TÜRKİYE CUMHURİYETİ
İLE BOLİVARCI VENEZUELA CUMHURİYETİ ARASINDAKİ TİCARETİN GELİŞTİRİLMESİ ANLAŞMASI
ÇERÇEVESİNDE MENŞE KÜMÜLASYON SİSTEMİ KAPSAMI TİCARETTE EŞYANIN TERCİHLİ MENŞEİNİN
TESPİTİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Ticaret
Bakanlığından:06.09.2020 tarih ve 31236 sayılı R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye Cumhuriyeti
ile Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti arasında imzalanan Ticaretin Geliştirilmesi
Anlaşmasının, iki taraflı menşe kümülasyonu esasına dayanan Menşeli Ürünler Kavramının
Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin Ekinin uygulanmasına dair usul ve
esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti ile
Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti arasında imzalanan Ticaretin Geliştirilmesi Anlaşmasının
11 inci maddesinde belirtilen “Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği
Yöntemlerine İlişkin Ek III”ün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 10/7/2018 tarihli ve 30474
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinin 448 inci maddesi ile 1 inci maddede belirtilen Ek’e dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Bolivarcı
Venezuela Cumhuriyeti arasında mevcut, 2 nci maddede belirtilen Ticaretin Geliştirilmesi
Anlaşmasını,
b) Aynı ve birbirleri yerine geçebilen girdiler:
Aynı türde ve ticari kalitede olan, aynı teknik ve fiziksel özelliklere sahip ve
nihai ürüne dahil edildiklerinde biri diğerinden ayırt edilemeyen girdileri,
c) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
ç) Eşya: Hem girdi hem de ürünü,
d) EUR.1 Dolaşım Belgesi: Menşeli ürünlerin
Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere gümrük idareleri veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kişi veya kuruluşlarca usulüne uygun olarak düzenlenip gümrük idarelerince
onaylanan, örneği EK-3`te yer alan belgeyi,
e) Fabrika çıkış fiyatı: Ürün için Taraf ülkelerden
birinde, nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika
çıkışı itibarıyla ödenen, kullanılan bütün girdi kıymetlerinin dahil edilmiş olduğu,
elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenmiş veya ödenecek yurt içi vergilerin tenziliyle
bulunan fiyatı,
f) Fasıllar, pozisyonlar ve alt pozisyonlar:
Bu Yönetmelikte, Armonize Sistem veya AS olarak geçen, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama
Sistemini oluşturan nomanklatürde kullanılan fasıllar, pozisyonlar (dört haneli
kodlar) ve alt pozisyonları (altı haneli kodlar),
g) Girdi: Ürünün imalatında kullanılan herhangi
bir bileşen, hammadde, parça veya aksamları,
ğ) Girdilerin kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan
girdilerin ithalatı esnasındaki gümrük kıymetini, bunun bilinmemesi veya tespit
edilememesi halinde ise Taraf ülkelerden birinde bu girdiler için ödenen tespiti
mümkün ilk fiyatı,
h) Gümrük kıymeti: Gümrük Tarifeleri ve Ticaret
Genel Anlaşmasının VII nci maddesinin Uygulanmasına Dair Gümrük Kıymetine İlişkin
1994 tarihli Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmasına göre tespit edilen kıymeti,
ı) Hammadde: Sonrasında nihai bir ürüne dönüştürülmek
üzere bir imalat sürecinde girdi olarak kullanılan, kendi doğal halindeki veya değiştirilmiş
ya da yarı işlenmiş durumdaki temel bir maddeyi,
i) İmalat: Montaj veya özel işlemler de dahil
olmak üzere her türlü işçilik veya işleme tabi tutmayı,
j) Katma değer: Fabrika çıkış fiyatından, eşyaya
dahil edilen diğer Taraf ülke menşeli her bir girdinin gümrük kıymetinin veya bu
kıymetin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde Taraf ülkelerde girdi için
ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın çıkarılması ile bulunan değeri,
k) Elektronik sistem: Menşe ispat ve dolaşım
belgelerinin düzenlenmesine yönelik başvurunun yapılması, belgelerin düzenlenmesi,
kontrol edilmesi, onaylanması ve vize işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak
üzere Bakanlık ya da Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarca elektronik ortamda
verilen hizmet ve bu hizmete dair altyapıyı,
l) Menşeli girdilerin kıymeti: (ğ) bendindeki
tanıma uygun olarak, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, menşeli girdilerin
gümrük kıymetini,
m) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya birlikte
gönderilen ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer
alan veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünleri,
n) Sınıflandırılma: Ürün veya girdilerin belirli
bir pozisyon altında sınıflandırılmasını,
o) Su ürünleri yetiştiriciliği: Üretimi artırmaya
yönelik düzenli stoklama, besleme ya da yırtıcılardan koruma gibi büyütme ve yetiştirme
süreçlerine müdahale etmek suretiyle; yumurta, larva, yavru balık ve balık larvası
gibi kaynaklardan balıklar, yumuşakçalar, kabuklular, suda yaşayan diğer omurgasızlar
ve su bitkileri dâhil olmak üzere, suda yaşayan organizmaların yetiştirilmesini,
ö) Taraf ülkeler: Türkiye Cumhuriyeti ve Bolivarcı
Venezuela Cumhuriyetini,
p) Ülkeler: Karasuları da dahil olmak üzere
ülkeleri,
r) Ürün: Bilahare başka bir imalatta da kullanılması
söz konusu olsa bile imal edilmiş ürünü,
s) Yetkili idareler: Türkiye’de Ticaret Bakanlığını
ve Venezuela’da Dış Ticaretten Sorumlu Halkın Gücü Bakanlığını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşeli Ürün Kavramının Tanımı ve Şartları
Menşe kuralı
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, aşağıda
belirtilen ürünler Taraf ülkelerden biri menşeli kabul edilirler:
a) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, tamamen
ilgili Taraf ülkede elde edilen ürünler.
b) 8 inci maddede belirtildiği şekilde, ilgili
Taraf ülkede yeterli işçilik veya işleme tabi tutulmuş olmaları kaydıyla, tamamen
elde edilmemiş girdiler ihtiva ederek anılan Taraf ülkede elde edilmiş ürünler.
(2) Birinci fıkrada belirtilen ürünler ancak
yeni ve daha önce kullanılmamış olduklarında menşeli kabul edilir. Eşyanın; sevkiyatından,
gümrük antrepolarında geçici depolanmasından ve gümrük gözetimi altındaki diğer
alanlardan kaynaklanan doğal aşınmışlığı kullanılmış olduğuna dair kanıt teşkil
etmez.
İkili menşe kümülasyonu
MADDE 6 – (1) Venezuela menşeli girdiler, Türkiye’de
elde edilen bir ürün içine dahil edildikleri takdirde, Türkiye menşeli kabul edilir.
Söz konusu girdiler için 9 uncu maddede belirtilenlerin ötesinde bir işçilik veya
işlemden geçmiş olmaları koşuluyla, yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olma şartı
aranmaz.
(2) Türkiye menşeli girdiler, Venezuela’da
elde edilen bir ürün içine dahil edildikleri takdirde Venezuela menşeli kabul edilir.
Söz konusu girdiler için 9 uncu maddede belirtilenlerin ötesinde bir işçilik veya
işlemden geçmiş olmaları koşuluyla, yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olma şartı
aranmaz.
(3) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca bir
Taraf ülkede yapılan bir imalat işleminde, sadece diğer Taraf ülke menşeli girdiler
kümülasyona tabi tutulabilir.
Tamamen elde edilmiş ürünler
MADDE 7 – (1) Aşağıda belirtilen ürünlerin tamamen Taraf
ülkelerden birinde elde edilmiş oldukları kabul edilir:
a) Kendi topraklarından, topraklarının altından
veya deniz yataklarından çıkartılan madencilik ürünleri.
b) Taraf ülkede toplanan veya hasat edilen
meyve ve sebze ürünleri.
c) Taraf ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı
hayvanlar.
ç) Taraf ülkede yetiştirilmiş canlı hayvanlardan
elde edilen ürünler.
d) Taraf ülkede avcılık veya balıkçılıkla elde
edilen ürünler.
e) Taraf ülkede doğmuş veya yetişmiş balıklar,
yumuşakçalar, kabuklular ve suda yaşayan diğer omurgasızlardan elde edilen, deniz
çiftliği ürünleri de dahil olmak üzere suda yetiştirilen ürünler.
f) Taraf ülke karasuları dışında kendi gemileri
tarafından denizden elde edilen balıkçılık ürünleri ve diğer ürünler.
g) Münhasıran (f) bendinde atıfta bulunulan
ürünlerden, kendi fabrika gemilerinin bordasında üretilen ürünler.
ğ) Taraf ülkede toplanan kullanılmış eşyadan
geri kazanılmış hammaddeler.
h) Yalnızca hammaddelerin geri kazanılmasına
uygun olmaları şartıyla Taraf ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan
atık ve hurdalar.
ı) Kendi karasuları dışındaki deniz toprağı
veya deniz toprağının altıyla ilgili münhasır işletme haklarına sahip olmaları kaydıyla
deniz toprağı veya deniz toprağı altından çıkarılan ürünler.
i) Münhasıran (a) ila (ı) bentlerindeki ürünlerden
imal edilen eşya.
(2) Birinci fıkranın (f) ve (g) bentlerinde
geçen kendi gemileri ve kendi fabrika gemileri tabirleri sadece;
a) Türkiye veya Venezuela’da kayıtlı olan,
b) Türkiye veya Venezuela bayrağı altında seyreden,
c) En az yüzde 50`si Türkiye veya Venezuela
vatandaşlarına ait olan veya yönetim merkezi ve ana iş merkezi Türkiye`de veya Venezuela`da
bulunan ve en az yüzde 50`si Türkiye veya Venezuela kamu kuruluşları ya da vatandaşlarına
ait olan tüzel kişilere ait olan,
gemiler ve fabrika gemileri için kullanılır.
(3) Birinci fıkranın (b) bendinin uygulanmasında,
Türkiye sınırlarından 200 deniz mili açığa kadar Venezuela gemileri tarafından elde
edilen deniz balıkçılığı ürünleri ve diğer ürünler Türkiye menşeli kabul edilir
iken Venezuela sınırlarından 200 deniz mili açığa kadar Türkiye’ye ait gemiler tarafından
elde edilen deniz balıkçılığı ürünleri ve diğer ürünler Venezuela menşeli kabul
edilir.
Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler
MADDE 8 – (1) 5 inci maddeye göre tamamen elde edilmemiş
ürünler (imalat işleminde üçüncü ülkeler menşeli girdi kullanılan ürünler), EK-2’de
yer alan listede belirtilen şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede
işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilir. EK-2’de yer alan listede belirtilen
şartlar, Anlaşma kapsamındaki tüm ürünler için, bu ürünlerin imalatında kullanılan
menşeli olmayan girdiler üzerinde yapılması gerekli işçilik ve işlemleri gösterir
ve sadece bu girdilere ilişkin olarak geçerlidir. Aynı şekilde söz konusu listede
o ürün için belirtilen şartları yerine getirerek menşe statüsü kazanmış bir ürün,
başka bir ürünün imalatında kullanıldığı durumda, onun bileşiminde yer aldığı ürüne
tatbiki mümkün şartlar kendisine uygulanmaz ve bu malların imalatında kullanılmış
olabilecek menşeli olmayan girdiler dikkate alınmaz.
(2) Birinci fıkrada belirtilen duruma rağmen,
EK-2’de yer alan listede belirtilen şartlar uyarınca bir ürünün imalatında kullanılmaması
gereken menşeli olmayan girdiler, ancak;
a) Toplam kıymetlerinin, ürünün fabrika çıkış
fiyatının % 10`unu geçmemesi,
b) Menşeli olmayan girdilerin azami değeri
olarak EK-2’de yer alan listede verilmiş olan yüzdelerin, bu bendin uygulanması
suretiyle aşılmaması,
şartı ile kullanılabilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkra hükümleri, üretim
sırasında gerçekleştirilen işlem veya işçiliğin 9 uncu madde hükümlerine göre yetersiz
sayılmadığı hallerde uygulanır.
Yetersiz işçilik veya işlem
MADDE 9 – (1) 8 inci maddede belirtilen koşulların sağlanıp
sağlanmadığına bakılmaksızın, ikinci fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla, aşağıdaki
işlemler menşeli ürün statüsü verilmesi için yetersiz işçilik veya işlem olarak
kabul edilir:
a) Havalandırma, yayma, kurutma, soğutma, tuz
veya kükürtdioksit veya başka sulu çözeltilere yerleştirme, hasarlı kısımları ayırma
gibi nakliyat ve depolama süresince eşyanın iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya
yönelik koruyucu işlemler.
b) Ambalaj ayırma ve birleştirme.
c) Yıkama, temizleme, toz, oksit, yağ, boya
veya diğer tabakalardan arındırma.
ç) Dokuma kumaşları ütüleme veya presleme.
d) Basit boyama ve cilalama işlemleri.
e) Tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi
veya tam beyazlatma, parlatma ve perdahlama.
f) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını
biçimlendirme işlemleri, kristal şekeri kısmen veya tamamen öğütme.
g) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin
kabuklarını soyma, çekirdeklerini çıkarma, zarlarını ayıklama.
ğ) Keskinleştirme, basit bileme veya basit
kesme.
h) Maddelerden setler oluşturma dahil, eleme,
kalburdan geçirme, sıraya koyma, tasnifleme, kalibrasyon, eşleştirme.
ı) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere
koyma, torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve
tüm diğer basit paketleme işlemleri.
i) Ürün veya paketler üzerine marka, etiket,
logo ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri.
j) Farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin
basit karıştırılma işlemleri, şekerin herhangi bir diğer girdiyle karıştırılması.
k) Tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların
basit montajı veya ürünlerin parçalarına ayrılması.
l) (a) ila (k) bentlerinde belirtilen işlemlerden
iki veya daha fazlasının bir arada yapılması.
m) Hayvan kesimi.
(2) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya
işlemin birinci fıkra hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine
karar verilirken Taraf ülkelerde gerçekleştirilen işlemlerin tümü bir arada mütalaa
edilir.
(3) Bu maddenin uygulanmasında, "basit"
genel olarak, faaliyetin yerine getirilmesi için özel vasıflara ya da özellikle
bunun için üretilmiş veya kurulmuş makine, cihaz veya ekipmana gereksinim duyulmayan
faaliyetleri tanımlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar,
Aksam,
Setler, Etkisiz Unsurlar ve Muhasebesel Ayrım
Nitelendirme birimi
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında
nitelendirme birimi, AS nomanklatürünü kullanmak suretiyle sınıflandırma yapılırken
temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür. Buna göre;
a) Muhtelif maddelerin montajı veya gruplandırılmasından
oluşan bir ürün, Armonize Sistemde tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında, bu ürün
bir bütün olarak nitelendirme birimidir.
b) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon
içinde sınıflandırılan, belli sayıda aynı üründen oluşuyorsa her bir ürün, bu Yönetmelik
hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilir.
(2) Armonize Sistemin (5) sayılı Genel Kuralı
çerçevesinde ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dahil ediliyorsa menşeinin tespiti
açısından da dahil edilir. Söz konusu ürünlerin tamamıyla elde edilmiş olarak nitelendirildiği
hallerde, ambalajı, menşein tespiti açısından dikkate alınmaz. EK-2`ye göre tarife
sınıflandırması değişikliğinin gerektiği hallerde ambalaj malzemeleri, menşein tespiti
açısından kendi tarife sınıflandırmalarını muhafaza eder.
Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam
MADDE 11 – (1) Bir cihaz, makine, alet veya aracın parçası
beraberinde teslim edilen, normal olarak, bir cihazın bölümü durumundaki ve fiyata
dahil edilmiş bulunan ve bu nedenle ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek
parçalar ve aksam; söz konusu cihaz, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir.
Setler
MADDE 12 – (1) Armonize Sistemin (3) sayılı Genel Kuralında
tanımlanan setler, kendisini meydana getiren tüm ürünler menşeli ürün ise o ülke
menşeli olarak addedilir. Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden müteşekkil
ise menşeli olmayan ürünlerin kıymetinin, setin fabrika çıkış fiyatının %15`ini
geçmemesi koşuluyla, set bir bütün olarak menşeli kabul edilir.
Etkisiz unsurlar
MADDE 13 – (1) Bir ürünün menşeli olup olmadığını belirlemek
için, imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıtın,
b) Tesis ve teçhizatın,
c) Makine ve aletlerin,
ç) Ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi
amaçlanmayan eşyanın,
menşeini belirlemek gerekmez.
Muhasebesel ayrım
MADDE 14 – (1) Bir ürünün işçilik veya işleminde aynı
ve birbirleri yerine geçebilen menşeli ve menşeli olmayan girdilerin kullanılması
halinde yetkili kamu idareleri ekonomik operatörlerin yazılı talebi üzerine bu girdilerin
idaresinde, girdiler ayrı stoklarda tutulmaksızın, muhasebesel ayrım yönteminin
kullanılması için yetki verebilir.
(2) Yetkili idareler birinci fıkrada atıfta
bulunulan bu yetkiyi, gerekli gördükleri her türlü koşula bağlı olarak verebilir.
(3) Bu yetki sadece, muhasebesel ayrım yönteminin
kullanılması suretiyle elde edilen Türkiye veya Venezuela menşeli kabul edilebilecek
ürün sayısının, stoklar için fiziksel ayırım yöntemi kullanıldığında elde edilecek
olanla her an aynı olmasının sağlanabilecek olması halinde verilebilir.
(4) İzin verildiği takdirde ortalama alma,
son giren ilk çıkar veya ilk giren ilk çıkar yöntemi uygulanabilir ve bu uygulamanın
kaydı, ürünün imal edildiği yere bağlı olarak Türkiye’de veya Venezuela’da uygulanabilir
genel muhasebe ilkelerine göre tutulur.
(5) Muhasebesel ayrım yöntemini kullanan bir
imalatçı, ihracatçı Taraf ülke menşeli kabul edilebilecek miktarda ürün için EUR.1
Dolaşım Belgesi başvurusunda bulunur. İhracatçı Taraf ülkenin gümrük idarelerinin
ya da yetkili idarelerinin talebi üzerine, faydalanan kişi bu miktarların nasıl
idare edildiğine dair bir beyan sunar.
(6) Yetkili idareler, üçüncü fıkrada atıfta
bulunulan yetkinin kullanımını takip eder ve faydalanan kişinin yetkiyi uygunsuz
kullandığı veya bu Yönetmelikte belirlenen diğer koşullardan herhangi birini yerine
getiremediği hallerde geri alabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel Gereklilikler
Ülkesellik ilkesi
MADDE 15 – (1) İkinci ve üçüncü bölümde yer alan menşe
statüsü kazandırılmasına ilişkin koşullar, Taraf ülkelerden birinde kesintisiz olarak
yerine getirilir.
(2) Taraf ülkelerden birinden Anlaşmaya taraf
olmayan başka bir ülkeye ihraç edilmiş olan menşeli eşyanın geri gelmesi halinde,
geri gelen eşyanın ihraç edilmiş bulunan eşya ile aynı olduğu, söz konusu ülkede
bulunma veya ihraç edilme süresi içerisinde iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için
gerekli olanların ötesinde herhangi bir işleme tabi tutulmadığı hususları gümrük
idarelerini tatmin edecek şekilde ispat edilmediği takdirde menşeli olmadığı kabul
edilir.
(3) İkinci bölümde belirlenen kurallar uyarınca
kazanılan menşe statüsü, Türkiye’den veya Venezuela’dan ihraç edilen ve daha sonra
yeniden oraya ithal edilen girdiler üzerinde Türkiye veya Venezuela dışında yapılan
işçilik veya işlemden;
a) Söz konusu girdilerin tamamen Türkiye’de
veya Venezuela’da elde edilmiş olması veya ihraç edilmelerinden önce 9 uncu maddede
belirtilen yetersiz işlemlerin ötesinde bir işçilik veya işlemden geçmiş olması,
b) (a) bendinde belirtilen durumu, gümrük idarelerinin
veya yetkili diğer idarelerin;
1) Yeniden ithal edilen eşyanın ihraç edilmiş
girdilerin işçilik veya işlemden geçirilmesi suretiyle elde edilmiş olduğu,
2) Bu madde hükümlerinin uygulanması ile Türkiye
veya Venezuela dışında kazanılan toplam katma değerin menşe statülü olduğu iddia
edilen nihai ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 10`unu aşmadığı,
hususlarında tatmin edilmesi suretiyle kanıtlanması
kaydıyla etkilenmez.
(4) Birinci ila üçüncü fıkralara halel gelmeksizin,
“2503.00”,
“2710.19”,
“2710.12”,
“2714.90”
ve “2802.00”
alt pozisyonlarındaki eşya;
a) Türkiye veya Venezuela menşeli girdilerin
Curaçao Adası`nda bulunan ve Venezuela Devleti’nin sahip olduğu Petróleos de Venezuela,
S.A. (PDVSA) tarafından işletilen rafineriye ihraç edilen ürünlerin üretiminde kullanılması,
b) Bu rafineride işçilik veya işleme tabi tutulması
ve Venezuela tarafından Curaçao Adası`ndan ihraç edilmesi ve Venezuela’daki gümrük
idarelerinin, bu eşyanın ihraç edilmiş girdilerin işçilik veya işlemden geçirilmesi
suretiyle elde edildiğinin kanıtlanması,
vasıtasıyla tatmin edilmesi kaydıyla Venezuela
menşeli kabul edilir.
Doğrudan nakliyat
MADDE 16 – (1) Anlaşma hükümlerinde sağlanan tercihli
muamele sadece, bu Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirmiş, Taraf ülkeler
arasında doğrudan nakledilen ürünler için uygulanır. Bununla beraber ürünler, aktarılması
veya geçici depolanması yoluyla, ancak transit geçtiği veya depolandığı ülkenin
gümrük yetkililerinin gözetimi altında olmaları ve boşaltma, tekrar yükleme veya
iyi koşullarda muhafaza etmeye yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş olmaları
koşullarıyla, gerektiğinde başka ülkeler üzerinden nakledilebilir.
(2) Birinci fıkrada yer alan hükümlerin yerine
getirildiğinin, ithalatçı ülkenin gümrük yetkililerine ispatı, aşağıdaki belgelerden
birinin ibrazı yoluyla yapılır:
a) İhracatçı ülkede düzenlenmiş transit ülkesi
geçişini kapsayan havayolu faturası, konşimento, yük manifestosu ya da çok araçlı
veya kombine taşımacılık belgesi gibi tek bir sevk evrakı.
b) Aktarmanın veya geçici depolamanın yapıldığı
transit ülkesinin gümrük yetkililerince düzenlenen, ürünlerin tam bir tanımını veren,
boşaltma ve tekrar yükleme tarihlerini ve uygulanabildiği durumlarda kullanılan
gemi veya diğer nakil araçlarının adlarını belirten ve transit ülkesi içinde hangi
koşullarda kalmış olduğunu belgeleyen bir belge.
c) (a) veya (b) bentlerindeki belgelerin temin
edilememesi halinde, gümrük idarelerinin bilmesi gereken hususları karşılayan ikame
kanıtlayıcı belgeler.
Sergiler
MADDE 17 – (1) Taraf ülkelerin birinden bir başka ülkeye
sergilenmek üzere gönderilen ve sergi sonrasında diğer Taraf ülkeye ithal edilmek
üzere satılan menşeli ürünler, yetkili idarelerin;
a) İhracatçının bu ürünleri Taraf ülkelerin
birinden serginin düzenlendiği ülkeye naklettiği ve burada sergilediği,
b) Ürünlerin aynı ihracatçı tarafından diğer
Taraf ülkedeki bir kimseye satıldığı,
c) Ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden
hemen sonra, sergilenmek üzere gönderildiği durumda sevk edildiği,
ç) Ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri
andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla kullanılmadığı,
hususlarında tatmin edilmesi kaydıyla, ithallerinde
Anlaşma hükümlerinden yararlanır.
(2) Beşinci bölüm hükümlerine uygun olarak
düzenlenen veya hazırlanan EUR.1 Dolaşım Belgesi, normal usullere uygun olarak ithalatçı
ülke gümrük yetkililerine ibraz edilir. Bu belge üzerinde serginin adı ve adresi
belirtilir. Gerektiği takdirde ürünlerin durumu ve sergilenmelerine ilişkin koşullar
hakkında ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir.
(3) Birinci fıkra, yabancı ürün satmak üzere
kurulmuş işyeri veya mağazalarda özel amaçla düzenlenmemiş olan, açık olduğu süre
içinde ürünün gümrük denetimi altında kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve
el sanatları sergi, fuar veya benzeri umumi gösteri veya teşhirlerine uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
EUR.1 Dolaşım Belgeleri
EUR.1 Dolaşım Belgesi
MADDE 18 – (1) Taraf ülkelerden biri menşeli ürünler,
diğer Taraf ülkeye ithal edilmeleri sırasında bir örneği EK-3`te yer alan EUR.1
Dolaşım Belgesinin ithalatçı Tarafın iç mevzuatına uygun şekilde ibrazı üzerine
Anlaşmadan yararlanır.
(2) Birinci fıkra hükümlerine rağmen, bu Yönetmelik
çerçevesinde menşeli ürünler, 34 üncü maddede belirtilen durumlarda EUR.1 Dolaşım
Belgesinin ibraz edilmesine gerek bulunmaksızın Anlaşmadan yararlanır.
EUR.1 Dolaşım Belgesinin şekli, basımı ve dağıtılması
MADDE 19 – (1) EUR.1 Dolaşım Belgeleri EK-3`te belirlenen
form ve niteliklere uygun olarak ve seri numaraları verilerek Bakanlık veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşlarca bastırılır ve ihtiyaca göre dağıtılır.
(2) EUR.1 Dolaşım Belgeleri yalnızca ihracatçı
veya ihracatçının gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcisi tarafından
bu Yönetmeliğe uygun olarak doldurulmak suretiyle düzenlenir.
EUR.1 Dolaşım Belgesinin doldurulması
MADDE 20 – (1) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri
EUR.1 Dolaşım Belgelerini bu belgelerin arka sayfasında yazılı kurallara ve Anlaşma
hükümlerine uygun olarak doldurur.
(2) Birinci fıkra hükümlerine göre;
a) Belgeler İngilizce dilinde ve ihracatçı
ülkenin ulusal mevzuat hükümleri çerçevesinde doldurulur.
b) Belge üzerinde silinti ve birbiri üzerine
yazılmış sözcük ve ilaveler bulunamaz ve değişiklikler doğru olmayan kayıtların
üzeri çizilerek, gerekli düzeltmelerin eklenmesi suretiyle yapılır. Bu şekilde yapılan
düzeltmelerin belgeyi düzenleyen kişi tarafından imzalanması ve gümrük idaresi tarafından
tasdik edilmesi gerekir.
c) EUR.1 Dolaşım Belgelerinde bulunması zorunlu
bilgilerin elektronik sistem üzerinden beyan edilmesi zorunludur. Bu alanlar ihracatçılar
veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcileri
tarafından eksiksiz doldurulur. Belgelerde kayıtlı eşyanın, tanınmalarına olanak
verecek kesinlikte ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta
cins, nevi, nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilir.
İhracatçının ibraz yükümlülüğü
MADDE 21 – (1) EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlemek isteyen
ihracatçı, belgeleri onaylayacak gümrük idarelerinin ve/veya Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşların talep edebileceği, başta eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan
girdilere uygulanan işlem ve işçiliğin EK-2`de yer alan listede belirtilen şartları
sağladığı hususları ile eşyanın imalatında kullanılan Taraf ülkeler menşeli girdiler
ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işlem ve işçilikler olmak üzere, söz konusu
ürünün menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu
destekleyen ilgili bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
Belgelerin elektronik sistem üzerinden sunulması
MADDE 22 – (1) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri
tarafından 20 nci madde hükümlerine uygun olarak doldurulan EUR.1 Dolaşım Belgeleri
gümrük idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar tarafından onaylanmak
üzere elektronik sistem üzerinden sunulur.
(2) Elektronik sistem üzerinde EUR.1 Dolaşım
Belgesi düzenlenmesi için, beyanda bulunulan eşyanın menşeinin tespitini teminen,
eşyanın imalatında kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan işlem ve işçiliğin,
EK-2`de yer alan listede belirtilen şartları sağladığını ispatlayan ve eşyanın imalatında
kullanılan taraf menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde gerçekleştirilen işlem
ve işçilikleri gösteren tüm bilgi ve belgeler ile birlikte, ihracata ait diğer belgeler,
gümrük idaresi tarafından ya da Bakanlıkça yetki verilen kişi ve kuruluşlarca kontrol
edilmesi için elektronik sisteme yüklenir. İlgili mevzuat uyarınca elektronik olarak
düzenlenen ya da beyanda kullanılmak amacıyla elektronik ortama aktarılmış belgelerin
ve talep edilmesi halinde asıllarının, Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilen
kişi ve kuruluşların doğrudan erişimine hazır halde tutulması zorunludur. Bu türde
belge ve bilgiler 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununda öngörülen belge
saklama sürelerine tabidir.
EUR.1 Dolaşım Belgesinin gümrük idaresince
incelenmesi ve vize edilmesi
MADDE 23 – (1) Gümrük idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlar, EUR.1 Dolaşım Belgelerinin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını
kontrol edip belgede kayıtlı eşyanın 5 veya 6 ncı madde hükümleri gereğince Türkiye
menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait diğer evrakı da inceleyerek
kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlar.
(2) Birinci fıkra uyarınca gümrük idareleri;
a) Dolaşım belgelerinin bu Yönetmelikteki şartlara
uygun olup olmadığını,
b) İhraç konusu eşyanın cins, nevi, nitelik
ve miktar itibarıyla dolaşım belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olduğunu veya
sayıldığını,
ürüne ve imalatında kullanılan girdilere ait
diğer evrakın yanı sıra, nakliyeciler tarafından verilen kara, demiryolu, hava ve
deniz taşımalarına ilişkin konşimento, manifesto, yük senetleri, fatura ve beyannameye
eklenen diğer belgeleri ve gerektiğinde muhasebe kayıt ve defterlerini incelemek
ve ihraç konusu eşyayı 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek suretiyle kontrol
eder.
(3) EUR.1 Dolaşım Belgesi, Anlaşma ile sağlanan
tercihli ticarette yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin mührü veya kaşesi
ile hüküm ifade edeceğinden, 24 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtildiği şekilde
alınan dökümde, belgenin (11) numaralı “Gümrük Vizesi” alanında elektronik sistem
tarafından basılan ve beyanı değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin
adı, vize tarihi, gümrük mührü veya kaşesi yer alır.
EUR.1 Dolaşım Belgesinin kullanıma hazır hale
getirilmesi
MADDE 24 – (1) Düzenlenen EUR.1 Dolaşım Belgesi fiili
ihraç gerçekleştiği veya kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere hazır bulundurulur.
(2) İhracatçılar veya onun sorumluluğu altında
gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcilerince, vize işleminin tamamlanmasından
sonra elektronik sistem üzerinde yer alan bilgilerin 19 uncu maddeye göre belirlenen
şekil şartlarını taşıyan ve aynı maddede belirtilen şekilde temin edilen yeşil meneviş
zeminli matbu EUR.1 Dolaşım Belgesi üzerine yazıcı vasıtasıyla dökümü alınır. Dökümü
alınan belgenin (12) numaralı “İhracatçının Beyanı” kutusu ihracatçı tarafından
imzalanır.
EUR.1 Dolaşım Belgesinin ihracattan sonra verilmesi
MADDE 25 – (1) 24 üncü madde hükümlerine istisna olarak,
EUR.1 Dolaşım Belgeleri; hata, istenmeyerek yapılan ihmal veya özel durumlar nedeniyle
ihraç anında düzenlenmemiş olması veya belgenin düzenlenmiş ancak teknik nedenlerle
ithalatta kabul edilmemiş olduğu hususunun gümrük idarelerine ve Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlara tatmin edici bir şekilde ispat edilmesi halinde, ait olduğu ürünün ihracından
sonra düzenlenebilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen durumlarda ihracatçının
elektronik sistem üzerinden yaptığı talep ilgili gümrük idareleri ve Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu ihraç eşyasına ait gümrük
beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu işleme dair dosyaların incelenmesi
ve kontrolü sonucunda, ihracatçının talebinin tamamen uygun olduğu anlaşıldığı takdirde
EUR.1 Dolaşım Belgesi vize edilerek onaylanır.
(3) İhracattan sonra verilen EUR.1 Dolaşım
Belgelerinin (7) numaralı “Gözlemler” kutusunda İngilizce dilinde “ISSUED RETROSPECTIVELY”
ibaresi yer alır. İhracatçı ülke yetkili idarelerince bu şekilde düzenlenen EUR.1
Dolaşım Belgeleri, ithalatçı ülke yetkili idarelerince kabul edilir.
Teknik nedenlerle EUR.1 Dolaşım Belgesinin
reddi
MADDE 26 – (1) EUR.1 Dolaşım Belgesi bu Yönetmelikte öngörülen
şekilde düzenlenmemiş ise teknik nedenlerle reddedilebilir. Aşağıda belirtilen;
a) EUR.1 Dolaşım Belgesinin, ebat veya renk
olarak örnekten önemli derecede farklı olması, seri numarası bulunmaması, resmi
olarak öngörülen dillerden birinde basılmaması gibi öngörülen şekil dışında bir
form kullanılarak düzenlenmesi,
b) EUR.1 Dolaşım Belgesinde (4) numaralı kutu
gibi doldurulması zorunlu kutulardan birinin doldurulmaması,
c) EUR.1 Dolaşım Belgesinin (11) numaralı kutusunun
mühürlenmemesi, yetkili olmayan bir idare tarafından onaylanması,
ç) EUR.1 Dolaşım Belgesi onaylanırken kullanılan
mührün 36 ncı madde hükümleri uyarınca örneği gönderilmeyen yeni bir mühür olması,
d) İbraz edilen EUR.1 Dolaşım Belgesinin orijinal
olmayıp fotokopi veya suret olması,
e) EUR.1 Dolaşım Belgesinin (2) veya (5) numaralı
kutusuna Anlaşmaya taraf olmayan ülkelerden birinin yazılması,
gibi teknik nedenlerle kabul edilmeyen EUR.1
Dolaşım Belgeleri sonradan düzenlenebilir.
(2) Teknik nedenlerle reddedilen EUR.1 Dolaşım
Belgesi üzerine İngilizce dilinde “NOT ACCEPTED” ibaresi yazılarak ve hangi nedenlerle
kabul edilmediği de belirtilerek sonradan düzenlenen yeni bir EUR.1 Dolaşım Belgesi
alması için ithalatçıya iade edilir. Ancak, gümrük idareleri gümrük işlemlerinin
tamamlanmasından sonra kontrol amacıyla veya hile yapıldığından şüphe edilmesi halinde
reddedilen EUR.1 Dolaşım Belgesinin bir kopyasını saklayabilir.
EUR.1 Dolaşım Belgesinin ikinci nüsha düzenlenmesi
MADDE 27 – (1) EUR.1 Dolaşım Belgesinin çalınma, kaybedilme
ve hasar görmesi hallerinde ihracatçı elektronik sistem üzerinden, ilk belgeyi düzenleyen
gümrük idaresi ve Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşun belgenin ikinci bir nüshasını
onaylamasını talep edebilir.
(2) Gümrük idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlar, kendilerinde bulunan ve ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait belgelere
ve ilk belgeye uygun olarak düzenlendiğini tespit ettikten sonra ikinci nüsha belgeyi
onaylar.
(3) İkinci nüsha belgenin (11) nolu kutusunda
ilk dolaşım belgesinin onay tarihi ve seri numarası yer alır.
(4) İkinci nüsha belgenin (7) numaralı “Gözlemler”
kutusunda İngilizce dilinde “DUPLICATE” ibaresi yer alır.
EUR.1 Dolaşım Belgesinin geçerliliği
MADDE 28 – (1) EUR.1 Dolaşım Belgesi, ihracatçı ülkedeki
onay tarihinden itibaren on iki ay geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin
yetkili idarelerine ibraz edilmesi gerekir.
(2) İthalatçı ülkenin yetkili idarelerine ibraz
edilecek EUR.1 Dolaşım Belgesi, istisnai durumlar nedeniyle, birinci fıkrada belirtilen
süreden sonra da uygulanan tercihli muamele çerçevesinde kabul edilebilir.
(3) Diğer geç ibraz hallerinde, ithalatçı ülkenin
yetkili idaresi, eşyanın belirtilen son tarihten önce gümrüğe sunulmuş olması kaydıyla
EUR.1 Dolaşım Belgesini kabul edebilir.
(4) EUR.1 Dolaşım Belgesinin ibraz süresinden
sonra tercihli muameleden yararlanabilmek için, bu sürenin bitiminden önce eşyanın
gümrüğe gelmiş ve yine bu süreden önce ithalatçı veya gümrük beyannamesini imzalamaya
yetkili kanuni temsilcisi tarafından yazılı olarak ilgili gümrüğe başvurulmuş olması
gerekmektedir.
(5) İlgili gümrük idaresi durumu bağlı olduğu
bölge müdürlüğüne intikal ettirir. İlgili bölge müdürlüğü konuyu inceleyerek mücbir
sebep ve olağanüstü hal mevcudiyetine kanaat getirir ve ek süre istemine ilişkin
gerekçeleri haklı bulur ise belgelerin süresini en çok bir ay uzatabilir.
EUR.1 Dolaşım Belgelerinin ibrazı
MADDE 29 – (1) EUR.1 Dolaşım Belgeleri, gümrük mevzuatı
ve ilgili mevzuat gereğince ithalatçı ülkenin yetkili idarelerine ibraz edilir.
Söz konusu yetkili idare, EUR.1 Dolaşım Belgelerinin tercümesini talep edebilir.
Ayrıca idare beyannameye ek olarak ithalatçıdan, eşyanın Anlaşmanın koşullarına
uygunluğunu gösteren yazılı bilgi ve belgeleri talep edebilir.
(2) Eşyanın tercihli rejiminden yararlanmasını
teminen ibrazı gereken EUR.1 Dolaşım Belgelerinin, bu belgeyle ilgili eşyanın fiili
ithalinden evvel veya fiili ithali sırasında ibraz edilememesi ve ilgili ithalatçı
tarafından eşyanın bekletilmeden ithalinin istenilmesi durumunda, tercihli rejim
uygulanmaz ve indirimsiz vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak vergiler
kesin olarak tahsil edilir. Ancak bu kabil eşyanın fiili ithalini müteakip süreleri
içerisinde, usulüne uygun EUR.1 Dolaşım Belgeleri işlemi yapan gümrük idaresine
ibraz olunduğu takdirde; ibraz olunan EUR.1 Dolaşım Belgesinin ithal edilen eşyaya
ait olduğunun gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle karşılaştırılarak anlaşılması
ve belgenin geçerlilik süresinin geçirilmemiş olduğunun tespiti kaydıyla, tercihli
vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları ile tercihsiz vergi oranına göre hesaplanan
vergi tutarları arasındaki fark mükelleflerine iade edilir.
Parçalar halinde ithalat
MADDE 30 – (1) İthalatçının talebi üzerine ve Bakanlıkça
belirlenen şartlara binaen, Armonize Sistemin 2(a) Genel Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş
veya monte edilmemiş halde olan ve Armonize Sistemin XVI ncı ve XVII nci Bölümlerinde
ya da 7308 ve 9406 no’lu pozisyonlarında yer alan ürünlerin, parçalar halinde ithal
edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir EUR.1 Dolaşım Belgesi, ilk parçanın
ithalatı esnasında gümrük idaresine verilecektir.
Destekleyici belgeler
MADDE 31 – (1) Aşağıda sayılan belgeler, bir EUR.1 Dolaşım
Belgesi kapsamındaki ürünlerin Taraf ülkelerden biri menşeli olduğu ve bu Yönetmeliğin
diğer koşullarını yerine getirdiği hususlarını desteklemek amacıyla, 21 inci maddede
belirtilen belgeler arasındadır:
a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz
konusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte;
örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan kanıtlar.
b) Taraf ülkelerden birinde düzenlenmiş veya
hazırlanmış, imalatta kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik eden, iç mevzuat
uyarınca kullanılan belgeler.
c) Taraf ülkelerden birinde düzenlenmiş veya
hazırlanmış, girdiler üzerinde bu ülkelerde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden,
iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler.
ç) Kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik
etmek üzere, Taraf ülkelerden birinde bu Yönetmelik hükümleri uyarınca düzenlenmiş
veya hazırlanmış EUR.1 Dolaşım Belgeleri.
EUR.1 Dolaşım Belgeleri ve tevsik edici belgelerin
muhafazası
MADDE 32 – (1) Yürürlükteki kanunlarda öngörülen süreler
saklı kalmak üzere;
a) Elektronik sistem üzerinden EUR.1 Dolaşım
Belgesi düzenlemek isteyen ihracatçı, 21 inci maddede belirtilen belgeleri,
b) EUR.1 Dolaşım Belgesini onaylayan gümrük
idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar ihracatçı tarafından kendilerine
sunulan diğer tüm vesaiki,
c) İthalatçı ülkenin yetkili idareleri, kendilerine
ibraz edilen EUR.1 Dolaşım Belgelerini,
en az üç yıl muhafaza eder.
Farklılıklar ve şekli hatalar
MADDE 33 – (1) EUR.1 Dolaşım Belgelerindeki beyanlar ile
ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz
edilen belgelerdeki ifadeler arasında küçük farklılıkların bulunması, belgenin gümrüğe
sunulan ürünlere tekabül ettiğinin kesin olarak ortaya konması kaydıyla, söz konusu
EUR.1 Dolaşım Belgelerinin geçerliliğini kendiliğinden ortadan kaldırmaz.
(2) EUR.1 Dolaşım Belgeleri üzerindeki ifadelerin
doğruluğu üzerinde şüphe yaratması söz konusu olmayan, daktilo hatası gibi bariz
maddi hatalar, bu belgelerin reddedilmesini gerektirmez.
Ticari mahiyette olmayan eşyanın menşe ispatından
muafiyeti
MADDE 34 – (1) Küçük paketler halinde gerçek kişilerden
gerçek kişilere gönderilen veya yolcuların zati ya da hediyelik eşyasının bir bölümünü
oluşturan eşya; ticarete konu olmamaları, bu Yönetmelik gereklerini yerine getirdiklerinin
beyan edilmesi ve bu beyanın doğruluğu hakkında şüphe bulunmaması halinde EUR.1
Dolaşım Belgesi istenmeksizin menşeli ürünler olarak kabul edilir. Posta yoluyla
gelen eşyada beyan, gümrük beyanı üzerinde veya bu belgeye eklenen bir kağıt üzerinde
yapılabilir.
(2) Alıcıların, yolcuların veya ailelerinin
şahsi kullanımına mahsus ürünler içeren arızi ithalat, eşyanın tabiatı ve miktarı
itibariyle ticari bir amaç gözetilmediği bariz ise, ticari ithalat olarak kabul
edilmez.
(3) Birinci ve ikinci fıkralardaki ürünlerin
toplam kıymetinin, küçük paketler halindeki eşyada 500 Avro’yu, yolcu zati ve hediyelik
eşyasında 1200 Avro’yu geçmemesi gerekir.
Avro ile ifade edilen tutarların tespiti
MADDE 35 – (1) 34 üncü madde hükümlerinin uygulanmasında,
eşyanın Avro veya ABD Doları dışında bir para birimi üzerinden faturalandırıldığı
durumlarda, Taraf ülkelerin ulusal para birimleri cinsinden ifade edilen Avro veya
ABD Doları tutarına eşit tutarlar, ithalatçı Taraf ülkece yıllık olarak sabitlenir.
(2) Bir sevkiyat, ilgili ülkede sabitlenen
tutara göre, faturanın düzenlendiği para birimine atıf yapılmak suretiyle, 34 üncü
madde hükümlerinden yararlanır.
ALTINCI BÖLÜM
Yetkili İdareler Arasında İşbirliği
Mühür ve adreslerin iletilmesi
MADDE 36 – (1) Taraf ülkelerin yetkili idareleri, kendi
idarelerinde EUR.1 Dolaşım Belgesini onaylarken kullandıkları mühürlerin örnek baskılarını
ve EUR.1 Dolaşım Belgelerinin kontrolünden sorumlu yetkili idarelerinin adreslerini
birbirlerine iletir. Bu bilgilerdeki değişiklikler, diğer Tarafın yetkili idarelerine,
değişikliğin hangi tarih itibarıyla geçerli olacağını belirtmek suretiyle bildirilir.
Karşılıklı yardım
MADDE 37 – (1) Taraf ülkeler, yetkili idareleri vasıtasıyla
birbirlerine EUR.1 Dolaşım Belgeleri geçerliliklerinin ve bu belgelerde yer alan
bilgilerin doğruluğunun kontrolünde yardımcı olur.
Sonradan kontrol talebi
MADDE 38 – (1) İthalatçı ülke yetkili idareleri, EUR.1
Dolaşım Belgelerinin sonradan kontrolünü talep edebilir.
(2) İthalatçı ülke yetkili idaresi, ihracatçı
ülke yetkili idaresince verilen EUR.1 Dolaşım Belgelerinin gerçekliği veya eşyanın
gerçek menşeine ilişkin bilgilerin doğruluğu hakkında makul bir şüphesi olduğunda
veya sondaj usulü ile yapacağı kontrol sonucunda anılan belgeleri sonradan kontrol
talebi ile 23 üncü madde hükümleri çerçevesinde onaylayan ihracatçı ülke yetkili
idaresine geri gönderir.
(3) İthalatçı ülke yetkili idareleri, EUR.1
Dolaşım Belgesi ve faturayı, yahut bu belgelerin birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın
gerekçelerini de belirterek ihracatçı ülkenin yetkili idarelerine geri gönderir.
EUR.1 Dolaşım Belgelerinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran
elde edilmiş tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir.
Sonradan kontrol işlemleri
MADDE 39 – (1) Menşe İspat Belgelerinin kontrol talebi,
bu belgelerin Bakanlığa (ilgili bölge müdürlüğüne) gönderilmesi suretiyle yapılır.
(2) EUR.1 Dolaşım Belgelerinin kontrol talebi;
(13) numaralı kutunun, EUR.1 Dolaşım Belgesine ilişkin kontrol talebinde bulunan
ithalatçı ülke yetkili idaresinin adı ve açık posta adresi, yazı makinesi veya mürekkepli
kalemle ve matbaa harfleri ile yazılarak doldurulması suretiyle yapılır.
(3) Kontrol talebinde bulunulan yer ve tarih
belirtilip mühür, imza ve kaşe koymak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol talebinin incelenmesi
MADDE 40 – (1) Kontrol, ihracatçı ülke yetkili idaresi
tarafından yapılır. Bu amaçla, ihracatçı ülke yetkili idaresi, her türlü delil talep
etme ve ihracatçının hesaplarını denetleme veya gerekli gördüğü diğer kontrolleri
yapabilme yetkisine sahiptir.
(2) İhracatçı ülke yetkili idareleri EUR.1
Dolaşım Belgelerinin kontrol sonucunu (14) numaralı bölümü aşağıdaki şekilde doldurmak
suretiyle belirtir:
a) Birinci veya ikinci maddelerden uygun olanın
önüne (x) işareti konur.
b) Kontrolü yapan yetkili idarenin adı ve kontrol
tarihi yazılır.
c) Okunabilir mühür, imza ve kaşe koymak suretiyle
onaylanır.
Sonradan kontrol sonuçları
MADDE 41 – (1) Sonradan kontrol talebinde bulunan ithalatçı
ülke yetkili idaresi, kontrol sonucundan en kısa zamanda haberdar edilir.
(2) Kontrol sonuçlarında, belgelerin gerçek
olup olmadığı, söz konusu ürünlerin Taraf ülkelerden biri menşeli olarak kabul edilip
edilemeyeceği ve bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine uygun olup olmadığı hususları
açıkça belirtilir.
(3) İthalatçı ülke yetkili idaresine ibraz
edilen EUR.1 Dolaşım Belgesinin sonradan kontrol işlemine tabi tutulması halinde,
söz konusu belge kapsamı eşyanın kanuni vergisi ile tercihli vergisi arasındaki
fark kadar nakit veya teminat mektubu alınarak eşyanın gümrük işlemleri tamamlanır.
Sonradan kontrol amacıyla gönderilen dolaşım belgelerinin, ihracatçı ülke yetkili
idaresince doğruluğunun teyidi yapılarak geri gönderilmesinden sonra teminata bağlanan
gümrük vergileri iade edilir.
(4) Makul şüphe durumlarında, on ay içinde
cevap alınamaması veya cevapta söz konusu belgelerin doğruluğunun ya da ürünlerin
gerçek menşeinin tespitine imkân verecek ölçüde yeterli bilginin bulunmaması halinde,
talepte bulunan ithalatçı ülke yetkili idareleri, istisnai durumlar hariç olmak
üzere söz konusu eşyaya Anlaşma hükümlerinin uygulanmasını reddedebilir.
Anlaşmazlıkların çözümü
MADDE 42 – (1) Bu Yönetmelik esasları çerçevesinde yapılacak
uygulamada meydana gelecek tereddüt ve anlaşmazlıklar, bu Yönetmeliğe ilişkin işlemlerin
yürütülmesiyle görevli kuruluşlarca Bakanlığa (Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa
Birliği Genel Müdürlüğüne) iletilir.
(2) Bu tereddüt ve anlaşmazlıklardan 38 ila
41 inci maddelerde belirtilen sonradan kontrol işlemlerine ilişkin olup Taraf ülkeler
yetkili idarelerince kendi aralarında çözümlenemeyenler veya 1 inci maddede belirtilen
Anlaşmanın “Menşeli Ürünler Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin
Ek III”ünün yorumlanmasında ortaya çıkan sorunlar Alt Komiteye sunulur.
(3) Tatmin edici bir çözüme varılamaması halinde,
etkilenen Taraf, Anlaşmanın “Anlaşmazlıkların Çözümü” bölümündeki anlaşmazlıkların
çözümü mekanizmasına başvurabilir. Bu durumda, Alt Komitede yapılan değerlendirmeler,
anlaşmazlıkların çözümü mekanizmasında oluşturulan danışma sürecinde dikkate alınır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Cezalar
Cezalar
MADDE 43 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı fiiller
hakkında, Gümrük Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanunu ile yürürlükteki ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Diğer hususlar
MADDE 44 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanması
bakımından bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında 4458 sayılı Gümrük Kanunu
ile Gümrük Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
Sevk halindeki veya antrepodaki eşyaya ilişkin
geçici hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Anlaşma kapsamında bu Yönetmelik hükümlerine
uygun olan ve 21/8/2020 tarihi itibarıyla sevk halinde olan ya da Türkiye’de veya
Venezuela’da gümrük antrepolarında geçici depolanan veya serbest bölgelerde bulunan
eşyaya, ithalatçı ülkenin yetkili idaresine söz konusu tarihten itibaren on iki
ay içinde, eşyanın 16 ncı madde hükümleri çerçevesinde doğrudan nakledilmiş olduğunu
gösteren belgelerle beraber ihracatçı ülkenin yetkili idareleri tarafından sonradan
verilmiş bir EUR.1 Dolaşım Belgesinin sunulması kaydıyla bu Yönetmelik hükümleri
tatbik edilebilir.
Yürürlük
MADDE 45 – (1) Bu Yönetmelik 21/8/2020 tarihinden itibaren
geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 46 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı
yürütür.
Ek için; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/09/20200906-2-1.pdf