaliyet
gösterdiğinin tespiti halinde yetkili müessese hakkında 1567 sayılı Kanun
uyarınca yasal işlem başlatılır ve yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir.
Bu fıkra kapsamında faaliyet izni iptal edilen yetkili müessese ve hissedarları
5 yıl boyunca yeni yetkili müessese kuruluş veya faaliyet izni başvurusunda
bulunamazlar.
(14) Yetkili müessesenin tek ortaklı
olması durumunda, ortağın, bu ortağın yüzde elli veya daha fazla payına sahip
olduğu şirketlerin veya münferiden temsile yetkili olduğu şirketlerin yetkisiz
döviz alım satım faaliyetinde bulunduğunun tespiti halinde ortak ve yetkili
müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır ve yetkili
müessese faaliyet izni iptal edilir. Bu fıkra kapsamında faaliyet izni iptal
edilen yetkili müessese ve hissedarları 5 yıl boyunca yeni yetkili müessese
kuruluş veya faaliyet izni başvurusunda bulunamazlar.
(15) Yetkili müessesenin tüm paylarına
sahip olan ortaklarının yüzde elli veya daha fazla payına sahip oldukları diğer
şirketlerin yetkisiz döviz alım satım faaliyetinde bulunduğunun tespiti halinde
ortaklar ve yetkili müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem
başlatılır ve yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir. Bu fıkra kapsamında
faaliyet izni iptal edilen yetkili müessese ve hissedarları 5 yıl boyunca yeni
yetkili müessese kuruluş veya faaliyet izni başvurusunda bulunamazlar.
(16) Yetkili müessesenin birden fazla
ortağı olması halinde; ortaklarının, tüzel kişi kurucu ortaklarda yüzde on veya
daha fazla ortaklık payı bulunan kişilerin, tüzel kişi ortakla ilişkili
kişilerin, genel müdür, yönetim kurulu üyesi, imza yetkisini haiz çalışan, iç
kontrol görevlisi veya diğer çalışanların yetkisiz döviz alım satım
faaliyetinde bulunduğunun tespiti halinde kişiler hakkında 1567 sayılı Kanun
uyarınca yasal işlem başlatılır. Yetkisiz faaliyeti gerçekleştiren kişilerin
ortak olması ya da tüzel kişi kurucu ortaklarda yüzde on veya daha fazla
ortaklık payı bulunması durumunda; yetkili müessese ortağının ortaklıktan
çıkarılması; genel müdür, yönetim kurulu üyesi, imza yetkisini haiz çalışan, iç
kontrol görevlisi veya diğer çalışanlar olması durumunda söz konusu görevden
azledilmesi için 60 güne kadar süre verilir. Belirtilen süre sonunda gerekli
işlemlerin gerçekleştirilmemesi durumunda yetkili müessese faaliyet izni iptal
edilir. Bu fıkra kapsamında faaliyet izni iptal edilen yetkili müessese ve
hissedarları 5 yıl boyunca yeni yetkili müessese kuruluş veya faaliyet izni
başvurusunda bulunamazlar. Ancak mücbir sebep hallerinin varlığı ve tevsiki
halinde Bakanlık faaliyet izninin iptal edilmemesi hususunu değerlendirmeye
yetkilidir.
(17) Yetkili müesseselerin, 28/A maddesine
aykırı şekilde çalışan istihdam ettiklerinin tespiti halinde 1567 sayılı Kanun
uyarınca yasal işlem başlatılır ve söz konusu kişinin/kişilerin görevden
azledilmesi için yetkili müesseseye 60 güne kadar süre verilir.
(18) Yetkili müessesenin faaliyete
geçmesinden sonra ana sözleşmesini 6 ncı maddeye aykırı olarak değiştirmesi
durumunda; 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır ve yetkili
müesseseye söz konusu aykırılığın giderilmesini teminen 60 güne kadar süre
verilir. Verilen süre içerisinde gerekli düzeltmenin yapılmaması durumunda
faaliyet izni iptal edilir.
(19) 12 nci madde kapsamında; yetkili
müessese birleşmelerinden önce Bakanlıktan izin alınmaması, birleşmenin ticaret
siciline tescilinden itibaren 30 gün içerisinde Şube Faaliyet İzin Belgesi
alınması için Bakanlığa yazılı başvuruda bulunulmaması veya süresi içerisinde
başvuru yapılması ancak 6 ve 9 uncu maddelerde belirtilen yükümlülüklerin
yetkili müessese birleşmelerinin ticaret siciline tescilinden itibaren 90 gün
içerisinde yerine getirilememesi hallerinde devrolunan şirketlerin adına
düzenlenmiş yetkili müessese izin belgeleri ve devrolunan şirketlerin şubeleri
için düzenlenmiş Şube Faaliyet İzin Belgeleri başka bir işleme gerek olmaksızın
iptal edilir.
(20) 14 üncü maddenin ikinci fıkrasında
belirtilen 90 günlük süre içerisinde haciz işleminin, icra takibinin veya
ihtiyati tedbirin kaldırılmaması halinde yetkili müessese faaliyet izin belgesi
iptal edilir.
(21) Yetkili müesseselerin iş yerlerinde
ve tabelalarında, ilan, reklam ve kartvizitlerinde, internet sitesinde, DAB,
DSB ile fatura ve benzeri her türlü belgelerinde kendi ticaret unvanları ve
temsilcisi olduğu kuruluşların dışında başka şirketlere ait unvan ya da
markaları bulundurmaları durumunda 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem
başlatılır ve söz konusu aykırılığın giderilmesini teminen 60 güne kadar süre
verilir. Bu sürenin bitimine rağmen söz konusu aykırılığın giderilmemesi
halinde yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir.
(22) Yetkili müesseselerde, gerçek bir
döviz veya kıymetli maden hareketini içermeyen DAB, DSB, Kıymetli Maden Alım
Belgesi, Kıymetli Maden Satım Belgesi, Döviz ve Kıymetli Maden Alım Belgesi
veya Döviz ve Kıymetli Maden Satım Belgesi düzenlendiğinin tespit edilmesi
durumunda, yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir.
(23) 27 nci maddenin birinci fıkrasına
aykırılığın tespiti ya da internet sitesinde yayımlanması zorunlu içeriklerin
Bakanlıkça belirlenen sürelerde yayımlanmaması durumunda 1567 sayılı Kanun
uyarınca yasal işlem başlatılır ve yetkili müesseseye söz konusu durumun
düzeltilmesi için 60 güne kadar süre verilir. Aykırılığın giderilmemesi
durumunda bu fıkra hükümleri tekrar uygulanır.
(24) Bu Tebliğin uygulanmasına yönelik
usul ve esasların belirlenmesi amacıyla Bakanlıkça yayımlanan genelgelerin
geçiş hükümlerinde geçiş işlemlerinin tamamlanması için öngörülen süreler
içerisinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmediği tespit edilen yetkili
müesseseler hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır ve
yetkili müesseseye bu yükümlülüklerin yerine getirilmesini teminen 60 güne
kadar ek süre verilir. Belirtilen süreler içerisinde yükümlülüklerini yerine
getirmeyen yetkili müesseselerin faaliyet izinleri başka bir uyarıya gerek
olmaksızın iptal edilir.
(25) 17 nci maddenin ikinci fıkrasına
aykırı olarak yetkili müesseselerin Bakanlıktan izin almaksızın adres
değişikliği gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi durumunda izinsiz işlemi
gerçekleştiren yetkili müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem
başlatılır ve söz konusu işlemin düzeltilerek aynı faaliyet bölgesi içerisinde
bir adrese taşınması için yetkili müesseseye 60 güne kadar süre verilir.
Belirtilen süre sonunda gerekli işlemlerin gerçekleştirilmemesi durumunda
yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir.
(26) 18 inci maddenin birinci fıkrasına
aykırı olarak yetkili müesseselerin Bakanlıktan izin almaksızın hisse devri
gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi durumunda, izinsiz işlemi gerçekleştiren
yetkili müessese hakkında 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır ve
söz konusu işlemin düzeltilerek ortaklık yapısının önceki haline getirilmesi
için 60 güne kadar süre verilir. Belirtilen süre sonunda gerekli işlemlerin
gerçekleştirilmemesi durumunda yetkili müessese faaliyet izni iptal edilir.
(27) Bu Tebliğin hükümlerine aykırı işlem
yaptığı tespit edilenler hakkında, 1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem
başlatılır.
(28) Bu Tebliğ uyarınca Bakanlıkça
belirlenecek usul ve esaslara aykırı hareket eden yetkili müesseseler hakkında,
1567 sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılır.”
MADDE 29 – Aynı Tebliğin 31 inci maddesinin ikinci
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Bu Tebliğ uyarınca tahsil edilecek
ücretler, Bakanlık merkez muhasebe birimine, defterdarlık muhasebe
müdürlüklerine ve mal müdürlüklerine yatırılır. Ücretlerin ödendiğine dair
belge ile ibrazı gereken diğer belgeler başvuru sahibi tarafından Bakanlığa
beyan edilir. İzin başvuruları reddedilen firmalara reddedilen izin başvurusu
kapsamında ödedikleri ücretler talep üzerine ilgili muhasebe birimince iade
edilir.”
MADDE 30 – Aynı Tebliğin 32 nci maddesine aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
“(2) Diğer ilgili mevzuatta birinci fıkra
ile yürürlükten kaldırılan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı
Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2006-32/32)’e yapılan atıflar bu Tebliğe
yapılmış sayılır.”
MADDE 31 – Aynı Tebliğe aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir.
“Geçici hükümler
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bakanlıkça faaliyet izni verilmiş ve
bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla faaliyette bulunan A grubu ve B grubu
yetkili müesseseler 31/12/2022 tarihine kadar 6 ncı maddenin birinci fıkrasının
(ç) bendinde, 9 uncu maddenin ikinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen
yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. Söz konusu yükümlülükleri belirtilen
sürede yerine getirmediği tespit edilen yetkili müesseselere, bu
yükümlülüklerin yerine getirilmesini teminen en fazla 90 günlük ek süre
verilir. Belirtilen süreler içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmeyen
yetkili müesseselerin faaliyet izinleri başka bir uyarıya gerek olmaksızın
iptal edilir.
(2) Bakanlıkça faaliyet izni verilmiş ve
bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla faaliyette bulunan ve şubesi veya
şubeleri bulunan A ve B grubu yetkili müesseseler 31/12/2022 tarihine kadar 12
nci maddenin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri
yerine getirmek zorundadır. Söz konusu yükümlülükleri belirtilen sürede yerine
getirmediği tespit edilen yetkili müesseselere, bu yükümlülüklerin yerine
getirilmesini teminen en fazla 90 günlük ek süre verilir. Belirtilen süreler
içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmeyen yetkili müesseselerin faaliyet
izinleri başka bir uyarıya gerek olmaksızın iptal edilir.
(3) Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla
Bakanlığa yapılmış olan ancak değerlendirmesi tamamlanmamış bulunan kuruluş
izni, şube açma izni, hisse devri izni başvuruları için bu Tebliğin, bu maddeyi
ihdas eden Tebliğ ile değiştirilen hükümleri uygulanır. Bu kapsamda, mevcut
başvuruların 90 gün içerisinde yeni hükümlere göre yenilenmesi gerekir.
(4) Bakanlıkça faaliyet izni verilmiş ve
bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla faaliyette bulunan yetkili müesseseler,
1/3/2022 tarihine kadar tüm çalışanlarının bilgilerini Bakanlıkça belirlenen
usul ve esaslar kapsamında Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(5) Bakanlıkça faaliyet izni verilmiş ve
bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla faaliyette bulunan A grubu ve B grubu
yetkili müesseseler, şirketin temsili hususunda 1/3/2022 tarihine kadar 15 inci
maddenin dördüncü fıkrasında yer alan hükme uygunluğu sağlamak zorundadır. Söz
konusu yükümlülüğü belirtilen sürede yerine getirmediği tespit edilen yetkili
müesseselere, bu yükümlülüğün yerine getirilmesini teminen en fazla 90 günlük
ek süre verilir. Belirtilen süreler içerisinde yükümlülüğünü yerine getirmeyen
yetkili müesseselerin faaliyet izinleri başka bir uyarıya gerek olmaksızın
iptal edilir.
(6) Bakanlıkça faaliyet izni verilmiş ve
bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla faaliyette bulunan yetkili müesseselerin
ve şubelerinin faaliyet bölgelerinin belirlenmesinde bu maddenin yürürlük
tarihi itibarıyla ticaret sicil kayıtlarında yer alan adresleri esas alınır.
(7) Bakanlıkça 20 nci maddenin ikinci
fıkrası uyarınca belirlenecek usul ve esaslar yürürlüğe girinceye kadar yetkili
müesseseler gerçekleştirecekleri işlemlerde benzersiz işlem numarası
uygulamayabilirler.”
MADDE 32 – Aynı Tebliğin Ek-1 ve Ek-2’si ekteki
şekilde değiştirilmiş ve aynı Tebliğe ekte yer alan Ek-3 eklenmiştir.
MADDE 33 – Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
MADDE 34 – Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye
Bakanı yürütür.
Ekler için; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211012-11-1.pdf