TARIMDA
KULLANILAN GÜBRELERİN PİYASA GÖZETİMİ
VE DENETİMİ YÖNETMELİĞİ
Tarım
ve Orman Bakanlığından:09.06.2021 tarih ve 31506 Mükerrer Sayılı
R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin
üretimi, ithalatı, ihracatı ve piyasaya arzı veya dağıtımı aşamasında yahut
ürünler piyasada iken ilgili teknik düzenlemelerine uygun ve güvenli olup
olmadığının gözetimi ve denetimi, bunun sonucunda alınacak önlemler ve piyasa
gözetimi ve denetimi konularına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, piyasaya arz edilen 18/3/2004 tarihli ve 25406
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair
Yönetmelik ile 23/2/2018 tarihli ve 30341 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı Gübrelere Dair
Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin piyasa denetimi ve gözetimine ilişkin
işlemler ile bu ürünlerin üretimi, ithalatı, ihracatı, alım ve satımıyla
uğraşan gerçek ve tüzel kişilerle ilgili hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği
ve Teknik Düzenlemeler Kanunun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasına, 15 inci
maddesinin birinci fıkrasına, 16 ncı ve 17 nci maddelerine, 30/3/2005 tarihli
ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununa, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 414 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine ve 13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğe
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Akreditasyon: Bir ulusal akreditasyon kurumu tarafından bir
uygunluk değerlendirme kuruluşunun, belirli bir uygunluk değerlendirme
faaliyetini yerine getirmek üzere ilgili ulusal veya uluslararası standartların
belirlediği gerekleri ve uygulanabildiği yerlerde ilgili sektörel
düzenlemelerde öngörülen ek gerekleri karşıladığının tespitine ve resmî
kabulüne ilişkin kamu faaliyetini,
b) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
c) Barkod: Ürünün ambalajı üzerine yapıştırılan iki boyutlu bir
barkodu,
ç) Bitki besin maddesi: Bitkilerin beslenmesi için gerekli olan
azot, fosfor, potasyum gibi birincil, kalsiyum, magnezyum, kükürt ve sodyum
gibi ikincil, demir, çinko, bakır, mangan, bor, molibden ve kobalt gibi üçüncül
veya iz olan elementleri,
d) Dağıtıcı: Ürün tedarik zincirinde yer alarak piyasada
bulunduran, imalatçı veya ithalatçı dışındaki gerçek veya tüzel kişiyi,
e) Denetçi: Bakanlık merkez teşkilatı ilgili birim ve il
müdürlüklerinde, denetim yapma konusunda eğitim görmüş, Bakanlıkça “Gübre
Denetçi Kimlik Kartı” verilmiş personeli,
f) Etiket: Ürünün ambalajı üzerinde veya içerisinde yapışık veya
basılı olarak bulunan veya ürünün ambalajı ile birlikte sembol, işaret, resim
veya yazılmış, basılmış desenli olarak tasarlanmış, işaretlenmiş kabartılmış,
tanımlanmış nesneyi,
g) Genel Müdürlük: Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünü (BÜGEM),
ğ) Gübre: Asıl amacı bitkiyi beslemek olan materyali,
h) Güvenli ürün: Kullanım süresi, hizmete sunulması, kurulumu,
kullanımı, bakımı ve gözetimine ilişkin talimatlara uygun ve normal kullanım
koşullarında kullanıldığında risk taşımayan veya sadece ürünün kullanımına özgü
asgari risk taşıyan ve insan sağlığı ve güvenliği için gerekli düzeyde koruma
sağlayan ürünü,
ı) İktisadi işletmeci: İmalatçı, yetkili temsilci, ithalatçı,
dağıtıcı veya ilgili teknik düzenleme kapsamında ürünlerin imalatına, piyasada
bulundurulmasına veya hizmete sunulmasına ilişkin sorumluluğu olan diğer gerçek
veya tüzel kişileri,
i) İl müdürlüğü: İl tarım ve orman müdürlüklerini,
j) İlçe müdürlüğü: İlçe tarım ve orman müdürlüklerini,
k) İmalatçı: Ürünü imal ederek veya ürünün tasarımını veya
imalatını yaptırarak kendi isim veya ticari markası ile piyasaya arz eden
gerçek veya tüzel kişiyi,
l) İthalatçı: Ürünü ithal ederek piyasaya arz eden gerçek veya
tüzel kişiyi,
m) Lisans belgesi: Ürünleri üreten veya ithal eden gerçek ve tüzel
kişilere Bakanlıkça verilen belgeyi,
n) Nihai kullanıcı: Bir ürünü ticaret, iş, zanaat ve mesleki
faaliyetler dışında tüketici olarak ya da mesleki faaliyeti için elinde
bulunduran, Türkiye’de yerleşik veya ikamet eden gerçek ya da tüzel kişiyi,
o) Onaylanmış kuruluş: Bu Yönetmelik kapsamında uygunluk
değerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere Türkiye veya bir AB üyesi ülkenin
yetkili kuruluşu tarafından 26/5/2021 tarihli ve 4022 sayılı Cumhurbaşkanı
Kararı ile yürürlüğe konulan Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış
Kuruluşlar Yönetmeliği ve ilgili teknik mevzuatta belirlenen esaslar
doğrultusunda görevlendirilen ve isimleri Komisyona bildirilen uygunluk
değerlendirme kuruluşunu,
ö) Özellik: Teknik düzenlemesi bulunan ürünlerin teknik
düzenlemesinde, teknik düzenlemesi bulunmayan ürünlerin Türk standartlarında
veya uluslararası kabul gören standartlarda, ambalaj veya etiket üzerindeki
işaretlemelerinde veya imalatçı, ithalatçı, yetkili temsilci tarafından
Bakanlığa sunulan uygunluk beyanında, uygunluk veya onaylanmış kuruluşlar ile
Bakanlıkça uygunluğu kabul edilen belgelerde belirtilen kimyasal ve fiziksel
nitelikleri,
p) Parti/seri/şarj numarası: Aynı seri veya kod numaralı, aynı
üretim tarihini taşıyan, aynı boy ambalajlı, bir defada muayeneye sunulan ve
aynı sınıf, aynı tür, aynı çeşit, aynı cins olan ürünü,
r) Piyasa gözetimi ve denetimi: Ürünlerin ilgili teknik
düzenlemesi veya genel ürün güvenliği mevzuatında belirtilen gereklere uygun
olmalarını sağlamak ve bu mevzuat kapsamında yer alan kamu yararını korumak
amacıyla Bakanlık tarafından yürütülen faaliyetleri ve alınan tedbirleri,
s) Piyasada bulundurma: Ürünün ticari faaliyet yoluyla, bedelli
veya bedelsiz olarak dağıtım, tüketim veya kullanım için piyasaya sağlanmasını,
ş) Piyasadan çekme: Tedarik zincirindeki ürünün piyasada
bulundurulmasını önlemeyi amaçlayan her türlü tedbiri,
t) Piyasaya arz: Ürünün piyasada ilk kez bulundurulmasını,
u) Risk: Zarara yol açacak bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı
ile bu zararın ciddiyetinin büyüklüğünün birleşimini,
ü) Standart: Tanınmış bir standardizasyon kuruluşu tarafından
tekrar eden veya devamlı kullanım için kabul edilen, uyum zorunluluğu olmayan
ve aşağıdaki teknik gerekliliklerden birini;
1) Uluslararası bir standardizasyon kuruluşu tarafından kabul
edilen uluslararası standartları,
2) Bir Avrupa standardizasyon kuruluşu tarafından kabul edilen
Avrupa standartlarını,
3) AB uyum mevzuatının uygulanabilmesi için Komisyonun talebi
üzerine kabul edilen Avrupa standartlarını,
4) Ulusal standardizasyon kuruluşu tarafından kabul edilen ulusal
standartları,
v) Şikâyet denetimi: Yurt içinde satılan ürünlerin; özellikleri ve
işaretlemeleri hakkında yapılan şikâyet/ihbar üzerine, sadece şikâyete/ihbara
konu olan ürünlerin, üretim, dağıtım veya satışının yapıldığı yer ve
depolarında yapılan denetimi,
y) Tağşiş: Ürünlere, başka maddeler eklemek, karıştırmak, katmak
veya aynı değeri taşımayan başka bir ürünün, o ürün yerine aynı ürünmüş gibi
sunulmasını,
z) Taklit ürün: İmalatçı veya ithalatçının bilgisi dışında
imalatçı veya ithalatçının adını, ambalajını ve sembollerini kullanmak
suretiyle Bakanlıktan herhangi bir izin veya belge almadan piyasaya arz edilen
ürünü,
aa) Teknik düzenleme: İdari hükümler de dâhil olmak üzere, ürünün
niteliğini, işleme veya üretim yöntemlerini veya bunlarla ilgili terminoloji,
sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme veya uygunluk değerlendirme
işlemlerini tek tek veya birkaçını ele alarak belirleyen uyulması zorunlu
mevzuatı,
bb) Tescil belgesi: Ürünleri üreten veya ithal eden gerçek ve
tüzel kişilere piyasaya sunacakları her bir ürün için Bakanlıkça verilen
belgeyi,
cc) Tolerans: Ürünlerin garanti edilen değerleri ile tespit edilen
değerleri arasında teknik düzenlemelerinde belirtilen kabul edilebilir eksi ve
artı olarak belirtilen farkları,
çç) Uygunluk değerlendirmesi: Ürün, süreç, hizmet, sistem, kişi
veya kuruluşa ilişkin belirli şartların yerine getirilip getirilmediğini
gösteren süreci,
dd) Uygunluk değerlendirme kuruluşu: Kalibrasyon, test,
belgelendirme ve muayene dâhil olmak üzere, uygunluk değerlendirme faaliyeti
gerçekleştiren kuruluşu,
ee) Uygunsuzluk: Ürünün ilgili teknik düzenlemeye veya genel ürün
güvenliği mevzuatına uygun olmama halini,
ff) Ürün: Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik ile
Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı Gübrelere Dair
Yönetmelik kapsamında yer alan ürünleri,
gg) Uygunluk işareti: Ürünün ilgili teknik düzenlemeye uygun
olduğunu gösteren işareti,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ürün Sorumluluğu Tazminatı,
İktisadi İşletmecilerin Yükümlülükleri
Ürün sorumluluğu tazminatı
MADDE 5 – (1) Ürünün, bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde, bu
ürünün imalatçısı veya ithalatçısı zararı gidermekle yükümlüdür.
(2) İmalatçı veya ithalatçının sorumlu tutulabilmesi için, zarar
gören tarafın uğradığı zararı ve uygunsuzluk ile zarar arasındaki nedensellik
bağını ispat etmesi zorunludur.
(3) Ürünün sebep olduğu zarardan birden fazla imalatçı veya
ithalatçının sorumlu olması halinde, bunlar müteselsilen sorumlu tutulurlar.
(4) İmalatçı veya ithalatçıyı üründen kaynaklanan tazminat
sorumluluğundan kurtaran ya da bu sorumluluğu azaltan sözleşmelerin ilgili
maddeleri hükümsüzdür.
(5) Ürünün sebep olduğu zarar nedeniyle ödenecek maddi ve manevi
tazminat miktarının belirlenmesinde 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk
Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
(6) Tazminat talebi için zamanaşımı süresi, zarar görenin zararı
ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren üç yıl ve her halde zararın
doğduğu tarihten itibaren on yıldır.
(7) 7223 sayılı Kanun dışındaki kanunlarda yer alan tazminat
sorumluluğuna ilişkin hükümler saklıdır.
İmalatçının yükümlülükleri
MADDE 6 – (1) İmalatçının yükümlülükleri şunlardır:
a) Piyasaya ancak teknik düzenlemesine uygun ürünleri arz eder.
Teknik düzenlemesine uygun olmayan ürünleri, uygunsuzluklarını gidermeden
piyasaya arz edemez ve piyasada bulunduramaz.
b) Ürünü piyasaya arz etmeden önce, ürünün uygunluk işaretini
ürüne koyar. Faaliyetlerini belgelemek amacıyla lisans ve piyasaya arz
ettikleri her bir ürün için tescil belgesi alır.
c) Lisans ve tescil belgeleri ile analizlerini, tescil işlemleri
sırasında Bakanlığa sunmuş olduğu belgeleri en az beş yıl elinde tutar.
ç) Ürünün ilgili kurallara uygunluğunun tüm üretim boyunca da
sürdürülmesi için gerekli önlemleri alır, ürünün teknik düzenlemesindeki
değişiklikleri ve uygun olduğunu beyan ettiği kurallardaki değişiklikleri takip
eder ve gereğini yapar.
d) Taşıdıkları muhtemel risklerle orantılı olarak, piyasada
bulundurulan ürünlerinden numune alarak test eder, inceleme yapar,
şikâyetlerin, uygun olmayan ve satışı durdurulan ürünlerin kaydını tutar ve
yaptığı izleme faaliyeti hakkında dağıtıcıları bilgilendirir.
e) Ürünün teknik düzenleme çerçevesinde barkod, tescil, lisans,
parti veya şarj numarası veya ayırt edilmesini sağlayacak diğer bilgileri
kolayca görülebilir ve okunabilir şekilde taşımasını temin eder.
f) Mevzuatın gerektirdiği hallerde ismini, kayıtlı ticari unvanını
veya markasını ve kendisine ulaşılabilecek açık adresini ürünün üzerinde
belirtir.
g) Ürünün taşıyabileceği risklere karşı gereken tedbirleri alır ve
bunlardan sakınabilmeleri için nihai kullanıcılara gerekli bilgileri sağlar.
ğ) Ürün veya ambalajının üzerinde veya ürüne eşlik eden belgelerde
yer alan (g) bendinde belirtilen bilgiler ile kullanım ve güvenlik kurallarının
Türkçe olmasını sağlar.
h) Piyasaya arz etmiş olduğu bir ürünün uygun olmadığını öğrendiği
veya bilmesinin gerektiği hallerde ürünü uygun duruma getirmek ve gerektiğinde
ürünün piyasaya arzını durdurmak, ürünü piyasadan çekmek için gerekli düzeltici
önlemleri ivedilikle alır. Ürünün risk taşıdığı durumlarda özellikle sağlık ve
güvenlik bakımından risk teşkil eden hususlar ile alınan düzeltici önlemler ve
sonuçları hakkında ayrıntılı bir şekilde ve ivedilikle Bakanlığı bilgilendirir.
ı) Piyasaya arz ettiği ürünlerin taşıdığı risklerin ortadan
kaldırılması amacıyla yapılan faaliyetlerde Bakanlığın talimatlarını yerine
getirir ve ürünlerin uygunluğunu gösteren gerekli tüm bilgi ve belgeleri
Bakanlığa Türkçe veya Bakanlığın kabul edeceği diğer bir dilde sağlar.
i) İlgili teknik düzenlemenin gerektirdiği hallerde ve öngördüğü
usuller çerçevesinde resmî kayıt işlemlerini yapar veya yaptırır.
j) İmalatçılar gübre dağıtıcılık belgesi sahibi gerçek ve tüzel
kişiler aracılığıyla piyasaya ürün arz ederler. Ancak tarımsal üretim
yapan/yaptıranlar ile hammadde olarak kullanan gerçek ve tüzel kişilere
doğrudan ürün satabilirler. İmalatçılar veya ithalatçılar ürünün tescil
belgesinde belirtilen ambalaj ağırlıklarının dışında büyük ambalajlara dökme
olarak doğrudan satış yapabilirler. Bu tür satışlarda ürünün teknik
düzenlemesinde belirtilen tanımlama işaretlemelerini ihtiva eden tescil ve
etiket örneği gibi belgelerin bir kopyası, ürüne eşlik eden belgeler arasında
bulundurulur.
k) Denetimler sırasında, denetimle görevli personele rehberlik ve
eşlik eder, denetimle görevli personele görevi süresince uygun bir çalışma yeri
sağlar; talep edilen tüm bilgi ve belgeleri sunar.
l) İmalatçılar istenilmesi durumunda veri toplamaya yönelik
bilgileri Genel Müdürlüğe, il/ilçe müdürlüğüne yazılı olarak bildirir.
m) İmalatçılar satışı durdurulan ürünlerini piyasadan geri çeker.
n) İmalatçılar taklit ve/veya tağşiş ürünleri piyasaya arz edemez
ve piyasada bulunduramaz.
o) İmalatçılar Bakanlıkça kurulan veya kurdurulan takip sistemine
yapmış oldukları kayıtları doğrulayacak üretim, ithalat, ihracat ve satış gibi
iş ve işlemlere ait evrak ile fatura ve irsaliye gibi belgelerin aslını veya
okunaklı suretini Bakanlık tarafından talep edildiğinde ibraz etmek üzere beş
yıl süreyle fiziki ya da elektronik ortamda saklamakla yükümlüdürler.
(2) Numunenin imalatçı dışındaki gerçek veya tüzel kişiden
alınması durumunda numune bedeli, imalatçı tarafından numunenin alındığı gerçek
veya tüzel kişiye ödenir.
İthalatçının yükümlülükleri
MADDE 7 – (1) İthalatçının yükümlülükleri şunlardır:
a) Piyasaya ancak teknik düzenlemesine ve mevzuatına uygun
ürünleri arz eder. Teknik düzenlemesine uygun olmayan ürünleri,
uygunsuzluklarını gidermeden piyasaya arz edemez ve piyasada bulunduramaz.
b) Ürünü piyasaya arz etmeden önce, ürünün uygunluk işaretini
taşıdığını, ürüne gerekli belgelerin eşlik ettiğini ve imalatçının 6 ncı
maddenin birinci fıkrasının (b), (e) ve (f) bentlerinde düzenlenen
yükümlülükleri yerine getirdiğini teyit eder.
c) Ürünün uygun olmadığını bildiği veya bilmesinin gerektiği
durumlarda, uygun hale getirilmeden ürünü piyasaya arz edemez ve ürünün risk
taşıdığı her durumda imalatçıyı ve Bakanlığı bilgilendirir.
ç) Mevzuatın gerektirdiği hallerde ismini, kayıtlı ticari unvanını
veya markasını ve kendisine ulaşılabilecek açık adresini ürünün üzerinde
belirtir. Bu yükümlülüğü, imalatçı tarafından belirtilen zorunlu veya ürün
güvenliğine ilişkin bilgilerin görünürlüğünü engellemeden yerine getirir.
d) Ürünün taşıyabileceği risklere karşı gereken tedbirleri alır ve
bunlardan sakınabilmeleri için nihai kullanıcılara gerekli bilgileri sağlar.
e) Ürün veya ambalajının üzerinde veya ürüne eşlik eden belgelerde
yer alan (d) bendinde belirtilen bilgiler ile kullanım ve güvenlik kurallarının
Türkçe olmasını sağlar.
f) Ürün kendi sorumluluğu altındayken, depolama ve nakliye
şartlarının ürünün belirtilen mevzuatına uygunluğuna halel gelmemesini sağlar.
g) Taşıdıkları muhtemel risklerle orantılı olarak piyasada
bulundurulan ürünlerinden numune alarak test eder, inceleme yapar,
şikâyetlerin, uygun olmayan ve geri çağrılan ürünlerin kaydını tutar ve yaptığı
izleme faaliyetleri hakkında imalatçı ve dağıtıcıları bilgilendirir.
ğ) Piyasaya arz etmiş olduğu bir ürünün uygun olmadığını öğrendiği
veya bilmesinin gerektiği hallerde ürünü uygun duruma getirir ve gerektiğinde
ürünün piyasaya arzını durdurur, ürünü piyasadan çekmek için gerekli düzeltici
önlemleri ivedilikle alır. Ürünün risk taşıdığı durumlarda özellikle sağlık ve
güvenlik bakımından risk teşkil eden hususlar ile alınan düzeltici önlemler ve
sonuçları hakkında ayrıntılı bir şekilde ve ivedilikle Bakanlığı bilgilendirir.
h) Ürünün teknik düzenlemesine uygun olmasını sağlar. Lisans ve
tescil belgeleri ile analizlerini, tescil işlemleri sırasında Bakanlığa sunmuş
olduğu belgeleri en az beş yıl elinde tutar.
ı) Piyasaya arz ettiği ürünlerin taşıdığı risklerin ortadan
kaldırılması amacıyla yapılan faaliyetlerde Bakanlığın talimatlarını yerine
getirir.
i) İlgili teknik düzenlemenin gerektirdiği hallerde ve öngördüğü
usuller çerçevesinde resmî kayıt işlemlerini yapar veya yaptırır.
j) Denetimler sırasında, denetimle görevli personele rehberlik ve
eşlik eder, denetimle görevli personele görevi süresince uygun bir çalışma yeri
sağlar; talep edilen tüm bilgi ve belgeleri sunar.
k) İthalatçılar, gübre dağıtıcılık belgesi sahibi gerçek ve tüzel
kişiler aracılığıyla piyasaya ürün arz ederler. Ancak tarımsal üretim
yapan/yaptıranlar ile hammadde olarak kullanan gerçek ve tüzel kişilere
doğrudan ürün satabilirler. İthalatçılar ürünün tescil belgesinde belirtilen
ambalaj ağırlıklarının dışında büyük ambalajlarda doğrudan satış yapabilirler.
Bu tür satışlarda ürünün teknik düzenlemesinde belirtilen tanımlama
işaretlemelerini ihtiva eden tescil ve etiket örneği gibi belgelerin bir kopyası,
ürüne eşlik eden belgeler arasında bulundurulur.
l) İthalatçı istenilmesi durumunda veri toplamaya yönelik
bilgileri Genel Müdürlüğe, il/ilçe müdürlüğüne yazılı olarak bildirir.
m) İthalatçılar satışı durdurulan ürünlerini piyasadan geri çeker.
n) İthalatçılar taklit ve/veya tağşiş ürünleri piyasaya arz edemez
ve piyasada bulunduramaz.
o) İthalatçılar Bakanlıkça kurulan veya kurdurulan takip sistemine
yapmış oldukları kayıtları doğrulayacak ithalat, ihracat ve satış gibi iş ve
işlemlere ait evraklar ile fatura ve irsaliye gibi evrakların aslını veya
okunaklı suretini Bakanlık tarafından talep edildiğinde ibraz etmek üzere beş
yıl süreyle fiziki ya da elektronik ortamda saklamakla yükümlüdürler.
(2) Numunenin ithalatçı dışındaki gerçek veya tüzel kişiden alınması
durumunda numune bedeli ithalatçı tarafından numunenin alındığı gerçek veya
tüzel kişiye ödenir.
Dağıtıcının yükümlülükleri
MADDE 8 – (1) Dağıtıcının yükümlülükleri şunlardır:
a) Ürünü piyasada bulundurmadan önce, ürünün uygunluk işaretini
taşıdığını, uygunluğu gösteren belgelere sahip olduğunu, talimatların ve
güvenlik kurallarının ürüne Türkçe olarak eşlik ettiğini ve imalatçının 6 ncı
maddenin birinci fıkrasının (e) ve (f) bentlerinde, ürün ithal ise ayrıca
ithalatçının 7 nci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinde düzenlenen
yükümlülükleri yerine getirdiğini doğrular, ürünün veya ambalajının üzerine
koyacağı etiket, fiyat, uyarı ve benzeri bilgilerin imalatçının veya
ithalatçının koyduğu zorunlu veya ürün güvenliğine ilişkin bilgilerin görünürlüğünü
engellemesini önler.
b) Ürünün uygun olmadığını bildiği veya bilmesinin gerektiği
durumlarda, uygun hale getirilmeden ürünü piyasada bulunduramaz ve ürünün risk
taşıdığı her durumda imalatçı veya ithalatçıyı ve Bakanlığı ivedilikle
bilgilendirir.
c) Ürün kendi sorumluluğu altındayken, depolama ve nakliye
koşullarının ürünün teknik düzenlemesine halel gelmemesini sağlar.
ç) Piyasada bulundurduğu ürünün uygun olmadığını öğrendiği veya
bilmesinin gerektiği hallerde, ürünü uygun duruma getirmek, piyasadan çekmek
için gerekli düzeltici önlemlerin imalatçı veya ithalatçı tarafından alındığını
teyit eder ve ürünün risk taşıdığı durumlarda imalatçı veya
ithalatçıyı ve özellikle sağlık ve güvenlik bakımından risk teşkil eden
hususlar ile alınan düzeltici önlemler ve sonuçları hakkında Bakanlığı
ivedilikle bilgilendirir.
d) Piyasada bulundurduğu ürünlerin uygunsuzluğunun ortadan
kaldırılması amacıyla yapılan faaliyetlerde ilgili iktisadi işletmeci ile iş
birliği yapar, ürünlerin uygunluğunu gösteren tüm bilgi ve belgeleri Bakanlığa
sunar ve Bakanlığın talimatlarını ivedilikle yerine getirir.
e) Dağıtıcılar denetimler sırasında, denetimle görevli personele
rehberlik ve eşlik eder, görevi süresince uygun bir çalışma yeri sağlar; talep
edilen tüm bilgi ve belgeleri sunar, numune alma işlemleri sırasında yardım ve
rehberlik eder.
f) Dağıtıcılar, gübre kapsamında olmayan, etiketinde gübreyi
çağrıştıracak ifadeler yer alan ürün, afiş, broşür ve benzeri tanıtım
materyallerini bulunduramaz.
g) Dağıtıcılar, Ek-12’de yer alan işyeri denetim tutanağından
oluşturulacak ve sayfaları il müdürlüğünce numaralanmış ve mühürlenmiş kontrol
defteri tutar.
ğ) Dağıtıcı, 15 inci madde hükümlerine göre Gübre Dağıtıcılık
Belgesi almak zorundadır.
h) Dağıtıcı istenilmesi durumunda veri toplamaya yönelik bilgileri
Genel Müdürlüğe, il/ilçe müdürlüğüne yazılı olarak bildirir.
ı) Dağıtıcılar taklit ve/veya tağşiş ürünleri satış yerinde
bulunduramaz ve satışını yapamaz.
i) Dağıtıcılar, teknik düzenleme çerçevesinde ürünleri barkodsuz
olarak satış yerlerinde bulunduramaz ve satışını yapamazlar.
j) Son kullanım tarihi geçmiş olan ürünleri firmasına iade ederler.
k) Dağıtıcılar, Bakanlıkça kurulan veya kurdurulan takip sistemini
uygulamak zorundadır ve takip sistemine yapmış oldukları kayıtları doğrulayacak
ihracat ve satış gibi iş ve işlemlere ait evraklar ile fatura ve irsaliye gibi
evrakların aslını veya okunaklı suretini Bakanlık tarafından talep edildiğinde
ibraz etmek üzere beş yıl süreyle fiziki ya da elektronik ortamda saklamakla
yükümlüdürler.
l) Dağıtıcılar, ürünlerin orijinal ambalajlarını bozamaz ve açık
olarak satamazlar.
m) Dağıtıcılar, ürünlerin satışını 6/4/2017 tarihli ve 30030
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine
Yönelik Tebliğ (Tebliğ No: 2017/17) hükümleri çerçevesinde yapar.
İmalatçının yükümlülüklerinin ve ürün sorumluluğu
tazminatının diğer iktisadi işletmecilere uygulandığı durumlar
MADDE 9 – (1) Ürünü kendi isim veya ticari markası altında piyasaya arz eden
veya piyasada bulundurulan ürünü teknik düzenlemesine uygunluğunu etkileyecek
şekilde değiştiren ithalatçılar ile dağıtıcılar 7223 sayılı Kanunun 11 inci
maddesinin birinci fıkrası gereği imalatçı sayılırlar ve imalatçının bu
Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmekle
sorumludurlar.
(2) Ürünün imalatçısı ve ithalatçısının tespit edilemediği
durumlarda, Bakanlıkça yapılan bildirimin kendisine tebliğ edildiği tarihten
itibaren on iş günü içinde imalatçı ve ithalatçısının isim ve irtibat
bilgilerini, bu bilgilere sahip değil ise tedarik zincirinde yer alan bir
önceki iktisadi işletmecinin isim ve irtibat bilgilerini bildirmeyen dağıtıcı,
7223 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin ikinci fıkrası gereği imalatçı olarak
kabul edilir.
(3) Üründen kaynaklanan tazminat sorumluluğuna ilişkin olarak
ürünün imalatçısı ve ithalatçısının belirlenemediği durumlarda, zarara uğrayan
kişiye bu iktisadi işletmecilerin isim ve irtibat bilgilerini, bu bilgilere
sahip değil ise tedarik zincirinde yer alan bir önceki iktisadi işletmecinin
isim ve irtibat bilgilerini bu talebin kendisine tebliğ edildiği tarihten
itibaren on iş günü içinde bildirmeyen dağıtıcı, 7223 sayılı Kanunun 11 inci
maddesinin üçüncü fıkrası gereği imalatçı gibi tazminattan sorumlu tutulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ürünlerin Denetimi, Uygunluk İşareti ve Belgeleri
Ürünlerin denetimine ilişkin genel usul ve esaslar
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin teknik düzenlemelere
uygunluğunu doğrulamak amacıyla il müdürlükleri resen veya şikâyet/ihbarlar
üzerine denetim yapar. Resen yapılacak denetimlerde yıllık denetim programları
esas alınır.
(2) Birinci fıkrada belirtilen denetimin, ürünün piyasaya arzından
nihai kullanıcıya ulaştığı aşamaya kadar piyasa gözetimi ve denetimi yoluyla
yapılması esastır.
(3) İl müdürlüğünce denetim yetkisi ilçe müdürlüklerine
verilebilir. Gerektiğinde, genel müdürlük ve il müdürlüklerince birlikte
denetim yapılabilir.
(4) İl müdürlükleri piyasaya arz edilmesi hedeflenen, piyasaya arz
edilen, piyasada bulundurulan ürünleri; depoda, nakil aracında, iş yeri ve
üretim tesisi de dâhil olmak üzere gerekli görülen yerlerde denetleyebilir ve
iktisadi işletmecilerden denetime ilişkin gerek duyduğu belge, bilgi ve
kayıtları isteyebilir.
(5) Piyasa gözetimi ve denetimleri, il müdürlükleri tarafından
hazırlanan yıllık Denetim Programı çerçevesinde, şikâyet denetimleri ise
şikâyet/ihbar ile ilgili müracaatların il müdürlüğüne iletildiği tarihten
itibaren yedi iş günü içerisinde yapılır. Bu Yönetmelik kapsamına giren konularda
bilgi veya şikâyet amaçlı müracaatlar Bakanlık Bilgi Edinme Merkezine veya
Bakanlığın ilgili birimlerine; dilekçe ve ıslak imzayla veya elektronik
ortamdan ve elektronik imzayla yapılır.
(6) İl müdürlükleri, Denetim Programı dâhilinde, yeterli ölçek ve
sıklıkta, işaret veya belge kontrolü yaparak ve gerektiğinde numune almak
suretiyle veya yerinde muayene ve/veya test yoluyla denetler ve bu işlemleri
kayıt altına alır.
(7) İl müdürlükleri tarafından Denetim Programı her yıl ocak ayı
sonuna kadar Genel Müdürlükte olacak şekilde yılda bir defa Ek-15’te yer alan
forma işlenerek gönderilir. Gübre Denetim Programı Bakanlığın internet
sitesinde yayımlanır.
(8) Denetimler il müdürlüklerince, Ek-3’te yer alan Gübre Denetçi
Kimlik Kartı verilmiş iki denetçi belgesine sahip teknik eleman tarafından
yapılır. Ancak yapılan denetimler sonucunda yaptırım kararı verilmiş ürünlere
ilişkin toplatma, satış durdurma, yediemine alma, ürünlerin imalatçısına veya
ithalatçısına iadesi gibi iş ve işlemler il müdürünün veya ilçe müdürünün
görevlendireceği iki teknik eleman tarafından da uygulanabilir.
(9) Denetlenen ürünün test ve/veya muayene sonucunda uygun
olmadığının tespiti halinde numune, test veya muayene giderleri ve bunlara
ilişkin diğer giderler imalatçı veya ithalatçı tarafından karşılanır.
(10) Piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan uygun olmayan
bir ürünün internet üzerinden tanıtımı ve satışının yapılması halinde Bakanlık,
aracı hizmet sağlayıcıya içeriğin çıkarılması için internet sayfalarındaki
iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen
bilgiler üzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçları ile bildirimde
bulunur. İçeriğin yirmi dört saat içerisinde aracı hizmet sağlayıcı tarafından
çıkarılmaması halinde Bakanlık uygun olmayan ürüne ilişkin içeriğe erişimin
engellenmesine karar verir ve bu kararı uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve
İletişim Kurumuna bildirir. İnternet sitesinin doğrudan iktisadi işletmeciye
ait olması durumunda aynı uygulama yapılır. Bu fıkra kapsamında verilen
erişimin engellenmesi kararı içeriğe erişimin engellenmesi (URL ve benzeri)
yöntemiyle verilir.
(11) Bakanlık uygun olmayan bir ürünün televizyon veya radyo
üzerinden tanıtım ve satışının durdurulması medya hizmet sağlayıcı kuruluştan
ister. Medya hizmet sağlayıcı kuruluş, tanıtım ve satışın durdurulması için
Bakanlık ile iş birliği yapar. Bakanlık, satışın durdurulması kararını Radyo ve
Televizyon Üst Kuruluna bildirir.
(12) Bu Yönetmelikte belirtilen idari yaptırımlar denetimi yapan
il müdürlüğünce il müdürü tarafından tesis edilir. İl müdürü bu
yetkisini ilçe müdürlerine yazılı olarak devredebilir.
Uygunluk işareti ve belgeleri
MADDE 11 – (1) Uygunluk işareti ve tescil belgesinin, lisans belgesinin,
analiz raporlarının ve diğer belgelerin gerçeğe aykırı şekilde düzenlenmesi,
kullanılması, tahrif veya taklit edilmesi yasaktır.
(2) Uygunluk işareti, sadece Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere
Dair Yönetmelik ekinde yer alan ürünlerde kullanılabilir.
(3) Ürünün uygunluğunu gösteren ibare ve belgeler, teknik
düzenlemesinde belirtilen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenir ve
kullanılır.
(4) Ürüne, uygunluk işareti anlamı ve şekli hakkında üçüncü
tarafları yanıltacak başka işaretler veya betimlemeler konulamaz. Diğer her
türlü işaret, ürüne ancak uygunluk işaretinin görünebilirliğini,
okunabilirliğini ve anlamını bozmayacak şekilde konulabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Lisans ve Tescil Belgesi, Lisans ve Tescil Belgelerinin
Yenilenmesi ve İptali,
Dağıtıcılık Belgesi
Lisans belgesi
MADDE 12 – (1) Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik
kapsamındaki ürünleri üreten, ithal eden gerçek ve tüzel kişiler, Ek-8’de yer
alan lisans belgesini almak için aşağıdaki belgelerle Genel Müdürlüğe müracaat
eder:
a) Ek-5’te yer alan lisans belgesi müracaat formu.
b) Sanayi ve/veya ticaret odasınca düzenlenen kapasite
raporunun/ekspertiz raporunun firma tarafından onaylı sureti, sanayi ve/veya
ticaret odasınca kapasite raporunun/ekspertiz raporunun düzenlenememesinin
belgelenmesi koşuluyla üretim tesisinin bulunduğu il müdürlüğünce düzenlenen
Ek-4’te yer alan üretim yeri durum tespit raporu.
c) Müracaat tarihi itibarıyla ilgili meslek odası kaydı.
ç) Fason üretimlerde; il müdürlüğünce onaylı fason üretim
sözleşmesi.
d) Harç bedelinin yattığına dair döner sermaye makbuzu veya banka
dekontu.
(2) Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen
belgeler ilgili kurumlardan elektronik ortamdan veri paylaşımı kapsamında temin
edilir. Genel Müdürlük tarafından elektronik ortamdan temin edilemeyen bilgi ve
belgeler, müracaatta bulunan gerçek ve tüzel kişilerden istenir.
(3) Başvurular dilekçe ve ıslak imzayla veya elektronik ortamdan
ve elektronik imzayla yapılır. Başvuruda istenilen bilgi ve belgelerin Genel
Müdürlük tarafından elektronik ortamdan temin edilememesi durumunda, bilgi ve
belgeler müracaatta bulunan gerçek ve tüzel kişilerden istenir.
(4) Lisans belgesi düzenlenen firmanın üretim yeri bilgisi ilgili
il müdürlüğüne bildirilir.
(5) Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı
Gübrelere Dair Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin lisans belgesi
işlemleri, Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı Gübrelere
Dair Yönetmeliğin 11 inci maddesindeki hükümlere göre düzenlenir.
Tescil belgesi
MADDE 13 – (1) Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik
kapsamındaki ürünleri üreten, ithal eden gerçek ve tüzel kişiler, ürünlere
Ek-9’da yer alan tescil belgesini almak için aşağıdaki belgelerle Genel
Müdürlüğe müracaat eder:
a) Ek-6’da yer alan, firma tarafından onaylı tescil belgesi
müracaat formu.
b) Gübre ithal ise ithal edildiği ülkeden temin edilen analiz
raporunun/sertifikası, yerli üretim ise yapılacak analiz konusunda akredite
olmuş veya bu Yönetmelik gereğince Bakanlık tarafından belirlenen muayene ve
analiz kuruluşları veya referans kuruluşlarından birinden düzenlenmiş analiz
raporu.
c) Teknik düzenlemeye uygun olarak düzenlenmiş ve piyasaya arz
edeceği şekliyle ambalaj ve/veya etiket örneği.
ç) Harç bedelinin yattığına dair döner sermaye makbuzu veya banka
dekontu.
(2) Başvurular dilekçe ve ıslak imzayla veya elektronik ortamdan
ve elektronik imzayla yapılır. Başvuruda istenilen bilgi ve belgelerin Genel
Müdürlük tarafından elektronik ortamdan temin edilememesi durumunda, bilgi ve
belgeler müracaatta bulunan gerçek ve tüzel kişilerden istenir.
(3) Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı
Gübrelere Dair Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin tescil belgesi
işlemleri, Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı Gübrelere
Dair Yönetmeliğin 12 nci maddesindeki hükümlere göre düzenlenir.
Lisans ve tescil belgelerinin yenilenmesi ve iptali
MADDE 14 – (1) Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik
kapsamındaki ürünlerin lisans ve tescil belgeleri, süresinin tam bitiminde,
bitimine sekiz ay kala ve bitiminden altı ay sonrasına kadar yenilemesi
yapılır. Yenilenmemesi durumunda lisans belgesi iptal olur. İptalden sonra
yapılan başvuruda, eski lisans numarası veya yeni lisans numarası ile lisans
belgesi düzenlenir.
(2) Herhangi bir nedenle faaliyeti son bulan veya faaliyet alanını
değiştiren imalatçı ve ithalatçılar lisans ve tescil belgelerinin numaralarını
iptal edilmek üzere Genel Müdürlüğe bildirmekle yükümlüdürler.
(3) Lisans ve tescil belgelerinin süresinin bitiminde yenilenmesi
için 13 üncü ve bu madde kapsamında Genel Müdürlüğe müracaat edilir.
(4) Lisans ve tescil belgeleri devredilemez, ticari amaçla
kullanılamaz ve satılamaz. Bu belgeler 22/12/2016 tarihli ve 6769 sayılı Sınai
Mülkiyet Kanunu kapsamında değerlendirilemez. Bu maddeye aykırı hareket
edenlerin belgeleri iptal edilir.
(5) İsim, adres ve faaliyet alanı değişen veya son bulanlar,
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin yayımlandığı tarihten itibaren otuz gün
içinde lisans belgesinin yeniden düzenlenmesi için değişikliğin işlendiği diğer
evraklarla birlikte Bakanlığa başvurur. Piyasa gözetim ve denetim sonucunda
veya firma müracaatında lisans belgesinin zamanında yenilenmediği tespit
edilmesi halinde lisans belgesi iptal olur ve bu durum firmaya bir yazı ile
bildirilir. Firmanın, bu bildirimden sonra lisans belgesi yenilemesine otuz gün
içerisinde başvurmaması halinde adına düzenlenmiş tescil belgeleri de iptal
edilir.
(6) Lisans ve tescil belgesi iptal edilen, ettirilen veya süresi
geçmiş olduğu halde tescil belgesi yenilenmeyen kişilerin piyasaya arz edilmiş
ürünlerinin satışına kullanım süresi bitimine kadar izin verilir.
(7) Taklit ve tağşiş edilmiş üründen dolayı lisans belgesi iptal
edilen gerçek veya tüzel kişilere üç yıl lisans belgesi düzenlenmez.
(8) Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı
Gübrelere Dair Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin tescil ve lisans
belgesi iptal ve yenileme işlemleri, Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve
Mikrobiyal Kaynaklı Gübrelere Dair Yönetmeliğin 11 inci ve 12 nci maddelerinde
yer alan hükümlere göre düzenlenir.
Gübre dağıtıcılık belgesi
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin satışını yapmak isteyen
gerçek ve tüzel kişiler, her bir satış noktası için Ek-13’te yer alan Gübre
Dağıtıcılık Belgesi almak zorundadır.
(2) Gübre Dağıtıcılık Belgesi almak isteyen gerçek veya tüzel
kişiler merkezinin bulunduğu il müdürlüğüne, dilekçe ve ıslak imzayla veya
elektronik ortamdan ve elektronik imzayla müracaat ederler. Müracaatta;
a) Vergi dairesi adının,
b) Gerçek kişiler için vergi numarası/T.C. kimlik numarasının,
c) Tüzel kişiler için vergi numarasının ve varsa MERSİS
numarasının,
ç) Satış yerinin ve varsa deposunun açık adresinin,
beyan edilmesi zorunludur.
(3) Müracaatlar 22 nci madde kapsamında il müdürlüğünce
değerlendirilir. Müracaatı uygun görülenlere Gübre Dağıtıcılık Belgesi
düzenlenir.
(4) Gübre Dağıtıcılık belgeleri, AA.BBBB.CCCC biçiminde on haneli
olarak numaralandırılır. Numaralandırmada;
a) AA: İl MERNİS kodunu,
b) BBBB: İlçe MERNİS kodunu,
c) CCCC: İl müdürlüğü tarafından verilen kod numarasını,
ifade eder.
(5) Dağıtıcının il içinde adres değiştirmesi durumunda bu madde
hükümlerine göre, il müdürlüğünce yeni adres bilgilerine istinaden Gübre
Dağıtıcılık Belgesi yenilenir.
(6) Gübre Dağıtıcılık Belgesi herhangi bir nedenle zayi olması
veya okunamayacak ve yanlış anlamalara neden olacak şekilde tahrip olması
durumunda, yetki sahibi kişinin söz konusu belgenin yenilenmesi talebiyle,
faaliyetin yapıldığı ildeki il müdürlüğüne başvuru yapması gerekir. Bu durumda
il müdürlüğünce dağıtıcılık belgesi yeniden düzenlenir.
(7) Gübre Dağıtıcılık Belgesine sahip olanlar, dağıtıcılık
faaliyetinden vazgeçmek istemeleri durumunda, faaliyetin yapıldığı ilin il
müdürlüğüne, ekinde daha önce verilmiş olan gübre dağıtıcılık belgesinin
aslının yer aldığı bir dilekçe ile müracaat ederler. Gübre Dağıtıcılık Belgesi
il müdürlüğünce iptal edilir.
(8) Gübre Dağıtıcılık Belgesine sahip gerçek kişinin ölümü halinde
belge sahibi kişinin kanuni mirasçıları veya onlar adına yetkili olanlar, bu durumu
en geç bir ay içinde il müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar. Dağıtıcılık
belgesine sahip gerçek kişinin ölümü halinde Gübre Dağıtıcılık Belgesi iptal
edilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İthalat, Üretim Yerlerinde Aranan Şartlar, Satış Yerlerinde
Aranan Şartlar,
Uzaktan Erişim Yoluyla Yapılan Satışlar
İthalat
MADDE 16 – (1) Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik
ekinde yer alan ürünler için bu Yönetmeliğin Ek-10’unda yer alan ithalat
uygunluk yazısı düzenlenir.
(2) Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik ekinde
yer alan ürünlerden Amonyum Nitrat, Kalsiyum Amonyum Nitrat, Potasyum Nitrat ve
Sodyum Nitrat ürünlerinin ithalat uygunluk yazısı için Genel Müdürlüğe, diğer
ürünlerin ithalat uygunluk yazısı için firma merkezinin bulunduğu il müdürlüğüne
aşağıdaki belgelerle başvuru yapılır:
a) BÜGEM/İl müdürlüklerine yapılacak başvurular için Ek-7’de yer
alan başvuru dilekçesi.
b) Tarımsal amaçlı ithalatlarda başvuru tarihi itibarıyla son altı
ay içerisinde düzenlenmiş, ürüne ait analiz raporunun/sertifikasının aslı veya
ithalatçı firma tarafından onaylı sureti.
c) Faturanın/proforma faturanın aslı veya ithalatçı firma
tarafından onaylanmış sureti.
ç) İlgili döner sermaye hesabına yatırılan ücret dekontunun aslı
veya ithalatçı firma tarafından onaylanmış sureti.
(3) Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı
Gübrelere Dair Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin ithalatına ilişkin
işlemler hususunda söz konusu Yönetmelik hükümleri esastır.
(4) Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı
Gübrelere Dair Yönetmelik kapsamında yer alan ürünler için mikrobiyal gübreler
hariç bu Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerin sanayinin çeşitli dallarında
kullanılmak üzere veya laboratuvar, deneme, gösteri amaçlı veya elli
kilogram/litrenin altında olan ithalatlarında Türk Standardları Enstitüsü
analizi aranmadan uygunluk yazısı yerine geçerli olmak üzere bir yazı düzenlenir.
(5) Başvurular dilekçe ve ıslak imzayla veya elektronik ortamdan
ve elektronik imzayla yapılır. Başvuruda istenilen bilgi ve belgelerin Genel
Müdürlük tarafından elektronik ortamdan temin edilememesi durumunda, bilgi ve
belgeler müracaatta bulunan gerçek ve tüzel kişilerden istenir.
Üretim yerlerinde aranan şartlar
MADDE 17 – (1) Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik ekinde
yer alan ürünler için üretim yerlerinde aranan şartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) İmalatçılar teknik sorumlu olarak ziraat mühendisi ve/veya
kimya mühendisi ve/veya kimyager çalıştırmak ve çalıştırdıklarını belgelemekle
yükümlüdür. İmalatçının bu vasıflardan birini taşıması halinde bu şart aranmaz.
b) Gayri Sıhhi Müessese Ruhsatını veya İş yeri Açma ve Çalışma Belgesi
veya üretim tesisi organize sanayi bölgesinde ise (GSM) ve/veya organize sanayi
bölgesi (OSB) tarafından düzenlenen yazı veya teknoloji geliştirme bölgesinde
ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca verilen iznin aslı veya firma tarafından
onaylı sureti, belirtilen belgelerden bir tanesine sahip olmak.
c) Mevzuatın gerektirdiği hallerde iş güvenliği ve sağlığı belgesi
aranır.
(2) Bünyesinde %28’den fazla azot içeren amonyum nitrat gübresini
hammadde olarak kullanan üretim yeri depolarında aranan ilave şartlar aşağıda
belirtilmiştir.
a) Torbalı gübre yığın yüksekliği kiriş, saçak veya aydınlatma
teçhizatından en az bir metre aşağıda olur. Ayrıca acil durumlarda yardım
sağlanmasına yönelik olarak yığınların arasında en az bir metre geçiş mesafesi
bulunur.
b) Bu tür gübrelerin depolandığı yerlerde köpüklü yangın söndürme
tertibatı bulundurulur.
c) Elektrik panosu ve ateş kaynaklarından uzak olacak şekilde
konumlandırılır.
ç) Yığın büyüklüğü en fazla 5 ton olur, depolanan miktar beş
tondan fazla ise beş tonluk yığınlara ayrılır ve her bir yığın arasında en az 1,5 metre yürüme yolu
bulundurulur.
d) Gübrelerin kanalizasyon ve su kanallarına karışmaması için
gerekli tedbirler alınır.
e) Sigara içilmez levhaları kolayca görülebilecek yerlere asılır.
(3) Üretim tesislerinde işyerinin gübre üretim faaliyetinde
bulunduğunun anlaşılmasını sağlayan üzerinde imalatçının adını, unvanını ve
iletişim bilgilerini içeren en az 50x100 cm büyüklüğünde görünür ve okunabilir
reklam/tanıtım tabelası bulundurulur.
(4) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünler için, ürünlerin
özelliklerine göre üretim yerleri kapalı alan içinde yer alır.
(5) Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı
Gübrelere Dair Yönetmelik kapsamında yer alan ürünler için üretim yerinde
aranan şartlarda Tarımda Kullanılan Organik, Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı
Gübrelere Dair Yönetmeliğin 7 nci maddesindeki hükümler esastır.
Satış yerlerinde aranan şartlar
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin satış yerlerinde aranan
şartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Satış yerlerinde teknik düzenleme çerçevesinde kamera sistemi
kurulur.
b) Satış yerlerinde yangın söndürme tertibatı bulundurulur ve
elektrik tesisatı yönünden yangına karşı korunma tedbirleri alınır.
c) Satış yerleri üstü kapalı nem almayan kuru, yağmur ve güneşin
etkilerinden korunmuş, temiz, gerektiğinde ısıtma, soğutma ve havalandırma
imkânına sahip alanlar olarak düzenlenir.
ç) Sigara içilmeyeceğine dair levhalar kolayca görülebilecek
yerlerde asılır.
d) Pencereler, yığma yüksekliğinin üzerinde ve muntazam
havalandırma sağlayacak şekilde olur.
e) Yığın yüksekliği altta kalan ambalajlardaki ürünlerin fiziksel
özelliklerini bozmayacak şekilde düzenlenir.
f) Ürünler, gıda maddeleri ile birlikte satılamaz. Yem ve tohum
ile beraber satılması halinde ise birbirlerini etkilemeyecek şekilde ayrılır.
g) Satış yerlerinde döküntü, akıntı ve sızıntı yapan ambalajlar
bulundurulmaz.
ğ) Gübre Dağıtıcılık Belgesi, satış yerinde herkesin görebileceği
şekilde asılır.
h) Satış yerleri, giriş kapısı apartman girişinden farklı olan
giriş katları hariç olmak üzere, apartman katlarında olamaz.
ı) Bünyesinde %28’den fazla azot içeren amonyum nitrat gübresinin
depolama şartları 17 nci maddenin ikinci fıkrasına uygun olmak zorundadır.
Uzaktan erişim yoluyla yapılan satışlar
MADDE 19 – (1) İktisadi işletmeler, bu Yönetmelik kapsamındaki ürünleri kendi
internet sitesi üzerinden veya aracı hizmet sağlayıcı kullanarak satış
yapmaları durumunda aşağıdaki şartları yerine getirmek zorundadır.
a) İnternet satışlarında satışı yapılan ürüne ait tescil ve lisans
belgesi ile ürünün tedarikçisine ait lisans ve dağıtıcı belge numaraları ürün
tanıtımında yer alır ve ürün tanıtımında onaylı etiket bilgilerinin dışında
herhangi bir bilgi bulundurulmaz.
b) Satışlarda 7223 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrası
kapsamında ve teknik düzenleme çerçevesinde ürünün takibinin/izlenebilirliğinin
sağlanmasına ilişkin gereklilikler yerine getirilir.
c) Bakanlıkça satışına izin verilmeyen, satışı durdurulan hiçbir
ürün satılamaz.
ç) Bakanlıkça uygunsuz bulunan ürünlere ilişkin 10 uncu madde
hükümleri uygulanır; uygunsuz bulunan ürünün, uygunsuzluk giderilinceye kadar
satışı, tanıtımı her türlü internet, görsel basın ve yayım yoluyla yapılamaz.
ALTINCI BÖLÜM
İdari Para Cezaları ve Diğer İdari Yaptırımlar
İdari para cezaları
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 7 nci
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine aykırı hareket edenlere 7223 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre,
b) 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, 7 nci maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi ile 11 inci maddesinin birinci fıkrasına aykırı
hareket edenlere, 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendine göre,
c) 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (ç), (d), (g), (h) ve (ı)
bentleri, 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (c), (d), (f), (g), (ğ) ve (ı)
bentleri, 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ile 11 inci maddesinin
ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarına aykırı hareket edenlere, 7223 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine göre,
ç) 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c), (e), (f), (ğ) ve (i)
bentleri, 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç), (e), (h) ve (i) bentleri ile
8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (ç) ve (d) bentlerine aykırı
hareket edenlere, 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (e)
bendine göre,
idari para cezası uygulanır.
(2) Bakanlığın denetimle görevli çalışanlarının görevlerini
yapmalarına engel olanlara 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin ikinci
fıkrasına göre idari para cezası uygulanır.
(3) 10 uncu maddenin onuncu ve onbirinci fıkralarına aykırı
hareket edenlere 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin beşinci fıkrasına göre
idari para cezası uygulanır.
(4) 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına ve 7 nci maddenin ikinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin altıncı
fıkrasına göre toplam numune bedelinin beş katına kadar idari para cezası
uygulanır.
(5) Birinci fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen
aykırılık hallerinde, 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin yedinci fıkrasına
göre aynı fiil nedeniyle birinci fıkranın (a) bendi uygulanmaz.
(6) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen idari para
cezaları, bu cezalara konu uygunsuzluğun iki yıl içinde tekrarı halinde, 7223
sayılı Kanunun 20 nci maddesinin sekizinci fıkrasına göre her tekrar için bir
önceki idari para cezasının iki katı uygulanır.
(7) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (n) bendine ve 7 nci
maddesinin birinci fıkrasının (n) bendine aykırı hareket edenlere, 7223 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre idari
para cezası uygulanır.
(8) İdari para cezası kararı Ek-17’de yer alan örneğe uygun olarak
düzenlenir.
Diğer idari yaptırımlar
MADDE 21 – (1) 17 nci maddede belirtilen hususlardan herhangi birine aykırı
davrandığı tespit edilen imalatçı veya ithalatçı ve 18 inci maddede belirtilen
hususlardan herhangi birine aykırı davrandığı tespit edilen dağıtıcı hakkında
denetim elemanlarınca tutanak düzenlenir ve denetlenen iktisadi işletmeci il
müdürlüğünce yazılı olarak uyarılır. Uyarıya konu olan eksikliklerin
düzeltilmesi için süre verilir. Bu süre imalatçılar veya ithalatçılar için
uyarıya esas olan hususun özelliğine göre en fazla altı ay olmak üzere bir ay
ile altı ay arasında, ithalatçılar ve dağıtıcılar için en fazla bir ay olarak
uygulanır. Uyarıya konu olan eksikliklerin giderilmemesi halinde;
a) İmalatçıların ve ithalatçıların lisans ve tescil belgelerinin
iptalinin sağlanması için Genel Müdürlüğe bildirilir.
b) Dağıtıcıların gübre dağıtıcılık belgesi il müdürlüğünce iptal
edilir.
(2) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b), (e), (f), (ğ) ve (m)
bentlerine, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (b), (ç), (e) ve (m) bentlerine,
8 inci maddesinin birinci fıkrasının (f), (g) ve (ğ) bentlerine aykırı
davrandığı tespit edilen imalatçıların üretimi, dağıtıcıların ve ithalatçıların
ise satışı tutanak düzenlenerek geçici olarak durdurulur ve il müdürlüğünce
yazılı olarak uyarılır. Uyarıya konu olan eksikliklerin düzeltilmesi için en
fazla otuz gün süre verilir. Üretimin veya satışın durdurulmasına neden olan
hususların düzeltilmesi halinde üretime veya satışa izin verilir. Bu süre
sonunda eksikliklerin giderilmemesi halinde imalatçıların ve ithalatçıların
lisans ve tescil belgelerinin iptalinin sağlanması hususu Genel Müdürlüğe
bildirilir. Dağıtıcıların ise il müdürlüğünce gübre dağıtıcılık belgesi iptal
edilir.
(3) 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (n) bendine, 7 nci maddenin
birinci fıkrasının (n) bendine ve 8 inci maddenin birinci fıkrasının (ı)
bendine aykırılığın tespiti halinde ürünler yediemine alınır. Sorumlular
hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Aynı takvim yılı
içerisinde aynı hususun tekrarından dolayı ikinci kez idari yaptırım
uygulanması gerektiren hallerde il müdürlüğünce dağıtıcının dağıtıcılık
belgesi, Genel Müdürlükçe imalatçı veya ithalatçının lisans belgesi ve tescil
belgeleri iptal edilir.
(4) 8 inci maddenin birinci fıkrasının (i), (l) ve (m) bendine
aykırılığın tespiti halinde ürünler yediemine alınır. Dağıtıcı il müdürlüğünce
yazılı olarak uyarılır. Uyarıya konu olan eksikliklerin düzeltilmesi için en
fazla otuz gün süre verilir. Aynı takvim yılı içerisinde aynı hususun tekrarı
halinde il müdürlüğünce gübre dağıtıcılık belgesi iptal edilir.
(5) Dağıtıcının, il veya ilçe müdürlüğüne bilgi vermeden adres
değişikliği yapıldığının veya faaliyetin sonlandırıldığının tespit edilmesi
halinde il müdürlüğünce dağıtıcılık belgesi iptal edilir. Bir yıl sonra
şartları taşımaları halinde yeniden düzenlenir.
(6) Gübre Denetçilerinin görevlerini yapmalarına engel olan,
denetim esnasında denetim görevlilerinin yapacağı kontrolü sözlü veya fiili
olarak yapılacak hareketlerle engelleyen dağıtıcıların il müdürlüğünce
dağıtıcılık belgesi, imalatçı veya ithalatçıların Genel Müdürlükçe lisans ve
tescil belgesi/belgeleri iptal edilir ve bu kişiler hakkında il veya ilçe
müdürlüklerince savcılığa suç duyurusunda bulunulur. Bir yıl sonra şartları taşımaları
ve başvuru yapmaları halinde lisans ve tescil belgesi/belgeleri yeniden
düzenlenir.
(7) 24 üncü maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (ç), (d), (e) ve
(f) bentlerinden herhangi birine aykırı hususların tespiti halinde satışa
sunulan ürünlerin satışları durdurulur ve ürünler tutanakla denetlenen işyerine
yediemin olarak teslim edilir. Ambalajları üzerindeki uygunsuzluğun giderilmesi
için otuz gün süre verilerek firma yazılı olarak uyarılır. Uygunsuzluk
giderilene kadar satışına izin verilmez. Süresi içerisinde düzeltilmeyen
ürünlerin tedarikçisine iadesi sağlanır. İmalatçı veya ithalatçıya 7223 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre, idari para
cezası uygulanır.
(8) Yediemin işlemlerinde Ek-19’da yer alan tutanak düzenlenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Denetçilerin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Denetçilerin görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 22 – (1) Denetçinin görev ve yetkileri ile sorumlulukları aşağıda
belirtilmiştir.
a) Kendisini kimliğini ibraz ederek tanıtmak ve iktisadi işletme
yetkilisine denetimin amacı konusunda bilgi vermek.
b) İktisadi işletmelerin ticari sır olabilecek ekonomik, sınaî ve
ticari hal ve gidişatı hakkında elde ettikleri her türlü bilgiyi, mevzuat
uyarınca açıklanması gerekmedikçe, gizli tutmak.
c) Piyasa gözetimi ve denetimi görevini, mevzuata uygun ve
tarafsız olarak yürütmek.
ç) Görev alanına giren ürünlerin işaret, etiket ve belge
kontrollerini yapmak ve gerektiğinde ürünlerden numune almak.
d) Denetim faaliyeti sırasında, ilgililerin cezai sorumluluk
gerektiren eylemleri saptadığında, gerekli işlemleri yaparak, durumu ilgili
makamlara iletmek.
e) Görev alanına giren konularla ilgili inceleme ve araştırma
yapmak.
f) Denetime konu ürünlerle ilgili gerekli bilgi, belge veya
dosyayı denetim yaptıkları iktisadi işletmelerden istemek ve gerektiğinde
muhafaza etmek.
g) Gerektiğinde fabrika, depo ve ambar ve benzeri yerlerde
inceleme yapmak, yetkili ve ilgililerden gerekli bilgi ve yardımı talep etmek.
ğ) İktisadi işletmelerin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetini
engellemesi durumunda, güvenlik güçlerinden yardım istemek ve onların
nezaretinde denetim yapmak.
h) Piyasa gözetimi ve denetimi sırasında işin niteliğine göre,
gerekli gördüğü durumlarda, ilgili Genel Müdürlük veya il müdürlüğü onayıyla,
refakat etmek üzere uzman kişileri davet etmek, bunların görüş ve önerilerinden
yararlanmak.
ı) Denetimin her aşamasında risk değerlendirmesi yapmak suretiyle
risk derecesine göre, kontrol yapılıncaya kadar, ürünlerin satışını geçici
olarak durdurmak, il müdürlüğünü bilgilendirmek.
i) Denetimle ilgili nihai karar tutanak ve raporlarını hazırlamak
ve ilgili mercilere sunmak, denetim işlem ve sürecine dair tüm bilgi ve
belgeleri düzenli biçimde dosyalayıp saklamak.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Denetimde Yapılacak İşler
Ürün denetimi
MADDE 23 – (1) Ürün denetiminde yapılacak iş ve işlemler aşağıda
belirtilmiştir.
a) Etiket, barkod, belge ve teknik düzenleme çerçevesinde ürünün
takibinin/izlenebilirliğinin kontrolü.
b) Ambalaj işaretlemelerinin kontrolü için ambalaj veya etiket
örneğinin alınması.
c) Ürün kontrolü için numunelerinin alınması.
ç) Ürün numunelerinin muayene ve analizlerinin yaptırılması.
d) Muayene ve analiz sonuçlarının rapor ettirilmesi.
e) Ürüne ilişkin izlenebilirlik veya takip sistemi kayıtlarını
kontrol etmek.
Etiket kontrolü
MADDE 24 – (1) Etiket kontrolü esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Dağıtıcılar, kullanım süresi geçmiş ve Türkçe etiketlendirme
yapılmamış ürünleri satamaz.
b) Bir ürünün tanıtılması amacı ile hazırlanan ve/veya yayımlanan
her türlü reklam ve tanıtım dokümanı, ürünün onaylı etiketindeki bilgilerden
farklı ve gübrelerin genel işlevinin dışında tüketiciyi yanıltıcı bilgi ve
tarif içeremez.
c) Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik kapsamında
yer alan ürünlerin etiketinde organik gübreleri çağrıştırıcı ifadeler bulunamaz.
ç) Etiket üzerinde “Bitki Koruma ve Bitki Gelişim Düzenleyicisi”
ifadesi bulunamaz.
d) İmalatçılar ve ithalatçılar üzerinde tescil numarası, lisans
numarası ve teknik düzenleme çerçevesinde barkodu yer almayan ambalajlarla
piyasaya ürün arz edemezler.
e) İmalatçılar ve ithalatçılar, ürün ambalajlarının uyarılar
bölümünde “Toprak ve/veya yaprak analizi yaptırılarak gübre kullanılması
tavsiye edilir” ve “Çocuklardan Uzak Tutunuz” ibarelerine yer verirler.
f) İmalatçılar ve ithalatçılar, tescil belgesi ve onaylı etiket
örneği bilgileriyle uyumlu olmayan ambalaj veya etiketle piyasaya ürün arz
edemez.
(2) Birinci fıkranın (f) bendinde belirtilen hususlardan,
kullanıcıyı yanıltıcı ve haksız rekabete neden olmayan, baskı ve alfabetik
hatalardan kaynaklanan etiket bilgileri farklılıklarının tespiti halinde ürün
satışı durdurularak, öncelikle etiket bilgilerinin düzeltilmesi için on beş gün
süre verilerek imalatçı veya ithalatçı uyarılır. Farklılıkların düzeltilmemesi
halinde birinci fıkranın (f) bendi için uygulanan idari yaptırımlar uygulanır.
Numune alma
MADDE 25 – (1) Denetimlerde numuneler; depodan, nakil aracından, satış yeri
ve üretim tesisi de dâhil olmak üzere gerekli görülen yerlerden alınır.
(2) Şikâyet denetimlerinde numuneler; şikâyete konu olan ürünlerin
piyasaya arz edildiği yerden veya aynı parti ürünün bulunduğu yerden alınır.
(3) Ürün ambalajı üzerindeki bilgilerin teknik düzenlemesine
uygunluğu kontrol edildikten sonra numune alınır.
Numune alma metodu
MADDE 26 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerden numuneler, Ek-1’de yer
alan Gübrelerin Denetimi İçin Numune Alma Metoduna göre alınır.
(2) Denetim için alınan numunelere bedel ödenmez. Numune alınan
ürünün bedelini, dağıtıcının imalatçıdan veya ithalatçıdan tazmin edebilmesi
amacıyla Ek-11’de yer alan tutanak düzenlenerek denetlenen işyerine verilir.
Numune alınmasında düzenlenecek belgeler ve uygulamaya
ilişkin esaslar
MADDE 27 – (1) Numune alınmasında düzenlenecek belgeler ve uygulamaya ilişkin
esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) Aynı parti/seri/şarj numaralı ürünlerden numune alınır.
Parti/seri/şarj numarası farklı olan ürünlerden numune alınmaz.
b) Ek-1’de yer alan "Gübrelerin Denetimi İçin Numune Alma
Metoduna" göre üç adet olacak şekilde numune oluşturulur.
c) Numune alınan ürün ambalajların üzerine Ek-14’te yer alan
numune alındı etiketi yapıştırılır.
ç) Numune kapları veya torbaları, ayrı bir torbanın içine
konularak ağızları bağlanır.
d) Numune alınırken Ek-11 belgesinin üç nüshasına firma adı, ürün
adı, lisans numarası, parti/seri/şarj numarası veya teknik düzenleme
çerçevesinde barkod numarası yazılmamak şartıyla her bir numune için ayrı ayrı
düzenlenir ve işyeri yetkilisi ile denetim elemanlarınca imzalanır, ancak
denetlenen işyeri tarafından kaşelenmez. Hepsine kod verilir.
e) Kodlu olarak düzenlenen Ek-11, bilgileri dışarıdan okunacak
şekilde her numune torbası içine yerleştirilir. Numune torbalarının ağzı
bağlanır ve mühürlenir veya klipsle kapatılır.
f) Ayrıca numune alındığını belgelemek amacıyla iki nüsha olmak
üzere il müdürlüğünde kalacak nüshada aynı kod numarası verilir ve numune
alınan işyerinde kalacak nüshada ise kod verilmeden ürünle ilgili tüm
ayrıntıları içeren Ek-11 düzenlenir, numune alınan yerin yetkilisi ile denetim
elemanlarınca imzalanır, kaşelenir.
g) Numunelerin bir adedi analiz kuruluşuna gönderilir. Bir adedi
numune alınan yere yediemin olarak teslim edilir. Bir adedi de il müdürlüğünce
saklanır.
ğ) Analiz sonucuna itiraz edilmesi halinde öncelikli olarak numune
alınan yerde bırakılan örnek numune referans kuruluşa gönderilir. İl
müdürlüğünde kalan bir adet numune yedek olarak makul bir süre bekletilir ancak
bu süre 6 ayı aşamaz.
h) Numune sonuçlarının değerlendirilmesinde kullanılmak üzere
denetim elemanlarınca belgelerden bir dosya oluşturulur.
(2) Alınan numunelerin herhangi bir sebepten dolayı zayi olması
durumunda, zayi gerekçesi tutanağa yazılarak aynı partiden olmak koşuluyla
yeniden numune alınır.
Numunelerin analize gönderilmesi
MADDE 28 – (1) Analize gönderilen numunenin hangi firmaya ait olduğunu
belirten tanımlayıcı herhangi bir bilgiye yer verilmez.
(2) Analiz kuruluşuna gönderilecek numuneler, yedi iş günü
içerisinde Bakanlığın protokol yaptığı analiz kuruluşlarından birisine numune
kod numarası kullanılmak suretiyle ürün etiketinde beyan edilen içerikleri ve
ilgili teknik düzenlemeye göre istenilen analizleri içeren resmî yazı ekinde
gönderilir.
Muayene ve analiz işleri
MADDE 29 – (1) Muayene ve analizi yapacak kuruluşça; piyasa veya şikâyet
denetimini yapan il müdürlüğü tarafından gönderilen temsili numunenin bulunduğu
mühürlü torba açılarak, gerekli muayene ve analizler, Ek-2’de yer alan
Gübrelerin Analizi İçin Öngörülen Metotlar ve Tarımda Kullanılan Organik,
Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı Gübrelere Dair Yönetmelik ekinde belirtilen
analiz metotları kullanılarak yapılır.
(2) Numunelerinin analizlerinde; gübrenin teknik düzenlemeye uygun
olup olmadığına, teknik düzenlemesi bulunmayan gübrelerde Türk Standardına veya
Türk Standardına denk AB veya uluslararası standartlar dikkate alınıp uygun
metotlar kullanılarak özelliklere, ambalaj muayenelerinde ise işaretlemelere
bakılır.
(3) Şikâyete konu olan ürünlerin muayene ve analizleri, il
müdürlüğünün yazılı bildirimi üzerine öncelikle yapılır.
(4) Muayene ve analizler, numunelerin muayene ve analiz yapacak
kuruluşa tesliminden itibaren en geç otuz gün içinde sonuçlandırılır. Sağlık
parametreleri ise teslimden itibaren doksan gün içinde sonuçlandırılır.
(5) Muayene ve analizlerin yapılamaması veya gecikmesi halinde,
durum sebepleri ile birlikte on gün içinde, muayeneyi ve/veya analizi yapacak
kuruluş tarafından ilgili il müdürlüğüne yazılı olarak bildirilir.
Analiz kuruluşları ile referans kuruluşlar
MADDE 30 – (1) Ürünlerin analizini yapacak kuruluşlarla, bu kuruluşların
yaptığı muayene ve analiz sonuçlarına itiraz halinde, incelemeleri yapacak olan
referans kuruluşlar, her yıl Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış
Kuruluşlar Yönetmeliğinde belirtilen şartları taşıyan kuruluşlar arasından
Bakanlıkça belirlenir ve uygun görülenlerle protokol yapılır.
(2) Protokol yapılan kuruluşların adları, Bakanlık tarafından
yayımlanır.
(3) Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar
Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin onuncu fıkrası çerçevesinde akredite edilmiş
bir uygunluk değerlendirme kuruluşundan alınmış uygunluğu gösteren belgeler ile
test raporlarının sunulması halinde, Bakanlıkça bu belge ve raporlar dikkate
alınır. Ülkemizde veya karşılıklılık ilkesi saklı kalmak kaydıyla Avrupa Birliği
üyesi bir ülkede yerleşik bir uygunluk değerlendirme kuruluşunca verilmiş
belgeler ve test raporları, kuruluşun yeterliliğine ilişkin gerekçelerle
reddedilemez.
Muayene ve analiz ücretleri
MADDE 31 – (1) Piyasa ve şikâyet denetimleriyle ilgili olarak, denetim
sırasında alınan numunelerin muayene ve analizi yapan kuruluşa gönderilme
ücretleri ile muayene ve analiz ücretlerinin ödenmesi aşağıdaki esaslara göre
yapılır.
a) Piyasa denetimi esnasında alınan numunelerin analizi sonucunda,
gübrenin ilgili teknik düzenlemeye veya standartlara uygun olmadığının tespiti
halinde, analiz ve muayene ücretleri imalatçı veya ithalatçı tarafından ödenir.
Ödeme işleminde il müdürlüğünce Ek-18’de yer alan analiz ücreti tahsil fişi
düzenlenir. İtiraz halinde söz konusu ücretin tahsili için referans kuruluşun
analiz sonucu beklenir. Ancak Cumhuriyet savcılığı ve mahkemelerce istenilen
analiz raporları veya şikâyet denetimlerinde soruşturma neticesinde ürünün
imalatçısının tespit edilmemesi durumunda yaptırılan analiz raporu ücretleri il
müdürlükleri tarafından ödenir.
b) Muayene ve analiz ücretleri ile denetim sonuçlarına itiraz
halinde gidilecek referans kuruluşlarının ücretleri her yıl şubat ayı sonuna
kadar Bakanlıkça belirlenir.
c) Bakanlıkça belirlenen ücretler ödemelerde esas alınır. Bu
giderlerin imalatçı, ithalatçı veya dağıtıcıdan tahsilini gerektiren hallerde
21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümleri uygulanır.
ç) Bakanlıkça analiz ücretlerinin ödeneceğine dair protokol/sözleşme
yapılmış kurum ve/veya kuruluşlarca da analiz ücretleri ödenebilir.
Muayene ve analiz sonuçları
MADDE 32 – (1) 30 uncu maddeye göre belirlenen analiz kuruluşları, analiz
ve/veya muayene sonuçlarını; ilgisine göre, Ek-2 ile Tarımda Kullanılan Organik,
Mineral ve Mikrobiyal Kaynaklı Gübrelere Dair Yönetmelikte belirtilen analiz
metotlarını kullanarak, teknik düzenlemesi olmayan gübrelerde ise kullanılan
analiz metotlarının adlarını da Ek-16’da yer alan ve üç nüsha olarak
düzenlenmesi gereken Ürün Muayene ve Analiz Raporunda belirtirler.
Muayene ve analiz sonuçlarının gönderilmesi
MADDE 33 – (1) Analiz kuruluşu ile referans analiz kuruluşları;
düzenledikleri gübre muayene ve analiz raporlarının aslını ilgili il
müdürlüğüne gönderirler. Raporun bir nüshasını da arşivlerinde muhafaza
ederler. Raporlarda, analiz sonucunda bulunan değerlerin ilgili teknik
düzenlemeye uygun olup olmadığı mutlaka belirtilir.
Muayene ve analiz sonuçlarının tebliğ edilmesi
MADDE 34 – (1) Analiz kuruluşlarından alınan, gübre muayene ve analiz
raporlarındaki değerler, teknik özellikler ve tolerans değerleri açısından,
ilgili il müdürlüğü tarafından değerlendirilir. İlk analiz raporunun ürüne ait
teknik düzenlemeye uygun olmaması halinde, geçici olarak satışı durdurulur ve
ürün yediemine alınarak Bakanlığa bildirilir. Muayene ve analiz raporları en
geç bir hafta içerisinde, ilgili imalatçı veya ithalatçının merkez adresine
ivedi ibaresi ile tebliğ edilir ve dağıtıcı kuruluşa bilgi verilir. İtiraz
süresinin dolması beklenir, sürenin bitiminde itiraz edilmediği takdirde, ilk
analiz sonucuna göre yaptırım uygulanır. Ürünlerin teknik düzenlemeye uygun
hale getirilmesi veya piyasadan geri çekilmesi için tebliğ tarihinden itibaren
otuz gün süre verilerek imalatçı veya ithalatçıya ve Bakanlığa bildirilir.
Muayene ve analiz sonuçlarına itiraz
MADDE 35 – (1) İmalatçı veya ithalatçı, muayene ve analiz sonuçlarını
bildiren yazı eline geçtiği tarihten itibaren, yedi iş günü içinde, itiraza
konu olan parametrelerin analiz ücretlerini bildirilen banka hesap numarasına
yatırdığını gösteren banka dekontu ile birlikte ilgili il müdürlüğüne itiraz
etme hakkına sahiptir.
(2) Muayene ve analiz sonuçlarına itirazla ilgili usul ve esaslar
aşağıda belirtilmiştir.
a) İl müdürlüğü, itiraza konu olan ürüne ait iktisadi işletmecide
bulunan şahit numuneyi, tutanak düzenleyerek almak üzere denetçileri
görevlendirir. Denetçi, alınan bu şahit numune ile il müdürlüğünde muhafaza
edilen şahit numuneyi bir ambalaja koyarak ağzını mühürler.
b) İtiraz yazısı ile birlikte banka dekontunu alan il müdürlüğü,
itiraza konu olan özellikleri belirten yazı ekinde şahit numuneleri referans
kuruluşa gönderir. İl müdürlüğü bu işlemleri yedi iş günü içinde tamamlar.
c) Referans kuruluş; aldığı şahit numunelerden birini saklar ve diğerini
itiraza konu olan özelliklerin analizlerinde kullanır. Sağlık parametreleri
hariç olmak üzere, analizleri en geç otuz gün içinde yapar, analiz sonuçlarını
içeren üç nüsha rapor düzenler ve raporun aslı ile birlikte ikinci nüshasını
ilgili il müdürlüğüne gönderir, bir nüshasını da kendi arşivinde saklar.
ç) Referans kuruluş, herhangi bir nedenle analizleri
yapamayacaksa, durumu on gün içinde ilgili il müdürlüğüne yazılı olarak
bildirir.
d) İl müdürlüğü, referans kuruluşun analiz sonuçlarını ve
uygulanacak yaptırımları denetlenen imalatçıya, ithalatçıya veya dağıtıcıya
yazılı olarak bildirir.
e) Referans kuruluş tarafından yapılan analiz sonuçlarına itiraz
edilemez.
Ağır l ve patojen içeriği uygun olmayan ürünler ile
ilgili yapılacak işlemler
MADDE 36 – (1) Ürünlerin, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğu belgelenmiş
olsa dahi, piyasa gözetimi ve denetimi çerçevesinde yapılan kontroller
sonucunda ağır l ve patojen içeriğinin uygun olmadığının tespit edilmesi
halinde aşağıda yer alan işlemler yapılır.
a) İmalatçı veya ithalatçı tarafından, ağır l ve patojen
içeriği uygun olmayan ürünün bertarafı veya kullanılmayacak hale getirilmesi
sağlanır.
b) İmalatçı veya ithalatçı ağır l ve patojen içeriğinin uygun
olmayan ürünün bertarafı veya kullanılmayacak hale getirilmesini il
müdürlüğünün bilgisi dâhilinde yapar.
Uygunsuz ürünlerin iadesi, bertarafı ve komisyon oluşumu
MADDE 37 – (1) Yapılan analiz sonucu hazırlanan gübre analiz raporlarına göre
bitki besin maddesi ve ürüne ait diğer parametreler bakımından ilgili teknik
mevzuata göre uygunsuz bulunan ürünler öncelikli olarak ilgili teknik
düzenlemeye uygun hale getirilmesi için imalatçı veya ithalatçıya iade edilir.
(2) Ağır l ve patojen içeriği uygun olmayan ürünler ile
mahkeme kararları gereği bertarafı istenen taklit ve tağşiş yapılan ürünler
ve/veya il müdürlüğünce yapılan piyasa gözetimi ve denetimi sonucunda taklit ve
tağşiş yapıldığı tespit edilen ürünler, il müdürlüğü tarafından en az üç
kişiden oluşturulacak bir komisyon marifetiyle kullanılmaz hale getirilmesi
sağlanır. Yapılan iş ve işlemlerle ilgili olarak bir tutanak düzenlenir. Ayrıca
her türlü uygunsuzluk nedeniyle satışı durdurulan fakat imalatçı veya ithalatçı
tarafından verilen süre içerisinde iade alınmayan ürünlere de bu madde
hükümleri uygulanır.
Değerlendirmede tolerans
MADDE 38 – (1) Üretimde, numune almada ve analizlerde olması muhtemel
hataların giderilmesi amacı ile teknik düzenlemelerde belirtilen özelliklere
tanınan, teknik düzenlemelerin kapsamadığı alanlarda Türk standartlarındaki,
standardın da bulunmaması halinde uluslararası kabul gören toleranslar
uygulanır.
Değerlendirme sonuçlarının bildirilmesi
MADDE 39 – (1) İl müdürlüğünce yaptırım kararı alınmadan önce imalatçıya veya
ithalatçıya görüşlerini almak üzere ivedi ibaresi ile tebligat yapılır ve
dağıtıcı konu hakkında bilgilendirilir.
(2) İl müdürlüğü tarafından alınan önlemlere ilişkin kararların
imalatçıya veya ithalatçıya yapılan tebligatında, kararın dayandığı gerekçeler,
karara karşı itiraz yolları ve yasal süreler belirtilir.
(3) Tebligatın alınmasını müteakip imalatçıya veya ithalatçıya
cevap verebilmesi için, en az on gün süre tanınır ve bu süre tebligatta
belirtilir.
(4) İl müdürlüğünce alınması planlanan veya alınan önlem kararı,
imalatçı veya ithalatçının cevabı veya sağlayacağı bilgi ve belge neticesinde
gözden geçirilir. İnsan sağlığı ve kamu güvenliğinin veya mevzuatla korunan
diğer bir kamu yararının tehlikede olduğu acil hallerde bu sürenin dolması
beklenmeyebilir. Tebligat yapılmadan bir karar alınması halinde, imalatçıya
veya ithalatçıya cevap verebilmesi için sonradan süre verilebilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Eğitim
Denetçi eğitimi ve bilgilendirme
MADDE 40 – (1) Denetçi eğitimine ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) Bakanlık tarafından gerekli görüldüğü zaman, denetçi olmak
üzere il müdürlüklerinden yeterli sayıda, ziraat fakültesi ve üniversitelerin
kimya/kimya mühendisliği bölümü mezunları ile tarımla ilgili meslek
okullarından mezun olan personel eğitime çağrılır ve eğitim sonucunda eğitime
katılan elemanlara denetçi kimlik kartı ve eğitim sertifikası düzenlenir.
b) Uygulamalarda birlikteliği sağlamak, sektördeki her türlü yeni
gelişmelerden haberdar etmek ve faaliyetleri değerlendirmek amacıyla Bakanlıkça
gerekli görüldüğü zamanlarda eğitim, değerlendirme ve bilgilendirme toplantısı
düzenlenir.
ONUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Denetimin engellenmesi
MADDE 41 – (1) Piyasa gözetimi ve denetimi yapan personele engel olunması,
işyerlerine girmeyi önlemeye yönelik tutum sergilenmesi hâlinde, öncelikle
26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 265 inci maddesine göre
haklarında işlem yapılabileceği hatırlatılır, buna rağmen engellemenin devam
ettirilmesi halinde ilgililer hakkında tutanak düzenlenerek durum adli
makamlara intikal ettirilir.
(2) Yetkili kuruluşun denetimle görevli çalışanlarının görevlerini
yapmalarına engel olanlara 7223 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin ikinci
fıkrasına göre idari para cezası uygulanır.
Piyasa gözetimi ve denetimi veri tabanı
MADDE 42 – (1) Denetimle görevli personel; denetime çıkmadan önce denetimi
haiz ürün, firma hakkında daha önce yapılmış denetim bilgilerini, mükerrerliği
önlemek amacıyla Bakanlık Piyasa Gözetimi ve Denetimi Veri Tabanından kontrol
eder. Bu durum risk taşıyan acil durumları kapsamaz. Ayrıca denetimle görevli
personel denetime ait her türlü bilgiyi, denetim işleminin sonuçlanmasını
beklemeksizin, Bakanlık Piyasa Gözetimi ve Denetimi Veri Tabanına girer.
(2) Bakanlık, piyasaya arz edilen ürünlerin paketleme aşamasından
son kullanıcıya kadar takibinin sağlanmasına yönelik usul ve esasları belirler,
gerekli sistemleri kurar veya kurdurur. Bu sistemlerin işletilmesini temin eder.
Onaylanmış kuruluşlar ve uygunluk işareti
MADDE 43 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında piyasaya arz edilecek
ürünlerin, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunun değerlendirilmesi ve
belgelendirilmesi amacıyla görevlendirilecek onaylanmış kuruluşların taşıması
gereken asgari şartlar, çalışma usul ve esaslar ile faaliyetlerine ilişkin
hususlar Bakanlık tarafından belirlenir.
(2) Onaylanmış kuruluşlar tarafından uygunluğu değerlendirilen
gübre imalatçısı ve ithalatçısı gerçek veya tüzel kişiler uygunluk “CE” işareti
taşıyan ürünlerini piyasaya arz eder.
Tebligat
MADDE 44 – (1) İdari para cezası ve/veya idari tedbirleri içeren idari
yaptırım kararlarının tebliğinde, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat
Kanunu hükümleri uygulanır.
Gizlilik, ticari sırlar ve şeffaflık
MADDE 45 – (1) Bakanlık, bu Yönetmeliği uygularken kişisel verilere dair,
ticari sır niteliğindeki veya fikrî ve sınai mülkiyet hakkına ilişkin edindiği
bilgilerin gizliliğini korumakla yükümlüdür. Ancak ilgili mevzuat hükümleri
saklı kalmak kaydıyla insan sağlığı ve güvenliğinin gerektirdiği hallerde bu
bilgilerin açıklanması bu kapsamda sayılmaz.
Yönetmelikte hüküm bulunmayan haller
MADDE 46 – (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde 7223 sayılı Kanun
ile bu Kanuna dayalı olarak çıkarılan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine
Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 47 – (1) 29/3/2014 tarihli ve 28956 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Gübrelerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 48 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 43 üncü maddesinin ikinci fıkrası 21/6/2022 tarihinde,
b) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 49 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.
Ek İçin; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/06/20210609M1-1-1.pdf
Programa Giriş