TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ İLE
ODALAR VE BORSALAR KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA VE 640 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 7435
Kabul Tarihi: 26/1/2023
01.02.2023 Tarih ve 32091 Sayılı R.G.
MADDE 1- 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun
87 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “, ücret tarifeleri”
ibaresi “ve ücretinin ödenmesine ilişkin esaslar” şeklinde değiştirilmiş ve
fıkraya aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Bakanlık temsilcilerine, (1200) gösterge rakamının memur aylık katsayısı
ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere Ticaret Bakanlığınca
belirlenen tutarda ücret net olarak ödenir.”
MADDE 2- 1163 sayılı Kanunun geçici 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının
birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve fıkraya birinci cümlesinden
sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Kooperatif ve üst kuruluşları yönetim kurulu üyeleri, kooperatifin;
ticaret sicili kayıtlarını, fınansal tablolarını, yönetim kurulu
yıllık faaliyet raporlarını, genel kurul toplantı evrakını, ortaklarının
kimlik, iletişim, pay ve ödemelerine ilişkin bilgilerini KOOPBİS’in kurulmasını
müteakip bir yıl içinde KOOPBİS’e aktarmakla yükümlüdür.”
“Bu süre Ticaret Bakanlığınca altı aya kadar uzatılabilir.”
MADDE 3- 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun 9 uncu
maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Serbest bölgelerde, kullanıcıların ihtiyacı olan doğal gaz altyapısını
kurmak ve işletmek, kamu kuruluşları ve özel kuruluşlardan doğal gazı satın
alarak bölge içinde dağıtım ve satışını yapmak, işleticinin yetki ve
sorumluluğundadır. İşleticinin izni olmaksızın doğal gaz ihtiyacı başka bir
yerden karşılanamaz ve bu amaçla münferiden tesis kurulamaz. Bu fıkranın
uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile bölge içi doğal gaz dağıtım ve satışı
nedeniyle kullanıcılardan tahsil edilecek bedele ilişkin üst limit Ticaret
Bakanlığı tarafından yönetmelikle düzenlenir.
İşleticinin talebi ve bölgede faaliyet gösteren doğal gaz dağıtım
şirketinin kabulü halinde, doğal gaz dağıtım şirketleri serbest bölgeler içinde
şebeke yatırımı yaparak veya yapılmış şebekeyi mülkiyeti ile birlikte
devralarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından belirlenen koşullar
çerçevesinde serbest bölge içinde doğal gaz dağıtım faaliyeti
gerçekleştirebilir. Doğal gaza ilişkin faaliyetlerin işletici tarafından
yürütüldüğü serbest bölgelerde, doğal gaz iletim ve dağıtım lisansı sahibi
şirketlerin herhangi bir hak, yetki veya sorumluluğu bulunmaz.”
MADDE 4- 3218 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 7- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bölge içi
doğal gaz şebekesi yatırımı işleticilerce yapılmış olan serbest bölgelerde,
işleticilerin bölge içi doğal gaz dağıtım ve satış faaliyetleri, 9 uncu
maddenin üçüncü fıkrasına uygun olarak devam eder. Bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarihten önce bölge içi doğal gaz şebekesi yatırımı doğal gaz dağıtım
şirketlerince yapılmış olan serbest bölgelerde, işleticilerin bölge içi doğal
gaz dağıtım ve satış yetkisi doğal gaz dağıtım şirketlerine devredilmiş
sayılır.”
MADDE 5- 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasında
yer alan “İçinde bulunulan” ibaresi “Vergi mükellefiyetinin terkin edildiği
tespit edilen veya içinde bulunulan” şeklinde, fıkrada yer alan “tespit
edilemeyenler ile” ibaresi “tespit edilemeyen ya da” şeklinde, üçüncü
fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve ikinci cümlesi
yürürlükten kaldırılmıştır.
“İkinci fıkrada anılan oda yönetim kurulu kararını takip eden yılbaşından
itibaren iki yıl içinde, ilgilinin üyesi bulunduğu odaya müracaatla adres ve
durumunu bildirmemesi ve vergi mükellefiyetinin bulunmaması halinde, oda
yönetim kurulunun teklifi ve meclis kararıyla oda kaydı silinir ve durum
ticaret sicili müdürlüğüne bildirilir.”
MADDE 6- 5174 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin dördüncü fıkrasında
yer alan “İçinde bulunulan” ibaresi “Vergi mükellefiyetinin terkin edildiği
tespit edilen veya içinde bulunulan” şeklinde, “tespit edilemeyen ve” ibaresi
“tespit edilemeyen ya da” şeklinde değiştirilmiş ve beşinci fıkrasının birinci
cümlesine “durumunu bildirmemesi” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve vergi
mükellefiyetinin bulunmaması” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 7- 5174 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasına (k)
bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bent buna göre
teselsül ettirilmiştir.
“1) Toplam tutarı brüt asgari ücretin yüzde ellisini geçmeyen ve zamanaşımı
süresinin dolmasına bir yıldan az kalan aidat borçları ve ferîlerine yönelik
oda ve borsa meclislerince terkin kararı verilebilecek üst sınırı belirlemek.”
MADDE 8- 5174 sayılı Kanunun geçici 13 üncü maddesinde yer alan “onbeş”
ibaresi “yirmibeş” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 9- 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı
Depoculuk Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde
yer alan “iki” ibaresi “üç” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 10- 5300 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 3- Bu maddeyi ihdas eden Kanunla 13 üncü maddede yapılan
değişiklik, 16/4/2020 tarihli ve 7244 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca lisans süresi bir yıl uzatılanlar için
lisans süresinin bitiminden itibaren uygulanır.”
MADDE 11- 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek
Kuruluşları Kanununun 44 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer
alan “dörtte birinin” ibaresi “beşte ikisinin” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 12- 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli
Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında
Kanunun geçici 1 inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “on iki” ibaresi
“on sekiz” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 13- 14/1/2015 tarihli ve 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi
Hakkında Kanunun 6 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Tedarik zincirinde haksız ticari uygulamalar
MADDE 6- (l) Haksız ticari uygulamalarda bulunulamaz. Üretici, tedarikçi ve
perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerde taraflardan birinin diğer
tarafın ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini
azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı
olmasına sebep olan faaliyetleri haksız ticari uygulamadır.
(2) Aşağıda belirtilen faaliyetler her durumda haksız ticari uygulama kabul
edilir:
a) Kalite standartlarının sağlanması amacıyla sözleşmede yer verilen
koşullar hariç olmak üzere, herhangi bir gerçek veya tüzel kişiden mal veya
hizmet teminine zorlamak.
b) Kampanya maliyetini, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtmak.
c) Tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde ticari ilişkinin koşullarını,
yazılı veya elektronik ortamda yapılan sözleşmeyle belirlememek.
ç) Karşı tarafın aleyhine tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren veya
açık ve anlaşılır olmayan hükümlere sözleşmede yer vermek.
d) Ürün talebini doğrudan etkileyen herhangi bir hizmet vermediği halde
mağaza açılışı ve tadilatı, ciro açığı, banka ve kredi kartı katılım bedeli ve
başka adlar altında bedel almak veya verdiği hizmetin türünü ve hizmet
bedelinin tutar ya da oranını sözleşmede belirtmediği halde prim ve bedel
almak.
e) Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere, üretim
tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerine
yönelik siparişleri, ürünün teslim tarihinden önceki otuz gün içinde iptal
etmek.
f) Karşı tarafın kusurundan kaynaklanan durumlar hariç olmak üzere, üretim
tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerinin
tesliminden veya mülkiyetinin devrinden sonra bozulma ya da zayi olma gibi
maliyetleri yansıtmak.
(3) İkinci fıkranın (e) ve (f) bentlerinde belirtilen kusuru ispat yükü
siparişi iptal eden veya maliyeti karşı tarafa yansıtana aittir.
(4) Bakanlık, birinci fıkra kapsamında yer alan haksız ticari uygulamaları,
otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerini ve bu maddenin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasları yönetmelikle belirlemeye yetkilidir.”
MADDE 14- 6585 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş, maddeye birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki
fıkralar eklenmiş ve diğer fıkra buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(1) Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari
ilişkilerden kaynaklanan ödemelerin, sözleşmede öngörülen süre içinde yapılması
esastır.”
“(2) Üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen tarım ve gıda
ürünlerine ilişkin ödemelerin süresi; alacaklının küçük, borçlunun orta veya
büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumunda
otuz, diğer durumlarda kırk beş günü geçemez.
(3) İkinci fıkrada belirtilen ürünlerin dışında kalan tarım ve gıda
ürünlerine ilişkin ödemelerin süresi, alacaklının küçük, borçlunun orta veya
büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumunda
altmış günü geçemez.
(4) Bu maddede belirtilen süreler, teslim veya mülkiyetin devri
tarihlerinden hangisi önce ise o tarih esas alınarak hesaplanır. Ödemenin
süresi içinde yapıldığına ilişkin ispat yükü borçluya aittir.”
MADDE 15- 6585 sayılı Kanunun 11 inci maddesine üçüncü fıkrasından sonra gelmek
üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiş ve mevcut dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“(4) Ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğal gaz, yenileme
niteliğinde olmayan bakım, onarım, güvenlik ve temizlik giderleri gibi alışveriş
merkezinin aynına ilişkin olmayan giderler ile alışveriş merkezinde fiilen
çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler ortak giderdir.
Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden yalnızca bu giderler için
katılım payı tahsil edilebilir; reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi ortak
gider niteliğini haiz olmayan giderler ile belgelendirilmeyen giderler için
herhangi bir bedel tahsil edilemez.
(5) Ortak kullanım alanlarından elde edilen kiralama, reklam, pazarlama,
kültürel ve sanatsal faaliyet ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile ortak
gider katılım payı avanslarından elde edilen her türlü gelir ortak gelirdir.
Ortak gelirler, ortak giderlerin karşılanmasında kullanılır.
(6) Alışveriş merkezi maliki veya yönetimi, her yıl bir önceki yıla ilişkin
ortak gelir ve gider raporu hazırlayarak alışveriş merkezindeki perakende
işletmelere gönderir. Raporda, ortak gelir ve giderlerin tür ve tutarları, her
bir perakende işletmeden tahsil edilmesi gereken ve tahsil edilen ortak gider katılım
payları ile Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgilere yer verilir.”
“(7) Ortak kullanım alanlarına ve bunların niteliklerine; ortak gelir ve
giderlere, ortak giderlerin belgelendirilmesine, bu giderlere katılıma ve
katılanların bilgilendirilmesine; ortak gelir ve gider raporunun
hazırlanmasına, bu rapora esas teşkil eden gelir ve gider belgeleri ile
sözleşmelerinin perakende işletmelere sunulmasına, ortak gelir ve gider
uygulamalarının bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmesine ve bu maddenin uygulanmasına
ilişkin diğer hususlar yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 16- 6585 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan
“Diğer kanunlara göre daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, bu
Kanunun;” ibaresi “Bu Kanunun;” şeklinde değiştirilmiş, fıkranın (a) bendinde
yer alan “6 ncı maddesine aykırı hareket edenlere, her bir mağaza ya
da şubesindeki her bir aykırılık için haksız olarak alınan prim ve bedel
tutarında,” ibaresi “6 ncı maddesinin ikinci fıkrasının;” şeklinde
değiştirilmiş, (a) bendine aşağıdaki alt bentler eklenmiş, fıkraya (a)
bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş, diğer bentler buna göre
teselsül ettirilmiş ve fıkranın mevcut (d) bendinden sonra gelmek üzere
aşağıdaki bentler eklenmiş, diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiş,
fıkranın mevcut (ğ) bendine “aynı fıkranın (ç) bendine” ibaresinden sonra
gelmek üzere “veya bu Kanunun diğer maddelerine” ibaresi eklenmiş, fıkranın
mevcut (ı) bendine “aykırı hareket edenlere” ve “aykırı hareket edenlere ise”
ibarelerinden sonra gelmek üzere “her bir aykırılık için” ibaresi eklenmiş,
ikinci fıkrasında yer alan “(c), (ğ) ve (h)” ibaresi “(ç), (i) ve (j)” şeklinde
ve “büyük mağaza, zincir mağaza, bayi işletme ve özel yetkili işletme” ibaresi
“büyük mağaza ve zincir mağaza” şeklinde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasında yer
alan “(g)” ibaresi “(ı)” şeklinde, “büyük mağaza, zincir mağaza, bayi işletme
ve özel yetkili işletme” ibaresi “büyük mağaza ve zincir mağaza” şeklinde
değiştirilmiş, dördüncü fıkrasında yer alan “(ı)” ibaresi “(k)” şeklinde
değiştirilmiş, beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye
altıncı fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkra
buna göre teselsül ettirilmiştir.
“1) (a), (c) ve (ç) bentlerine aykırı hareket edenlere, her bir aykırılık
için yirmi bin Türk lirası,
2) (b) bendine aykırı hareket edenlere, yansıtılan kampanya maliyeti
tutarında, (d) bendine aykırı hareket edenlere, haksız olarak alınan prim ve
bedel tutarında, (e) bendine aykırı hareket edenlere, iptal edilen sipariş
bedeli tutarında, (f) bendine aykırı hareket edenlere, yansıtılan maliyet
tutarında,”
“b) 7 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarına aykırı hareket
edenlere; süresinde ödenmeyen tutarı geçmemek üzere otuz güne kadar süre
aşımında her bir gün için bu tutarın binde beşi, otuz günden sonraki süre
aşımında her bir gün için süresinde ödenmeyen tutarın yüzde biri oranında,”
“f) 11 inci maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı hareket edenlere,
perakende işletmelerden haksız olarak tahsil edilen tutarın iki katı; beşinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere ise ortak giderlerin karşılanmasında
kullanılmayan ortak gelir tutarında,
g) 11 inci maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen ortak gelir ve gider
raporunu usulüne uygun hazırlamayanlara veya perakende işletmelere
göndermeyenlere, alışveriş merkezindeki her bir perakende işletme için yirmi
bin Türk lirası,”
“(5) Bu maddenin birinci fıkrasının (a), (c), (ç), (g), (ı), (i), (j) ve
(k) bentlerinde belirtilen idari para cezalarının verilmesini gerektirir
aykırılığın bir takvim yılı içinde tekrarı hâlinde, her bir tekrar için bir
önceki cezanın iki katı idari para cezası uygulanır. Bu hüküm nispi idari para
cezaları hakkında uygulanmaz.”
“(7) Bu maddede belirtilen idari para cezalarının bir takvim yılına ilişkin
toplam tutarı; işletmenin küçük ölçekli olması durumunda beş milyon Türk
lirasından, orta ölçekli olması durumunda elli milyon Türk lirasından, büyük
ölçekli olması durumunda iki yüz elli milyon Türk lirasından fazla olamaz. Bu
tutar, her yıl, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından bir önceki yıla ilişkin
olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer
298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında,
takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılır.”
MADDE 17- 6585 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girmesinden
önce reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için alışveriş merkezindeki
perakende işletmelerden katılım payı talep edilebilmesine imkân sağlayan ve bu
maddenin yayımı tarihinden önce kurulan sözleşme hükümleri, sözleşme süresince
geçerlidir. Ancak, sözleşme süresinin sona ermesinden önce veya sonra
sözleşmenin yenilenmesi ya da süresinin uzatılmış sayılması hallerinde söz
konusu giderler için katılım payı tahsil edilemez.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki sözleşmelerde yönetim giderinin alt
kalemleri ayrıca belirtilmedikçe perakende işletmelerden yönetim gideri olarak
yalnızca alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin
göreviyle ilgili giderler için katılım payı tahsil edilebilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkralar kapsamında perakende işletmelerce ödenmesi
gereken katılım payları, bu işletmelerin satış alanlarının alışveriş merkezinin
satış alanına oranlanmasıyla hesaplanır.”
MADDE 18- 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük Personeli ile Bazı
Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 8- (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Ticaret
Bakanlığında Avrupa Birliği Uzmanı ile İhracatı Geliştirme Uzmanı kadrolarını
ihraz etmiş olanlardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu
kadrolarda görev yapanlar, yurt dışında daimi görevde veya Ticaret Bakanlığında
ya da başka kamu kurum ve kuruluşunda idari görevde bulunanlar, bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde talep etmeleri halinde
durumlarına uygun Ticaret Uzmanı kadrolarına atanırlar. Atama için uygun
boş kadro bulunmaması halinde söz konusu kadrolar başkaca bir işleme gerek
kalmaksızın ihdas edilmiş ve Bakanlığın kadro cetvellerinin ilgili bölümüne
eklenmiş sayılır. Bu maddeye göre yapılan atamalar sonucunda boşalan Avrupa
Birliği Uzmanı ve İhracatı Geliştirme Uzmanı kadroları başkaca bir işleme gerek
kalmaksızın iptal edilmiş ve Ticaret Bakanlığının kadro cetvellerinin ilgili
bölümlerinden çıkarılmış sayılır. Bu şekilde kadro unvanları değişenlerin
önceki kadro unvanlarına ilişkin olarak mevzuatta yapılmış olan atıflar yeni
kadro unvanlarına yapılmış sayılır. Bu madde kapsamında Ticaret Uzmanı
kadrolarına atananların, Avrupa Birliği Uzman Yardımcısı, İhracatı Geliştirme
Uzman Yardımcısı, Avrupa Birliği Uzmanı ve İhracatı Geliştirme Uzmanı
kadrolarında geçirilen hizmet süreleri, Ticaret Uzman Yardımcısı ve Ticaret
Uzmanı kadrolarında geçirilmiş sayılır. Bu madde kapsamında Ticaret Uzmanı
kadrolarına atananlar yeniden Avrupa Birliği Uzmanı ve İhracatı Geliştirme
Uzmanı kadrolarına atanamazlar.”
MADDE 19- Bu Kanunun;
a) 13 üncü ve 14 üncü maddeleri ile 16 ncı maddesiyle 6585 sayılı
Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde değişiklik yapan
hükümleri 1/1/2024 tarihinde,
b) 16 ncı maddesiyle 6585 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin
birinci fıkrasına eklenen (b) bendi 1/1/2024 tarihinde uygulanmak
üzere yayımı tarihinde,
c) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
MADDE 20- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.