T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel
Müdürlüğü
Sayı :96603261-156.04
Konu :Transit Rejiminde Basitleştirme
Uygulamaları-Damga
Vergisi
02.09.2020
/ 57054374
DAĞITIM
YERLERİNE
Bilindiği
üzere, Ülkemizin 01.12.2012 tarihinde taraf olduğu Ortak Transit Sözleşmesi`nde
de düzenlenmiş olan ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu`nun 84/3-f maddesinde yer
alan, eşyanın demiryolu, havayolu ve denizyolu ile basitleştirilmiş usulde
taşınmasına ilişkin yapılmış olan mevzuat düzenlemeleri (5, 6 ve 8 Seri No.lu
Gümrük Genel Tebliğleri) çerçevesinde, demiryolu taşımacılığında kullanılan CIM
Taşıma Belgesi ile havayolu ve denizyolu taşımacılığında kullanılan eşya
manifestoları, transit rejimine tabi eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde
taşınmasında kullanılabilmektedir.
Bu
çerçevede, mezkur taşımalara ilişkin işlemler, izin sahibi firmalarca
"Aktarma Bildirimi" olarak isimlendirilen ve sisteme "HT"
kodu ile kaydedilen mesajlar vasıtasıyla Bakanlığımız sistemleri ile entegre
olarak elektronik ortamda da takip edilmektedir.
Bu
itibarla, söz konusu Aktarma Bildirimi kayıtlarının Damga Vergisine tabi olup olmayacağı
hususu Hazine ve Maliye Bakanlığına sorulmuş olup bir örneği ekli 28.08.2020/95670
tarih/sayılı cevabi yazıda; eşyanın transit rejimde demiryolu, havayolu ve denizyolu
ile basitleştirilmiş usulde taşınması uygulaması kapsamında, taşıma senetlerinin/manifestoların
bilgilerinin elektronik ortama girilmesi suretiyle gümrük işlemlerinin
gerçekleştirildiği dikkate alındığında, bu kapsamda yapılan taşımacılık
faaliyetine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarda, Türkiye`de düzenlenenler
bakımından düzenlendikleri anda, yurtdışında düzenlenenler bakımından
Türkiye`de resmi dairelere ibraz veya herhangi bir suretle hükmünden
yararlanıldığı anda damga vergisinin doğacağı, bu kağıtlara ilişkin damga
vergisi yükümlülüğünün yerine getirilmiş olması ve "Aktarma
Bildirimi" uygulamasının bu kağıtların elektronik ortamda takibine yönelik
yalnızca elektronik mesajlardan ibaret olması kaydıyla, görüş talep edilen
aktarma bildirimi uygulamasına ilişkin kayıtlar nedeniyle ayrıca damga vergisi
aranılmasının söz konusu olmayacağı belirtilmektedir.
Bu
kapsamda yapılan taşımacılık faaliyetine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlara
ilişkin damga vergisi yükümlülüğünün yerine getirilmiş olması halinde, eşyanın
demiryolu, havayolu ve denizyolu ile basitleştirilmiş usulde taşınmasında
kullanılan aktarma bildirimlerinden ayrıca damga vergisi aranmaması
gerekmektedir.
Bilgi
ve buna göre gereğini rica ederim.
Mustafa GÜMÜŞ
Bakan a.
Genel Müdür
Ek: 1 adet yazı
Dağıtım: Tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri
T.C.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Sayı :22690711-155.01.04[1]-E.95670 28.08.2020
Konu :Damga Vergisi
TİCARET BAKANLIĞINA
(Gümrükler Genel Müdürlüğü)
İlgi: a) 21.11.2018 tarihli ve 00039068730-E.00039068730
sayılı yazınız.
b) 05.04.2019 tarihli ve 77888587-155.01.01.01-52324
sayılı yazımız.
c) 27.05.2020 tarihli ve 85593407-156.04-E.00054535134
sayılı yazınız.
İlgi
(a)`da kayıtlı yazınızın incelenmesinden, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 84/3-f maddesinde
yer alan, eşyanın demiryolu, havayolu ve denizyolu ile basitleştirilmiş usulde taşınmasına
ilişkin demiryolu taşımacılığında kullanılan CIM Taşıma Belgesi ile havayolu ve
denizyolu taşımacılığında kullanılan eşya manifestolarının transit rejime tabi
eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde taşınmasında kullanılabildiği, taşımalara
ilişkin işlemlerin izin sahibi firmalarca "Aktarma Bildirimi" olarak
ve sisteme (HT) kodu ile kaydedilerek elektronik ortamda takip edildiği
belirtilerek, kağıt ortamında bulunan mezkur belgelerin elektronik ortamda
takibine yarayan Aktarma Bildirimi (HT) kayıtlarının yalnızca elektronik
mesajlardan ibaret olduğu, aynı işlem için kullanılan ve kağıt ortamında
bulunan mezkur belgelerin elektronik ortamda takibine yarayan aktarma bildirim
kayıtlarının damga vergisine tabi olup olmayacağı hususunda Başkanlığımız
görüşünün talep edildiği, ilgi (c) yazınızla konuya ilişkin uygulama
kılavuzlarının Başkanlığımıza gönderildiği anlaşılmıştır.
488
sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda
yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin,
yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle
düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz
edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü
maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi
dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini
kişilerin ödeyeceği, yabancı memleketlerle Türkiye`deki yabancı elçilik ve
konsolosluklarda düzenlenen kağıtların vergisini, Türkiye`de bu kağıtları resmi
dairelere ibraz eden, üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar veya
herhangi bir suretle hükümlerinden faydalananların ödeyeceği; 4 üncü maddesinde,
bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı
ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin
tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına,
belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya
bakılacağı hüküm altına alınmıştır.
Anılan
Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "III.Ticari işlemlerde kullanılan
kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/a-ad bendinde, taşıma senetlerinin; 1/b
fıkrasında, konşimentoların; 2/d fıkrasında, tasdikli manifesto nüshalarının;
2/f fıkrasında, gümrük idarelerine verilen özet beyan formlarının maktu damga
vergisine tabi olacağı hükümlerine yer verilmiştir.
Diğer
taraftan, transit rejimi çerçevesinde eşyanın havayolu, demiryolu ve denizyolu
ile basitleştirilmiş usulde taşınmasına ilişkin olarak uygulanacak usul ve
esasların düzenlendiği 5, 6 ve 8 no.lu Gümrükler Genel Tebliğleri (Transit
Rejimi)`nde, izin sahibi tarafından basitleştirme izni kapsamında işlem yapılan
manifestoların ve manifesto kapsamı konşimentoların ve CIM Taşıma Belgesinin,
gümrük idaresinin elektronik ortamda anlık erişimine açık olması gerektiği,
işleme konu eşyanın kayıtlı bulunduğu manifestoların, gümrük idaresinin
sistemine elektronik ortamda iletilmiş olması gerektiği, Hava Konşimentosu numarası,
CIM Taşıma Belgesi numarası ve Konşimento numarası bilgilerinin gümrük idaresine
elektronik ortamda iletileceği; basitleştirme izni kapsamında hareket ve varış
gümrük idarelerinde yapılacak işlemlere ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.
İlgi
(c)`de kayıtlı yazınız ekinde yer alan uygulama kılavuzlarının incelenmesinden,
söz konusu düzenleme kapsamında, Türkiye gümrük bölgesi içerisindeki başka bir
gümrük idaresine demiryolu, denizyolu ve havayoluyla gönderilecek eşya için
yapılacak giriş işlemlerinin, aktarma bildirimlerinin tescilinin, kağıt
ortamında düzenlenen belgelere ilişkin bilgilerin Aktarma Bildirimi kayıtlarına
ne şekilde intikal ettirileceğinin, hareket gümrük idaresince yapılacak
işlemlerin, varış gümrük idaresince yapılacak işlemlerin ve çıkış yönündeki
işlemlerin iş akışının nasıl yapılacağına yönelik uygulamaların tarif edildiği anlaşılmıştır.
Buna
göre, eşyanın transit rejimde demiryolu, havayolu ve denizyolu ile
basitleştirilmiş usulde taşınması uygulaması kapsamında, taşıma
senetlerinin/manifastoların bilgilerinin elektronik ortama girilmesi suretiyle
gümrük işlemlerinin gerçekleştirildiği dikkate alındığında, bu kapsamda yapılan
taşımacılık faaliyetine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlarda, Türkiye`de düzenlenenler
bakımından düzenlendikleri anda, yurtdışında düzenlenenler bakımından Türkiye`de
resmi dairelere ibraz veya herhangi bir suretle hükmünden yararlanıldığı anda damga
vergisi doğacak olup, bu kağıtlara ilişkin damga vergisi yükümlülüğünün yerine getirilmiş
olması ve yazınız konusu "Aktarma Bildirimi" uygulamasının bu kağıtların
elektronik ortamda takibine yönelik yalnızca elektronik mesajlardan ibaret
olması kaydıyla, görüş talep edilen aktarma bildirimi uygulamasına ilişkin
kayıtlar nedeniyle ayrıca damga vergisi aranılması söz konusu olmayacaktır.
Bilgi
edinilmesini arz ederim.
İsmail KILINÇARSLAN
Bakan a.
Gelir İdaresi Daire
Başkanı V.