TEKNİK
DÜZENLEMELER REJİMİ KARARI
Karar
Sayısı: 6038
15.09.2022 tarih
ve 31954 sayılı R.G.
Ekli
"Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararı"nın yürürlüğe konulmasına, 2976
sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü, 4458 sayılı Gümrük
Kanunun 55 inci, ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununun
24 üncü maddeleri gereğince karar verilmiştir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Kararın amacı, dış
ticarete konu ürünlerin güvenli ve ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasını
sağlamak, bu çerçevede ilgili teknik mevzuatın dış ticarete uyarlanması,
uygulanması, ithalatta ve ihracatta denetim yapılması veya yaptırılması,
denetim yapacak kuruluşların tespiti ile teknik düzenlemesine uygun veya
güvenli olmayan ürünlerin ithalat ve ihracatının önlenmesine dair usul ve
esasları belirlemek, dış ticarette teknik engellerin önlenmesine yönelik
çalışmalar yapmak, teknik düzenlemeler ile ürün güvenliği ve denetimine dair
mevzuat, politika ve uygulamaları koordine etmek ve söz konusu mevzuat,
politika ve uygulamaların uluslararası yükümlülüklere uygunluğunu sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Karar, dış ticarete konu
ürünlerin tabi olacağı teknik düzenlemeleri, yapılacak denetimleri, denetim
yapacak kuruluşları, yetkili kuruluşların bu çerçevedeki yetki ve
sorumluluklarını, ithalatçıların ve ihracatçıların sorumluluklarını, alınacak
önlemleri, uygulanacak müeyyideleri ve ilgili bildirimleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3- (l) Bu Kararda geçen;
a)
Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
b)
Ciddi risk taşıyan ürün: Risk değerlendirmesine dayanması ve ürünün normal ve
öngörülebilir kullanımının dikkate alınması kaydıyla, zarara yol açabilecek bir
tehlikenin gerçekleşme olasılığı ve zararın ciddiyetinin büyüklüğünün birlikte
ele alınması neticesinde, riskin etkisi kısa vadede ortaya çıkmayan vakalar da
dahil olmak üzere, yetkili kuruluşların acil müdahalesini gerektiren risk
taşıyan ürünü,
c)
Denetim: Dış ticarete konu bir ürünün 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün
Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununa, bu Kanunun uygulama mevzuatına, bu
Karara, bu Karara dayalı mevzuata veya genel ürün güvenliği mevzuatına uygun
olup olmadığının tespiti amacıyla yapılan faaliyeti,
ç)
Güvenli ürün: Kullanım süresi, hizmete sunulması, kurulumu, kullanımı, bakımı
ve gözetimine ilişkin talimatlara uygun ve normal kullanım koşullarında
kullanıldığında risk taşımayan veya sadece ürünün kullanımına özgü asgari risk
taşıyan ve insan sağlığı ve güvenliği için gerekli düzeyde koruma sağlayan
ürünü,
d)
İhracatçı: İhraç edeceği mala göre ilgili İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterliğine üye olan, vergi numarasına sahip gerçek veya tüzel kişiler ile
tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat
hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıkları,
e)
İthalatçı: Ürünü ithal ederek piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişiyi,
f)
Standart: Tanınmış bir standardizasyon kuruluşu tarafından tekrar eden veya
devamlı kullanım için kabul edilen, uyum zorunluluğu olmayan aşağıdaki teknik
gerekliliklerden birini;
1)
Uluslararası bir standardizasyon kuruluşu tarafından kabul edilen uluslararası
standartları,
2) Bir
Avrupa standardizasyon kuruluşu tarafından kabul edilen Avrupa standartlarını,
3) AB
uyum mevzuatının uygulanabilmesi için Avrupa Komisyonunun talebi üzerine kabul
edilen Avrupa standartlarını,
4)
Ulusal standardizasyon kuruluşu tarafından kabul edilen ulusal standartları,
g)
Teknik düzenleme: İdari hükümler de dahil olmak üzere, ürünün niteliğini,
işleme veya üretim yöntemlerini veya bunlarla ilgili terminoloji, sembol,
ambalajlama, işaretleme, etiketleme veya uygunluk değerlendirme işlemlerini tek
tek veya birkaçını ele alarak belirleyen uyulması zorunlu mevzuatı,
ğ)
Ticari kalite: Bir ürünün veya hizmetin belli bir ihtiyacı karşılayabilme yeteneğini
belirleyen standartları veya özellikleri zorunlu uygulamaya koyan teknik
düzenlemelerde öngörülen asgari vasıfların tümünü,
h)
Uluslararası gözetim şirketi: Dış ticarete konu malların kalitesinin ve
miktarının kontrolü, depolama, yükleme, boşaltma ve nakil esnasındaki durumunun
tespiti ile döviz kuru ve mali şartlar da dahil olmak üzere fiyatının ve gümrük
sınıflandırmasının saptanması konusundaki uluslararası gözetim faaliyetlerini
yerine getiren ve Bakanlık tarafından yetkilendirilen kuruluşları,
ı)
Uygunsuzluk: Ürünün ilgili teknik düzenlemeye veya genel ürün güvenliği
mevzuatına uygun olmama halini,
i)
Yetkili kuruluş: Ürünlere ilişkin teknik düzenlemeleri hazırlayan, yürüten veya
ürünleri denetleyen kamu kuruluşunu,
ifade
eder.
Yetki
MADDE 4- (1) Bu Karar çerçevesinde;
a)
Ürünlere ilişkin teknik mevzuatı dış ticarete uyarlamaya, diğer yetkili kuruluşlarla
işbirliği halinde dış ticarette uygulamaya ve uygulamaya ilişkin usul ve
esasları belirlemeye,
b) Dış
ticarete konu ürünlerin teknik düzenlemesine veya genel ürün güvenliği mevzuatına
uygun olup olmadığına ilişkin denetim yapmaya ve yaptırmaya veya ilgili mevzuatın
diğer bakanlık ve kuruluşlara verdiği yetkiler saklı kalmak üzere denetim
yapacak kuruluşları belirlemeye,
c)
Teknik düzenlemesi bulunmayan ürünlerin dış ticarette denetime esas olacak
özelliklerini tespit etmeye veya ettirmeye ve bu özelliklere göre denetim
yapmaya veya yaptırmaya,
ç)
İhtiyaç duyulan standartları ihracatta veya ithalatta uygulamaya koymaya veya
uygulamadan kaldırmaya ve bu standartlara göre denetim yapmaya veya yaptırmaya,
d)
Standart dışı, atık, artık ve çevre yönünden risk taşıyan maddelerin ithaline
ve ihracına ilişkin düzenlemeleri yapmaya,
c) Dış
ticarette denetim yapan kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamaya,
f)
İthalat ve ihracat denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi arasında uyum,
işbirliği ve bilgi akışını sağlamaya, buna ilişkin altyapıyı oluşturmaya,
denetimlerle ilgili ulusal ve uluslararası bildirim sistemlerini kurmaya ve
bildirimleri yapmaya, bu faaliyetler hakkında kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla
gerekli çalışmaları yapmaya ve raporlar hazırlamaya,
g) İhraç
ürünlerine teknik engel uygulayan ülkelerin uygulamalarının kaldırılmasını teminen
girişimde bulunmaya, görüşmeler yapmaya, uluslararası anlaşmalar çerçevesinde
gerekli tedbirleri almaya, karşılıklı tanıma ve işbirliği anlaşmaları yapmaya,
ğ)
İhraç tarım ürünlerinin alıcı ülke pazarlarının taleplerini karşılayacak
nitelikte ihracını teminen bu ürünlerden gerekli görülenlerin çeşidini, yetiştirildikleri
bölgenin özelliklerini ve ulaşım durumunu göz önüne alarak uygun kesim, toplama
ve ihraç tarihlerini belirlemek üzere ilgililerden oluşan bir komisyon kurmaya,
h)
İhracata konu tarım ve gıda ürünlerinin insan, hayvan veya bitki sağlığı ve yaşamı
ile tüketicinin ve çevrenin korunması bakımından alıcı ülkede Türk mallarının
itibarına veya ihracata zarar verdiğinin tespiti halinde ilgili kuruluşlarla
müştereken tedbir almaya,
ı) 7223
sayılı Kanunun 2 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında ihraç edilen
ürünlerin güvensiz olması, tağşişe konu olması veya ürüne ilişkin işaretleme,
etiketleme ve bilgilendirmenin alıcıyı yanıltacak şekilde yapılması durumunda
yetkili kuruluşlarla işbirliği halinde tedbir almaya,
i) Bu
Karara dayalı mevzuatta ve her aşamada denetimlerde değişiklik yapmaya ve önlem
almaya, denetim hizmeti karşılığında alınacak ücretin taban ve tavanını ve
ödeme usulünü belirlemeye, denetimlerle ilgili her türlü bilgi ve belgeyi
istemeye, münhasıran Bakanlıkça yapılacak ve yaptırılacak denetimlerde numune
alımına ve analiz için laboratuvarları yetkilendirmeye ilişkin usul ve esaslan
belirlemeye,
j) Bu
Karara dayalı mevzuatta ve denetim işlemlerinde gerekli hallerde değişiklik
yapmaya, izin vermeye, istisna getirmeye, özel ve zorunlu durumları inceleyip
sonuçlandırmaya,
k) Dış
ticarete konu ürünlerle ilgili gözetim faaliyetlerinde bulunacak uluslararası
gözetim şirketlerinin tabi olacakları şartlan tespit etmeye,
l)
Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması ekinde yer alan Ticarette Teknik
Engeller Anlaşması yükümlülükleri ve Avrupa Birliği ile karşılıklı
yükümlülükler kapsamında, teknik düzenlemeler ile denetime ilişkin mevzuat ve
mevzuat değişikliklerinin Dünya Ticaret Örgütü Sekretaryasına ve Avrupa
Komisyonuna bildirimini yapmaya,
m) İthal
ürünlerin ciddi risk taşıdığının veya uygunsuzluğunun piyasa gözetimi ve
denetimi veya diğer yollardan tespiti halinde gerektiğinde ithalatta denetim
yapmaya veya yaptırmaya, bu ürünlerin ciddi zarara sebebiyet verdiği durumlarda
imalatçı veya ihracatçı ülkeler nezdinde girişimde bulunmaya veya ihtiyaç
halinde imalatçı veya ihracatçı ülkelerle işbirliği mekanizmaları kurmaya ve
işletmeye,
Bakanlık
yetkilidir,
İKİNCİ BÖLÜM
Dış Ticarette Denetim,
Sorumluluklar, Ticari Kalite Denetimi, Malların Serbest
Dolaşımı, Bildirim Yükümlülüğü
Dış ticarette denetim
MADDE 5- (1) Dış ticarette denetim çok
taraflı ve ikili anlaşmalar, 7223 sayılı Kanun, 7223 sayılı Kanunun uygulama
mevzuatı, bu Karar, bu Karara dayalı mevzuat, yazılı bildirimler ve talimatlar
çerçevesinde ve risk analizi yöntemiyle yapılır.
İthalat denetimi
MADDE 6- (1) İthalat denetiminde insan
sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan veya bitki yaşamı ve sağlığı ile tüketicinin
ve çevrenin korunması ve 10 uncu maddenin ikinci fıkrasında sayılan diğer kamu
yararlan esas alınır.
İthalat denetimi ile piyasa
gözetimi ve denetiminde işbirliği
MADDE 7- (1) Bakanlık, ithalat denetimi
sırasında ciddi risk taşıdığı veya uygunsuzluğu tespit edilen ürünler hakkında
piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu yetkili kuruluşları bilgilendirir.
(2)
Piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu yetkili kuruluşlar, ciddi risk
taşıdığına dair belirtiler buldukları veya uygunsuzluğunu tespit ettikleri
ürünler ile buna karşı aldıkları önlemler hakkında Bakanlığı acilen
bilgilendirir ve ithalatta önlem alınmasını talep edebilir.
(3)
Bakanlık, piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu yetkili kuruluşlarla bu
maddede düzenlenen önlemlerin alınması ve gerektiğinde risk alımdaki kişilerin
ve kamuoyunun bilgilendirilmesi amacıyla etkin ve hızlı işbirliği yapar.
(4)
Yetkili kuruluşlar, Bakanlığın 4 üncü madde çerçevesindeki görevlerini etkin ve
hızlı olarak yapmasına yardımcı olur ve bu amaçla ilgili bilgi ve bildirim
sistemlerine bilgilerin gizliliğine ilişkin ilgili mevzuat hükümleri saklı
kalmak kaydıyla gerekli desteği sağlar. Yapılan ithalat denetimleri ve
uygulamalarına ilişkin verileri Bakanlık ile paylaşır.
İhracatçı ve ithalatçının
sorumluluğu
MADDE 8- (1) İhracatçı, ihraç edeceği
ürünlerin aşağıdaki şartlara uygun olmasından sorumludur:
a)
Avrupa Birliği üyesi ülkelere ihraç edilen ürünler, 7223 sayılı Kanunun 2 nci
maddesinin ikinci fıkrası kapsamında piyasaya arz edilmiş sayılır.
b) 7223
sayılı Kanunun 2 nci maddesinin dördüncü fıkra ı uyarınca Avrupa Birliği üyesi
ülkeler dışındaki ülkelere ihraç edilen ürünlerin güvenli olması, tağşişe konu
olmaması veya ürüne ilişkin işaretleme, etiketleme ve belgelendirmenin alıcıyı
yanıltmayacak şekilde yapılması zorunludur.
(2)
İthalatçı, 7223 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen yükümlülükleri
yerine getirmekten sorumludur.
Tarım ve gıda ürünlerinde ticari
kalite denetimi
MADDE 9- (1) Tarım ve gıda ürünlerinin
ithalat ve ihracat denetiminde 6 ncı madde ile 8 inci maddenin birinci
fıkrasındaki hususların yanı sıra ticari kalite esas alınır.
Türkiye ile Avrupa Birliği
arasında malların serbest dolaşımı
MADDE 10- (1) Türkiye-Avrupa Birliği
Ortaklık Konseyinin 1/95 sayılı Kararı kapsamında olmak kaydıyla, Türkiye` de
ve Avrupa Birliği `ne üye bir ülkede mevzuatına uygun olarak imal edilmiş veya
serbest dolaşıma girmiş bir ürünün ihracı, ithali veya transit geçişi
engellenemez.
(2)
Ancak genel ahlak, kamu düzeni veya kamu güvenliği, insan, hayvan veya bitki
sağlığının ve yaşamının korunması, sanatsal, tarihi veya arkeolojik değer
taşıyan ulusal varlıkların veya sınai ya da ticari mülkiyetin korunması
gerekçesiyle veya ulusal yargı organları veya Avrupa Birliği Adalet Divanı
tarafından kamu yararı vasfı kabul görmüş, tüketicinin, çevrenin ve yol
güvenliğinin korunması gibi diğer gerekçelerle malların ithaline, piyasaya
arzına, hizmete sunulmasına, ihracına veya transitine yasaklama veya kısıtlama
getirilebilir. Bu yasaklama veya kısıtlamalar, Türkiye ile Avrupa Birliği
arasındaki ticarette keyfi bir ayrım aracı veya örtülü bir kısıtlama aracı
oluşturamaz.
Bildirim yükümlülüğü
MADDE 11- (1) Teknik düzenlemelerin ve
denetimlerin dış ticarette koordinasyonu, takibi, bildirimi ve şeffaflığı için
uygulama birliği ve yeknesaklık bu Karar çerçevesinde sağlanır. Yetkili
kuruluşlar hazırladıkları teknik düzenlemeleri taslak aşamasında iken görüşü
alınmak üzere Bakanlığa (Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü) bildirir.
(2)
Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması ekinde yer alan Ticarette Teknik
Engeller Anlaşması taahhütlerinin ve Avrupa Birliği ile karşılıklı
yükümlülüklerin gerektirdiği hallerde yetkili kuruluşlar hazırladıkları teknik
mevzuat taslaklarını ilgili mevzuata uygun olarak Dünya Ticaret Örgütüne ve
Avrupa Komisyonuna bildirilmek üzere Bakanlığa (Ürün Güvenliği ve Denetimi
Genel Müdürlüğü) iletir.
(3) 10 uncu
maddenin ikinci fıkrasında belirtilen kısıtlama ve yasaklamaların gerekçeleri,
ilgili mevzuat ve Gümrük Birliğince öngörülen bildirim prosedürleri takip
edilerek Avrupa Komisyonuna bildirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Alınacak Önlemler ve Uygulanacak
Müeyyideler
Alınacak önlemler
MADDE 12- (1) Dış ticarete konu bir ürünün
bu Karara ve bu Karara dayalı mevzuata uygun olmadığının tespiti halinde,
masrafları ithalatçıdan veya ihracatçıdan karşılanmak üzere, riskle orantılı
olarak aşağıdaki önlemlerden biri veya birkaçı alınır:
a)
Ürünün ithalatına veya ihracatına izin verilmemesi.
b) Bu
Karara ve bu Karara dayalı mevzuata uygunsuzluğun ithalatçı veya ihracatçı
tarafından giderilmesinin mümkün olduğu hallerde bunu sağlamak için ithalatçının
veya ihracatçının uyarılması.
c) Bu
Karara ve bu Karara dayalı mevzuata uygunsuzluğun giderilmediği veya bunun
imkansız olduğu durumlarda, ürünün kısmen veya tamamen imhası veya işlevsiz
hale getirilmesinin sağlanması.
(2)
İhracata konu tarım ve gıda ürünlerinin 8 inci maddeye istinaden yapılacak
denetiminde Türk mallarının itibarına zarar verebileceği tespit edilen
uygunsuzluğun giderilmesi için ihracatçıya uyarıda bulunulur. Uygunsuzluğun
giderilememesi veya giderilmesinin mümkün olmaması halinde ürünün ihracatına
izin verilmez.
Uygulanacak müeyyideler
MADDE 13- (1) Bu Karara, bu Karara dayalı
mevzuata, yazılı bildirimlere, talimatlara veya taahhütnamelere aykırı hareket
edenler, sahte belge kullananlar ve belgelerde tahrifat yapanlar hakkında, ilgili
mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, fiilin ağırlığına göre ayrıca
aşağıdaki müeyyidelerden biri veya birkaçı uygulanır:
a)
Firmanın yazılı uyarılması.
b)
Firmanın bu Karara istinaden yay1mlanan mevzuatla tanınm1 muafiyetlerden süreli
veya süresiz men edilmesi.
c)
Firmanın ithalatının veya ihracatının süreli veya süresiz durdurulması.
ç)
Uluslararası gözetim şirketlerinin faaliyetinin süreli veya süresiz
durdurulması veya statüsünün geri alınması.
d) Taahhütname
alınan durumlarda, taahhütnamede belirtilen ürünün ihracat için FOB ve ithalat
için CIF değerinin %60`ının, firmanın bağlı bulunduğu vergi dairesince ilgiliye
tebliğ tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden
hesaplanacak TL karşılığının, 2/2/1984 tarihli ve 2976 sayılı Dış Ticaretin
Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü madde i uyarınca, 21/7/1953 tarihli ve
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri
çerçevesinde vergi dairesince tahsil edilerek bütçeye gelir kaydedilmesi.
(2) 8 inci
maddenin birinci fıkrasının (a) bendine aykırılığın tespiti halinde 7223 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinin ilgili hükümleri, 8 inci maddenin birinci fıkrasının
(b) bendine aykırılığın tespiti halinde aynı Kanunun 20 nci maddesinin dördüncü
fıkrası hükümleri uygulanır.
(3)
Birinci fıkranın (c) ve (ç) bentleri kapsamında uygulanacak müeyyideler Resmi
Gazete`de yayımlanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 14- (1) 28/1/2013 tarihli ve
2013/4284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Teknik
Düzenlemeler Rejimi Kararı yürürlükten kaldırılmıştır. İlgili mevzuatta
2013/4284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına yapılan atıflar bu Karara yapılmış
sayılır.
Yürürlük
MADDE 15- (1) Bu Karar yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16- (1) Bu Karar hükümlerini Ticaret
Bakanı yürütür.