TİCARET
BAKANLIĞI GÜMRÜKLER MUHAFAZA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN 4734 SAYILI KAMU İHALE
KANUNUNUN 3 ÜNCÜ MADDESİNİN (B) BENDİ KAPSAMINDA YAPILACAK İHALELERE İLİŞKİN
USUL VE ESASLAR
Karar
Sayısı: 5997
02.09.2022 tarih
ve 31941 sayılı R.G.
Ekli “Ticaret
Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü Tarafından 4734 Sayılı Kamu İhale
Kanununun 3 üncü Maddesinin (b) Bendi Kapsamında Yapılacak İhalelere İlişkin
Usul ve Esaslar”ın yürürlüğe konulmasına, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3
üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile ek 11 inci maddesi gereğince
karar verilmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Usul ve Esasların amacı,
Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından 4/1/2002
tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesinin (b) bendi
gereğince yurt içinden ve yurt dışından yapılacak mal ve hizmet alımlarında
uygulanacak usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Usul ve Esaslar, Ticaret
Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğünün, 10/7/2018 tarihli ve 1 sayılı
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 451 inci maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen deniz ve hava limanlarıyla, kara
sınırlarındaki gümrük kapılarında giriş ve çıkış yapan kişi, eşya ve taşıtların
muhafazası ile gümrüğe sevk edilmesini sağlamak, 4/12/2004 tarihli ve 5271
sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 164 üncü maddesi kapsamında adli kolluk olarak
güvenlik görevini ifa etmek, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla
Mücadele Kanunu gereğince kaçakçılığı önleme, izleme ve soruşturma görevlerini
yerine getirmek amacıyla, savunma, güvenlik veya istihbarat alanları ile
ilişkili olduğuna veya gizlilik içinde yürütülmesi gerektiğine Ticaret Bakanı
tarafından karar verilen veya mevzuatı gereğince sözleşmenin yürütülmesi
sırasında özel güvenlik tedbirleri alınması gereken veya Devlet güvenliğine
ilişkin temel menfaatlerin korunmasını gerektiren hallerle ilgili mal ve hizmet
alımlarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Usul ve Esaslar,
4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesinin (b)
bendi ile ek 11 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (l) Bu Usul ve Esaslarda geçen;
a) Araç:
Makam aracı gibi idari görevlerde kullanılanlar hariç, Gümrükler Muhafaza Genel
Müdürlüğünce yürütülen görevlerde kullanılmak üzere, karada, denizde veya
havada personel ve malzeme taşımak üzere tasarlanmış veya çekilebilen araçları,
b) Araştırma:
Belirli bir konuda bilimsel nitelikli bilgi üretilmesi ya da üretilmiş bilginin
denemeli uygulaması ile problemin çözümünde etkili olabilecek nitelikte
geçerliliği denenmiş somut ürünler geliştirmeyi veya en son teknoloji
seviyesini daha da yükseltmeyi amaçlayan faaliyetleri,
c) Bakan:
Ticaret Bakanını,
ç)
Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
d) Geliştirme: Bir araştırma sonucu elde
edilen bilimsel nitelikli bilgi veya prototipler ya da mevcut sistemlerin
iyileştirilmesini kapsamak üzere bilimsel bilginin; faydalı sistem, araç,
gereç, teçhizat, malzeme veya metotların meydana getirilmesi yolunda düzenli
bir şekilde kullanılması faaliyetlerini,
e) Genel
Müdür: Gümrükler Muhafaza Genel Müdürünü,
f) Genel
Müdürlük: Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğünü,
g) Güvenlik
ve istihbarat kapsamındaki alımlar: Kanuni veya idari düzenlemeler gereğince,
güvenlik ve istihbarata ilişkin temel menfaatlerin korunmasının gerekli olduğu
2 nci madde kapsamındaki alımları,
ğ)
İhale yetkilisi: Gümrükler Muhafaza Genel Müdürünü,
h) Modernizasyon:
Envanterde mevcut Genel Müdürlük malının veya yazılımının teknolojik
gelişmelere ve ihtiyaçlara bağlı olarak araştırma ve geliştirme yoluyla ve
ilave yazılım ya da donanım kullanılarak kullanım ömrünün ve performansının artırılmasını,
ı)
Silah: Uzaktan veya yakından canlıları öldürebilen, yaralayan, etkisiz bırakan
araç ve aletlerin tümünü,
i) Silah
teçhizatı: Taşınabilir veya mobil özelliği olan her türlü silaha ait araç, gereç,
set ve avadanlıkları,
j) Sistem:
İstihbarat oluşumuna katkıda bulunmak üzere, muhtelif malzeme, teçhizat ve
yazılımın bir araya getirilmesi ile oluşturulan cihazlar bütününü,
k) Standardizasyon:
İşletme ve idame maliyetlerinin asgari düzeye indirilmesi veya mevcut
sistemlerle uyumun sağlanması amacıyla kalite, marka, model veya üretici firma
birliğinin sağlanması işlemini,
l)
Yaklaşık maliyet: İhale öncesi her türlü fiyat araştırması yapılmak suretiyle
katma değer vergisi hariç olmak üzere belirlenen değeri,
m)
Yazılım: Bir bilgisayar sisteminde mikro işlemci ihtiva eden sistem, malzeme
veya teçhizatta, belirli bir işlevi meydana getirmek için yazılmış komutlar
bütününü,
ifade
eder.
(2) Bu
Usul ve Esaslarda tanımı bulunmayan hususlar hakkında 4734 sayılı Kanunda yer
alan tanımlar esas alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin
Genel Esaslar
Temel ilkeler
MADDE 5- (1) Genel Müdürlük, bu Usul ve
Esaslar kapsamındaki mal ve hizmet alımlarında, 4734 sayılı Kanunun 5 inci
maddesinde belirtilen temel ilkelerin yanında ulusal menfaat, standardizasyonun
korunması ve süratle hareket ilkelerini de dikkate alır.
İhale usulleri
MADDE 6- (1) Bu Usul ve Esaslara göre
yapılacak ihalelerde aşağıdaki usullerden birisi uygulanır:
a) Belli
istekliler arasında ihale usulü.
b) Pazarlık
usulü.
Belli istekliler arasında ihale
usulü
MADDE 7- (1) Belli istekliler arasında
ihale usulü; ilan yapılmaksızın, idare tarafından yapılacak yeterlik değerlendirmesi
sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usuldür.
(2) Satın
alınacak mal veya hizmetin uzmanlık ve ileri teknoloji gerektirmesi, yapılacak
işin veya satın alınacak mal, hizmet veya sistem ile ulusal menfaat ve
güvenliğin gerektirdiği durumlarda ve/veya araştırma-geliştirme projelerinin
gerçekleştirilmesinde ve standardizasyonun sağlanmasında bu usul uygulanır.
(3) Tekliflerin
alınması ve değerlendirilmesini müteakip ihale, fiyat üzerinde görüşme
yapılarak sonuçlandırılır.
Pazarlık usulü
MADDE 8- (1) Pazarlık usulü, ilan
yapılmaksızın, ihale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve
idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve
belli hallerde ihalenin fiyatı üzerinde görüşme yapılarak sonuçlandırıldığı
usuldür.
(2) Aşağıda
belirtilen hallerde pazarlık usulü uygulanabilir:
a) Doğal
afetler, salgın hastalıklar, can ve mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen
veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine
ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.
b) Güvenlik
ve istihbaratla ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi
olarak yapılmasının zorunlu olması.
c) İhalenin
araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu olmayan
nitelikte olması.
ç)
İhale konusu mal veya hizmetin özgün nitelikte veya karmaşık olması nedeniyle
teknik ve mali özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi.
d) 4734
sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (t) bendinde belirtilen ve
yaklaşık maliyeti her yıl Kamu İhale Kurumunca belirlenen limite kadar olan
mamul mal, malzeme veya hizmet alımları.
(3) İkinci
fıkranın (d) bendi kapsamında yapılan mal alımlarında, malın sözleşme yapma
süresi içinde teslim edilmesi ve bunun idarece uygun bulunması halinde,
sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir.
Doğrudan temin
MADDE 9- (1) Aşağıda belirtilen hallerde
idare, ihtiyaçlarını ilan yapılmaksızın, davet edilen isteklilerle idari ve
teknik şartlar ile fiyat üzerinde görüşme yaparak doğrudan temin edebilir:
a) İhtiyacın
sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğinin tespit
edildiği alımlar.
b) Sadece
gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili özel bir hakka sahip olduğu
alımlar.
c) Mevcut
mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanması
için zorunlu olan mal ve hizmet alımları.
ç) 4734
sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen ve
her yıl Kamu İhale Kurumunca güncellenen limit dahilindeki mal ve hizmet alımları.
d) İdarenin
ihtiyacına uygun taşınmaz mal alımı veya kiralanması.
e) Standardizasyonun
korunması, araştırma-geliştirme projeleri ve acil istihbarat ihtiyaçlarını
temin etmek maksadıyla; ihtiyaç ünitelerince teklif edilip ihale yetkilisince
uygun görülen ve onaylanan tek kaynak alımları.
(2) Birinci
fıkranın (ç) bendinin uygulanması durumunda, ihale komisyonu kurma ve 4734
sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan yeterlik kurallarını arama, teminat
alınma ve sözleşme yapılma zorunluluğu yoktur. Bu durumda karar alınmaksızın
ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada
fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.
(3) Birinci
fıkranın (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerinin uygulanması durumunda, ihale
komisyonu kurma ve 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan yeterlik
kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince
görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması
yapılarak ihtiyaçlar temin edilebilir.
(4) Doğrudan
temin ile yapılan mal ve hizmet alımlarında; ihale yetkilisince, mal ve
hizmetin özelliğine göre, gerektiğinde ilgili ünitesinden uzman personel
görevlendirilerek ihtiyaçlar temin edilir.
Alım isteği
MADDE 10- (1) Bu Usul ve Esaslar
kapsamındaki her türlü mal ve hizmet alımları, ihtiyaç ünitesince Genel
Müdürden alınacak olur ile yapılır.
İhaleye katılabilme şartları ve
ihale dokümanı
MADDE 11- (l) İhalelere katılmak için
gerekli nitelik ve yeterliğe sahip bulunmak, Genel Müdürlükçe talep edilen
bilgi, belge, teminatları vermek ve tebligat için adres beyanında bulunmak
zorunludur.
(2)
Genel Müdürlük tarafından hazırlanan ihale dokümanında, eşit muamele ve
rekabetin sağlanması için yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterlerin
belirtilmesi zorunludur. İhale konusu mal veya hizmete ait isteklilere
talimatları da içeren idari şartnameler ile varsa teknik şartnameler, sözleşme
taslakları ve gerekli diğer belge ve bilgiler Genel Müdürlükçe davet edilen
isteklilere bedelsiz olarak verilebilir.
İhale komisyonu
MADDE 12- (1) İhale yetkilisi; biri
başkan, ikisi ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare
personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya mali işlerden sorumlu bir
personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale
komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.
(2) İhaleyi
yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde, 4734
sayılı Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.
(3) Gerekli
incelemeyi yapmalarını sağlamak amacıyla ihale işlem dosyasının birer örneği,
ilan veya daveti izleyen üç gün içinde ihale komisyonu üyelerine verilir.
(4) İhale
komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda
çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur.
Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve
imzalamak zorundadır.
(5) İhale komisyonunca alınan kararlar ve
düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adlan, soyadları ve görev
unvanları belirtilerek imzalanır.
İhalenin sözleşmeye bağlanması
MADDE 13- (1) Mal ve hizmet alımlarında,
isteklilerin davet edilmesi, sözleşme yapılıp yapılmaması ve sözleşme yapılacak
ise sözleşmenin türü ve sözleşmede yer alması zorunlu hususların neler olacağı
konusunda Genel Müdürlük yetkilidir.
(2)
Genel Müdürlükçe hazırlanan sözleşmeler noter tasdikine tabi değildir.
İş miktarında artma ve eksilme
olması
MADDE 14- (l) Mal ve hizmet alım
sözleşmelerinde, öngörülmeyen durumlar nedeniyle iş miktarındaki artışın
zorunlu olması halinde artışa konu olan işin;
a) Sözleşmeye
esas mal ve hizmet alımı kapsamında olması,
b) İdareyi
külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün
olmaması,
şartıyla
sözleşme bedelinin % 20`sine kadar olan oran dahilinde süre hariç sözleşme ve
ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde iş artışı yapılabilir.
(2) İş
eksilişlerinde de % 20 oranı uygulanır.
(3) Ancak
idarece gerek görülmesi halinde Bakandan onay almak kaydıyla birinci ve ikinci
fıkralarda belirtilen oranların üzerinde de iş artışı veya iş eksilişi yapılabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yurt Dışı Mal ve Hizmet
Alımlarına İlişkin Esaslar
Yurt dışı alımlarda ödeme
şekilleri
MADDE 15- (1) Yurt dışından yapılacak her
türlü mal ve hizmet alımları;
a) Akreditif
açılmak suretiyle ödeme,
b) Mal
mukabili ödeme,
c) Peşin
ödeme,
suretiyle
gerçekleştirilebilir.
Devreden akreditiflere
uygulanacak işlemler
MADDE 16- (1) Bütçe yılı içerisinde
sözleşmesi yapılıp akreditifi açılmış, ancak çeşitli nedenlerden dolayı mahsubu
yapılamayan mal ve hizmet alımına ilişkin akreditif ve peşin ödemeler sonraki
yıllara devredebilir. Bütçe yılı içerisinde sözleşmesi imzalanıp, somaki
yıllara devreden mal mukabili alımların bedeli ise devredildiği yılın
bütçesinden ödenir.
Yurt dışından yapılacak alımlarda
geçici teminat
MADDE 17- (l) Yurt dışından yapılacak mal
ve hizmet alımlarında, tedarikçilerden geçici teminat mektubu alınması hususu
Genel Müdürlüğün takdirindedir.
(2) Geçici
teminat mektubunun alınması durumunda, teklif edilen bedelin % 3`ünden az
olmamak üzere istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale
dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici
teminat alınması zorunlu değildir.
(3) Geçici teminat mektubunun geçerlilik
süresinin, tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olması
şarttır.
(4) Tekliflerin
geçerlilik süresinin uzatılması durumunda geçici teminat mektuplarının
süresinin de aynı süre ile uzatılması esastır. İlgili mevzuatına aykırı olarak
düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez.
Yurt dışından yapılacak alımlarda
geçici teminat kesin teminat
MADDE 18- (1) Akreditif açılmak suretiyle
yapılan geçici ve kati kabullü mal ve hizmet alımlarında, akreditif açılmadan
önce, sözleşme bedelinin % 10’undan az olmamak kaydıyla kesin teminat mektubu
alınır. Bunun dışındaki alımlarda teminat alınması hususu Genel Müdürlüğün
takdirindedir.
(2) Peşin
ödeme suretiyle yapılan mal ve hizmet alımlarında yükleniciden, ödeme
yapılmadan önce sözleşme bedelinin% 100`ü oranında kesin teminat mektubu
alınır.
(3) Mal
mukabili ödemesi yapılan mal ve hizmet alımlarında kesin teminat mektubu
alınması ve sözleşme yapılması zorunlu değildir.
(4) Kesin
teminat mektubunun alınması durumunda süresi, ihale konusu işin bitiş tarihi
dikkate alınmak suretiyle Genel Müdürlük tarafından belirlenir.
(5) İlgili
mevzuatına aykırı olarak düzenlenmiş kesin teminat mektubu kabul edilmez.
(6) Genel
Müdürlüğe verilecek teminat mektuplarının; ilgili mevzuat gereğince Türkiye`de
bankacılık faaliyetinde bulunmasına izin verilen yerli ve yabancı bankalarca
düzenlenmesi şarttır.
(7)
Ayrıca, Türkiye dışında faaliyette bulunan yerli ve yabancı bankaların
kontrgarantisi üzerine, Türkiye`de faaliyette bulunan bankaların
düzenleyecekleri teminat mektupları da teminat olarak kabul edilir.
(8) Yabancı
bankaların veya benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantilerine dayanılarak
verilecek teminat mektuplarında, kontrgarantiyi veren yabancı banka veya kredi
kuruluşunun ismi ve teminatın kontrgarantili olduğunun belirtilmesi esastır.
(9) Genel
Müdürlükçe, teminat mektuplarının geçerlilik süresi ile ilgili hususlarda kesin
kabulün yapılacağı tarihe kadar, gerektiğinde garanti süresini de kapsayacak
şekilde düzenlemeler yapılabilir.
(10) Bu
Usul ve Esaslar kapsamında bankalarca verilecek teminat mektuplarının kapsam ve
şekli, Kamu İhale Kurumunca belirlenen kapsam ve şekilde olmalıdır.
(11) Taahhüdün,
sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin
bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra
alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların, Sosyal Güvenlik
Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra; alman mal veya
yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yansı, garanti süresi
dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise tamamı
yükleniciye iade edilir.
(12) Yüklenicinin
bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçları ile ücret ve
ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin, kabul tarihine
veya varsa garanti süresinin bitimine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye
ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına
karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.
(13) İşin konusunun piyasadan hazır halde
alınıp satılan mal alımı olması halinde, Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksiz
belgesi getirilmesi şartı aranmaz.
Yurt dışından yapılacak alımlarda
avans
MADDE 19- (l) Bu Usul ve Esaslar
kapsamında yurt dışından yapılacak mal ve hizmet alımlarında, sözleşmelerde
belirtilmesi kaydıyla Genel Müdürlüğün belirleyeceği oranlarda teminat mektubu
karşılığı avans verilebilir. Avans verilmesi durumunda, alınacak avans, teminat
mektuplarının süresi, mahsup süresi göz önünde bulundurularak Genel Müdürlükçe
belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yurt İçi Mal ve Hizmet Alımlarına
İlişkin Esaslar
Yurt içi alımlarda geçici teminat
MADDE 20- (1) Yurt içi mal ve hizmet alım
ihalelerinde, teklif edilen bedelin
%
3`ünden az olmamak üzere istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat
alınabilir. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti
ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.
(2) Geçici
teminatın alınması durumunda; geçici teminat mektubunun geçerlilik süresinin,
tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olması şarttır.
Tekliflerin geçerlilik süresinin uzatılması durumunda geçici teminat
mektuplarının süresinin de aynı süre ile uzatılması esastır.
(3) İlgili
mevzuatına aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez.
Yurt içi alımlarda kesin teminat
MADDE 21- (1) Yurt içi alımlarda taahhüdün
sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini
sağlamak amacıyla, sözleşmenin yapılmasından önce ihale üzerinde kalan
istekliden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesin
teminat alınır.
(2) Ancak
danışmanlık hizmet ihalelerinde ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, kesin
teminat sözleşme yapılmadan önce alınmayabilir. Bu durumda, düzenlenecek her hakkedişten
%6 oranında yapılacak kesintiler teminat olarak alıkonulur.
(3) Kesin
teminat mektubunun alınması durumunda süresi, ihale konusu işin bitiş tarihi
dikkate alınmak suretiyle Genel Müdürlük tarafından belirlenir.
(4) Genel
Müdürlüğe verilecek teminat mektuplarının; ilgili mevzuat gereğince Türkiye`de
bankacılık faaliyetinde bulunmasına izin verilen yerli veya yabancı bankalarca
düzenlenmesi şarttır.
(5) Ayrıca,
Türkiye dışında faaliyette bulunan yerli ve yabancı bankaların kontrgarantisi
üzerine Türkiye`de faaliyette bulunan bankaların düzenleyecekleri teminat
mektupları da teminat olarak kabul edilir.
(6) Yabancı
bankaların veya benzeri kredi kuruluşlarının kontrgarantilerine dayanılarak
verilecek teminat mektuplarında, kontrgarantiyi veren yabancı banka veya kredi
kuruluşunun ismi ve teminatın kontrgarantili olduğunun belirtilmesi esastır.
(7) Genel Müdürlükçe, teminat mektuplarının
geçerlilik süresi ile ilgili hususlarda kesin kabulün yapılacağı tarihe kadar
gerektiğinde garanti süresini de kapsayacak şekilde düzenlemeler yapılabilir.
(8) Bu
Usul ve Esaslar kapsamında bankalarca verilecek teminat mektuplarının kapsam ve
şekli, Kamu İhale Kurumunca belirlenen kapsam ve şekilde olmalıdır.
(9) İlgili
mevzuatına aykırı olarak düzenlenmiş kesin teminat mektubu kabul edilmez.
(10) Taahhüdün,
sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve
yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit
edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların,
Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirildiği saptandıktan sonra;
alınan mal veya yapılan iş için bir garanti süresi öngörülmesi halinde yarısı,
garanti süresi dolduktan sonra kalanı, garanti süresi öngörülmeyen hallerde ise
tamamı yükleniciye iade edilir.
(11) Yüklenicinin
bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlan ile ücret ve
ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin yapım işlerinde
kesin kabul tarihine, diğer işlerde kabul tarihine veya varsa garanti süresinin
bitimine kadar ödenmemesi halinde protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek
kalmaksızın kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir,
varsa kalanı yükleniciye geri verilir.
(12) İşin
konusunun piyasadan hazır halde alınıp satılan mal alımı olması halinde Sosyal
Güvenlik Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi şartı aranmaz.
Teminat olarak kabul edilecek
değerler
MADDE 22- (1) Genel Müdürlükçe yurt içi
mal ve hizmet alımlarında;
a) Tedavüldeki
Türk parası,
b) Bankalar
tarafından verilen teminat mektupları,
c) Hazine
ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen devlet iç borçlanma senetleri ve bu
senetler yerine düzenlenen belgeler,
teminat
olarak kabul edilir.
Yurt içi alımlarda avans
MADDE 23- (1) Bu Usul ve Esaslar
kapsamında yurt içinden yapılacak mal ve hizmet alımlarında sözleşmelerde
belirtilmesi kaydıyla Genel Müdürlüğün belirleyeceği oranlarda teminat mektubu
karşılığı avans verilebilir. Avans verilmesi durumunda, alınacak avans teminat
mektuplarının süresi, mahsup süresi göz önünde bulundurularak Genel Müdürlükçe
belirlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ortak Hükümler
İhale dokümanında değişiklik veya
açıklama yapılması
MADDE 24- (1) İlan yapıldıktan sonra ihale
dokümanında değişiklik yapılmaması esastır. Değişiklik yapılması zorunlu
olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek
önceki ilanlar geçersiz sayılır ve iş yeniden ayuı şekilde ilan olunur.
(2) Ancak
ilan yapıldıktan soma, tekliflerin hazırlanmasını veya ışın
gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya
eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak
bildirilmesi halinde ihale dokümanında değişiklikler yapılabilir. Yapılan bu
değişikliklere ilişkin ihale dokümanının bağlayıcı bir parçası olan zeyilname,
son teklif verme gününden en az on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını temin
edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına gönderilir. Zeyilname ile
yapılan değişiklikler nedeniyle tekliflerin hazırlanabilmesi için ek süreye
ihtiyaç duyulması halinde ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla
yirmi gün zeyilname ile ertelenebilir. Zeyilname düzenlenmesi halinde teklifini
bu düzenlemeden önce vermiş olan isteklilere tekliflerini geri çekerek, yeniden
teklif verme imkanı sağlanır.
(3) Ayrıca,
istekliler tekliflerini hazırlarken ihale dokümanında açıklanmasına ihtiyaç
duyulan hususlarla ilgili olarak son teklif verme gününden yirmi gün öncesine
kadar yazılı olarak açıklama talep edebilir. Bu talebin idarece uygun görülmesi
halinde yapılacak açıklama, bu tarihe kadar ihale dokümanı alan bütün
isteklilere son teklif verme gününden on gün öncesinde bilgi sahibi olmalarını
temin edecek şekilde ve açıklama talebinde bulunan istekli belirtilmeksizin
yazılı olarak gönderilir.
Tekliflerin hazırlanması ve
sunulması
MADDE 25- (1) Teklif mektubu ve geçici
teminat da dahil olmak üzere ihaleye katılabilme şartı olarak istenilen bütün
belgeler bir zarfa konulur. Zarfın üzerine isteklinin adı, soyadı veya ticaret
unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi
yapan idarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından
imzalanır ve mühürlenir.
(2) Teklif
mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının
tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve
yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti,
düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı
yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur. Mal alımı
ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif verilebileceğine dair hüküm
bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak sunulur.
(3) Teklifler,
ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar sıra numaralı alındılar
karşılığında idareye verilir. Bu saatten sonra verilen teklifler kabul edilmez
ve açılmaksızın iade edilir. Teklifler iadeli taahhütlü olarak da
gönderilebilir. Posta ile gönderilecek tekliflerin ihale dokümanında belirtilen
ihale saatine kadar idareye ulaşması şarttır. Postadaki gecikme nedeniyle
işleme konulmayacak olan tekliflerin alınış zamanı bir tutanakla tespit edilir.
(4) Verilen
teklifler, zeyilname düzenlenmesi hali hariç, herhangi bir sebeple geri
alınamaz ve değiştirilemez.
Tekliflerin geçerlilik süresi
MADDE 26- (1) Tekliflerin geçerlilik
süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre,
teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en
fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.
Tekliflerin alınması ve açılması
MADDE 27- (1) Teklifler ihale dokümanında
belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale
dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit
edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale
komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 25 inci maddenin
birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek
değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde
alınış sırasına göre açılır.
(2)
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici
teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya
teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla
tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutan
açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca
imzalanır. Bu aşamada hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez,
teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale
komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.
Tekliflerin değerlendirilmesi
MADDE 28- (1) İhale komisyonunun talebi
üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve
değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili
isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu
açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale
dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi
amacıyla istenilmez ve yapılmaz.
(2)
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif
mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 27 nci maddeye göre ilk
oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına
karar verilir. Ancak teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla,
belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede
isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.
Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı
bırakılır ve geçici teminattan gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve
işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı
usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine
geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini
belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen
şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik
hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri
ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler
değerlendirme dışı bırakılır.
Aşırı düşük teklifler
MADDE 29- (1) İhale komisyonu verilen
teklifleri 28 inci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya
idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük
olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde
teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile
ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
(2) İhale
komisyonu;
a) İmalat
sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin
mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı
avantajlı koşullar,
c) Teklif
edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
hususlarında
belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı
düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları
yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri
reddedilir.
(3) İhale
komisyonu, aşın düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kamu İhale
Kurumu tarafından belirlenen kriterleri esas alır.
Bütün tekliflerin reddedilmesi ve
ihalenin iptali
MADDE 30- (1) İhale komisyonu kararı
üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte
serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal
bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük
altına girmez. Ancak idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin
iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.
Fiyat farkı verilebilmesi
MADDE 31- (1) ihalelerde esas alınacak
para birimi yabancı ülke para birimi olduğunda fiyat farkı verilmez. İhale onay
belgesi ile idari şartnamede belirtilmek kaydıyla Türk Lirası esas alınarak
yapılan ihalelerde ise 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri
Kanununun 8 inci maddesi gereğince Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan
usul ve esaslara göre fiyat farkı ödenir.
(2)
Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde, sözleşme
imzalandıktan sonra değişiklik yapılmaz.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yasak ve sorumluluklar
MADDE 32- (1) Bu Usul ve Esaslar
kapsamında yapılacak ihale işlerine ilişkin yasak fiil ve davranışlar
hususunda, 4734 sayılı Kanunun ceza ve ihalelere katılmaktan yasaklamaya
ilişkin hükümleri uygulanır.
Diğer hususlar
MADDE 33- (1) Bu Usul ve Esaslar
kapsamında yapılacak ihalelerde veya alımlarda sözleşme yapılmasında isteklinin
ve idarenin görev ve sorumluluğu, ihalenin veya alımın sözleşmeye bağlanması,
idare tarafından şikayetlerin incelenmesi ile ilgili esaslar, denetim, muayene
ve kabul işlemleri Genel Müdürlükçe belirlenir.
(2)
4734 sayılı Kanunun 53 üncü maddesinde yer alan Kamu İhale Kurumu geliri, bu
Usul ve Esaslara göre yapılan ihalelerde alınmaz.
Uygulanmayacak hükümler
MADDE 34- (1) Bu Usul ve Esaslar
kapsamında yapılacak ihalelerde 4734 sayılı Kanunun 54, 55 ve 56 ncı maddeleri
uygulanmaz.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 35- (1) Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler
Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü
maddesinin (b) bendi kapsamında yapılacak ihalelere ilişkin 21/10/2009 tarihli
ve 2009/15581sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Esaslar
yürürlükten kaldırılmıştır.
Başlanmış olan işlemler ve
sözleşmelerin feshi
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Usul ve Esasların
yürürlüğe girdiği tarihten önce 21/10/2009 tarihli ve 2009/15581 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Esaslara göre ilan edilerek
duyurulmuş veya sözleşmeye bağlanmış ihale ve/veya alım işlemleri, söz konusu
esaslarda belirtilen hükümlere göre sonuçlandırılır.
(2)
Birinci fıkrada belirtilen esaslar kapsamında ihalesi yapılan mal ve hizmet
alımlarına ilişkin Türk Lirası üzerinden yapılan sözleşmeler, 12/5/2022 tarihli
ve 5546 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan 4735 sayılı Kamu
İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin
Esaslar doğrultusunda feshedilebilir.
Yürürlük
MADDE 36- (1) Bu Usul ve Esaslar yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 37- (1) Bu Usul ve Esasları Ticaret
Bakanı yürütür.