KARAYOLU DIŞINDA KULLANILAN HAREKETLİ MAKİNALARIN
İTHALAT DENETİMİ TEBLİĞİ
(ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ: 2024/2)
Ticaret
Bakanlığından:31.12.2023 Tarih ve 32416 4. Mükerrer Sayılı R.G.
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, Ek-1’de yer
alan yönetmelikler kapsamında olan ve Ek-2’de belirtilen ürünlerin ithalatta,
tabi bulundukları yönetmelik veya yönetmeliklere uygunluğunun denetimine
ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2) Bu Tebliğ Serbest Dolaşıma
Giriş Rejimine tabi tutulacak ürünleri kapsar.
(3) Bu Tebliğ Hariçte İşleme
Rejimi uyarınca ihraç edilip geri gelen eşyaları kapsamaz.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 455 inci maddesine, 5/3/2020
tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununa,
14/9/2022 tarihli ve 6038 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan
Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararına ve 16/8/2023 tarihli ve 32281 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler Yönetmeliğine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) A.TR Dolaşım Belgesi:
Türkiye veya Avrupa Birliğinde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği
çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük
idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip
gümrük idaresince vize edilen belgeyi,
b) Bakanlık: Ticaret
Bakanlığını,
c) Denetim Birimi: Türk
Standardları Enstitüsünü,
ç) Dış Ticarette Risk Esaslı
Kontrol Sistemi (TAREKS): Ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı
uyarınca yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve
risk esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,
d) Fiili denetim: Belge
kontrolü, işaret kontrolü, fiziki muayene ve laboratuvar testinden biri veya
birkaçını,
e) Geri gelen eşya: 7/10/2009
tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük
Yönetmeliğinin 446 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c)
bentlerinde tanımlanan nedenlerle geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşyayı,
f) İthalat Denetim Ön İzni:
Ek-2’de yer alan ürünlere yönelik ürün gümrüklü sahaya gelmeden belge üzerinden
yapılan denetim sonucu verilen izni,
g) Kapsam dışı: GTİP olarak
Ek-2’de belirtilmekle birlikte, Ek-1’deki tabloda belirtilen ilgili yönetmelik
veya yönetmeliklerin kapsamına girmeyen veya Bakanlıkça bu Tebliğ kapsamında
denetimi hedeflenmeyen ürünü,
ğ) Kullanıcı: TAREKS
aracılığıyla firmalar adına işlem yapmak üzere yetkilendirilmiş kişileri,
h) Risk: Bu Tebliğ kapsamında
yer alan ürünlerin tabi bulundukları yönetmelik veya yönetmeliklere uygun
olmama ihtimalini,
ı) Risk analizi: Ek-2’de yer
alan ürünlerin risk derecesini ve fiili denetime yönlendirilip
yönlendirilmeyeceğini belirlemek amacıyla, TAREKS’te firma hakkındaki bilgiler;
geçmişte yapılan ithalat denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları;
imalatçı veya ithalatçı firma ya da kullanıcısı; giriş gümrüğü; ürünün cinsi,
markası, modeli, fiyatı ve miktarı; menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan
ülke ve risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgilerden hareketle yapılan
işlemi,
ifade eder.
TAREKS ve firma tanımlaması
MADDE 4- (1) Ek-1’de yer alan yönetmelikler
kapsamında olan ve Ek-2’de belirtilen ürünlerin ithalat denetimiyle ilgili
işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre yapılır.
(2) Bu Tebliğ kapsamı ürünleri
ithal etmek isteyen firmaların, 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün
Güvenliği ve Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS’te tanımlanması ve firma
adına TAREKS’te işlem yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması
gerekir.
İthalat Denetim Ön İzni
başvurusu
MADDE 5- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri
ithal etmek isteyen firmaların, İthalat Denetim Ön İzni almış olmaları gerekir.
(2) İthalat Denetim Ön İzni
başvurusu, kullanıcı tarafından Bakanlık internet sayfasındaki “E-İşlemler”
kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS)
Uygulaması” bölümü kullanılarak TAREKS üzerinden yapılır. Başvuru için, firma
ekranında “Denetim Başvurusu” başlığı altındaki “Ön İzin” alt başlığından “Yeni
Başvuru” kutucuğu altındaki “Ürün Grubu Bazında Başvuru” seçeneği ile birlikte
alınmak istenen ön izin belgesinin (İthalat Denetim Ön İzni) işaretlenmesi
yeterlidir.
(3) Başvuruya ilişkin Ek-3’te
belirtilen 2, 3, 4 ve 5 numaralı belgeler başvuru esnasında TAREKS’e yüklenir.
Bununla beraber aynı Ekte yer alan 2, 3 ve 4 numaralı belgeler ürünün gümrük
bölgesine ulaşmasını müteakip denetim birimine iletilir ve başvurular
sonuçlandırılır.
(4) TAREKS’e yüklenen, ancak
ilgilisince düzenlenmediği anlaşılan AB Uygunluk Beyanı, Tip Onay Belgesi veya
test raporunun tespiti halinde, diğer şartlar uygun olsa dahi İthalat Denetim
Ön İzni olumsuz olarak sonuçlandırılır.
(5) Ek-2’de yer alan ürünler
için her hâlükârda İthalat Denetim Ön İzni başvurusu yapılması zorunludur.
İthalatçının başvurusu
MADDE 6- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki
denetimler Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin dördüncü fıkrası
çerçevesinde gümrük beyannamesinin tescili öncesinde yapılır.
(2) Kullanıcı, Bakanlık
internet sayfasının “E-işlemler” kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı
Kontrol Sistemi (TAREKS) Uygulaması” bölümünü veya e-Devlet kapısını kullanarak
TAREKS üzerinden ithal partisine ilişkin bilgi ve Ek-3’ün birinci maddesinde
belirtilen belgeyi yükleyerek başvurusunu yapar.
(3) Başvuru üzerine, TAREKS
tarafından firmaya, ilgili denetim birimi nezdindeki işlemlerini takip
edebilmesi amacıyla bir başvuru numarası verilir.
(4) Beyan edilen bilgi ve
belgelerin doğru, eksiksiz ve zamanında sunulmasından firma ve kullanıcı
sorumludur.
Muafiyetler ve istisnalar
MADDE 7- (1) A.TR Dolaşım Belgeli olduğu
kullanıcı tarafından TAREKS’te beyan edilen ürünler için ürünün ithal
edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
(2) Gümrük Yönetmeliğinin 446
ncı maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan
nedenlerle geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşya için TAREKS üzerinden
başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 12 nci maddeye göre sonuçlandırılır.
(3) 29/9/2009 tarihli ve
2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 sayılı
Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci
kısmında belirtilen eşyanın ithalatında TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz,
ithalat işlemleri 12 nci maddeye göre sonuçlandırılır.
(4) Risk analizine göre
yapılacak değerlendirmede, birinci fıkra kapsamına giren ürünler de fiili
denetime yönlendirilebilir.
(5) Birinci fıkra kapsamına
giren ürünler için her halükârda İthalat Denetim Ön İzni alınması gerekmektedir.
Kapsam dışı
MADDE 8- (1) Başvuru konusu ithalat partisine
ilişkin kapsam dışı beyanı ithalatçı firma tarafından İthalat Denetim Ön İzni
başvurusu sürecinde denetim birimine yapılır.
Risk analizi
MADDE 9- (1) Fiili denetime yönlendirilen
ürünler kullanıcıların TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler çerçevesinde,
risk analizine göre belirlenir.
(2) Risk analizinde
kullanılacak kriterler, gerekli görülmesi halinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
ve ilgili diğer tarafların da görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(3) TAREKS ve Ulusal Piyasa
Gözetimi ve Denetimi Bilgi Sistemi (PGDBİS) arasında veri akışının
sağlanmasıyla, bu Tebliğ kapsamı ürünlerin ithalat denetimlerine ilişkin
verileri PGDBİS’e iletilir.
(4) Risk analizi sonucunda
fiili denetime yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS
referans numarası doğrudan oluşturulur.
Fiili denetim
MADDE 10- (1) Fiili denetime yönlendirilen
ürünler için Ek-3’te belirtilen belgeler, başvuru günü dâhil yirmi iş günü
içerisinde elektronik ortamda TAREKS’e yüklenir. TAREKS’te talep edilmesi
halinde sistem tarafından ilave süre verilir. İlgili belgelerin sisteme süresi
içerisinde yüklenmemesi halinde başvuru olumsuz olarak sonuçlanır.
(2) Fiili denetim esnasında
aranacak kriterlerin tespitinde ihtiyaç duyulması halinde Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığından görüş alınır.
(3) Firmalardan ilave bilgi ve
belge istenebilir.
(4) Fiili denetim sonucunda
ilgili mevzuata aykırılık tespit edilmemesi ya da ürünün kapsam dışı olduğunun
tespiti durumlarında, ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans
numarası oluşturulur.
(5) İlgili mevzuata aykırılık
tespit edilmesi veya talep edilen ek bilgi ve belgelerin süresi içerisinde
TAREKS’e yüklenmemesi durumunda fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır.
(6) TAREKS’e yüklenen, AB
Uygunluk Beyanı, Tip Onay Belgesi, test raporu veya denetim birimince talep
edilen diğer belgelerin ilgilisince düzenlenmediğinin tespiti halinde, diğer
şartlar uygun olsa dahi fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır.
Kullanıcıya yapılan bildirimler
MADDE 11- (1) İzin ve denetim sürecine ve
sonucuna ilişkin sorgulamalar TAREKS aracılığıyla yapılır.
(2) Denetim sürecine ve
sonucuna ilişkin bildirimler, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği
(Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53)’nin 6 ncı maddesi kapsamında yapılan
“Yetkilendirme Başvuruları” uygulamasında kullanıcılar tarafından beyan edilen
elektronik posta adresine iletilir. Kullanıcıya ulaşmayan bildirimlerden
Bakanlık sorumlu değildir.
(3) Yapılan denetimde, üründe
mevzuata aykırılık tespiti halinde durum ayrıca ilgili gümrük idaresine yazıyla
ve sistem üzerinden bildirilir.
TAREKS referans numarasının
gümrüklere beyanı
MADDE 12- (1) Ürünün ithal edilebileceğine
dair TAREKS referans numarasının gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine
ithalatçı firma tarafından kaydedilmesi zorunludur.
(2) TAREKS referans numarası
verildiği tarihten itibaren 1 yıl süreyle geçerlidir.
(3) İthalat Denetim Ön İzni
başvurusu kapsam dışı olarak sonuçlanan ithalatçı ürünlerin ithalatında,
14090099262013095773484 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası,
gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine ithalatçı firma tarafından
kaydedilir.
(4) GTİP değişikliği sonucunda
bu Tebliğin eki listede yer aldığı tespit edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde
bulunması kaydıyla, ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde,
5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.
(5) 4458 sayılı Gümrük
Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında
belirtilen eşyanın ithalatında 18090099109115014436576 olarak belirlenen 23
haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine
kaydedilir.
(6) Geri gelen eşyanın
ithalatında 24010099902345050803582 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans
numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.
İthalatçının sorumluluğu
MADDE 13- (1) İthalatçı, bu Tebliğ kapsamında
denetlensin veya denetlenmesin, ithal ettiği ürünlerin her halükârda Ek-1’deki
tabloda belirtilen ilgili yönetmelik veya yönetmelikler dâhil olmak üzere
ilgili tüm mevzuata uygun ve güvenli olmasından, ürünlere eşlik eden belgelerin
doğruluğundan, 7223 sayılı Kanun uyarınca sorumludur.
(2) Ürünün ithaline izin
verilmesi veya ürüne dair TAREKS referans numarası oluşturulması, ürünün mutlaka
mevzuata uygun ve/veya güvenli olduğu anlamına gelmez.
(3) Bu Tebliğ kapsamında,
ürünün ithal edilebileceğine dair verilen TAREKS referans numarası o ürünün
ithalat işlemi dışında başka bir amaçla veya ürünün güvenli ve mevzuata uygun
olduğunun ispatı olarak kullanılamaz.
(4) İthal edilmiş ürünün
GTİP’inin Ek-2’de yer aldığının sonradan yapılan kontrol sonucunda tespit
edilmesi halinde keyfiyet ilgili gümrük idaresi tarafından Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığına bildirilir. İlgili Bakanlık tarafından ürünün güvenli olmadığının
tespit edilerek gümrük idaresine bildirmesi halinde, uygunluk
değerlendirmesinin olumsuz sonuçlandığı kabul edilir.
Yaptırımlar
MADDE 14- (1) Bu Tebliğe aykırı hareket
edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, Ek-3’te belirtilen ya da
denetim süresince talep edilen herhangi bir belgede tahrifat yapanlar veya
tahrifat yapılmış belgeyi ibraz edenler hakkında; 7223 sayılı Kanun, 27/10/1999
tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının
ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uygulanır.
(2) TAREKS üzerinden yürütülen
denetimlerde, ilgili mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin
uygulamalara aykırı hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre 3
ay ila 12 ay arasında askıya alınır, firmanın denetim başvuruları 6 ay ila 12
ay arasında fiili denetime yönlendirilir. Bu yaptırımlar uygulanırken
belirlenen süreler ve denetim oranları, firmanın başvuru sıklığı, varsa önceki
ihlalleri ve/veya ürünün niteliği gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.
Yetki
MADDE 15- (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarda
uygulamaya yönelik önlem almaya ve düzenleme yapmaya Bakanlık Ürün Güvenliği ve
Denetimi Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 16- (1) Bu Tebliğ 1/4/2024 tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret
Bakanı yürütür.
Ek
İçin; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/12/20231231M4-2-1.pdf