T.C.

TİCARET BAKANLIĞI

İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü

Sayı     :65322438-205

Konu   :Gümrük Müşavirlerinin Sorumluluğu

17.09.2020 / 57422097

İSTANBUL GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ DERNEĞİ`NE

İlgi      :29.07.2020 tarihli, 56305832 büro kayıt sayılı yazınız.

İlgi`de kayıtlı dilekçenizin, bağlantı gümrük idarelerimizde işlem gören ve “sistem -beyan farkı” bulunan gümrük beyannamelerinin yapılan ikincil kontrolleri sonucunda gelir eksikliği tespit edilen durumlarda, Bakanlığımız Risk Yönetimi, Tasfiye ve Döner Sermaye Genel Müdürlüğümüzün 21.05.2020 tarihli ve 54492374 sayılı yazıları kapsamında, ithalatçı firma ile 4458 sayılı Gümrük Kanunun 181 inci ve 229 uncu maddesi ile 5326 sayılı Kabahatler Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca, dolaylı temsilcisine düzenlenen ek tahakkuk ve ceza kararlarına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, Ayrıca 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181. maddesinin 3. Fıkrasında; “birinci fıkrada belirtilen rejimlerden biri için bulunulan beyanda kullanılan veriler, kanunen alınması gereken vergilerin tamamen veya kısmen tahsil edilmemesine sebep olduğu takdirde beyanın yapılabilmesi için bu verileri veren ve bu verilerin yanlış olduğunu bilen veya bilmesi gereken kişilerde gümrük vergilerinden sorumludur.” hükmü ile mezkur Kanunun 229. maddesinin 2.fıkrasında;” Gümrük müşavirliğinin bir özel hukuk tüzel kişiliği oluşturularak yürütülmesi halinde, gümrük müşavirlerinin kuracağı tüzel kişiliklere gümrük müşavir yardımcıları da ortak olabilirler. Ancak, gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısı birden fazla tüzel kişiliğe ortak olamaz. Gümrük müşavirliğinin bir tüzel kişilik olması halinde, gümrük beyannamesi veya beyanname kabul edilen diğer belgeler üzerine imzasını atmış olanların vergi kaybına neden olan durumu bildiği veya bilmesi gerektiği hallerde, bunlar gümrük idaresine karşı bağlı bulundukları tüzel kişilikle birlikte müteselsilen sorumlu olurlar. Bu hallerde, ilgili gümrük müşavirinin kişisel cezai sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, işlemi yapan kişi ile birlikte tüzel kişilik de gümrük idaresince alınan vergiler ve verilen para cezaları yönünden müteselsilen sorumludur.” hükmüne yer verilmiş olup, gerek gümrük müşavirlerinin gerekse de gümrük müşavirlik şirketlerinin sorumluluğunda bu hükümlerin göz önüne alınması icap etmektedir.

Diğer yandan, 5326 sayılı Kanunun 14. maddesinde yer alan; “kabahatin işlenişine birden fazla kişinin iştirak etmesi halinde bu kişilerin her bir hakkında, fail olarak idari para cezası verilir.” hükmü ile iştirak halinde her faile ayrı ayrı ceza verileceğini öngördüğünden, 4458 sayılı gümrük kanununda yer alan idari para cezalarında belirtilen kabahatin işlenişine iştirak edenler adına ayrı idari para cezası düzenlenerek, bu idari yaptırım kararlarının ilgilisine tebliğ edilmesi gerekmektedir.

Buna ek olarak, 5326 sayılı Kanunun 9. maddesinde “kabahatler kanununda açıkça hüküm bulunmayan hallerde hem kasten hem de taksirle işlenebilir.” hükmü, 14.maddesinin 3. fıkrasında ise, “kabahatle iştirak için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiilin varlığı yeterlidir” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat muvacehesinde, ilgili gümrük beyannamelerine ilişkin BİLGE programında yer alan “Vergi ve Dokümanlar” bölümde, BİLGE sistemi tarafından hesaplanan ve mer`i mevzuat gereği tahakkuk etmesi gereken gümrük vergilerinin dolaylı temsilci tarafından, beyan aşamasında “SİLME” işlemi yapıldığı tespitinden hareketle 5326 sayılı Kabahatler Kanunun 14 üncü maddesindeki “kasten ve hukuka aykırı bir fiil” ile 4458 sayılı Gümrük Kanunun 181 inci maddesinde belirtilen “beyanda kullanılan verilerin yanlış olduğunu bildiği veya mesleği icabı ve mutat olarak bilmesi gerektiği” şartlarının oluştuğu değerlendirilmiş olup bu tür olaylarla sınırlı olmak üzere dolaylı temsilcinin sorumluluğuna gidildiği tespit edilmiştir. Belirtilen hususların aksine gümrük müşavirlerine iştirak hükümleri uyarınca idari para cezası düzenlendiğine dair örneklerin Bölge Müdürlüğümüze intikal ettirilmesi halinde konu örnek olay bazında ele alınabilecektir.

Bununla birlikte, yazınız konusu gümrük müşavirleri ve gümrük müşavirliği firmaları adına düzenlenen ek tahakkuk ve ceza kararlarına karşı 4458 sayılı Gümrük Kanununun 242 inci maddesi kapsamında yapılan itirazlarda, söz konusu kararların yukarıda belirtilen hususların hilafına aykırılık teşkil edip etmediği Bölge Müdürlüğümüzce ayrıca titizlikle değerlendirilmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Yalçın ÖZDEN

Bölge Müdürü