İTHALATTA STANDARTLARA UYGUNLUK DENETİMİ
TEBLİĞİ
(ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ: 2022/1)
Ticaret Bakanlığından:31.12.2021 tarih ve 31706 4. Mükerrer
Sayılı R.G.
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerin, ithalatta ilgili
standartlara veya teknik mevzuata uygunluğunun denetlenmesine ilişkin usul ve
esasları düzenlemektir.
(2) Bu Tebliğ Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine
tabi tutulacak ürünleri kapsar.
(3) Bu Tebliğ Hariçte İşleme Rejimi uyarınca
ihraç edilip geri gelen eşyaları kapsamaz.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ,
28/1/2013 tarihli ve 2013/4284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının 4 üncü maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) AQAP belgesi: Milli Savunma Bakanlığı
tarafından verilen Endüstriyel Kalite Güvence Seviye Belgesini,
b) A.TR Dolaşım Belgesi: Türkiye
veya Avrupa Topluluğu’nda serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük
Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere,
gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş
kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeyi,
c) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
ç) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS):
Ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yürütülen denetim,
uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı olarak
yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,
d) Fiili denetim: Belge kontrolü, işaret kontrolü,
fiziki muayene ve laboratuvar testinden biri veya birkaçını,
e) Geri gelen eşya: 7/10/2009 tarihli ve 27369
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı maddesinin
birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan nedenlerle geri gelen
daha önce ihraç edilmiş eşyayı,
f) GMP belgesi: Sağlık Bakanlığı tarafından ilaç
sanayicilerine verilen ve üretimin her aşamasında gerekli kalite kontrolünün
yapıldığını gösteren İyi İmalat Uygulamaları Belgesini,
g) Kapsam dışı: GTİP olarak Ek-1’de
belirtilmekle birlikte, ilgili GTİP’nin karşısında belirtilen standart veya
standartlar kapsamına girmeyen ürünü,
ğ) Kullanıcı: TAREKS aracılığıyla firmalar adına
işlem yapmak üzere yetkilendirilmiş kişileri,
h) Risk: Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin
tabi bulundukları standart veya standartlara uygun olmama ihtimalini,
ı) Risk analizi: Ek-1’de yer alan ürünlerin risk
derecesini ve fiili denetime yönlendirilip yönlendirilmeyeceğini belirlemek
amacıyla, TAREKS’te firma hakkındaki bilgiler; geçmişte yapılan ithalat
denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları; üretici veya ithalatçı
firma ya da kullanıcısı; giriş gümrüğü, ürünün cinsi, markası, modeli, fiyatı
ve miktarı; menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke ve risk tespiti için
kullanılabilecek diğer bilgilerden hareketle yapılan işlemi,
i) TSE: Türk Standardları Enstitüsünü,
ifade eder.
TAREKS ve firma tanımlaması
MADDE 4 – (1) Ek -1’de standardı
belirtilen ürünlerin ithalat denetimiyle ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden
ve risk analizine göre yapılır.
(2) Bu
Tebliğ kapsamı ürünleri ithal etmek isteyen firmaların, 29/12/2011 tarihli ve
28157 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol
Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS’te
tanımlanması ve firma adına TAREKS’te işlem yapacak en az bir kullanıcının
yetkilendirilmiş olması gerekir.
İthalatçının başvurusu
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ
kapsamındaki denetimler, Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin dördüncü
fıkrası çerçevesinde gümrük beyannamesinin tescili öncesinde yapılır.
(2) Kullanıcı, Bakanlık internet sayfasının
“E-işlemler” kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi
(TAREKS) Uygulaması” bölümünü veya e-Devlet kapısını kullanarak TAREKS üzerinden
ithal partisine ilişkin verileri girerek başvurusunu yapar.
(3) Başvuru üzerine, TAREKS tarafından firmaya, ilgili
denetim birimi nezdindeki işlemlerini takip edebilmesi amacıyla bir başvuru
numarası verilir.
(4) Verilerin doğru, eksiksiz ve zamanında girilmesinden
kullanıcı sorumludur.
Muafiyetler ve istisnalar
MADDE 6 – (1) Muafiyetler ve
istisnalar aşağıda belirtilmiştir:
a) 2/5/2012 tarihli ve 2012/3169 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma
Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin gereğini yerine getirmek üzere, ithal edilecek
ürünün AB’de serbest dolaşıma girmiş A.TR Dolaşım Belgeli bir ürün olması ve bu
durumun kullanıcı tarafından TAREKS’te beyan edilmesi halinde ithal
edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
b) Ancak Bakanlık (a) bendinde belirtilen ürünü,
Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı Tanıma Yönetmeliğinin Üçüncü Bölümünde
belirtilen usul ve esaslara uyarak değerlendirmeye tabi tutabilir ve bunun
sonucunda bu Tebliğ tarafından aranan koruma düzeyini eşdeğer ölçüde
sağlamadığını tespit ederse ürünün piyasaya arzını yasaklayabilir veya koşula
bağlayabilir.
(2) Bakanlığın esas aldığı miktarlara göre parti
teşkil etmeyen eşya olarak değerlendirilen ürünlerin ithal edilebileceğine dair
TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
(3) Yatırım teşvik mevzuatı kapsamında yapılan
makine ve teçhizat ithalatında, 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol
Kanunu kapsamı ürünlerin ithalatında, Milli Savunma Bakanlığınca yapılan ithalatta
ve AQAP belgeli kurum ve kuruluşlar adına Savunma Sanayii Başkanlığınca yapılan
ithalatta TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11 inci maddeye
göre sonuçlandırılır.
(4) AQAP veya GMP belgesi sahibi sanayicilerin
kendi ihtiyaçları için Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerden yapacakları
ithalatta, firmalarca Bakanlığa sunulan AQAP veya GMP belgelerinin TAREKS’te
tanımlanmasını müteakip ithal konusu her ürün için doğrudan oluşturulan TAREKS
referans numarası, içinde bulunulan yılın sonuna kadar aynı ürünlerin müteakip
ithalatında kullanılır.
(5) Otomotiv ya da iki veya üç tekerlekli
motorlu araç üretimine münhasır “İmalat Yeterlilik Belgesi” veya “Tip Onayı
Belgesi” sahibi sanayicilerin ve bu sanayici firmalar adına ithalat yapan
firmaların, söz konusu sanayici firmaların ihtiyaçları için Ek-1’de standardı
belirtilen ürünlerden yapacakları ithalatta, firmalarca Bakanlığa sunulan
ilgili belgelerin TAREKS’te tanımlanmasını müteakip ithal konusu her ürün için
doğrudan oluşturulan TAREKS referans numarası, içinde bulunulan yılın sonuna
kadar aynı ürünlerin müteakip ithalatında kullanılır.
(6) Ek-1’de standardı belirtilen ürünlerin, TSE
markalı ürünlerin bünyesinde girdi olarak kullanılmak amacıyla ithal edilmek
istenmesi halinde, TSE ile aralarında marka kullanım sözleşmesi bulunduğu TSE
tarafından Bakanlığa bildirilen sanayicilere, her ithal partisi için, marka
kullanım sözleşmesinin süresiyle sınırlı olmak üzere, ürünün ithal
edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
(7) Geri gelen eşya için, bu ürünlerin ihracat
beyannamesi numarasının kullanıcı tarafından TAREKS’e girilmesi ve geri gelen
ürünlerin teknik mevzuata uygun olması kaydıyla piyasaya arz edilebileceğine
dair Ek-4’te yer alan taahhütnamenin kullanıcı tarafından
TAREKS’e yüklenmesini müteakip ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS
referans numarası doğrudan oluşturulur.
(8) 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı
Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın
ithalatında TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11 inci
maddeye göre sonuçlandırılır.
(9) Risk analizine göre yapılacak
değerlendirmede gerektiğinde, birinci, ikinci, dördüncü, beşinci, altıncı veya
yedinci fıkra kapsamına giren ürünler de fiili denetime yönlendirilebilir.
Kapsam dışı
MADDE 7 – (1) Başvuru konusu
ithalat partisine ilişkin kapsam dışı beyanı ithalatçı tarafından ilgili gümrük
idaresine yapılır.
Risk analizi
MADDE 8 – (1) Kullanıcıların
TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler çerçevesinde, fiili denetime
yönlendirilen ürünler TAREKS aracılığıyla yapılacak risk analizine göre
belirlenir.
(2) Risk
analizinde kullanılacak kriterler, gerektiğinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı,
TSE ve ilgili diğer tarafların da görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(3) Risk analizi sonucunda fiili denetime
yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası
doğrudan oluşturulur.
(4) Risk analizi sonucunda fiili denetime
yönlendirilen riskli ürünlerin ithalat denetimleri, ilgili standarda veya
standartlara uygun olarak TSE tarafından yapılır.
Fiili denetim
MADDE 9 – (1) Fiili denetime
yönlendirilen ürünler için, Ek-2’de belirtilen belgeler
firma adına yetkilendirilen kullanıcı tarafından başvuru günü dâhil iki işgünü
içerisinde elektronik ortamda TAREKS’e yüklenir. Firmanın başvuru sırasında
TAREKS’te talep etmesi halinde sistem tarafından ilave süre verilir. İlgili
belgelerin kullanıcı tarafından sisteme süresi içerisinde yüklenmemesi halinde
başvuru iptal edilir.
(2) Firmalardan gerektiğinde ilave bilgi ve
belge istenebilir.
(3) Fiili denetim;
a) Ek-1 kapsamı standart veya standartlara veya,
b) Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (ISO),
Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN), Uluslararası Elektroteknik Komisyonu
(IEC), Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC), Avrupa
Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI) standartlarına ya da uluslararası
kuruluşlarca veya uluslararası anlaşmalarla belirlenen kriterlere,
göre yapılabilir.
(4) Aşağıdaki hallerde uygunluk denetimine esas
teşkil eden standartlardaki testlerin tamamı veya bir kısmı için, Türk
Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK)’ndan veya Avrupa Birliği ülkelerinin, eşdeğerlik
incelemesi olumlu tamamlanmış ulusal akreditasyon kuruluşlarından akredite,
Türkiye’de veya Avrupa Birliği ülkelerinde yerleşik bir uygunluk değerlendirme
kuruluşundan alınmış raporların elektronik ortamda TAREKS’e yüklenmesi yeterlidir:
a) Testlerin yurt içinde yapılamaması.
b) Testlerin ürünün hammaddesi üzerinden
yapılmasının gerekmesi.
c) Testlerin üretim aşamasında yapılmasının
gerekmesi.
ç) Uzun süren performans ve ömür testleri
gerekmesi.
d) Gümrüklerde numune alımı, test numunesi
hazırlanması, numunenin sevki veya bazı ürünlerde testlerin montajdan sonra
yapılmasının gerekmesi.
(5) Gümrüklerde numune alınması, test numunesi
hazırlanması, numunenin sevki veya bazı ürünlerde testlerin montajdan sonra
yapılması gibi teknik problemler karşısında dördüncü fıkranın uygulanamaması
halinde Ek-3’teki taahhütname elektronik ortamda TAREKS’e
yüklenir. TSE’nin incelemesi sonucunda verilecek rapora istinaden, raporda
belirtilen süre içinde testin yapılması kaydıyla, mümkün olan testler bilahare
yapılmak üzere ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası
oluşturulur. TSE’nin bilahare yapacağı uygunluk denetiminin olumsuz
sonuçlanması halinde, keyfiyet olumsuz test raporunun onaylı bir örneğiyle birlikte
ithalatçıya yazıyla ayrıca bildirilir. Olumsuz test raporu ve firmadan alınmış
diğer belgeler Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğüne de
gönderilir.
(6) Fiili denetim, ilgili standartta belirtilen
testlerden herhangi birinden olumsuz sonuç alınmadıkça sürdürülerek tamamlanır.
(7) Fiili denetim sonucunda ilgili standarda
aykırılık tespit edilmemesi ya da ürünün kapsam dışı olduğunun tespiti
durumlarında, ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası
oluşturulur.
(8) İlgili standarda aykırılık tespiti halinde
fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve keyfiyet TSE tarafından firmaya
bildirilir. Test sonucuna itiraz, keyfiyetin firmaya bildirildiği tarihten
itibaren 15 iş günü içinde yapılır. İthalatçının test sonucuna itiraz etmesi
veya ürünün Ek-1’de veya üçüncü fıkrada belirtilen başka bir standarda göre
tekrar denetlenmesini talep etmesi halinde, ürün ithalatçı tarafından talep
edilen standarda göre tekrar denetlenir.
(9) İlgili standarda veya standartlara aykırılık
tespit edilmesi veya ithalatçıdan talep edilen ek bilgi ve belgelerin süresi
içerisinde TAREKS’e yüklenmemesi durumunda, fiili denetim olumsuz olarak
sonuçlandırılır ve sonuç TAREKS’te ilan edilir.
(10) TAREKS’e yüklenen, ancak ilgilisince
düzenlenmediği anlaşılan test raporunun tespiti halinde, diğer şartlar uygun
olsa dahi fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve sonuç TAREKS’te ilan
edilir.
Kullanıcıya yapılan bildirimler
MADDE 10 – (1) Kullanıcı, denetim
sürecine ve sonucuna ilişkin sorgulamaları TAREKS aracılığıyla yapar.
(2) Denetim sürecine ve sonucuna ilişkin
bildirimler, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği
ve Denetimi: 2011/53)’nin 6 ncı maddesi kapsamında yapılan “Yetkilendirme
Başvuruları” uygulamasında kullanıcılar tarafından beyan edilen elektronik
posta adresine iletilir. Kullanıcıya ulaşmayan bildirimlerden Bakanlık sorumlu
değildir.
(3) Yapılan denetimde, üründe standarda
aykırılık tespiti halinde durum ilgili gümrük idaresine yazıyla ayrıca
bildirilir.
TAREKS referans numarasının gümrüklere beyanı
MADDE 11 – (1) Ürünün ithal
edilebileceğine dair TAREKS referans numarasının, gümrük beyannamesinin 44
numaralı hanesine firma tarafından kaydedilmesi zorunludur.
(2) TAREKS referans numarası verildiği tarihten
itibaren 1 yıl süreyle geçerlidir.
(3) Yatırım teşvik mevzuatı kapsamında yapılan
makine ve teçhizat ithalatında 18010099112013019865484, 6491 sayılı Türk Petrol
Kanunu kapsamı ürünlerin ithalatında 18010099122013017554484 Milli Savunma
Bakanlığınca yapılan ithalatta 18010099132013016724484 ve AQAP belgeli kurum ve
kuruluşlar adına Savunma Sanayii Başkanlığınca yapılan ithalatta
18010099142013012727484 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası,
gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.
(4) Gümrük idarelerine kapsam dışı olarak beyan
edilen ürünlerin ithalatında, 18010099252013015773484 olarak belirlenen 23
haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine
ithalatçı tarafından kaydedilir. Kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin,
gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla ilgili gümrük idaresince denetime
yönlendirilmesi halinde, 5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru
yapılır.
(5) GTİP değişikliği sonucunda Tebliğ eki
listede yer aldığı tespit edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması
kaydıyla, ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 5 inci
madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.
(6) 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı
Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın
ithalatında 18010099101115014436576 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans
numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.
İthalatçının sorumluluğu
MADDE 12 – (1) İthalatçı, bu
Tebliğ kapsamında denetlensin veya denetlenmesin, ithal ettiği ürünlerin her
halükârda Ek-1’deki tabloda belirtilen standartlar dâhil olmak üzere ilgili tüm
mevzuata uygun ve güvenli olmasından, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün
Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu uyarınca sorumludur.
(2) Ürünün ithaline izin verilmesi veya ürüne
dair TAREKS referans numarası oluşturulması, ürünün mutlaka mevzuata uygun
ve/veya güvenli olduğu anlamına gelmez.
(3) Bu Tebliğ kapsamında, ürünün ithal
edilebileceğine dair verilen TAREKS referans numarası o ürünün ithalat işlemi
dışında başka bir amaçla veya ürünün güvenli ve mevzuata uygun olduğunun ispatı
olarak kullanılamaz.
(4) İthal edilmiş ürünün GTİP’sinin Ek-1’de yer
aldığının sonradan yapılan kontrol sonucunda tespit edilmesi halinde keyfiyet
ilgili gümrük idaresi tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bildirilir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ürünün güvensiz olduğunu tespit ederek gümrük
idaresine bildirmesi halinde, uygunluk değerlendirmesinin olumsuz sonuçlandığı
kabul edilir.
Yaptırımlar
MADDE 13 – (1) Bu Tebliğe aykırı
hareket edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, sahte belge
kullanan veya ibraz edenler veya belgede tahrifat yapanlar hakkında 7223 sayılı
Kanun, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 2013/4284 sayılı Teknik
Düzenlemeler Rejimi Kararının ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat
uygulanır.
(2) TAREKS üzerinden yürütülen denetimlerde,
ilgili mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin uygulamalara
aykırı hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre belirli bir
süre askıya alınır, firmanın denetim başvuruları belirli bir süre ve/veya
oranda fiili denetime yönlendirilir. Bu yaptırımlar uygulanırken belirlenen
süreler ve denetim oranları, firmanın başvuru sıklığı, varsa önceki ihlalleri
ve/veya ürünün niteliği gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.
Yetki
MADDE 14 – (1) Bu Tebliğde yer
alan hususlarda uygulamaya yönelik önlem almaya ve düzenleme yapmaya Bakanlık
Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 15 – (1) 31/12/2020 tarihli
ve 31351 dördüncü
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalatta Standartlara Uygunluk
Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2021/1) yürürlükten
kaldırılmıştır.
Geçiş süreci
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 1/1/2022 tarihinden
önce çıkış ülkesinde ihraç amacıyla Türkiye’ye sevk edilmek üzere taşıma belgesi düzenlenmiş veya
Gümrük Mevzuatı uyarınca gümrük idarelerine sunulmuş olan ürünlerin
ithalatı, 28/2/2022 tarihine kadar (bu tarih dahil) ithalatçının
talebi halinde, İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliğine (Ürün
Güvenliği ve Denetimi: 2021/1) göre sonuçlandırılır.
Yürürlük
MADDE 16 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2022
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17 – (1) Bu Tebliğ
hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
Ek İçin; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211231M4-1-1.pdf
