TÜRKİYE
CUMHURİYETİ İLE BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ ARASINDA KAPSAMLI
EKONOMİK ORTAKLIK ANLAŞMASI ÇERÇEVESİNDEKİ TİCARETTE EŞYANIN
TERCİHLİ MENŞEİNİN TESPİTİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Ticaret Bakanlığından:
23.07.2023 Tarih ve 32257 Sayılı R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap
Emirlikleri arasında 3/3/2023 tarihinde imzalanan, 30/3/2023 tarihli ve 7449
sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 27/4/2023 tarihli ve 7180 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap
Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının 7 nci Faslında
düzenlenen “Menşeli Eşya” Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerinin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap
Emirlikleri arasında 3/3/2023 tarihinde imzalanan, 30/3/2023 tarihli ve 7449
sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 27/4/2023 tarihli ve 7180 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile onaylanan Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap
Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının 7 nci Faslında
düzenlenen “Menşeli Eşya” Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerinin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 448 inci maddesi ile bu Yönetmeliğin 1 inci
maddesinde belirtilen Fasıla dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri
arasında imzalanan ve 2 nci maddede belirtilen Kapsamlı Ekonomik Ortaklık
Anlaşmasını,
b) Armonize Sistem: 10/11/1988 tarihli ve 3501 sayılı Kanunla
katılmamız uygun bulunan Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama
Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşmede belirtilen şekilde ve Sözleşmenin
ekinde yer alan pozisyonları, alt pozisyonları ve bunlara ait sayısal kodları,
Bölüm, Fasıl ve Alt Pozisyon Notlarını ve Armonize Sistemin yorumu ile ilgili
Genel Kuralları kapsayan Nomanklatürü,
c) Aynı veya birbiri yerine geçebilen eşya: Aynı türde ve ticari
kalitede olan, aynı teknik ve fiziksel özelliklere sahip birbirinden ayırt
edilemeyen girdiyi veya ürünü,
ç) BAE: Birleşik Arap Emirlikleri’ni,
d) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
e) Elektronik sistem: Menşe ispat ve dolaşım belgelerinin
düzenlenmesine yönelik başvurunun yapılması, belgelerin düzenlenmesi, kontrol
edilmesi, onaylanması ve vize işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak üzere
Bakanlık ya da Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarca elektronik ortamda
verilen hizmet ve bu hizmete dair altyapıyı,
f) Eşya: Girdileri ve ürünleri içerecek şekilde ticari maddeyi,
g) Fabrika çıkış fiyatı: Ürün için Taraf ülkelerden birinde, nihai
işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika çıkışı
itibarıyla ödenen, kullanılan bütün girdilerin kıymetinin dahil edilmiş olduğu,
elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenmiş veya ödenecek yurt içi vergilerin
tenziliyle bulunan fiyatı,
ğ) Fasıllar, pozisyonlar ve alt pozisyonlar: Armonize Sistem
olarak belirtilen, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini oluşturan
Nomanklatürde kullanılan fasıllar (iki haneli kodlar), pozisyonlar (dört haneli
kodlar) ve alt pozisyonları (altı haneli kodlar),
h) Girdi: Ürünün imalatında kullanılan her türlü bileşen,
hammadde, parça veya aksamı,
ı) Girdilerin kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan girdilerin
ithalat esnasındaki gümrük kıymetini ya da bunun bilinmemesi veya tespit
edilememesi halinde ihracatçı Taraf ülkede girdiler için ödendiği
doğrulanabilir ilk fiyatı,
i) Gümrük idareleri: Türkiye için Ticaret Bakanlığını, BAE için
Kimlik, Vatandaşlık, Gümrük ve Liman Güvenliği Federal İdaresi ya da gelecekte
bildirilecek diğer herhangi bir kuruluşu,
j) Gümrük kıymeti: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının
(GATT) VII nci maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma (DTÖ Gümrük Kıymeti
Anlaşması) uyarınca tespit edilen kıymeti,
k) İmalat: Montaj veya özel işlemler de dahil olmak üzere her
türlü işçilik veya işlemi,
l) Katma değer: Fabrika çıkış fiyatından, eşyaya dahil edilen
diğer Taraf ülke menşeli her bir girdinin gümrük kıymetinin ya da söz konusu
gümrük kıymetinin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde ihracatçı Taraf
ülkede bu girdiler için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın çıkarılmasıyla
bulunan değeri,
m) Menşe Beyanı: Menşeli ürünlerin Anlaşma hükümlerinden
yararlanabilmesini sağlamak üzere Bakanlıkça onaylanmış ihracatçı tarafından
usulüne uygun olarak düzenlenen, örneği EK-IV’te yer alan formu,
n) Menşe ispat belgesi: TR-UAE Menşe İspat Belgesini ve Menşe
Beyanını,
o) Menşeli girdilerin kıymeti: (ı) bendindeki tanıma uygun olarak,
gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, bu tür girdinin gümrük kıymetini,
ö) Menşeli olmayan eşya: Bu Yönetmelik kapsamında menşeli olarak
nitelendirilemeyen her türlü eşyayı,
p) Menşeli olmayan girdi: Menşe ülkesi, Taraflardan biri olmayan
veya menşei belirlenemeyen her türlü girdiyi veya bu Yönetmelik kapsamında
menşeli olarak nitelendirilemeyen her türlü girdiyi,
r) Menşeli eşya veya Menşeli girdi: Bu Yönetmelik kapsamında
menşeli olarak nitelendirilebilen her türlü eşyayı veya girdiyi,
s) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya aynı anda gönderilen ya
da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer alan veya
böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünleri,
ş) Sınıflandırma: Bir eşyanın veya girdinin Armonize Sistemin
belirli bir fasıl, pozisyon ya da alt-pozisyonu altında sınıflandırılmasını,
t) Su ürünleri yetiştiriciliği: Üretimi artırmaya yönelik düzenli
stoklama, besleme ya da yırtıcılardan koruma gibi büyütme ve yetiştirme
süreçlerine müdahale etmek suretiyle; yumurtalar, larva, yavru balık ve balık
larvası gibi kaynaklardan balıklar, yumuşakçalar, kabuklular, suda yaşayan
diğer omurgasızlar ve su bitkileri dahil olmak üzere, suda yaşayan
organizmaların yetiştirilmesini,
u) Taraf ülkeler: Türkiye Cumhuriyeti ile BAE’yi,
ü) TR-UAE Menşe İspat Belgesi: Menşeli ürünlerin Anlaşma
hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kişi
veya kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip gümrük idarelerince vize
edilen, örneği EK-III’te yer alan formu,
v) TR-UAE Menşe İspat Belgesi başvuru formu: İhracatçı veya
yetkili kanuni temsilcisi tarafından TR-UAE Menşe İspat Belgesi talep edilmek
üzere doldurulması gereken, örneği EK-III’te yer alan formu,
y) Ülkeler: Türkiye için, kara ülkesine, iç sularına, karasularına
ve bunların üzerindeki hava sahasına, aynı zamanda, canlı veya cansız doğal
kaynakların araştırılması, işletilmesi ve korunması amacıyla Türkiye’nin
uluslararası hukuka uygun olarak üzerinde egemen hak veya yetkilere sahip
olduğu deniz alanlarını, BAE için kara ülkesine, iç sularına, deniz yatağı ve
yeraltı dahil karasularına ve bu topraklar ve sular üzerindeki hava sahası ile
BAE’nin kendi yasalarında tanımlandığı şekilde ve uluslararası hukuka uygun
olarak egemenlik, egemenlik hakları veya yargı yetkisine sahip olduğu bitişik
bölge, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgeyi,
z) Ürün: Bilahare başka bir imalat işleminde kullanılması söz
konusu olsa bile imal edilmiş ürünü,
aa) Yetkili idareler: Türkiye için Ticaret Bakanlığını, BAE için
Ekonomi Bakanlığı ya da bildirilen diğer kuruluşu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve Koşulları
Menşeli ürünler
MADDE 5- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler, bu
Yönetmeliğin diğer tüm gerekliliklerini karşılaması koşuluyla Taraf ülkelerden
biri menşeli kabul edilirler:
a) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, tamamen o Taraf ülkede elde
edilen eşya.
b) 8 inci maddede belirtildiği şekilde, o Taraf ülkede yeterli
işçilik veya işleme tâbi tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen söz konusu Taraf
ülkede elde edilmemiş girdiler ihtiva ederek o Taraf ülkede üretilen eşya.
İkili menşe kümülasyonu
MADDE 6- (1) 5 inci madde hükümlerine halel getirmeksizin, Anlaşma
kapsamında tercihli rejimden yararlanmaya ehil bir nihai ürünün içerisine dahil
edilen diğer Taraf ülke menşeli girdiler, nihai ürünün elde edildiği Taraf ülke
menşeli kabul edilir. Nihai ürünün elde edildiği ihracatçı Taraf ülkede
gerçekleştirilen işçilik veya işlemlerin 10 uncu maddede belirtilenlerin
ötesine geçmiş olması şartıyla söz konusu girdilerin yeterli işçilik veya
işlemden geçmiş olmaları gerekmez.
(2) Bir Taraf ülkede yapılan bir imalat işleminde, sadece diğer
Taraf ülke menşeli girdiler kümülasyona tâbi tutulabilir. Söz konusu işlemde,
menşeli olmayan girdilerin de kullanılması halinde bunların, EK-II veya EK-II
(a)’da yer alan listede belirtilen şartlar uyarınca yeterli derecede işçilik
veya işlem görmesi gerekir.
Tamamen elde edilmiş eşya
MADDE 7- (1) Aşağıdakilerin tamamen Taraf ülkelerden birinde elde edilmiş
oldukları kabul edilir:
a) Taraf ülkenin kendi topraklarından veya deniz yataklarından
çıkartılan madencilik ürünleri.
b) Taraf ülkede hasat edilen sebze ürünleri.
c) Taraf ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar.
ç) Taraf ülkede canlı hayvanlardan elde edilmiş ürünler.
d) Taraf ülkede avcılık, balıkçılık veya su ürünleri
yetiştiriciliğinden elde edilmiş ürünler.
e) Taraflardan biri karasuları dışında kendi gemileri ile denizden
elde edilen deniz balıkçılığı ürünleri ve diğer ürünler.
f) Münhasıran (e) bendinde belirtilen ürünlerden kendi fabrika
gemilerinin bordasında üretilen ürünler.
g) Taraf ülkede toplanan, yalnızca yeniden kaplamaya veya atık
olarak kullanılmaya uygun kullanılmış lastikler dahil, yalnızca hammaddelerin
geri kazanılmasına uygun kullanılmış maddeler.
ğ) Taraf ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık
veya hurdalar.
h) Taraf ülkenin kendi karasuları dışında, deniz toprağı veya
deniz toprağının altıyla ilgili münhasır işletme haklarına sahip olması
kaydıyla, deniz toprağı veya deniz toprağı altından çıkarılan ürünler.
ı) Münhasıran (a) ila (h) bentlerinde tanımlanan ürünlerden imal
edilen eşya.
(2) Birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerindeki “kendi gemileri” ve
“kendi fabrika gemileri” terimleri yalnızca;
a) Taraf ülkelerden birinde kayıtlı veya tescilli olan,
b) Taraf ülkelerden birinin bayrağı altında seyreden,
c) En az %50’si Taraf ülkelerden birinin vatandaşlarına ait olan
veya yönetici(leri), Yönetim Kurulu Başkanı veya Denetim Kurulu Başkanı ve bu
kurulların üyelerinin çoğunluğu Taraf ülke vatandaşları olan genel merkezi
Taraf ülkelerden birinde bulunan şirketlere ait olan, ek olarak, ortaklık veya
limited şirket hallerinde, sermayesinin en az %50’si Taraf ülkelerden birindeki
kamu kurumlarına veya vatandaşlarına ait olan,
gemiler ve fabrika gemileri için kullanılır.
Yeterli işçilik veya işlem görmüş eşya
MADDE 8- (1) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre, tamamen
elde edilmemiş ürünler, EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilen
şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede işçilik veya işlem görmüş
olarak kabul edilirler.
(2) Anlaşmanın kapsadığı tüm ürünler için imalatlarında kullanılan
menşeli olmayan girdiler üzerinde yapılması gereken işçilik veya işlemler,
EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilir ve yalnızca bu tür
girdilerle ilgili olarak uygulanır.
(3) EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listedeki şartları yerine
getirerek menşe statüsü kazanmış bir ürün başka bir ürünün imalatında
kullanılırsa, onun bileşiminde yer aldığı ürüne tatbiki mümkün şartlar,
kendisine uygulanmaz ve bunların imalatında kullanılmış olabilecek menşeli
olmayan girdiler dikkate alınmaz.
Tolerans
MADDE 9- (1) 8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen duruma rağmen
EK-II veya EK-II (a)’da belirtilen şartlar uyarınca bir ürünün imalatında
kullanılmaması gereken menşeli olmayan girdiler, ancak;
a) Toplam kıymetlerinin, ürünün fabrika çıkış fiyatının %10’unu
geçmemesi,
b) Menşeli olmayan girdilerin azami kıymeti olarak EK-II veya
EK-II (a)’daki listede belirtilmiş herhangi bir yüzdenin, bu fıkranın
uygulanması sonucu aşılmaması,
c) Ürünlerin, menşeli eşya statüsü kazanabilmesi için bu
Yönetmelikte belirtilen tüm diğer gereksinimlerin karşılanması,
şartıyla kullanılabilir.
Yetersiz işçilik veya işlem
MADDE 10- (1) 8 inci maddede belirtilen koşulların sağlanıp sağlanmadığına
bakılmaksızın, bu maddenin ikinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla
aşağıdaki işlemler menşeli ürün statüsü verilmesi için yetersiz işçilik veya
işlem olarak kabul edilir:
a) Nakliyat ve depolama süresince ürünlerin iyi şartlarda
muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler.
b) Ambalaj ayırma ve birleştirme.
c) Yıkama, temizleme, toz giderme, oksit, yağ, boya veya diğer
tabakalardan arındırma.
ç) Dokumaya elverişli girdileri ütüleme veya presleme.
d) Basit boyama ve cilalama işlemleri.
e) Tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi veya tam ağartma,
parlatma ve perdahlama.
f) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme
işlemleri.
g) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma,
zarlarını ayıklama, çekirdeklerini çıkarma.
ğ) Keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme.
h) Eleme, kalburdan geçirme, ayırma, tasnifleme, kalibrasyon,
eşleştirme (maddelerden setler oluşturma dâhil).
ı) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama,
sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit
paketleme işlemleri.
i) Ürün veya paketleri üzerine marka, etiket, logo ve diğer
benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri.
j) Farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin basit
karıştırılma işlemleri.
k) Şekerin herhangi bir girdi ile basit karıştırılması işlemi.
l) Ürüne basitçe su ilave edilmesi veya ürünlerin seyreltilmesi
veya suyunun alınması veya denatürasyonu.
m) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montajı
veya ürünlerin demonte edilmesi.
n) Hayvan kesimi.
o) (a) ilâ (n) bentlerinde belirtilen işlemlerin iki veya daha
fazlasının bir arada yapılması.
(2) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin birinci fıkra
hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken,
ihracatçı Taraf ülkede gerçekleştirilen işlemlerin tümü birlikte dikkate alınır.
(3) Birinci fıkranın amacına uygun olarak, yerine getirilmesi için
özel beceriler, makineler, özellikle bunun için üretilmiş veya kurulmuş ekipman
veya aparatlara gerek duyulmayan işlemler basit veya basit karıştırma olarak
kabul edilir. Ancak moleküller arası bağı bozarak ve yeni moleküller arası bağ
oluşturarak veya moleküldeki atomların uzamsal düzenlerini değiştirerek yeni
bir yapıdaki molekül oluşturan, biyokimyasal işlemleri de içeren, kimyasal
reaksiyonlar basit karıştırma olarak mütalaa edilmez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar, Aksam,
Setler, Ambalaj Malzemeleri, Konteynerler ve Etkisiz
Unsurlar
Nitelendirme birimi
MADDE 11- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında nitelendirme birimi,
Armonize Sistem Nomanklatürü kullanılmak suretiyle sınıflandırma yapılırken
temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür. Buna göre;
a) Muhtelif girdilerin montajı veya gruplandırılmasından oluşan
bir ürün, Armonize Sistemde tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında, bu ürünün
tümü nitelendirme birimini oluşturur.
b) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon içinde
sınıflandırılan bir sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün bu Yönetmelik
hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilmelidir.
Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam
MADDE 12- (1) Bir teçhizatın, makinenin, aletin veya aracın parçası
beraberinde teslim edilen, normal bir teçhizatın parçası olan ve eşyaya alışılagelmiş
olan ve onun fiyatına dahil edilmiş bulunan veya ayrıca fatura edilmemiş olan
aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam, söz konusu teçhizat, makine, alet veya
araç içinde mütalaa edilir ve ürünün menşeini tespitte dikkate alınmaz.
(2) Bir ürünün EK-II veya EK-II (a) uyarınca, azami bir menşeli
olmayan girdi kıymetine tabi olduğu hallerde, menşeli olmayan girdilerin
kıymetinin hesaplanmasının hedeflendiği durumlar dışında, birinci fıkrada
belirtilen aksesuarlar, yedek parçalar ve aksamlar ürünün menşeinin
belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Setler
MADDE 13- (1) Armonize Sistemin 3 sayılı Genel Yorum Kuralında tanımlandığı
şekilde setler, kendisini meydana getiren ürünlerin tamamı menşeli olduğunda
menşeli olarak kabul edilir. Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan
ürünlerden oluştuğunda, menşeli olmayan ürünlerin kıymeti, setin fabrika çıkış
fiyatının %15`ini aşmıyorsa, set bir bütün olarak menşeli olarak kabul edilir.
Perakende satış için ambalaj malzemeleri ve konteynerler
MADDE 14- (1) Perakende satış için ürünün birlikte paketlendiği ambalaj
malzemeleri ve konteynerlerin o ürünle birlikte Armonize Sistemin 5 Sayılı
Genel Yorum Kuralına göre sınıflandırıldığı hallerde söz konusu ürünün
üretiminde kullanılan menşeli olmayan tüm girdilerin EK-II veya EK-II (a)
uyarınca tarife pozisyonu değişikliğine uğrayıp uğramadığının belirlenmesinde
bu ambalaj malzemeleri ve konteynerler dikkate alınmaz.
(2) Ürünün, EK-II veya EK-II (a) uyarınca azami bir menşeli
olmayan girdi kıymetine tabi olduğu hallerde menşeli olmayan girdilerin
kıymetinin hesaplanması hariç olmak üzere, perakende satış için paketlenen
ürünün içinde bulunduğu ambalaj malzemeleri ve konteynerler, o ürün ile
birlikte sınıflandırılmakta ise ürünün menşeinin belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Taşıma için ambalaj malzemeleri ve konteynerler
MADDE 15- (1) Bir ürünün taşınması sırasında ürünü korumaya yönelik
kullanılan ambalaj malzemeleri ve konteynerler, o ürünün menşeli olup
olmadığının belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Etkisiz unsurlar
MADDE 16- (1) Bir ürünün menşeli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla,
imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıt,
b) Tesis ve teçhizat,
c) Makine ve aletler,
ç) Ürünün nihai bileşimine dahil edilmeyen ve dahil edilmesi
amaçlanmayan, bir eşyanın incelenmesinde, test edilmesinde veya üretiminde
kullanılan her türlü diğer malzemenin,
menşei dikkate alınmaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel Gereklilikler
Ülkesellik ilkesi
MADDE 17- (1) İkinci ve üçüncü bölümde yer alan menşe statüsü kazanılmasına
ilişkin koşullar, Taraf ülkelerden birinde kesintisiz olarak yerine getirilir.
(2) Taraf ülkelerden birinden Taraf olmayan bir ülkeye ihraç
edilmiş olan menşeli eşyanın geri gelmesi halinde; geri gelen eşyanın ihraç
edilen eşya ile aynı olduğu, söz konusu ülkede bulunma veya ihraç edilme süresi
içerisinde iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli olanların ötesinde
herhangi bir işleme tâbi tutulmadığı hususları gümrük idarelerini tatmin edecek
şekilde ispat edilemediği takdirde söz konusu eşyanın menşeli olmadığı kabul
edilir.
Hariçte işleme
MADDE 18- (1) 17 nci madde hükümlerine halel getirmeksizin, ikinci ve üçüncü
bölümde yer alan menşe statüsü kazanılmasına ilişkin koşullar, Taraf ülkelerin
birinden Taraf olmayan bir ülkeye ihraç edilen ve ardından yeniden Taraf ülkeye
ithal edilen girdilerin tabi olduğu işçilik veya işlemlerin aşağıdaki şartları
sağlaması durumunda yerine getirilmiş sayılır:
a) Girdilerin tamamen ihracatçı Taraf ülkede elde edilmiş olması
veya ihraç edilmeden önce 10 uncu maddede belirtilen işçilik ve işlemlerin
ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olmaları.
b) Yeniden ithal edilen ürünün, ihraç edilen girdilerin işçilik
veya işleme tabi tutulması sonucu elde edilmesi ve bu madde hükümleri uyarınca
Taraf olmayan ülkede toplam eklenen kıymetin, menşeli olduğu beyan edilen nihai
ürünün fabrika çıkış fiyatının %10’unu geçmemesi hususlarında gerekli
belgelerin ithalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresine sağlanması.
c) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen
kıymet kuralının bu ürünlere uygulanmaması.
ç) Söz konusu ürün için düzenlenecek menşe ispat belgelerinde bu
madde ile ilgili bilgilerin ibraz edilmesi.
(2) Birinci fıkra hükümlerinin uygulanması bakımından toplam
eklenen kıymet, Taraf olmayan ülkede ürünün üretimine dahil edilen tüm
girdilerin kıymetini de içerecek şekilde, o ülkede ortaya çıkan tüm maliyetleri
içerir.
(3) Bu madde hükümlerine tabi olarak Taraf olmayan ülkede
gerçekleştirilen her türlü işçilik veya işlem hariçte işleme ve diğer tüm
ilgili mevzuat kapsamında yürütülür.
Doğrudan nakliyat
MADDE 19- (1) Anlaşma hükümlerinde sağlanan tercihli muamele sadece bu
Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getiren ve Türkiye veya BAE’ye ithal
edileceği beyan edilen ürünlere, bu ürünlerin ihracatçı Taraf ülkeden ihraç
edilenlerle aynı olması kaydıyla uygulanır.
(2) Birinci fıkra hükmüne halel getirmeksizin, bu ürünlerin Taraf
ülkeye ithal edilmesinden önce bir veya daha fazla Taraf olmayan ülkeden
transit geçmesi veya geçici depolanması hallerinde, o ülkelerde,
değiştirilmemiş, herhangi bir şekilde dönüştürülmemiş veya iyi koşullarda
muhafaza edilmelerine yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş,
sevkiyatın boşaltılması, yeniden yüklenmesi, etiketlenmesi, bölünmesi dışında
herhangi bir işleme tabi tutulmamış olmaları gerekir. Bu ürünlerin transit
ülkelerde kaldıkları süre boyunca gümrük gözetimi altında olmaları gerekir.
(3) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, birinci ve ikinci
fıkralarda yer alan koşullara uygunluk konusunda şüphe oluşması halinde beyan
sahibinden, ihracatçı Taraf ülkeden ithalatçı Taraf ülkeye geçişi belgeleyen
tek bir sevk belgesi, eşyanın kesin tanımının ve eşyanın boşaltılma ve yeniden
yüklenme tarihlerinin, mümkün olduğu takdirde gemilerin veya kullanılan diğer
taşıma yollarının isimlerinin, eşyanın transit ülkesinde depolandığı şartları
gösteren ayrıntıların yer aldığı ve transit ülkelerin gümrük idareleri
tarafından düzenlenecek resmi belgeler, konşimento gibi sözleşmeye dayanan
taşımacılık belgelerini ya da ambalaj işaret veya numaralarına dayanan gerçek
veya somut kanıtları ya da eşyanın kendisiyle ilgili her tür kanıt dâhil olmak
üzere bu hükümlerin yerine getirildiğine dair herhangi bir usulde verilebilecek
ve bu hükme uyulduğunu gösteren tüm kanıtları temin etmesini talep edebilir.
Sergiler
MADDE 20- (1) Üçüncü bir ülkeye sergilenmek üzere gönderilen ve sergiden
sonra Türkiye’ye veya BAE’ye ithal edilmek üzere satılan menşeli eşya, gümrük
idarelerinin;
a) Bir ihracatçının bu ürünleri bir Taraf ülkeden serginin
düzenlendiği ülkeye naklettiği ve orada sergilediği,
b) Ürünlerin bu ihracatçı tarafından diğer Taraf ülkedeki bir
kişiye satıldığı veya o kişinin tasarrufuna verildiği,
c) Ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden hemen sonra,
sergilenmek üzere gönderildikleri durumda sevk edildiği,
ç) Ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri andan itibaren, bu
sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla kullanılmadığı,
hususlarında tatmin edilmesi kaydıyla ithalatta Anlaşma
hükümlerinden yararlanırlar.
(2) Beşinci bölüm hükümleri uyarınca, bu ürünler için menşe ispat
belgesi düzenlenmeli ve bu ürünler normal usulde ithalatçı Taraf ülke gümrük
idaresine ibraz edilmelidir. Serginin adı ve adresi bu belgede gösterilmelidir.
Gerektiğinde, ürünlerin sergilendikleri koşullara dair ek kanıtlayıcı belgeler
istenebilir.
(3) Birinci fıkra, özel amaçla yabancı ürün satmak üzere kurulmuş
işyeri veya mağazalarda düzenlenmemiş olan ve ürünlerin gümrük denetimi altında
kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el sanatları sergilerine,
fuarlarına veya benzeri umumi gösterilere uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Eşyanın Menşeinin İspatı
Menşe ispat belgeleri
MADDE 21- (1) BAE menşeli ürünler, Türkiye’ye ithal edilmeleri esnasında
aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı üzerine Anlaşmadan yararlanırlar:
a) Bir örneği EK-III’te yer alan TR-UAE Menşe İspat Belgesi.
b) Metni EK-IV’te yer alan Menşe Beyanı.
c) 24 üncü maddede düzenlenen elektronik veri değişim sistemiyle
düzenlenecek elektronik TR-UAE Menşe İspat Belgesi.
(2) Birinci fıkra hükümlerine rağmen bu Yönetmelik çerçevesinde
menşeli ürünler, 31 inci maddede belirtilen durumlarda, birinci fıkrada
belirtilen belgelerden herhangi birisinin ibraz edilmesine gerek bulunmaksızın
Anlaşmadan yararlanır.
TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesi ve vize işlemleri
MADDE 22- (1) TR-UAE Menşe İspat Belgeleri, EK-III’te belirlenen form ve
niteliklere uygun olarak ve seri numaraları verilerek Bakanlık veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşlarca bastırılır ve ihtiyaca göre dağıtılır.
(2) TR-UAE Menşe İspat Belgeleri, yalnızca ihracatçı veya
ihracatçının gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcisi
tarafından örneği EK-III’te yer alan TR-UAE Menşe İspat Belgesi ile başvuru
formunun bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak belgenin arka sayfasında yazılı
kurallar ve Anlaşma hükümleri doğrultusunda doldurulması suretiyle yazılı
başvurusu üzerine düzenlenir. Yetkili olmayan kişiler tarafından yapılan
başvurular, gümrük idaresi ya da Bakanlıkça yetki verilen kuruluşlarca kabul
edilmez.
(3) Anlaşma ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak; TR-UAE
Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunun doldurulması, onaylanması ve vize
edilmesi işlemlerinin elektronik sistem üzerinden gerçekleştirilmesi esastır.
Elektronik ortamdaki veriler BAE, Bakanlık birimleri ve Bakanlıkça uygun
görülen kişi ve kuruluşlarla paylaşılabilir ve veri değişimine konu edilebilir.
(4) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan
ihracatçı, belgeyi düzenleyecek gümrük idaresinin ya da Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşun talep edebileceği, söz konusu ürünün menşe statüsü ile bu
Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden ilgili
bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
(5) Türkiye’de düzenlenmesi talep edilen TR-UAE Menşe İspat Belgesi
başvuru formu Türkçe veya İngilizce dilinde; TR-UAE Menşe İspat Belgesi ise
yalnızca İngilizce dilinde ve gümrük mevzuatına uygun olarak hazırlanır.
(6) TR-UAE Menşe İspat Belgesi ve başvuru formunun doldurulmasında
el yazısı kullanılması halinde;
a) Formlar, açık ve okunaklı şekilde matbaa harfleriyle ve
mürekkeple doldurulur. Bu durumda, form üzerinde silinti ve değişikliklere izin
verilmez.
b) Ürünlerin tanımı, bu amaçla ayrılmış kutu içine boş satır
bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise tanımın son
satırının altına bir yatay çizgi çekilerek boş alan, çapraz bir çizgi ile
kapatılmalıdır.
(7) Belge kapsamına giren her bir eşyaya sıra numarası verilir ve
sıra aralarında boşluk bırakılmaz. Belgenin elle hazırlandığı durumlarda; son kaydın
hemen altına sonradan bir ilave yapılmasını önlemek üzere yatay bir çizgi
çekilerek kullanılmayan yerler çapraz bir çizgiyle iptal edilir.
(8) Belgede kayıtlı eşya, tanınmalarına olanak verecek şekilde en
az alt pozisyonu belirtilerek ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer
vermeyecek açıklıkta cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde
beyan edilir.
(9) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri, TR-UAE Menşe
İspat Belgesi başvuru formlarının arka yüzünde yer alan İhracatçı Beyanını
doldurarak yer ve tarih belirtip imzalar.
(10) Elektronik sistem üzerinde TR-UAE Menşe İspat Belgesi
düzenlenmesi için beyanda bulunulan eşyanın menşeinin tespitini teminen,
eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan işçilik veya
işlemin EK-II veya EK-II (a)’da yer alan listede belirtilen şartları
sağladığını ispatlayan ve eşyanın imalatında kullanılan Türkiye veya BAE
menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işçilik veya
işlemleri gösteren tüm bilgi ve belgeler ile birlikte, ihracata ait diğer
belgeler gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen kuruluşlarca
kontrol edilmesi için elektronik sisteme yüklenir. İlgili mevzuat uyarınca
elektronik olarak düzenlenen ya da beyanda kullanılmak amacıyla elektronik
ortama aktarılmış bu belgelerin ve talep edilmesi halinde asıl nüshalarının,
Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşların doğrudan erişimine hazır
halde tutulması zorunludur. TR-UAE Menşe İspat Belgesinin elle doldurulduğu
durumlarda da söz konusu belge ve bilgiler, gümrük idaresi ya da Bakanlıkça
yetkilendirilmiş kuruluşlara normal usulde ibraz edilir ve saklanır. Bu türde
belge ve bilgiler 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununda öngörülen
belge saklama sürelerine tâbidir.
(11) Gümrük idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar,
TR-UAE Menşe İspat Belgesinin kurallara uygun olarak doldurulup
doldurulmadığını kontrol edip belgede kayıtlı eşyanın bu Yönetmelik hükümleri
gereğince menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait diğer evrakı da
inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlarlar.
(12) Gümrük idareleri, on birinci fıkrada belirtilen kontrolleri
yaparken;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olup olmadığını incelemek,
b) İhraç konusu eşyanın cins, tür, nitelik ve miktar itibarıyla
TR-UAE Menşe İspat Belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını tespit etmek,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olup olmadığını belirlemek,
ç) Eşyaya ait ihraç belgeleri yanında gümrük mevzuatı uyarınca
nakliyeciler tarafından verilen belgeleri incelemek,
d) İhraç konusu eşyayı 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek,
suretiyle işlem ifa eder.
(13) İhraç belgeleri ve menşe ispat belgelerinden üçüncü ülkelere
gönderileceği anlaşılan eşya için TR-UAE Menşe İspat Belgesi onaylanamaz ve
vize edilemez.
(14) On birinci ve on ikinci fıkralarda belirtilen değerlendirme
ve incelemelerin olumlu sonuç vermesinin ardından gümrük idarelerince vize
edilmesi uygun görülen TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin (11) numaralı
“Endorsement” (Onay) alanına gümrük beyannamesinin numarası, beyanı
değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin adı, gümrük mührü veya
kaşesi ve vize tarihi tatbik edilir. İlgili gümrük beyannamesinin numarasına
ilişkin bilgi, yalnızca ihracatçı Taraf ülkenin mevzuatı gerektiriyorsa
yazılır. Bu alanın doğru, okunaklı ve noksansız doldurulması şarttır. Hatalı
veya noksan yapılan vize işlemi belgeyi geçersiz kılar ve sonradan kontrol
sebeplerinden birini teşkil eder.
(15) TR-UAE Menşe İspat Belgesi, Anlaşma ile sağlanan tercihli
ticarette yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin vizesi ile hüküm ifade
edeceğinden, belge düzenleme işlemi vize ile tamamlanmış olur. Bu bakımdan
belgenin vize tarihi, düzenlenme tarihi anlamına gelir ve TR-UAE Menşe İspat
Belgesinin (11) numaralı alanına yazılır.
(16) Düzenlenen menşe ispat belgesi, fiili ihracatın gerçekleştiği
veya kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere hazır bulundurulur.
(17) İhracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini
imzalamaya yetkili kanuni temsilcisince, menşe ispat belgesinin (12) numaralı
“Declaration by the Exporter” (İhracatçı Beyanı) alanı doldurulur ve imzalanır.
İmzalanan belgenin bir kopyası ihracatçı tarafından mer’i mevzuatta öngörülen
belge saklama süreleri saklı kalmak kaydıyla en az beş yıl saklanır.
(18) Elektronik sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE Menşe İspat
Belgelerinde, (12) numaralı alan haricindeki tüm kısımlardaki bilgiler
elektronik ortamda oluşturulur. Vize işleminin tamamlanmasından sonra,
ihracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya
yetkili kanuni temsilcilerince, elektronik sistem üzerinde yer alan bilgilerin,
bu maddede belirtilen şekil şartlarını taşıyan ve bu maddede belirtilen şekilde
temin edilen TR-UAE Menşe İspat Belgesi üzerine yazıcı vasıtasıyla dökümü
alınır ve belgenin (12) numaralı alanı on yedinci fıkrada belirtildiği şekilde
doldurulur ve imzalanır. Elektronik sistemde oluşturulduktan sonra dökümü
alınan belge üzerinde herhangi bir ekleme, düzeltme veya silinti yapılamaz.
(19) TR-UAE Menşe İspat Belgesi yetkili idarenin onaylı imza ve
resmi mührünü içermelidir. Söz konusu imza ve resmi mühür 23 üncü madde kapsamında
elektronik olarak tatbik edilebilir.
TR-UAE Menşe İspat Belgesinin elektronik sistem üzerinden
düzenlenmesi
MADDE 23- (1) Bu bölümde belirlenen koşullar karşılandığı takdirde, TR-UAE
Menşe İspat Belgeleri elektronik sistem üzerinden düzenlenebilir.
(2) Yedinci Bölüm hükümlerine uygun olarak; Taraf ülkelerin gümrük
idareleri, elektronik sistemlerin teknik özellikleri ve sonradan kontrol
yöntemlerini birbirlerine iletirler.
(3) 22 nci madde hükümlerine halel getirmeksizin, elektronik
sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgeleri;
a) İhracatçı ülke tarafından önceden gönderilmiş olan örnekler
üzerinden ithalatçı ülke gümrük idarelerinin elektronik gümrük mühürlerinin
gerçekliğini doğrulayabileceği, orijinal mührün dijital imajı şeklinde ya da
herhangi bir şekilde olabilecek (11) numaralı alan üzerinde bulunan bir
elektronik gümrük mührü,
b) Elektronik gümrük mührünün gerçekliğini, ithalatçı ülke gümrük
idaresince doğrulanabileceği QR kod veya güvenli bir internet sitesi,
c) Teşhis edilmelerini mümkün kılacak bir seri numarası,
içermelidir.
(4) Elektronik sistem üzerinden düzenlenen TR-UAE Menşe İspat
Belgelerinin (11) ve (12) numaralı alanlarında elektronik imza kullanılabilir.
(5) Bu madde hükümlerinin uygulanması, bir Taraf ülkede elle
doldurulan ve vize edilen, TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin Tarafların gümrük
idareleri tarafından reddedilmesine yol açmaz.
Elektronik veri değişim sistemi
MADDE 24- (1) Taraf ülkeler, 21 inci maddenin birinci fıkrasının (c)
bendinin uygulanması amacıyla 23 üncü madde hükümlerine uygun olarak elektronik
ortamda düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin etkin ve verimli bir şekilde
elektronik ortamda ibraz edilmesi için elektronik veri değişim sistemi
geliştirebilir.
Sonradan düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgesi
MADDE 25- (1) Bir TR-UAE Menşe İspat Belgesi, 26 ncı maddeye rağmen istisnai
olarak;
a) Hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel durumlar
nedeniyle ihracat esnasında düzenlenmemiş ise,
b) Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşların
bir TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle
ithalatta kabul edilmemiş olduğuna kanaat getirmeleri sağlanırsa,
ait olduğu eşyanın ihracatından sonra düzenlenebilir.
(2) Birinci fıkranın uygulanması açısından, bizzat ihracatçı veya
onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni
temsilcisi; eşyanın cinsi, nevi, niteliği ve miktarını, ambalaj şeklini, marka
ve numaralarını, işaretlerini, ihracat gümrük idaresinin adını, gümrük
beyannamesinin tarih ve sayısını belirterek yazılı talepte bulunur. Bu kişiler,
söz konusu eşya için ihracat sırasında menşe ispat belgesi verilmediğini veya
menşe ispat belgesinin BAE yetkili makamlarınca teknik nedenlerle kabul
edilmediğini sebepleri ile birlikte yazılı olarak beyan eder ve 22 nci madde
hükümlerine uygun olarak hazırladığı TR-UAE Menşe İspat Belgesini talep
yazısına ekler.
(3) Bu maddede belirtilen şartları yerine getiren ihracatçının
veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni
temsilcisinin talebi, ilgili gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu ihraç eşyasına ait gümrük
beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu işleme dair dosyaların
incelenmesi ve kontrolü sonucunda, ihracatçının beyanına tamamen uygun olduğu
anlaşıldığı takdirde TR-UAE Menşe İspat Belgesi onaylanır ve vize edilir.
(4) Bu şekilde düzenlenen TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (6)
numaralı “Remarks” (Gözlemler) alanına belgenin sonradan verildiğini belirtmek
üzere İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY” meşruhatının düşülmesi zorunludur.
İkinci nüsha TR-UAE Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesi
MADDE 26- (1) Bir TR-UAE Menşe İspat Belgesinin çalınması, kaybolması veya
hasar görmesi halinde ihracatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük
beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi, ilk belgeyi düzenleyen
gümrük idaresine veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşa elindeki ihracat
belgelerine dayanarak ikinci bir nüsha tanzim edilmesi talebiyle müracaat
edebilir.
(2) Gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar,
ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait asıl menşe ispat belgesine ilişkin
bilgilerle birinci fıkrada belirtilen beyanı karşılaştırıp ikinci nüsha belge
düzenlenmesi talebine ilişkin yapılan beyanın doğruluğunu saptadıktan sonra,
başvuru onaylanır ve gümrük idaresince vize işlemi gerçekleştirilir.
(3) Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha TR-UAE Menşe İspat
Belgesinin (6) numaralı “Remarks” (Gözlemler) alanına İngilizce “DUPLICATE”
meşruhatı düşülür ve ilk belgenin seri numarası yazılır.
(4) İkinci nüsha belge, ilk menşe ispat belgesinin vize tarihinden
itibaren hüküm ifade eder. Gümrük idareleri, ikinci nüsha menşe ispat
belgelerini vize ederken (11) numaralı alana ilk menşe ispat belgesinin vize
tarihini yazar.
Menşe Beyanının hazırlanma koşulları
MADDE 27- (1) Bir Taraf ülke menşeli ürünler; diğer Taraf ülkeye
ithalatlarında, 36 ncı madde çerçevesinde bir onaylanmış ihracatçı tarafından
söz konusu ürünleri teşhis edilmelerini mümkün kılmaya yeterli ayrıntıda
tanımlayan bir fatura, teslimat notu veya başka herhangi bir ticari belge
üzerinde İngilizce olarak hazırlanan ve metninin bir örneği EK-IV’te yer alan
bir Menşe Beyanının ibrazı ile bu Anlaşmanın tercihli tarife uygulamasından
faydalanırlar.
(2) Bir Menşe Beyanı, ancak söz konusu ürünlerin Türkiye veya BAE
menşeli olduğu ve bu Yönetmeliğin diğer gerekliliklerini yerine getirdiği
hallerde hazırlanabilir.
(3) Menşe Beyanında bulunan ihracatçı, ihracatçı Taraf ülkenin
gümrük idaresinin talebi üzerine, Menşe Beyanının bir kopyasını ve iç mevzuat
uyarınca, tedarikçilerin veya üreticilerin beyanları dahil, ilgili ürünlerin
menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu
tevsik eden tüm ilgili belgeleri her an ibraz etmeye hazırlıklı olur.
(4) Birinci fıkra hükümlerine rağmen bu Yönetmelik çerçevesinde
menşeli ürünler, 31 inci maddede belirtilen durumlarda, birinci fıkrada
belirtilen Menşe Beyanının ibraz edilmesine gerek bulunmaksızın Anlaşmadan
yararlanır.
(5) Menşe Beyanı; ihracatçı tarafından İngilizce olarak, EK-IV`te
verilen metnin fatura, teslimat notu veya başka bir ticari belge üzerine
daktilo edilmesi, ıstampa ile damgalanması veya basılmasıyla ve ihracatçı Taraf
ülkenin mevzuatı uyarınca hazırlanır. Menşe beyanında el yazısı kullanılırsa,
beyan okunaklı şekilde matbaa harfleriyle ve mürekkeple yazılır. Türkiye’den
yapılan ihracat işlemlerinde, Menşe Beyanının sonradan kontrole tabi tutulması
halinde süreci kolaylaştırmak amacıyla, Menşe Beyanı metninin sonuna ihracatın
gerçekleştirildiği gümrük idaresinin adı “Customs Office of Export - …”
şeklinde ilave edilir.
(6) Menşe beyanları, onaylanmış ihracatçının kendi el yazısı ile
atacağı orijinal imzasını taşır. Ancak 36 ncı maddedeki tanım kapsamında
onaylanmış ihracatçıdan, kendi adıyla hazırlanmış herhangi bir beyanın kendi el
yazısıyla imzalanmış addedilerek tüm sorumluluğunu üzerine aldığına dair yazılı
bir taahhütnameyi ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idaresine vermiş olması
koşuluyla bu tür beyanları imzalama şartı aranmaz.
(7) Bir Menşe Beyanı, ihracatçı tarafından ait olduğu ürünlerin
ihracatı sırasında veya ait olduğu ürünlerin ithalatından itibaren bir yıl
içerisinde ithalatçı Taraf ülkeye ibrazı koşuluyla ihracattan sonra
hazırlanabilir.
Menşe ispat belgelerinin geçerliliği
MADDE 28- (1) Bir menşe ispat belgesi, ihracatçı Taraf ülkede düzenlenme
tarihinden itibaren bir yıl süreyle geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı
Taraf ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmelidir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen son ibraz tarihinden sonra
ithalatçı Taraf ülkenin yetkili idarelerine ibraz edilen menşe ispat belgeleri,
bu belgelerin belirlenen son tarihe kadar ibraz edilememesinin istisnai
durumlardan kaynaklanması halinde, tercihli muamele uygulanmak üzere kabul
edilebilir.
(3) Diğer geç ibraz hallerinde; ithalatçı Taraf ülkenin yetkili
idareleri, ürünlerin belirtilen son tarihten önce ibraz edilmiş olması kaydıyla
menşe ispat belgelerini kabul edebilir.
(4) Menşe ispat belgelerinin ibraz süresinden sonra tercihli
muameleden yararlanması için bu sürenin bitiminden önce eşyanın gümrüğe gelmiş
ve yine bu süreden önce ithalatçı veya onun sorumluluğu altında gümrük
beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisi tarafından yazılı olarak
ilgili gümrük idaresine başvurulmuş olması gerekir.
Menşe ispat belgelerinin ibrazı
MADDE 29- (1) Menşe ispat belgeleri, gümrük mevzuatı ve ilgili mevzuat
gereğince gümrük idarelerine ibraz edilir. İngilizce dilinde hazırlanmış olan
menşe ispat belgelerinin tercümesi talep edilmez; yalnızca, belgeler üzerinde İngilizce
haricindeki bir yabancı dilde yazılmış ifadeler bulunması halinde, bunların
tercümesi talep edilebilir. Ayrıca ilgili gümrük idaresi beyannameye ek olarak
ithalatçıdan eşyanın Anlaşmanın koşullarına uygunluğunu gösteren yazılı bilgi
ve belgeleri talep edebilir.
(2) Eşyanın tercihli rejimden yararlanmasını teminen ibrazı
gereken menşe ispat belgesinin, bu belgeyle ilgili eşyanın fiili ithalinden
evvel veya fiili ithali sırasında ibraz edilememesi ve ilgili ithalatçı
tarafından eşyanın bekletilmeden ithalinin istenmesi durumunda, tercihli rejim
uygulanmaz ve indirimsiz vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler
kesin olarak tahsil edilir. Ancak bu kabil eşyanın fiili ithalini müteakip
süreleri içerisinde, usulüne uygun menşe ispat belgesi işlemi yapan gümrük
idaresine ibraz edildiği takdirde; ibraz edilen menşe ispat belgesinin ithal
edilen eşyaya ait olduğunun gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle
karşılaştırılarak anlaşılması ve belgenin geçerlilik süresinin aşılmamış
olduğunun tespiti kaydıyla tercihli vergi oranına göre hesaplanan vergi
tutarları ile tercihsiz vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları
arasındaki fark mükelleflerine geri verilir.
Teknik nedenlerle menşe ispat belgesinin reddi
MADDE 30- (1) Menşe ispat belgeleri, bu Yönetmelikte öngörülen şekilde
düzenlenmemiş ise teknik nedenlerle reddedilebilir. Aşağıda belirtilen;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin ebat olarak EK-III’te yer alan
örnekten önemli derecede farklı olması, seri numarası bulunmaması, İngilizce
dilinde basılmaması gibi öngörülen form dışında bir form kullanılarak
düzenlenmesi,
b) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (2) numaralı alan gibi
doldurulması zorunlu olan alanlardan birinin doldurulmaması,
c) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (11) numaralı alanında mühür ya
da kaşe bulunmaması veya belgenin yetkili olmayan bir makam tarafından vize
edilmiş olması,
ç) TR-UAE Menşe İspat Belgesi vize edilirken kullanılan mühür ya
da kaşenin 40 ıncı madde hükümleri uyarınca örneği gönderilmemiş olan yeni bir
mühür ya da kaşe olması,
d) TR-UAE Menşe İspat Belgesinin (2) ve (7) numaralı alanlarına
Taraf ülkeler dışında bir ülkenin yazılması,
e) İthal edilen eşyaya ilişkin Menşe Beyanının okunaksız veya
görünürde kusurlu olması,
gibi teknik nedenlerle kabul edilmeyen menşe ispat belgeleri
sonradan düzenlenebilir.
(2) Teknik nedenlerle reddedilen menşe ispat belgesi üzerine
İngilizce “CERTIFICATE REJECTED BY THE CUSTOMS” meşruhatı düşülür ve hangi
nedenlerle kabul edilmediği de belirtilerek sonradan düzenlenen yeni bir TR-UAE
Menşe İspat Belgesi alması için veya düzeltilmiş bir Menşe Beyanının ibraz
edilmesi için ithalatçıya iade edilir. Ancak gümrük idareleri gümrük
işlemlerinin tamamlanmasından sonra kontrol amacıyla veya hile yapıldığından
şüphe edilmesi halinde reddedilen menşe ispat belgesinin bir kopyasını
saklayabilir.
(3) Türkiye’ye yönelik ithalatlarda ibraz edilen menşe ispat
belgelerinin teknik nedenlerle reddedilmesi durumunda, eşyaya Anlaşma
kapsamında tercihli rejim uygulanmaz ve kanuni vergi nispetleri üzerinden
tahakkuk yapılarak vergiler tahsil edilir. Bu durumda, Gümrük Kanununun 234
üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz.
Menşe ispat belgesinden muafiyet
MADDE 31- (1) BAE’den Türkiye’ye gerçek kişilerden gerçek kişilere küçük
paketler halinde gönderilen veya seyahat eden yolcunun şahsi eşyasını oluşturan
ürünler; ticari amaçlarla ithal edilmemişlerse ve bu Yönetmeliğin
gerekliliklerini yerine getirdiği beyan edilmişse ve böyle bir beyanın doğruluğuna
ilişkin bir şüphe doğmamışsa, menşe ispat belgesinin ibrazına gerek olmaksızın
menşeli kabul edilirler.
(2) BAE’den Türkiye’ye arızî olarak yapılan ve yalnızca alıcıların
veya yolcuların veya bunların ailesinin kişisel kullanımına yönelik ürünlerden
oluşan ithalat, ürünlerin cinsinden ve miktarından ticari amaç güdülmediği
aşikârsa ticari amaçlı ithalat olarak kabul edilmez.
(3) Bu ürünlerin toplam kıymetinin, küçük paketler kapsamında
Türkiye’ye ithalatta küçük paketler için 500 Avro’yu, yolcunun zati eşyasını
oluşturan ürünler için ise 1.200 Avro’yu, BAE’ye ithalatta ise küçük paketler
için 80 ABD Doları’nı; yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler için ise 800
ABD Doları’nı geçmemesi gerekir.
(4) Üçüncü fıkranın uygulanması bakımından, ürünlerin Avro ya da
ABD Doları’ndan başka bir para birimi üzerinden faturalandırıldığı durumlarda,
Avro ya da ABD Doları olarak ifade edilen tutara eşit olup Türkiye veya BAE’nin
ulusal para birimleri cinsinden ifade edilen tutarlar, ithalatçı Taraf ülkede
uygulanan geçerli kur oranı uyarınca belirlenir.
Destekleyici belgeler
MADDE 32- (1) 22 nci ve 27 nci maddelerde belirtilen, bir TR-UAE Menşe İspat
Belgesi veya Menşe Beyanı kapsamındaki ürünlerin Taraf ülke menşeli olduğunu ve
bu Yönetmeliğin diğer koşullarını yerine getirdiğini tevsik etmek amacıyla
kullanılacak belgeler, TR-UAE Menşe İspat Belgesi veya Menşe Beyanına ilaveten;
a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde
edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte, örneğin
hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller,
b) Taraf ülkede düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan
girdilerin menşe statüsünü tevsik eden belgeler,
c) Taraf ülkede düzenlenmiş veya hazırlanmış, Türkiye’de girdiler
üzerinde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden belgeler,
ç) 18 inci maddenin uygulanması durumunda, bu Yönetmeliğin
gerekliliklerinin sağlandığını kanıtlayan, Türkiye veya BAE toprakları dışında
gerçekleştirilen işçilik veya işleme ilişkin uygun deliller,
olabilir.
Menşe ispat belgeleri ile destekleyici belgelerin muhafaza
edilmesi
MADDE 33- (1) Yürürlükteki kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak üzere;
a) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan
ihracatçı, 22 nci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen belgeleri,
b) Menşe Beyanında bulunan ihracatçı, bu beyanın bir nüshasını ve
27 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen belgeleri,
c) TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenleyen gümrük idaresi veya
Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar, 22 nci maddede belirtilen
başvuru formunu ve başvuru sırasında firma tarafından kendilerine sunulan diğer
tüm vesaiki,
ç) İthalatçı ülkenin gümrük idareleri, kendilerine ibraz edilen
menşe ispat belgelerini,
en az beş yıl muhafaza etmek mecburiyetindedir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen kayıtlar; elektronik veya yazılı
ortam dahil olmak üzere, hızlı erişime imkan veren herhangi bir ortamda
muhafaza edilebilir.
Menşe ispat belgelerindeki farklılıklar ve biçimsel hatalar
MADDE 34- (1) Menşe ispat belgelerindeki ibareler ile ürünlerin ithalat
işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen
belgelerdeki ibareler arasında küçük farklılıkların bulunması, belgenin gümrüğe
sunulan ürünlere tekabül ettiğinin kesin olarak ortaya konması kaydıyla söz
konusu menşe ispat belgelerinin geçerliliğini kendiliğinden ortadan kaldırmaz.
(2) Menşe ispat belgeleri üzerindeki ibarelerin doğruluğu üzerinde
şüphe yaratması söz konusu olmayan daktilo hatası gibi bariz maddi hatalar, bu
belgelerin reddedilmesini gerektirmez.
TR-UAE Menşe İspat Belgesinde hatalı beyan
MADDE 35- (1) TR-UAE Menşe İspat Belgesi üzerinde silme işlemine veya
üzerine başka bir nüshanın düzenlenmesine izin verilmez. Bütün değişiklikler
için hatalı olanın yerine yeni bir TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenir.
Düzeltilen TR-UAE Menşe İspat Belgesindeki seri numarası yeni düzenlenen TR-UAE
Menşe İspat Belgesinde uygun alanda gösterilmelidir.
ALTINCI BÖLÜM
Basitleştirilmiş İşlemler
Onaylanmış ihracatçı yetkisinin verilmesi
MADDE 36- (1) Taraflar arasındaki ticarette aşağıdaki hükümler çerçevesinde
basitleştirilmiş işlem uygulanması mümkündür:
a) Bakanlık;
1) Sık sık TR-UAE Menşe İspat Belgesi düzenlenmesini gerektiren
sevkiyat yapan,
2) Eşyanın menşe statüsünün ve bu Yönetmelik hükümlerinin yerine
getirildiğinin saptanması için gerekli her türlü teminatı gümrük idarelerine
veren,
3) Vergi ve gümrük mevzuatı ile ilgili ciddi ve mükerrer suç
işlememiş olan,
4) Gümrük makamlarının faaliyetlerini denetlemesine imkan verecek
kayıtlara sahip olan,
gerçek ve tüzel kişilere, eşyanın kıymetine bakılmaksızın örneği
EK-IV’te yer alan Menşe Beyanını hazırlayabilmesi konusunda onaylanmış
ihracatçı yetkisi verebilir.
(2) Bakanlık, onaylanmış ihracatçıya, Menşe Beyanında beyan
edilmek üzere bir yetki numarası verir.
(3) Bakanlık, basitleştirilmiş işlem uygulamasını teminen yetki
belgesi verilmesi ve yetkinin onaylanmış ihracatçı tarafından kullanımının
izlenmesine ilişkin usulleri belirler.
(4) Taraf ülkeler, onaylanmış ihracatçı listesini birbirleriyle
paylaşır veya yayımlar ve düzenli aralıklarla günceller.
Onaylanmış ihracatçı yetkisinin iptali
MADDE 37- (1) Onaylanmış ihracatçıların bu Yönetmelikteki hükümlere aykırı
hareket etmeleri ya da verilen yetkide öngörülen koşullara uymamaları veya bu
koşulların ortadan kalkması halinde, cezai hükümler saklı kalmak üzere verilen
yetki Bakanlıkça geçici olarak geri alınabilir veya iptal edilebilir.
Muhasebesel ayrım
MADDE 38- (1) Aynı ve birbirleri yerine geçebilen menşeli ve menşeli olmayan
girdiler veya eşyalar, menşeli ve menşeli olmayan statüsünü sürdürmek için
depolama esnasında fiziki olarak ayrılabilir.
(2) Birinci fıkraya halel getirmeksizin, menşeli ve menşeli
olmayan aynı ve birbirleri yerine geçebilen girdiler veya eşyalar, bir
muhasebesel ayrım yöntemi kullanılmışsa, depolama esnasında fiziki olarak
birbirinden ayrılmadan bir ürünün imalatında kullanılabilir.
(3) İkinci fıkrada atıfta bulunulan muhasebesel ayrım yöntemi,
Taraf ülkede genel kabul gören muhasebe ilkeleri çerçevesinde bir stok yönetim
yöntemi ile uyumlu bir şekilde uygulanır.
(4) Bir Taraf ülke, üçüncü fıkrada belirtilen bir stok yönetim
yöntemini uygulamayı seçerse, Taraf ülkenin gümrük idaresi, o mali yıl boyunca
söz konusu aynı veya birbiri yerine geçebilen girdiler veya eşyalar için
seçilen yöntemin uygulanmaya devam etmesini sağlar.
(5) Muhasebesel ayrım yöntemi, herhangi bir zamanda, girdiler veya
ürünlerin fiziki olarak birbirinden ayrılmış olması halinde olduğundan daha
fazla girdi veya ürünlerin menşe statüsü kazanmamasını sağlayan herhangi bir
yöntemdir.
(6) Bir Taraf ülke, kendi kanun ve yönetmeliklerinde belirlenen
koşullar altında, bir muhasebesel ayrım yönteminin kullanılmasının o Taraf
ülkenin gümrük idarelerinin önceden iznine tabi olmasını isteyebilir. O Taraf
ülkenin gümrük idareleri; bu tür yetkilerin kullanımını izler ve yetki
sahibinin muhasebesel ayrım yöntemini uygunsuz bir şekilde kullanması veya bu
Yönetmelik altında yer alan diğer koşulları karşılamaması halinde, yetkiyi geri
alabilir.
Parçalar halinde ithalat
MADDE 39- (1) İthalatçının talebi üzerine ve Bakanlıkça belirlenen şartlara
tâbi olarak, Armonize Sistemin 2(a) sayılı Genel Yorum Kuralı anlamındaki
birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ürünlerin, parçalar halinde
ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir menşe ispat belgesi, ilk
parçanın ithalatı esnasında gümrük idaresine verilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Gümrük İdareleri Arasında Karşılıklı İdari İş Birliği
Mühür ve adreslerin iletilmesi
MADDE 40- (1) Taraf ülkelerin yetkili idareleri, menşe ispat belgesinin
doğrulanmasından sorumlu yetkili idarelerin adresleriyle birlikte, TR-UAE Menşe
İspat Belgesinin düzenlenmesinde Tarafların gümrük idarelerinde kullanılan
resmi mühür örneklerini ve QR kodların ve elektronik sertifikaların tevsikine
yönelik güvenli internet adresini birbirlerine iletirler.
(2) İsim, adres veya mühürlerdeki herhangi bir değişiklik aynı
şekilde diğer Taraf ülkeye derhal bildirilir.
Karşılıklı yardım
MADDE 41- (1) Bu Yönetmeliğin doğru bir şekilde uygulanmasını teminen,
Taraflar, yetkili gümrük idareleri aracılığıyla, menşe ispat belgelerinin
gerçekliğinin ve belgede yer alan bilgilerin doğruluğunun kontrolü hususunda
birbirlerine yardımcı olurlar.
Sonradan kontrol talebi
MADDE 42- (1) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idareleri, menşe ispat
belgelerinin gerçekliği veya eşyanın gerçek menşeine ilişkin bilgilerin
doğruluğu hakkında makul bir şüphenin doğduğu herhangi bir zamanda veya sondaj
usulü ile yapacağı kontrol sonucunda menşe ispat belgesini veya bir kopyasını,
gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini de belirterek, sonradan kontrol talebi
ile ihracatçı ülke gümrük idaresine geri gönderir.
(2) Birinci fıkra hükümlerinin uygulanmasında; ithalatçı Taraf
ülkenin yetkili veya gümrük idareleri, menşe ispat belgesinin ve eğer ibraz
edilmişse faturayı yahut bu belgelerin birer kopyasını, gerektiğinde sonradan
kontrol talebinin gerekçelerini de belirterek ihracatçı Taraf ülkenin yetkili
veya gümrük idarelerine sonradan kontrol talebiyle geri gönderir. Menşe ispat
belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş
tüm belge ve bilgi sonradan kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir.
Sonradan kontrol işlemleri
MADDE 43- (1) Menşe ispat belgelerinin kontrol talebi, belgenin ihracatçı
Taraf ülkenin yetkili makamlarına gönderilmesi suretiyle yapılır.
(2) TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin kontrol talebi; menşe ispat
belgesinde yer alan (13) numaralı alanın, kontrol talebinde bulunan ithalatçı
gümrük idaresinin adı ve açık posta adresi, yazı makinesi veya mürekkepli
kalemle ve matbaa harfleri ile yazılarak doldurulması suretiyle yapılır.
(3) Kontrol talebinde bulunulan yer ve tarih belirtilip imzalanır
ve mühür ile işlemi gerçekleştiren görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle
onaylanır.
Sonradan kontrol talebinin incelenmesi
MADDE 44- (1) Sonradan kontrol işlemi, ihracatçı Taraf ülkenin yetkili
idareleri tarafından yerine getirilir. Bu amaçla; ihracatçı Taraf ülkenin
yetkili idareleri, her türlü delili talep etme ve ihracatçının hesap
kayıtlarını denetleme veya gerekli gördükleri diğer kontrolleri yapabilme
yetkisine sahiptir.
(2) İhracatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri, TR-UAE Menşe İspat
Belgelerinin kontrol sonucunu (13) numaralı alanı aşağıdaki şekilde doldurmak
suretiyle belirtir:
a) 1 inci veya 2 nci maddelerden uygun olanın önüne (x) işareti
konur.
b) Kontrolü yapan gümrük idaresinin adı ve kontrol tarihi yazılır.
c) İmzalanır ve okunabilir mühür ile işlemi gerçekleştiren
görevliye ait kaşe uygulanmak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol sonuçları
MADDE 45- (1) Sonradan kontrol talebinde bulunan ithalatçı ülke gümrük
idaresi, kontrol sonucundan en kısa zamanda haberdar edilir.
(2) Kontrol sonuçlarında, belgelerin gerçek olup olmadığı, söz
konusu ürünlerin taraf ülkelerden biri menşeli olarak kabul edilip
edilemeyeceği ve bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine uygun olup olmadığı
hususları açıkça belirtilir.
(3) Kontrol talebinin gönderildiği tarihin üzerinden altı aylık
bir sürenin geçmesinin ardından, kontrol talebine ilişkin olarak ihracatçı
Taraf ülkenin gümrük idaresinden henüz bir yanıt alınmamışsa ithalatçı Taraf
ülkenin gümrük idaresi, ihracatçı Taraf ülkenin gümrük idaresine bir hatırlatma
yazısı gönderir.
(4) İhracatçı Taraf ülke gümrük idaresinden, kontrol talebinin
sonucuna ilişkin olarak talebin gönderildiği tarihten itibaren on ay içerisinde
bir yanıt alınamaz veya alınan yanıt, kontrolü talep edilen belgelerin
gerçekliğinin veya ilgili ürünlerin gerçek menşeinin tespitine imkân verecek
ölçüde yeterli bilgi içermezse; talepte bulunan gümrük idaresi, istisnai
durumlar haricinde, tercihli muamele tanınmasını reddedebilir.
(5) İthalatçı ülke gümrük idaresine ibraz edilen menşe ispat
belgelerinin sonradan kontrol işlemine tâbi tutulması halinde, söz konusu belge
kapsamı eşyanın kanuni vergisi ile tercihli vergisi arasındaki fark kadar nakit
veya teminat mektubu alınarak, eşyanın gümrük işlemleri tamamlanır. İthalatçı
Taraf ülkenin gümrük idaresi eşyayı, ithalat yasağına veya kısıtlamasına tâbi
tutulmaması ve bir sahtecilik şüphesi bulunmaması kaydıyla gerekli görülen her
türlü idari tedbire tâbi olmak üzere ithalatçıya teslim edebilir. Sonradan
kontrol amacıyla gönderilen menşe ispat belgelerinin, ihracatçı ülke yetkili
makamınca doğruluğunun teyidi yapılarak geri gönderilmesinden sonra teminata
bağlanan gümrük vergileri iade edilir.
Kontrol ziyareti
MADDE 46- (1) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi 45 inci maddenin
birinci fıkrasında belirtilen sonradan kontrol sonucundan tatmin olmazsa, haklı
nedenle ve istisnai durumlar için ihracatçı Taraf ülkeye kontrol ziyareti talep
edebilir.
(2) Birinci fıkra uyarınca, kontrol ziyareti gerçekleştirilmeden
önce;
a) İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, kontrol ziyaretini
gerçekleştirme niyetini üretim tesisleri ziyaret edilecek imalatçı veya
ihracatçıya, kontrol ziyaretinin gerçekleşeceği ülkedeki Tarafın yetkili
idarelerine ve kontrol ziyaretine konu eşyanın ithalatçısına aynı anda yazılı
olarak bildirir.
b) (a) bendinde belirtilen yazılı bildirimde; bildirimi düzenleyen
yetkili idarelerin adı, üretim tesisleri ziyaret edilecek imalatçı ve
ihracatçının adı, kontrol ziyareti için önerilen tarih, kontrole tabi eşyaya da
atıfta bulunacak şekilde önerilen kontrol ziyaretinin kapsamı ve kontrol
ziyaretini gerçekleştirecek yetkililerin ad ve unvanlarına yer verilir.
c) İthalatçı Taraf ülkenin yetkili idareleri, tesisi ziyaret
edilecek imalat veya ihracatçının yazılı onayını alır.
ç) (a) bendi kapsamında, bildirimin alındığı tarihten itibaren 30
gün içinde imalatçı veya ihracatçıdan yazılı onay alınmadığında, ithalatçı
Taraf ülkenin gümrük idaresi, kontrol ziyaretine tabi tutulan menşe ispat
belgesi kapsamı eşyanın tercihli tarife uygulamasını reddedebilir.
d) Bildirimi alan yetkili idareler, önerilen kontrol ziyaretini
erteleyebilir ve bildirimin alındığı tarihten itibaren 15 gün içinde ithalatçı
Taraf ülkenin yetkili idarelerine bu niyetini bildirir. Ertelemeye bağlı
olmaksızın herhangi bir kontrol ziyareti, bu bildirimin alındığı tarihten
itibaren 60 gün içinde veya Türkiye veya BAE’nin mutabık kalacağı daha uzun bir
süre içinde gerçekleştirilir.
(3) Kontrol ziyaretini gerçekleştiren ithalatçı Taraf ülkenin
yetkili idaresi, gümrük idaresi ile eşgüdüm şekilde, tercihli muamele talep
edilen eşyası kontrole tabi olan imalatçı veya ihracatçıya ve ilgili yetkili
idareye söz konusu kontrole tabi eşyanın menşeli eşya olarak nitelendirilip
nitelendirilmediğine dair yazılı bir karar temin eder.
(4) Eşyanın menşeli eşya olarak nitelendirildiğine dair üçüncü
fıkrada atıfta bulunulan yazılı kararın çıkması üzerine, ithalatçı Taraf
ülkenin gümrük idaresi tarafından teminata bağlanan gümrük vergileri iade
edilir.
(5) Eşyanın menşeli eşya olarak nitelendirilemeyeceğine dair
üçüncü fıkrada atıfta bulunulan yazılı kararın çıkması üzerine, imalatçı veya
ihracatçısına eşyanın tercihli tarife muamelesine uygunluğuna ilişkin tahriri
yorumların veya ek bilgilerin sunulduğu yazılı kararın alındığı tarihten
itibaren 30 gün mühlet verilir. Nihai yazılı karar, yorumların veya ek
bilgilerin alındığı tarihten itibaren 30 gün içinde imalatçı veya ihracatçıya
iletilir.
(6) Üçüncü fıkra kapsamında söz konusu doğrulamaya tabi eşyanın
menşeli olup olmadığına ilişkin ziyareti ve kararı içeren kontrol ziyaret
süreci, ilk kontrol ziyaretinin gerçekleştirildiği birinci günden itibaren
azami altı ay içinde ifa edilir ve sürecin sonuçları yine bu süre zarfında
yetkili idareye iletilir. Kontrol sürecinin yürütülmesinde, 42 nci maddenin
ikinci fıkrası uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Üçüncü ülkede düzenlenmiş faturalar
MADDE 47- (1) İthalatçı Taraf ülke gümrük idaresi, satış faturasının üçüncü
bir ülkede yerleşik bir şirket veya söz konusu şirketin hesabına çalışan bir
ihracatçı tarafından düzenlendiği durumlarda da, eşyanın bu Yönetmeliğin
gerekliliklerini yerine getirmesi koşuluyla menşe ispat belgesini kabul eder.
(2) Eşyanın ihracatçısı veya yetkili kanuni temsilcisi, TR-UAE
Menşe İspat Belgesinin (4) numaralı alanını EK-III’te belirtilen ayrıntıda
doldurur.
(3) Üçüncü ülkelerde düzenlenmiş faturaların menşe ispat
belgesinin düzenlendiği tarihte mevcut olmadığı istisnai durumlarda, menşe
ispat belgesini düzenleyen ihracatçı tarafından fatura numarası ve fatura
tarihi EK-III’te belirtilen ayrıntıda TR-UAE Menşe İspat Belgesinin ilgili
kutusuna doldurulur. İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, ithalatçıdan,
ihracatçı Taraftan ithalatçı Tarafa yapılan işlemi teyit eden faturaları ve
diğer ilgili belgeleri sunmasını isteyebilir.
Yaptırımlar
MADDE 48- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı fiiller hakkında Gümrük
Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile
yürürlükteki ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Transit haldeki veya antrepodaki eşyaya ilişkin geçici hükümler
MADDE 49- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olan ve Anlaşmanın yürürlüğe
girdiği tarihte Türkiye’de veya BAE’de transit halinde olan, antrepolarda veya
serbest bölgelerde geçici depolanan eşyaya, ithalatçı Tarafın gümrük idaresine
söz konusu tarihten itibaren altı ay içinde, eşyanın 19 uncu madde hükümleri
çerçevesinde doğrudan nakledilmiş olduğunu gösteren belgelerle beraber sonradan
düzenlenmiş bir menşe ispat belgesinin sunulması kaydıyla Anlaşmanın hükümleri
tatbik edilebilir.
Serbest bölgeler
MADDE 50- (1) Taraf ülkeler, nakliyeleri esnasında kendi ülkesi içinde
bulunan bir serbest bölgeyi kullanan ve bir menşe ispat belgesi kapsamında
ticarete konu olan eşyanın başka eşyayla değiştirilmemesinin veya hasara
uğramasını önleyici normal işlemler dışındaki herhangi bir işleme tâbi
tutulmamasının temini konusundaki her türlü tedbiri alır.
(2) Türkiye’de veya BAE’de bulunan serbest bölgede üretilen eşya,
tatbik edilmiş olan işçilik veya işlemin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması
ve eşyanın bu Yönetmeliğin diğer gerekliliklerini yerine getirmesi koşuluyla
menşeli olarak değerlendirilir ve ihracatçının talebi üzerine TR-UAE Menşe
İspat Belgesi ilgili gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar
tarafından, Menşe Beyanı ise ihracatçı tarafından düzenlenir.
Diğer hususlar
MADDE 51- (1) Bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında Gümrük Kanunu
ile Gümrük Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 52- (1) Bu Yönetmelik 1/9/2023 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 53- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
Ek için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/07/20230723-1%20-1.pdf
