T.C.

TİCARET BAKANLIĞI

Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı     :E-96603261-102.03-00106240304

Konu   :Çekici Cinsi Araçlar Hk

17.02.2025 / 106240304

DAĞITIM YERLERİNE

İlgi:     a) 15.02.2024 tarihli ve E-96603261-102.03-00094034115 sayılı yazımız.

b) 29.05.2024 tarihli ve E-96603261-102.03-00097279923 sayılı yazımız.

İlgi (a)`da kayıtlı yazımız ile Gürbulak Gümrük Kapısında devam eden inşaat faaliyetleri nedeniyle oluşabilecek yoğunlukların önlenmesini teminen Bakanlığımızca bazı idari tedbirlerin alınmasına ihtiyaç duyulduğu, bu çerçevede ülkemiz üzerinden transit olarak İran İslam Cumhuriyeti`ne gidecek, kendi tekerlekleri üzerinde hareket eden ve kendisi eşya olarak beyan edilen çekici cinsi araçların, giriş gümrük idarelerince, Gürbulak Gümrük Kapısındaki inşaat faaliyetleri sonuçlanıncaya kadar çıkış yapmak üzere 19.02.2024 tarihi itibarıyla Esendere Gümrük Müdürlüğüne yönlendirilmesi ve yapılan varış gümrük idaresi değişikliği işlemi sonrasında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinde yer alan idari para cezasının uygulanmaması hususları bildirilmiştir.

Bununla birlikte, Gürbulak Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünün 22.05.2024 tarihli ve 97091535 sayılı yazısında; 20.05.2024 tarihi itibarıyla, Gürbulak Gümrük Kapısı’nın yurt dışına çıkış yönünde gerçekleştirilen yenileme çalışmalarının tamamlandığının iletilmesi üzerine ilgi (b)`de kayıtlı yazımız ile zorunlu güzergâh uygulamasının sonlandırıldığı, çekici cinsi araçların Gürbulak Gümrük Kapısından yurtdışına çıkış işlemlerinin karşı ülke gümrük idaresi ile koordinasyon içerisinde gerçekleştirileceği, Gürbulak Gümrük Kapısından giriş/çıkış yapan diğer araçlara yönelik iş ve işlemlerde aksama meydana gelmemesini teminen, işlemleri gerçekleştirilecek çekici cinsi araç sayısının Gümrük Kapılarındaki yoğunluk, yol ve hava şartlarına bağlı olarak Gürbulak Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünce koordine edileceği iletilmiştir.

Çekici cinsi araçlara yönelik Gürbulak Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünün 20.11.2024 tarihli ve 103113699 sayılı yazısında; Gürbulak Gümrük Müdürlüğüne sevkli transit süresi dolmuş/dolmamış toplam 1334 adet çekici cinsi araca ilişkin transit refakat belgelerinin henüz işlem görmemiş olduğu belirtilmiştir. Anılan Bölge Müdürlüğünün, 07.01.2025 tarihli ve 104816235 sayılı yazısında ise; bağlantı idareleri Gürbulak Gümrük Müdürlüğüne Ortak/Ulusal transit rejimi kapsamında Transit Refakat Belgeleri (TRB) ile muhtelif gümrük idareleri tarafından varış/çıkış gümrük idaresi olarak işlem görmek üzere sevk edilen ve Türkiye Gümrük Bölgesine girişi yapılmış olan kendisi eşya kabul edilen çekici cinsi araçlara ilişkin 01.01.2024 - 31.12.2024 tarihleri arasındaki verileri içeren bir istatistik çalışması yapıldığı ve bu çalışma kapsamında 01.01.2025 tarih ve 2025/01 sayılı Gürbulak Sınır Kapısı Olağanüstü Güvenlik Komisyon Kararında; kendisi eşya kabul edilen çekicilerin geçiş işlemleri için ikinci bir emre kadar Gürbulak Gümrük Sahasına alınmaması yönünde karar alındığı belirtilmiştir.

Ek olarak anılan yazıda; 01.01.2025 tarih ve 2025/01 sayılı güvenlik komisyon kararına göre yaklaşık 300 adet çekicinin gümrüklü sahada park halinde olduğu, bu çekicilerin İran tarafından ülkeye girişine izin verilmediğinin beyan edildiği, bazı çekicilerin gümrüklü sahadan yurt dışına çıkış yapsa dahi araçların kısa süre içerisinde gümrüklü sahaya tekrar giriş yaptığı ve durumun TRB`nin nihai statüye gelmesi nedeniyle teminat çözümüne neden olduğu, çekicilerin teminat çözümü yapılması için de gümrüklü sahaya park edildiği, bazı çekicilerin gümrüklü sahada uzun süre beklemesi sebebiyle devlet malı olduğu, bu durumun güvenlik komisyon kararına konu edildiği, söz konusu çekicilerin gümrüklü sahada sıkışıklığa neden olduğu belirtilerek Hareket/Transit Gümrük İdarelerince kendisi eşya olan çekici cinsi araçların Transit beyannamesi ile varış/çıkış gümrük idaresi olarak Gürbulak Gümrük Müdürlüğüne sevk edilmemesinin uygun olacağının mütalaa edildiği bildirilmiştir.

Son olarak, anılan Bölge Müdürlüğünden alınan 17.01.2025 tarihli ve 105264057 sayılı yazıda; Ortak Transit Rejimi kapsamında yurda girmiş ancak Gürbulak Gümrük Müdürlüğünden çıkış yapmadığı anlaşılan çekici cinsi araçlar için Gürbulak Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğüne 20.11.2024/103076245, 27.12.2024/104467838 ve 07.01.2024/104803105 tarih sayılı yazıları ile bildirimde bulunulduğu, Gürbulak Gümrük Müdürlüğünce uzun süredir gümrüklü sahada bekleyen araçların önemli bir miktarının sahada 20 günden fazla beklemesi nedeniyle tasfiyelik hale geldiği, tasfiyelik hale gelmemek için araçların çıkış yapılarak geri getirildiği, bu durumun teminat çözümüne sebebiyet verdiği, konu ile ilgili edinilen bilgilerde anılan araçların Ülkemizden çıkış yapmama gerekçelerinin varış ülkesi olan İran’dan giriş/ithalat izni alınamaması olduğu, Müdürlüklerine sevkli ve halen herhangi bir gümrük idaresine sunulmayan (bir gümrük işlemine tabi tutulmayan) ve çıkış yapmayan yaklaşık 1350 tane araç olduğu hususları dikkate alınarak; bundan sonra çekici cinsi araçların varış ülkesi İran’ın talep ettiği iznin alınmış olması ve ibrazı koşuluyla Ülkemize giriş/sevk işlemlerinin yapılmasının ya da yurt içinde birikmiş, halen çıkış yada bir gümrük işlemi ifa edilmemiş bu araçların işlemleri tamamlanana kadar yeni girişlerin bir süre durdurulmasının uygun olacağının düşünüldüğü ve 2025/01 sayılı Gürbulak Sınır Kapısı Olağanüstü Güvenlik Komisyon Kararı doğrultusunda 01.01.2025’ten bu yana çekicilerin Müdürlükleri sahasına alınmadığı ve kış mevsimi transit yol süresi göz önünde bulundurulduğunda, 23.12.2024 tarihinden itibaren Müdürlüklerine sevk edilen çekici cinsi araçlara Hareket Gümrük İdarelerince verilen transit yol süresi aşımlarında 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 241. Maddesi kapsamında usulsüzlük cezalarının tatbik edilmemesinin uygun olacağının mütalaa edildiği bildirilmiştir.

Bu itibarla, Gürbulak Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünün, hareket/transit gümrük idarelerince kendisi eşya olan çekici cinsi araçların transit beyannamesi ile varış/çıkış gümrük idaresi olarak Gürbulak Gümrük Müdürlüğüne sevk edilmemesi talebi Genel Müdürlüğümüzce de uygun değerlendirilmekle birlikte anılan hususlarda izinli firma bilgilerinin paylaşılması için İran tarafı ile; izin sahibi olmayan firmalarca transit işlemlerinin başlatılmaması hususlarında ise ilgili ülkeler nezdinde gerekli girişimlerde bulunulacak olup muhtelif hareket/transit gümrük idarelerince kendisi eşya olan çekici cinsi araçların transit beyannamesi ile varış/çıkış gümrük idaresi olarak Gürbulak Gümrük Müdürlüğüne sevk edilmemesi, eğer sevk edilecek ise çekici cinsi araçların (kendisi sürülmeyerek) başka bir taşıt marifeti ile taşınarak sevk edilmesi gerekmektedir.

Bilgilerini ve gereğini rica ederim.

Mustafa GÜMÜŞ

Bakan a.

Genel Müdür

Dağıtım:

Tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri