T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı :E-52707093-010.06-00093733387
Konu :İhrakiye
Teslimleri
GENELGE
(2024/3)
4458
sayılı Gümrük Kanunu’nun 176 ncı maddesi ile Gümrük Yönetmeliğinin 476 ila 482
nci maddeleri hükümleri uyarınca deniz ve hava taşıtlarına yapılacak yakıt ve
yağ teslimlerinde aşağıda yer verilen hususlar çerçevesinde işlem tesis
edilecektir.
1.
İhrakiye olarak tanımlanan, ülkemizin kara sularında ve/veya kara suları
bitişiğinde deniz taşıtlarına veya hava meydanlarında yerli ve yabancı hava
taşıtlarına vergili veya vergisiz sağlanan akaryakıt ve madeni yağların teslim
faaliyetinde bulunacak gerçek veya tüzel kişilerin, bu kapsamdaki
faaliyetlerinin konusuna göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan gerekli
lisansa sahip olmaları gerekmektedir.
2.
Kanunun 176 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde deniz ve hava taşıtlarına
ihracat hükmünde verilen, ancak tüketilmeden geri getirilen yakıt ve yağlara
ilişkin olarak Gümrük Yönetmeliği’nin 451 inci maddesi çerçevesinde işlem
yapılacaktır.
3.
Türkiye Gümrük Bölgesi dışına düzenli sefer yapan Türk bayraklı hava
taşıtlarının birbirini takip eden dış sefer ve iç sefer yapmaları ve yurtdışı
seferinden bir Türk limanına dönerek tekrar dış sefere çıkmaları hallerinde dış
seferin devamı sayılan durumlar, Ek-1’de yer alan örnekler ile açıklanmıştır.
Yurtdışından
dönerek iç hat sefere devam edecek uçaklardaki yakıt için vergi tahakkuku
yapılırken, mükerrer vergilendirmenin önlenmesini teminen, uluslararası
yükümlülükler ve uçuş emniyeti açısından bulunması zorunlu olan ve daha önce
serbest dolaşıma sokulmuş olan, küçük gövdeli uçaklarda 4500 kg., büyük gövdeli
uçaklarda 9000 kg. yakıtı aşan miktar için vergi tahakkuk ettirilmesi; vergi
tahakkuklarına ilişkin ihtilaflarda uçağın uçuş kayıtlarına ve yakıtına ilişkin
bilgileri içeren belgeler esas alınarak işlem tesisi gerekmektedir.
4. Dış
sefere çıkarken veya dış sefer halinde iken, gemideki yükün ağırlık itibarıyla
miktarının yarısından fazlasının ihracat veya transit eşyası olması şartıyla,
rotasında yer alan bir Türk limanına götüreceği serbest dolaşımdaki eşyanın da
taşınması, taşıtın dış sefer halini bozmamaktadır. Bu durumda, ihracat veya
transit eşyası ile serbest dolaşımdaki eşyanın miktar tespiti, ilgili taşıma
belgeleri ile geminin seyir jurnalleri üzerinden yapılacak; geminin kaptan veya
acentesi tarafından, serbest dolaşımdaki eşya ile serbest dolaşımda olmayan eşyanın
gemideki yerini gösterir istif planı gümrük idaresine sunulacaktır.
5. Dış
seferde iken arıza nedeniyle iç sefere geçen geminin tersanede bakım ve
onarımına ilişkin olarak Liman Başkanlığınca onaylanmış tersane yazısı dış
seferin devamı bakımından mücbir sebep belgesi olarak kabul edilecektir.
6. Dış
seferden dönen geminin, Gümrük Yönetmeliğinin 482 nci maddenin birinci
fıkrasındaki üç aylık bekleme süresi içerisinde, sefere devam edilebilmesi için
zorunlu olan Denize Elverişlilik Belgesine ilişkin işlemlerinin tamamlanması
amacıyla iç sefer durumuna geçmesi halinde, bu durumun tersane ve Liman
Başkanlığı tarafından belgelendirilmesi ve iç seferde yük/yolcu taşımaması
koşuluyla dış sefer halinin bozulmadığı değerlendirilecektir.
7.
Gümrük Yönetmeliğinin 477 nci maddesi uyarınca, yabancı bandıralı gemiler ve
yabancı limanlara sefer yapacak Türk bandıralı gemiler için akaryakıt talebinde
bulunan kaptan, acente, bunker veya liman bayilerinin başvurularında, yakıt
verilecek geminin yakıt kapasitesine ilişkin beyan aranılacak, ayrıca gerek
görülmesi halinde beyanın tevsikine yarayacak belgelerin ibrazı istenecektir.
8.
Merkez ve şube şeklinde faaliyet gösteren bunker ve liman bayilerince, Gümrük
Yönetmeliğinin 75 no.lu ekinde yer alan örneğe uygun taahhütname vermeleri
gerektiği hususu dikkate alınarak,
a)
Şubenin işlemlerinden dolayı ortaya çıkabilecek usulsüzlük ve suistimallerde
gümrük idaresinin muhatabının doğrudan firma merkezi olduğunu gösterir firma
beyanının,
b)
Gümrük Yönetmeliğinin 478 inci maddesinde yer alan koşulların firma merkezi
tarafından yerine getirildiğini gösterir gümrük idaresince onaylı belgenin,
Şubenin
işlemlerinin yürütüleceği ilgili gümrük idaresine ibrazı halinde teminat
aranmaksızın faaliyetlerine izin verilecektir.
9.
Ülkemiz kara sularından transit geçiş yapan, ulusal ve/veya uluslararası
denizcilik kuralları çerçevesinde Türk limanlarına giriş yapmadan, denizcilik
mevzuatı kapsamında belirlenmiş limanların demir yerlerine demirleyen yabancı
bayraklı gemiler ile dış seferde bulunan Türk bayraklı gemilere yağ ve yakıt
(ihrakiye) tesliminde; teslimi gerçekleştiren firma ile taşımayı gerçekleştiren
firmanın Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından verilen uygun lisansa
sahip olması gerekmektedir.
Bu
kapsamda ihrakiye teslimlerinde kullanılacak barçların, Ulaştırma ve Altyapı
Bakanlığı tarafından verilen Denize Elverişlilik Belgesine sahip olması ve
Ek-2’de yer alan özellikleri haiz olması koşulu aranacaktır. Mevcut durumda
Ek-2’de belirtilen özellikteki kamera sistemine sahip olmayan barçlara ilişkin
olarak, söz konusu sistemin kurulması için bu Genelge’nin yayımı tarihinden
itibaren 3(üç) ay süre verilecektir. Bu sürenin bitimi itibarıyla Ek-2’de
belirtilen özellikteki kamera sistemine sahip olmayan barçlar ile ihrakiye teslimine
izin verilmeyecektir.
Türk
limanlarına giriş yaptığı halde büyük tonajlı olması gibi makul nedenlerle
iskeleye yanaşamayan ve bu nedenle kara tankerleri kullanılarak yağ ve yakıt
ikmali yapılamayan gemilere de bu usuller çerçevesinde ihrakiye teslimine izin
verilecektir.
Barç
ile ihrakiye olarak yakıt ve dökme yağ tesliminin memur refakatinde
gerçekleştirilmesi esastır. Mücbir sebep ve beklenmeyen haller dolayısıyla,
demirleme bölgesi dışındaki gemilere barç ile yakıt ve dökme yağ teslimleri
mutlak suretle memur refakatinde yapılacaktır.
İhrakiye
olarak dökme yağ teslimi ile ilgili olarak, firma tarafından talep edilmesi ve
tüm gümrük idarelerinde geçerli olmak üzere firma tarafından Ek-3’deki örneğe
uygun olarak 200.000 ABD Doları tutarında sabit teminat verilmesi halinde,
dökme yağ tesliminde memur refakati aranmayacaktır.
İhrakiye
olarak yakıt teslimi ile ilgili olarak, firma tarafından talep edilmesi ve
aşağıdaki koşulların birlikte sağlanması halinde yakıt tesliminde memur
refakati aranmayacaktır:
i) Tüm
gümrük idarelerinde geçerli olmak üzere, firma tarafından Ek-3’deki örneğe
uygun olarak
2.000.000
ABD Doları tutarında sabit teminat verilmesi; firmanın Yetkilendirilmiş Yükümlü
Sertifikasına sahip olması durumunda ise söz konusu tutarın yüzde 75`i oranında
uygulanması,
ii)
Teslim işleminin tüm aşamalarının Bakanlığımızca (A) tipi uluslararası gözetim
şirketi statüsü verilen firma/kuruluşların uzman personeli gözetiminde Ek-4’de
yer alan usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmesi,
iii)
Teslimin yapıldığı günü takip eden iş gününün mesai bitimine kadar, Ek-4’de
belirtilen evrakların, yakıtın barca yüklenmesine ve barçtan gemiye ikmaline
ilişkin bunker teslimat notları (Bunker Delivery Note) ve kırılmış olan gümrük
güvenlik mühürleri ile birlikte, ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi.
İhrakiye
olarak yakıt ve dökme yağ tesliminin memur refakati olmaksızın
gerçekleştirilebilmesi için barçların, Ek-2’de belirtilen özellikteki kamera
sistemine sahip olması şartı aranacaktır.
Firma
tarafından, memur refakati aranmaksızın yakıt teslimine ilişkin olarak (i)
bendi uyarınca sabit teminat verilmiş olması halinde, firmanın yapacağı dökme
yağ teslimleri için ayrıca 200.000 ABD Doları tutarındaki teminat
aranmayacaktır.
İkinci
iskele yoluyla yapılacak ihrakiye teslimi ile ilgili işlemlerin, geminin
bulunduğu liman/iskele hangi gümrük müdürlüğünün denetiminde ise o gümrük
müdürlüğünce; aynı liman/iskelede birden fazla gümrük müdürlüğü faaliyet
gösteriyorsa, ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından belirlenecek gümrük müdürlüğünce
yapılması gerekmektedir.
10. 24.7.2009
tarihli, 27298 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe giren, 2009/15212
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Deniz Turizmi Yönetmeliğinin "Türk
limanları arasında seyir esasları" başlıklı 42 nci maddesi ile
"Kabotaj hakları" başlıklı 47 nci maddesi hükümleri de dikkate
alındığında, yabancı bayraklı yatların Türkiye`de bulundukları süre içinde
ihrakiye taleplerinin, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 176 ncı maddesi uyarınca
karşılanması mümkün bulunmamaktadır.
06.08.2013
tarihli ve 2013/36 sayılı sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi
ve gereğini rica ederim.
Sezai
UÇARMAK
Bakan
a.
Bakan
Yrd.
EKLER:
Ek 1:
Türk bayraklı hava taşıtları için dış seferin devamı sayılan durumlara ilişkin
örnekler
Ek 2:
İhrakiye tesliminde kullanılacak barçlara ilişkin usul ve esaslar
Ek 3:
Kesin ve süresiz teminat mektubu örneği
Ek 4:
Akaryakıt teslimlerinde uluslararası gözetim şirketine bağlı uzmanlarca
yapılması gereken iş ve işlemler
DAĞITIM:
Gümrük ve Dış
Ticaret Bölge Müdürlükleri
Ek-1
Türk
bayraklı hava taşıtları için dış seferin devamı sayılan durumlara ilişkin
örnekler
Örnek
1: Yurtdışından (örneğin, Paris) hareketle Türkiye`deki bir limana (örneğin,
Van) gelip tüm yükünü boşaltan bir uçağın buradan Türkiye`deki bir başka limana
(örneğin, Ankara) ihraç yükü almak üzere kısmen ihraç yükü almış olarak veya
boş olarak yaptığı sefer dış seferin devamı sayılır. Bu durumda (Van-Ankara
arasında), vergisiz yakıt kullanılacaktır.
Örnek
2: Yurtdışından (örneğin, Paris) hareketle Türkiye`deki bir limana (örneğin,
Van) gelip tüm yükünü boşaltan bir uçağın buradan iç hat yük ya da yolcusu alıp
bir başka Türk limanına (örneğin, Ankara) yaptığı sefer doğal olarak iç
seferdir. Keza, bir iç seferden sonra ihraç yükü almak üzere boş olarak yapılan
sefer ne iç seferin öncesindeki dış seferin devamı sayılacak, ne de yeni bir
dış sefer olarak kabul edilecektir. Bu durumda (Van-Ankara arasında), vergili
yakıt kullanımı söz konusudur.
Örnek
3: İkinci örnekte konu edilen türde bir iç seferden sonra (Van-Ankara arasında)
bir başka Türk limanına (örneğin, İstanbul) ihraç yükü almak üzere kısmen ihraç
yükü almış olarak yapılan sefer (gidilecek Türk limanında boşaltmak üzere
dahili yük taşınmamak kaydıyla) dış seferdir. Bu durumda (Ankara-İstanbul
arasında), vergisiz yakıt kullanılması mümkün bulunmaktadır.
Örnek
4: Yurtdışından (örneğin, Frankfurt) hareketle bir Türk limanına (Örneğin,
İzmir) gelen ve yükünün bir kısmını burada boşaltarak dahili yük almaksızın bir
başka Türk limanına (örneğin, Antalya) yükün kalan kısmını boşaltmak üzere
sefer yapılması da dış sefer kapsamındadır. Bu durumda (İzmir-Antalya
arasında), vergisiz yakıt kullanılması mümkündür.
Örnek
5: Yurtdışından (örneğin, Frankfurt) hareketle bir Türk limanına (örneğin,
İzmir) gelen ve yükünün bir kısmını veya tamamını boşaltsın/boşaltmasın,
buradan dahili yük alarak bir başka Türk limanına (örneğin, Antalya) hareket
edilmesi durumunda ise, dahili yük almış olan taşıtın dış seferde sayılması
mümkün bulunmamaktadır. Bu durumda (İzmir-Antalya arasında), vergili yakıt
kullanılacaktır.
Ek-2
İhrakiye
tesliminde kullanılacak barçlara ilişkin usul ve esaslar
İhrakiye
tesliminde kullanılacak her bir barca ilişkin EPDK lisansı ve Denize
Elverişlilik Belgesi de dahil olmak üzere gerekli evrakların birer örneği,
asılları ilgili gümrük idaresince görülmek suretiyle dosyalanarak gümrük
idaresince muhafaza edilecektir.
A)
Belirli süreler için ihrakiye tesliminde kullanılmak üzere kiralanan barçlara
ilişkin kira sözleşmesinin ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi ve barçların
kira sözleşmesi süresince sadece kiralayan firmanın teslimlerinde kullanılması
gerekmektedir.
B)
Barçların, aşağıda teknik özelliklerine yer verilen kamera sistemlerinin
bulunması gerekmektedir:
a.
Kameraların en az 1080P çözünürlükte, saniyede en az 15 resim/kare (fps)
görüntü sağlayacak özellikte olması,
b.
Kameraların, gece/gündüz (day/night) özelliğine sahip, karanlık veya ışığın az
olduğu ortamlarda da net görüntü alabilecek özellikte olması,
c.
Kameraların, dış ortam koşullarında (hava değişikliği, rüzgâr, yağmur vb.)
odaklanma bozulmasını en aza indirgeyecek şekilde önlemlerin alınmış olması ve
yönünün değişmesini engelleyecek şekilde monte edilmesi veya korunaklı hale
getirilmesi,
d.
Kameraların, yirmi dört saat aralıksız kayıt yapabilmesi ve kayıtların en az 30
gün saklanması.
C)
Barçların AIS cihazının sürekli olarak faal ve çalışır vaziyette olması
gerekmektedir.
Ek- 3 Kesin ve süresiz teminat mektubu
örneği
Ticaret
Bakanlığına bağlı tüm gümrük müdürlüklerinden gemilere yapılan yağ ve yakıt
teslimlerinin konusu her türlü gümrük işlemlerine ilişkin olarak ……………….…’dan
kısmen veya tamamen tahsili gereken ………………. (yazıyla …………….) ABD Doları’nı
gümrük idaresince yapılacak ilk istek üzerine bu durumu ispat eden başka bir
belge aramaya lüzum görmeksizin itirazsız ödemeyi taahhüt ettiğimizi ve bu
miktarın gümrük idaresince istenmiş olması, istenen miktarın tahsil edilmesi
gereken hâle geldiğini ifade edeceğinden istek tarihinden itibaren 15 gün
içinde ödenmemesi hâlinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte ödeyeceğimizi,
teminat veren ……………..`nın kurumu temsil ve ilzama yetkili memurları sıfatıyla
beyan ve taahhüt ederiz.
Bu
teminat mektubu kesin ve süresizdir.
İşbu
teminat mektubunun tazmini halinde, talep edilen tutarın tazmin tarihinde
geçerli olan TCMB efektif alış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası
karşılığı ödenecektir.
EK-4 Akaryakıt teslimlerinde
uluslararası gözetim şirketine bağlı uzmanlarca yapılması gereken iş ve
işlemler
1-
Gözetim şirketi uzmanı (surveyor) barcın teslim yapılacak gemiye yanaşmasından
teslimatın tamamlanmasını müteakip barcın gemiden ayrıldığı ana kadar tüm
sürece eşlik edecektir ve bu süre zarfında barçtan ayrılmayacaktır.
2-
Surveyor tarafından;
a)
Barcın ikmal yapılacak tanklarına gümrük idaresince tatbik edilmiş olan
mühürlerin kırılması, kırılan mühürlerin numaralarının barcın yetkilisi ile
tutanak altına alınması,
b)
Barcın gemiye yanaşıp ikmalin başlamasından tamamlanmasına kadar tüm işlemlere
ilişkin zaman çizelgesinin (time log) düzenlenmesi,
c) Barç
tanklarının teslim öncesi ve sonrası yakıt miktarlarını gösterir raporun (Tank
Ullage Report) düzenlenmesi,
d)
Numune alınmış olması halinde numune alımına ilişkin belgenin (Sample Receipt)
düzenlenmesi,
e)
Teslimat işleminin tamamlanmasını müteakip barç tanklarına tekrar mühür tatbik
edilerek takılan mühürlerin numaralarının barcın yetkilisi ile tutanak altına
alınması,
Gerekmektedir.