T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı :E-40216608-010.06.01-00097811729
Konu :Türkiye’de Serbest Dolaşımda Bulunan Eşyanın
Serbest Bölgeden Türkiye’ye İthali
GENELGE
(2024/09)
3218 sayılı Serbest
Bölgeler Kanunu uyarınca serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları
olmakla beraber; yer ve sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenmiş, serbest
dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve
serbest dolaşıma sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında
kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile
ticaret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından
Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen ve serbest dolaşımdaki
eşyanın bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına
bağlı olanaklardan yararlandığı yerlerdir.
4458 sayılı Gümrük
Kanununun 3 üncü maddesinde; “Serbest dolaşımda bulunan eşya" deyimi,
18 inci madde hükümlerine göre tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen ve
bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan ithal edilen
girdileri bulundurmayan veya şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan
eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik değer
taşımadığı tespit edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya
topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ithal edilen veya
Türkiye Gümrük Bölgesinde, yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikte
elde edilen veya üretilen eşya olarak tanımlanmıştır.
Gümrük Kanununun 74
üncü maddesine göre Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma
girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için
öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin
tahsili ile mümkündür.
Gümrük Kanununun
155/4 ve 162 nci maddeleri uyarınca gümrük statü belgesi, ilgilinin talebi üzerine,
gümrük idareleri tarafından serbest bölgeye konulmuş eşyanın gümrük statüsünü
onaylayan ve serbest dolaşımda bulunup bulunmadığının tespitinde kanıt olarak
kullanılan bir belgedir. Gümrük Yönetmeliğinin 424 üncü maddesinde ise gümrük
statü belgesinin; Türkiye’den serbest bölgelere ihracat beyannamesi kapsamında
gönderilen eşyanın, serbest dolaşımda bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla bölgeye
giriş aşamasında düzenleneceği; A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmesinde tevsik
edici belge olarak kullanılacağı hükümlerine de yer verilmiştir. Bu kapsamda,
Türkiye’de serbest dolaşıma giriş işlemleri tamamlanan ya da tümüyle Türkiye
Gümrük Bölgesinde elde edilen eşyanın, serbest bölgeye ihracat beyannamesiyle
gönderilmesi durumunda, serbest dolaşımda olduğunun tevsiki için gümrük statü belgesinin
düzenlenmesi gerekmektedir.
Gümrük Yönetmeliğinin
431 inci maddesi; “Serbest bölgede üçüncü ülke menşeli girdiler kullanılarak
üretilen eşyanın serbest dolaşıma sokulmak istenilmesi durumunda beyan
sahibinin talebi halinde Kanunun 161 inci maddesi, talep olmaması halinde ise
aynı Kanunun 15 inci maddesi hükümlerine göre gümrük vergileri hesaplanır.”
hükmünü amirdir.
Belirtilen
nedenlerle, serbest bölgelerin Türkiye Gümrük Bölgesinin bir parçası olduğu da
dikkate alınarak, Gümrük Kanununun 3 üncü maddesi uyarınca Türkiye’de serbest
dolaşımda olduğunu gösteren gümrük statü belgesi eşliğinde ihracat
beyannamesiyle serbest bölgeye konulan eşyanın; değişikliğe uğramadan
Türkiye’ye ithalinde ya da serbest bölgede üretimde kullanılmasını müteakip nihai
ürünün ithalinde vergilendirmenin girdiler üzerinden talep edilmesi halinde,
gümrük vergileri tahsil edilmeksizin işlemler tekemmül ettirilecektir.
Bilgi ve gereğini
rica ederim.
Sezai
UÇARMAK
Bakan a.
Bakan
Yardımcısı
DAĞITIM:
Tüm
Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri
