T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı :E-20117910-163.99-00109028600
Konu :Serbest Bölgedeki Güney Kore Menşeli
Eşyanın İthalatı
14.05.2025 / 109028600
DAĞITIM YERLERİNE
İLGİ :26.11.2024 tarihli yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızda özetle; Güney Kore menşeli eşyanın bir ticari
belgeye (fatura) bağlı olarak “Menşe Beyanı” ile Türkiye’de serbest bölgeye
alınarak üretimde kullanılması ve serbest bölgede üretimde kullanılmasını
müteakip nihai ürünün ithalinde vergilendirmenin girdiler üzerinden talep edilmesi
halinde BİLGE sisteminde uygulamanın nasıl olacağına ilişkin tereddütlerin
olduğu belirtilmiş olup konuya ilişkin görüşlerimiz talep edilmektedir.
Bilindiği üzere, “Türkiye - Güney Kore Serbest Ticaret Anlaşması
Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında
Yönetmelik” in “Menşeli Ürünler” başlıklı 5 inci maddesi “(1) Bu
Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler Taraf ülkelerden biri
menşeli kabul edilirler:
a) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, tamamen ilgili Taraf ülkede elde
edilen ürünler,
b) 8 inci maddede belirtildiği şekilde, ilgili Taraf ülkede yeterli işçilik
veya işleme tabi tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen elde edilmemiş girdiler
ihtiva ederek anılan Taraf ülkede elde edilmiş ürünler,
c) Taraf ülkelerden birinde, münhasıran bu Yönetmelik uyarınca menşeli
olarak nitelendirilen girdilerden elde edilen ürünler.”
“Menşe kümülasyonu” başlıklı 6 ncı maddesi “(1) 5 inci
madde hükümlerine halel gelmeksizin, diğer Taraf ülke menşeli girdiler içerecek
şekilde Taraf ülkelerden birinde elde edilen ürünler, gerçekleştirilen işlem
veya işçilik 9 uncu maddede belirtilenlerin ötesine geçmiş ise o Taraf ülke
menşeli kabul edilirler. Bu girdilerin yeterli işçilik veya işlemden geçmiş
olmaları gerekmez.”
“Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler” başlıklı 8/1 inci maddesi “5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi
hükümleri açısından, tamamen elde edilmemiş ürünler, ek-2`de veya ek-2a`da yer
alan listede belirtilen şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede
işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilir. Ek-2`de veya ek-2a`da yer alan
listede belirtilen şartlar, Anlaşma kapsamındaki tüm ürünler için, bu ürünlerin
imalatında kullanılan menşeli olmayan girdiler üzerinde yapılması gerekli
işçilik ve işlemleri gösterir ve sadece bu girdilerle ilişkili olarak
geçerlidir”
“Serbest bölgeler” başlıklı 33 üncü maddesi “(1) Taraf ülke
yetkili makamları, nakliyeleri esnasında kendi ülkesi içinde bulunan bir
serbest bölgeyi kullanan ve bir menşe beyanı kapsamında ticarete konu olan
ürünlerin başka ürünlerle değiştirilmemesinin veya hasara uğramasını önleyici
normal işlemler dışındaki herhangi bir işleme tabi tutulmamasının temini
konusundaki her türlü tedbiri alır”
(2) Birinci fıkra hükümlerine istisna olarak, Taraf ülkelerden biri menşeli
herhangi bir ürün, bir menşe beyanı kapsamında bir serbest bölgeye ithal
edildiği ve bir işçilik veya işlemden geçirildiği takdirde, tatbik edilmiş olan
işçilik veya işlemin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması koşuluyla, yeni bir
menşe beyanı düzenlenebilir.” Hükmünü amirdir.
Serbest ticaret anlaşmaları, genel prensip olarak menşeli eşyanın serbest
dolaşıma giriş rejimine tâbi tutulması halinde tercihli tarife tanınmasına
ilişkin uluslararası düzenlemelerdir. Bu çerçevede, STA menşe yönetmeliklerinde
yer alan serbest bölgelere ilişkin hükümler esas itibarıyla menşe kümülasyonu, ülkesellik
ve doğrudan nakliyat hükümlerinin doğru uygulanmasını ve bunlara halel
gelmemesini temin etmektedir.
Mezkur Yönetmeliğin 33/1 inci maddesi, Güney Kore’den STA kapsamında
ülkemize ihraç edilen ve serbest bölgeye konulan eşyanın daha sonra serbest
dolaşıma giriş rejimine tâbi tutulmak istenmesi halinde, menşe statüsünün
korunması gerekliliğine ilişkindir. Dolayısıyla bir menşe beyanı eşliğinde Türkiye’de
bir serbest bölgeye gelen Güney Kore menşeili ürünün, başka ürünlerle
değiştirilmemesinin veya hasara uğramasını önleyici normal işlemler dışındaki
herhangi bir işleme tabi tutulmaması konusunda tedbir alınması gerektiği mezkur
Yönetmeliğin 33/1 inci maddesinde belirtilmiştir. Bu hükme uygun şekilde
serbest dolaşıma konulmak istenen eşya bakımından Gümrük Genel Tebliği (Uluslar
arası Anlaşmalar) (Seri No:10)’nin 18 inci maddesi (“A.TR Dolaşım Belgesi
veya menşe ispat belgeleri eşliğinde serbest bölge veya antrepoya konulan
eşyaya ilişkin belgenin ilgili mevzuatında öngörülen ibraz süresi içinde ilgili
gümrük müdürlüğüne ibraz edilmiş olması şartıyla eşyanın serbest bölge veya antrepoda
kaldığı süre boyunca belgenin geçerlilik süresinin durdurulması ve kalan
sürenin eşyanın serbest bölge veya antrepodan çıkış tarihinden itibaren
başlatılması yönünde uygulama yapılır.”) tatbik edilerek ilgili menşe
beyanı tercihli tarife tanınması amacıyla kabul edilebilecektir.
Mezkur Yönetmeliği 33/2 nci maddesi ise anılan STA kapsamında ikili menşe
kümülasyonunun serbest bölgelerde de işletilebilmesine ilişkindir. Böylelikle,
Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirlenen “Ülkesellik ilkesi”ne ve 16 ncı
maddesinde belirlenen "Doğrudan nakliyat" kuralına halel gelmeden, diğer
taraf (Güney Kore) menşeli bir eşya üzerinde Türkiye’deki bir serbest bölgede
gerçekleştirilen ve Yönetmelik çerçevesinde yetersiz işçilik veya işlemin
ötesine geçtiği kabul edilen işlemler sonucunda nihai ürünün Türkiye menşei
kazanarak Güney Kore’ye STA kapsamında ihraç edilebilmesi ve tercihli tarifeden
yararlanabilmesi amacıyla yeni bir menşe beyanı düzenlenebilmesi imkanı tesis
edilmektedir. Madde hükmü, yeni bir menşe beyanı düzenlenmesinin koşullarını
belirlediğinden ve Türkiye – Güney Kore STA’daki ikili menşe kümülasyonu gereği
bu beyanın muhatabının yalnızca Güney Kore olabileceği dikkate alındığında,
anılan hükme dayanılarak Türkiye’deki serbest dolaşıma giriş işlemlerinde uygulanacak
vergi oranlarının belirlenmesi uygun değerlendirilmemektedir.
Bilgi edinilmesinin rica ederim.
Mustafa GÜMÜŞ
Genel Müdür
Dağıtım:
Ankara Gümrük
Müşavirleri Derneğine
Bursa Gümrük
Müşavirleri Derneğine
İzmir Gümrük
Müşavirleri Derneğine
İstanbul Gümrük
Müşavirleri Derneğine
Mersin Gümrük Müşavirleri Derneğine
