İSLAM KONFERANSI
TEŞKİLATI ÜYESİ DEVLETLER ARASINDA TERCİHLİ TİCARET SİSTEMİ (TPS-OIC) MENŞE
KURALLARI ANLAŞMASI ÇERÇEVESİNDEKİ TİCARETTE EŞYANIN TERCİHLİ
MENŞEİNİN TESPİTİ HAKKINDA
YÖNETMELİK
Ticaret
Bakanlığından:29.06.2021 tarihli ve 31881 sayılı R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 28/11/1991 tarihli ve 91/2470
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan İslam Konferansı Teşkilatı Üyesi
Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi Çerçeve Anlaşması ile 2/5/2008
tarihli ve 2008/13638 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan İslam
Konferansı Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi
Kurulmasına ilişkin Tercihli Tarife Düzenlemesi Protokolü kapsamında tercihli
tavizlerden yararlanacak eşyanın menşeini tespit etmek üzere 2/11/2009 tarihli
ve 2009/15533 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan İslam Konferansı
Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Menşe
Kuralları Anlaşmasının uygulanmasına dair usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, İslam Konferansı Teşkilatı Üyesi
Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Menşe Kuralları
Anlaşmasının uygulanmasına dair usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı
Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 448 inci maddesi ile 2/11/2009 tarihli
ve 2009/15533 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan İslam Konferansı
Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Menşe
Kuralları Anlaşmasına dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Anlaşma: 2/11/2009 tarihli ve 2009/15533 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile onaylanan İslam Konferansı Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında
Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Menşe Kuralları Anlaşmasını,
b) Armonize Sistem: 10/11/1988 tarihli ve 3501 sayılı Kanunla
katılmamız uygun bulunan Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama
Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşmede belirtilen şekilde ve Sözleşmenin
ekinde yer alan pozisyonları, alt pozisyonları ve bunlara ait sayısal kodları,
Bölüm, Fasıl ve Alt Pozisyon Notlarını ve Armonize Sistemin yorumu ile ilgili
Genel Kuralları kapsayan Nomanklatürü,
c) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
ç) Çerçeve Anlaşma: 28/11/1991 tarihli ve 91/2470 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile onaylanan İslam Konferansı Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında
Tercihli Ticaret Sistemi Çerçeve Anlaşmasını,
d) Elektronik sistem: Menşe ispat ve dolaşım belgelerinin
düzenlenmesine yönelik başvurunun yapılması, belgelerin düzenlenmesi, kontrol
edilmesi, onaylanması ve vize işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak üzere
Bakanlık ya da Bakanlıkça uygun görülen kişi ve kuruluşlarca elektronik ortamda
verilen hizmet ve bu hizmete dair altyapıyı,
e) En az gelişmiş ülkeler kategorisinde yer alan Taraf Ülkeler: 7
ve 8 inci maddelerin uygulanmasında bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih
itibarıyla en az gelişmiş ülkeler kategorisinde yer alan Taraf Ülke ibaresi
Bangladeş Halk Cumhuriyeti’ni,
f) Eşya: Hem girdileri hem de ürünleri,
g) Fabrika çıkış fiyatı: Ürün için Taraf Ülkelerden birinde, nihai
işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika çıkışı
itibarıyla ödenen, kullanılan bütün girdi kıymetlerinin dahil edilmiş olduğu,
elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenmiş veya ödenecek yurt içi vergilerin
tenziliyle bulunan fiyatı,
ğ) Fasıllar, pozisyonlar ve alt pozisyonlar: Armonize Sistem veya
AS olarak geçen, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemini oluşturan
Nomanklatürde kullanılan fasıllar, pozisyonlar (dört haneli kodlar) ve alt
pozisyonları (altı haneli kodlar),
h) Girdi: Ürünün imalatında kullanılan herhangi bir madde,
hammadde, parça veya aksam ve benzerlerini,
ı) Girdilerin kıymeti: Kullanılan menşeli olmayan girdilerin
ithalatı esnasındaki gümrük kıymetini veya bunun bilinmemesi veya tespit
edilememesi halinde Taraf Ülkelerden birinde girdiler için ödenen tespiti
mümkün ilk fiyatı,
i) Gümrük kıymeti: İthalat ülkesine ihraç amaçlı satışlarda diğer
tahsil edilebilir vergiler ve ödenen miktarlar da dâhil olmak üzere eşya için
gerçekte ödenen veya ödenebilir ücret olan ithal eşyasının satış bedelini;
eşyanın satış bedeline göre belirlenemediği hallerde;
1) Aynı eşyanın satış bedelini,
2) Benzer eşyanın satış bedelini,
3) İndirgenmiş kıymet yöntemini,
4) Hesaplanmış kıymet yöntemini,
5) Geri dönüş yöntemi kullanılarak belirlenen bedeli,
j) İmalat: Montaj veya özel işlemler de dâhil olmak üzere sanayi
ve tarım ürünleri üzerinde her türlü işçilik veya işlemi,
k) Katma değer: Fabrika çıkış fiyatından, eşyaya dâhil edilen
diğer Taraf Ülkeler menşeli her bir girdinin gümrük kıymetinin ya da bu
kıymetin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde diğer Taraf Ülkelerde
girdiler için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın çıkarılması ile bulunan
değeri,
l) Menşe İspat Belgesi: Eşyanın Anlaşma kapsamında menşeli
olduğunu ispat etmek üzere düzenlenen ve bir örneği Ek-1’de yer alan TPS-OIC
Menşe İspat Belgesini,
m) Menşeli girdilerin kıymeti: (ı) bendinde tanımlandığı şekilde,
gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan bu tür girdilerin kıymetini,
n) Protokol: 2/5/2008 tarihli ve 2008/13638 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile onaylanan İslam Konferansı Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında
Tercihli Ticaret Sistemi Kurulmasına ilişkin Tercihli Tarife Düzenlemesi
Protokolünü,
o) Sevkiyat: Bir ihracatçıdan bir alıcıya aynı anda gönderilen ya
da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer alan veya
böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünleri,
ö) Sınıflandırılma: Ürün veya girdilerin belirli bir fasıl,
pozisyon ve alt pozisyon altında sınıflandırılmasını,
p) Taraf Ülkeler: Anlaşmayı onaylamış ülkelerden biri olarak;
1) Türkiye Cumhuriyeti,
2) Bahreyn Krallığı,
3) Bangladeş Halk Cumhuriyeti,
4) Birleşik Arap Emirlikleri,
5) Fas Krallığı,
6) İran İslam Cumhuriyeti,
7) Katar Devleti,
8) Kuveyt Devleti,
9) Malezya,
10) Pakistan İslam Cumhuriyeti,
11) Suudi Arabistan Krallığı,
12) Umman Sultanlığı,
13) Ürdün Haşimi Krallığı’nı,
r) Ülkeler: Karasularını da içerecek şekilde Taraf Ülkeler
topraklarını,
s) Ürün: Bilahare başka bir imalat işleminde girdi olarak
kullanılması söz konusu olsa bile imal edilmiş ürünü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Menşeli Ürün Kavramının Tanımı ve Koşulları
Menşeli ürünler
MADDE 5- (1) Protokole tâbi olarak tercihli ticaret düzenlemeleri
kapsamında yer alan, bir Taraf Ülkeden diğer Taraf Ülkeye ihraç edilen aşağıda
belirtilen ürünler, Taraf Ülkelerden biri menşeli kabul edilir:
a) 6 ncı maddede belirtildiği şekilde, tamamen ihracatçı Taraf
Ülkede üretilen veya elde edilen ürünler.
b) 7 nci maddede belirtildiği şekilde, ilgili Taraf Ülkede yeterli
işçilik veya işlemden geçirilmiş olmaları kaydıyla, söz konusu Taraf Ülkede
tamamen elde edilmemiş girdiler ihtiva ederek o Taraf Ülkede elde edilen
ürünler.
Tamamen üretilmiş veya elde edilmiş ürünler
MADDE 6- (1) Aşağıdaki ürünler tamamen ihracatçı Taraf Ülkede
üretilmiş veya elde edilmiş kabul edilirler:
a) Taraf Ülkenin kendi topraklarından, sularından veya deniz
yatağından çıkartılan işlenmemiş ürünler veya madencilik ürünleri.
b) Ormancılık ürünleri dâhil Taraf Ülkede hasat edilen, toplanan
veya harmanlanan bitkisel ürünler.
c) Taraf Ülkede doğmuş ve yetiştirilmiş canlı hayvanlar.
ç) Taraf Ülkede doğmuş ve/veya yetiştirilmiş hayvanlardan elde
edilen ürünler.
d) Taraf Ülkede avcılık, balıkçılık veya su ürünleri
yetiştiriciliği faaliyetlerinden elde edilen ürünler.
e) Taraf Ülkelerin karasuları dışındaki denizlerden kendi gemileri
ile elde edilen balıkçılık ürünleri ve diğer deniz ürünleri.
f) Münhasıran (d) ve (e) bentlerinde belirtilen ürünlerden kendi
fabrika gemilerinin bordalarında işlenen ve/veya üretilen ürünler.
g) Yalnızca hammaddelerin geri kazanılmasına müsait o ülkede
toplanan kullanılmış girdiler.
ğ) Taraf Ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık
ve hurdalar.
h) Münhasıran (a) ila (ğ) bentlerinde tanımlanan ürünlerden
üretilen eşya.
(2) Birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerinde belirtilen kendi
gemileri veya kendi fabrika gemileri terimi sadece aşağıda belirtilen gemi ve
fabrika gemileri için uygulanır:
a) Taraf Ülkelerden birinde kayıtlı veya tescilli olanlar veya
b) Taraf Ülkelerden birinin bayrağı altında seyredenler veya
c) En az yüzde 60`ı bir Taraf Ülke vatandaşlarına ait olanlar veya
en az yüzde 75’i Taraf Ülkelerin vatandaşlarına ait olanlar veya yönetim
merkezi bu Taraf Ülkelerden birinde bulunan, müdür veya müdürleri, yönetim
kurulu veya denetleme kurulu başkanı ve bu kurullar üyelerinin çoğunluğunun bir
Taraf Ülke vatandaşı olan ve ilave olarak, ortaklık veya limited şirket
durumunda, sermayesinin en az yarısı bu Taraf Ülkelere veya bu Taraf Ülkelerin
kamu kuruluşları ya da vatandaşlarına ait olanlar.
Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler
MADDE 7- (1) Bir Taraf Ülkede elde edilen ürünler, imalatlarında
kullanılan menşeli olmayan girdilerin kıymetinin, ürünün fabrika çıkış
fiyatının yüzde 60’ını aşmaması kaydıyla, 5 inci madde hükümleri kapsamında,
yeterli derecede işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilir.
(2) En az gelişmiş ülkeler kategorisinde yer alan Taraf Ülkeler,
bu Yönetmeliğin uygulanmaya başlandığı tarihten itibaren beş yıl boyunca
ürünlerin imalatında yüzde 70 oranında menşeli olmayan girdi kullandığı
takdirde, nihai ürün yeterli işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilir.
Menşe kümülasyonu
MADDE 8- (1) 5 inci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, diğer
Taraf Ülkeler menşeli girdiler bir Taraf Ülkede elde edilmiş ürün içine dahil
edildikleri takdirde;
a) O Taraf Ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlemin, 9 uncu
maddede belirtilen işçilik ve işlemlerin ötesinde olması,
b) O Taraf Ülke menşeli girdiler toplamının, ürünün fabrika çıkış
fiyatının yüzde 40’ından az olmaması,
c) En az gelişmiş ülkeler kategorisinde yer alan bir Taraf Ülke
menşeli içeriğin toplamının ise, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren beş yıllık süre boyunca, ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 30`undan
az olmaması kaydıyla,
o Taraf Ülke menşeli kabul edilir.
(2) Taraf Ülkede gerçekleştirilen işçilik veya işlem, 9 uncu
maddede belirtilen işlemlerin ötesine geçmez ise yalnızca o Taraf Ülkede eklenen
katma değerin, imalatta kullanılan diğer Taraf Ülkeler menşeli girdilerin
kıymetini geçmesi halinde, elde edilen ürün o Taraf Ülke menşeli olarak kabul
edilir. Eğer bu gerçekleşmez ise elde edilen ürün, söz konusu Taraf Ülkedeki
imalat işlemlerinde kullanılan kıymeti en yüksek girdiye sahip ülke menşeli
olarak kabul edilir.
(3) Taraf Ülkelerden herhangi biri menşeli olup bir Taraf Ülkede
hiçbir işçilik ve işleme tabi tutulmamış ürünler, Taraf Ülkelerden birine ihraç
edilmeleri halinde menşeini korur.
Yetersiz işçilik veya işlemler
MADDE 9- (1) 7 nci ve 8 inci maddelerde belirtilen koşulların yerine
getirilmiş olup olmadığına bakılmaksızın aşağıda belirtilen işlemlerin menşeli
ürün statüsü vermede yetersiz işçilik veya işlem oldukları kabul edilir:
a) Paketleme.
b) Basit karıştırma (Basit karıştırma kimyasal reaksiyonu
kapsamaz).
c) Basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama,
sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit
paketleme işlemleri.
ç) Etiketleme, ürün veya paketler üzerine marka, etiket, logo ve
diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri, parçalara
ayırma.
d) Parçalara bölme.
e) Ayırma veya kalibrasyon.
f) İşaretleme.
g) Setler oluşturma.
ğ) Özel tasarım makineler veya alet veya teçhizat kullanımı ve
konuyla ilgili eğitim gerektirmeyen faaliyetleri kapsayacak şekilde basit
montaj.
h) Nakliyat ve depolama süresince ürünlerin iyi şartlarda
muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler.
ı) Ambalaj ayırma ve birleştirme.
i) Yıkama; temizleme; toz, oksit, yağ, boya veya diğer
tabakalardan arındırma.
j) Dokuma kumaşları ütüleme veya presleme.
k) Basit boyama ve cilalama işlemleri, tahıl ve pirinci
kabuklarından ayırma, kısmi veya tam ağartma, parlatma ve perdahlama.
l) Şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme
işlemleri.
m) Meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma,
zarlarını ayıklama, çekirdeklerini çıkarma.
n) Keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme.
o) Eleme, kalburdan geçirme, ayırma, tasnifleme, kalibrasyon,
eşleştirme (girdilerden setler oluşturma dâhil), hayvan kesimi.
(2) Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin birinci fıkra
hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken
bir Taraf Ülkede gerçekleştirilen işlemlerin tümü bir arada değerlendirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar,
Aksam, Setler ve Etkisiz Unsurlar
Nitelendirme birimi
MADDE 10- (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanması amacıyla
nitelendirme birimi, Armonize Sistem Nomanklatürünü kullanarak sınıflandırma
yapılırken temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür. Buna göre;
a) Muhtelif girdilerin montajı veya gruplandırılmasından oluşan
bir ürün, Armonize Sistemde tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında, bu ürünün
tümü, nitelendirme birimini oluşturur.
b) Bir sevkiyat, Armonize Sistemde aynı pozisyon içinde
sınıflandırılan belli sayıda aynı üründen oluşuyorsa her bir ürün, bu
Yönetmelik hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilir.
(2) Armonize Sistemin 5 inci Genel Yorum Kuralı çerçevesinde
ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dâhil ediliyorsa menşe tespiti açısından
da dâhil edilir.
Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam
MADDE 11- (1) Bir cihaz, makine, alet veya aracın parçası beraberinde
teslim edilen, normal olarak bir cihazın bölümü durumundaki ve fiyata dâhil
edilmiş bulunan ve bu nedenle ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek
parçalar ve aksam; söz konusu cihaz, makine, alet veya araç içinde mütalaa
edilir.
Setler
MADDE 12- (1) Armonize Sistemin 3 üncü Genel Kuralında tanımlanan
setler, kendisini meydana getiren tüm ürünler, menşeli ürün ise o ülke menşeli
olarak addedilir. Ancak bir set, menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden
müteşekkil ise 7 nci ve 8 inci madde hükümlerine uygun olarak set, bir bütün
olarak menşeli kabul edilir.
Etkisiz unsurlar
MADDE 13- (1) Bir ürünün menşeli olup olmadığını belirlemek için
imalatında kullanılabilecek;
a) Enerji ve yakıt,
b) Tesis ve teçhizat,
c) Makine ve aletler,
ç) Ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi amaçlanmayan
eşyaların,
menşeini belirlemeye gerek bulunmamaktadır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ülkesel Gereklilikler
Doğrudan nakliyat
MADDE 14- (1) Protokol kapsamında sağlanan tercihli muamele, sadece bu
Yönetmeliğin gerekliliklerini yerine getirmiş, Taraf Ülkeler arasında doğrudan
nakledilen ürünler için uygulanır.
(2) Üçüncü ülkelerde aktarma yapılıp yapılmadığına veya geçici
olarak depolanıp depolanmadığına bakılmaksızın, aracı niteliğindeki bir veya
daha fazla üçüncü ülke üzerinden transit edilen ürünler;
a) Bu transit geçişin, coğrafi nedenlerle veya münhasıran nakil
koşullarının değerlendirilmesi suretiyle haklı görülmesi,
b) Ürünlerin söz konusu ülkelerde ticaret veya tüketime konu
olmamaları,
c) Ürünlerin yükleme, boşaltma veya iyi koşullarda muhafaza
edilmeleri için gerekli olanların dışında herhangi bir işleme tabi
tutulmamaları,
halinde ihracatçı Taraf Ülkeden doğrudan nakledilmiş sayılırlar.
(3) İkinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde yer alan hükümlerin
yerine getirildiğinin, ithalatçı ülkenin gümrük yetkililerine ispatı, aşağıdaki
belgelerden birinin ibrazı yoluyla yapılır:
a) Ürünün, ihracatçı ülkeden transit ülkesi aracılığıyla geçişini
kapsayan konşimento veya tek taşıma belgesi.
b) (a) bendinde belirtilen belgelerin temin edilememesi halinde
herhangi bir nevide ikame kanıtlayıcı belgeler.
Sergiler
MADDE 15- (1) Taraf Ülkelerin birinden bir başka ülkeye sergilenmek
üzere gönderilen ve sergi sonrasında diğer Taraf Ülkeye ithal edilmek üzere
satılan menşeli ürünler, yetkili idarelerin;
a) Bir ihracatçının bu ürünleri bir Taraf Ülkeden serginin
yapıldığı ülkeye nakletmesi ve orada sergilemesi,
b) Ürünlerin aynı ihracatçı tarafından diğer Taraf Ülkedeki bir
kimseye satıldığı veya tasarrufuna verildiği,
c) Ürünlerin sergi süresi içinde veya sergiden hemen sonra,
sergilenmek üzere gönderildiği durumunu koruyarak sevk edildiği,
ç) Ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri andan itibaren, bu
sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla kullanılmadığı,
hususlarında tatmin edilmesi kaydıyla ithallerinde Protokol
hükümlerinden yararlanır.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlenen veya
hazırlanan Menşe İspat Belgesi, normal usullere uygun olarak ithalatçı ülke
gümrük yetkililerine ibraz edilir. Bu belge üzerinde serginin adı ve adresi
belirtilir. Gerektiği takdirde ürünlerin durumu ve sergilenmelerine ilişkin
koşullar hakkında ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir.
(3) Özel amaçla yabancı ürün satmak üzere kurulmuş işyeri veya
mağazalarda düzenlenmemiş olan, süresi zarfında eşyanın gümrük denetimi altında
kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el sanatları sergi, fuar veya
benzeri umumi gösterilere birinci fıkra hükümleri uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Eşyanın Menşeinin İspatı, Menşe İspat Belgesinin
Düzenlenmesi ve Vize İşlemleri
Menşe İspat Belgesi
MADDE 16- (1) Taraf Ülkelerden biri menşeli ürünler, ithal edilmeleri
esnasında bir örneği Ek-1’de yer alan Menşe İspat Belgesinin ibrazı üzerine
Protokolden yararlanır.
Menşe İspat Belgesinin şekli, basımı ve dağıtılması
MADDE 17- (1) Menşe İspat Belgesi ve Başvuru Formu, Ek-1’de yer alan
basım talimatına ve örneğe uygun olarak ve seri numaraları verilerek Bakanlık
veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlarca bastırılır ve ihtiyaca göre
dağıtılır.
(2) Menşe İspat Belgesi yalnızca ihracatçı veya ihracatçının
gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcisi tarafından, Menşe
İspat Belgesi ve Başvuru Formunun bu Yönetmeliğe uygun olarak doldurulması
suretiyle düzenlenir.
Menşe İspat Belgesi düzenlenme işlemleri
MADDE 18- (1) Menşe İspat Belgesi ve Başvuru Formu, ihracatçılar veya
yetkili kanuni temsilcileri tarafından, aşağıda yer alan hükümler çerçevesinde
doldurulur:
a) Belgeler, Taraf Ülkelerin İngilizce dahil resmî dillerinden
birinde ihracatçı ülkenin ulusal mevzuat hükümleri çerçevesinde doldurulur.
b) Belge üzerinde silinti ve birbiri üzerine yazılmış sözcük ve
ilaveler bulunamaz; değişiklikler doğru olmayan kayıtların üzeri çizilerek
gerekli düzeltmelerin eklenmesi suretiyle yapılır. Bu şekilde yapılan
düzeltmelerin belgeyi düzenleyen kişi tarafından imzalanması ve gümrük idaresi
tarafından tasdik edilmesi gerekir.
c) Menşe İspat Belgesinde bulunması zorunlu bilgilerin beyan
edilmesi zorunludur. Bu alanlar ihracatçılar veya onun sorumluluğu altında
gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcileri tarafından eksiksiz
doldurulur. Belgelerde kayıtlı eşyanın, tanınmalarına olanak verecek kesinlikte
ve ticari deyimleri ile hiçbir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta cins, nevi,
nitelik ve miktar olarak ayrıntılı bir biçimde beyan edilir.
ç) Eşyanın menşe ülkesi belgenin (3) numaralı kutusunda
belirtilir.
d) Belgeler, ulusal uygulamadaki istisnalar çerçevesinde,
elektronik sistem üzerinden veya elle doldurulabilir. Elle doldurulmaları
halinde;
1) Mürekkepli kalem ve matbaa harfleri kullanılır. Eşyanın tanımı,
Menşe İspat Belgesinin (7) numaralı kutusunda boş satır bırakılmaksızın
yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise tanımın son satırının altına bir
yatay çizgi çekilerek boş alan çapraz bir çizgi ile kapatılır.
2) Belgelerde kayıtlı her bir maddeye sıra numarası verilir ve
madde aralarında boşluk bırakılmaz. Son kaydın hemen altına sonradan bir ilave
yapılmasını önlemek üzere yatay bir çizgi çekilerek kullanılmayan yerler çapraz
bir çizgiyle iptal edilir.
İhracatçının ibraz yükümlülüğü
MADDE 19- (1) Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan
ihracatçı, bu belgeleri düzenleyecek gümrük idarelerinin ve/veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kişi veya kuruluşların talep edebileceği, söz konusu ürünün
menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu
tevsik eden ilgili bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
Belgelerin elektronik sistem üzerinden sunulması
MADDE 20- (1) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri tarafından
18 inci madde hükümlerine uygun olarak doldurulan Menşe İspat Belgesi gümrük
idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar tarafından onaylanmak üzere
elektronik sistem üzerinden sunulur.
(2) Elektronik sistem üzerinde Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi
için, beyanda bulunulan eşyanın menşeinin tespitini teminen, eşyanın imalatında
kullanılan menşeli olmayan girdilere uygulanan işlem ve işçiliğin, eşyanın
imalatında kullanılan Taraf Ülke menşeli girdiler ve bu girdiler üzerinde
gerçekleştirilen işlem ve işçilikleri gösteren tüm bilgi ve belgeler ile
birlikte, ihracata ait diğer belgeler, gümrük idaresi tarafından ya da
Bakanlıkça yetkilendirilen kişi ve kuruluşlarca kontrol edilmesi için
elektronik sisteme yüklenir. İlgili mevzuat uyarınca elektronik olarak
düzenlenen ya da beyanda kullanılmak amacıyla elektronik ortama aktarılmış
belgelerin ve talep edilmesi halinde asıllarının, Bakanlık veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kişi ve kuruluşların doğrudan erişimine hazır halde tutulması
zorunludur. Bu türde belge ve bilgiler, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı
Gümrük Kanununda öngörülen belge saklama sürelerine tabidir.
Menşe İspat Belgesinin gümrük idaresince incelenmesi, vize
edilmesi ve kullanıma hazır hale getirilmesi
MADDE 21- (1) Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi
veya kuruluşlar, başvuru formları ile Menşe İspat Belgesinin kurallara uygun
olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip belgede kayıtlı eşyanın 5 inci
veya 8 inci madde hükümleri gereğince Türkiye menşeli olduğu veya sayıldığı
hususunda, ihracata ait diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan
sonra gerekli işlemleri tamamlar.
(2) Birinci fıkra uyarınca gümrük idareleri;
a) Menşe İspat Belgesinin bu Yönetmelikteki şartlara uygun olup
olmadığını, özellikle ürünün tanımı için ayrılmış bulunan boşluğun her türlü
sahte ilaveler yapılması imkânını ortadan kaldıracak şekilde doldurulup
doldurulmadığını,
b) İhraç konusu eşyanın cins, nevi, nitelik ve miktar itibarıyla
dolaşım belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olduğunu veya sayıldığını,
ürün ve imalatında kullanılan girdilere ait diğer evrakın yanı
sıra, nakliyeciler tarafından verilen kara, demiryolu, hava ve deniz
taşımalarına ilişkin konşimento, manifesto, yük senetleri, fatura ve
beyannameye eklenen diğer belgeleri ve gerektiğinde muhasebe kayıt ve
defterlerini incelemek ve ihraç konusu eşyayı 7/10/2009 tarihli ve 27369
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara
göre muayene etmek suretiyle kontrol eder.
(3) Menşe İspat Belgesi, Protokol ile sağlanan tercihli ticarette
yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin mührü veya kaşesi ile hüküm ifade
ettiğinden, bu maddenin yedinci fıkrasında belirtildiği şekilde alınan dökümde,
belgenin (11) numaralı vize kutusunda elektronik sistem tarafından basılan ve beyanı
değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin adı, vize tarihi, gümrük
mührü veya kaşesi yer alır.
(4) Menşe İspat Belgesinin gümrük vizesine ayrılmış (11) numaralı
kutusunun doğru olarak ve noksansız doldurulması şarttır. Yanlış veya noksan
yapılan vize işlemi belgeyi geçersiz kılar ve sonradan kontrol sebeplerinden
birini teşkil eder.
(5) Menşe İspat Belgesinin vize edilmesini talep etme hakkı,
bizzat ihracatçıya veya gümrük beyannamelerini imzalamaya yetkili kanuni
temsilcisine aittir. Yetkili olmayan kimseler tarafından yapılan vize talepleri
gümrük idaresince reddedilir.
(6) Düzenlenen Menşe İspat Belgesi fiili ihraç gerçekleştiği veya
kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere hazır bulundurulur.
(7) İhracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük
beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcilerince, vize işleminin
tamamlanmasından sonra elektronik sistem üzerinde yer alan bilgilerin 17 nci
maddeye göre belirlenen şekil şartlarını taşıyan ve aynı maddede belirtilen
şekilde temin edilen yeşil meneviş zeminli matbu Menşe İspat Belgesi üzerine
yazıcı vasıtasıyla dökümü alınır.
(8) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri, dökümü alınan
Menşe İspat Belgesinin (10) numaralı kutusunu ve İhracatçı Beyanını yer ve
tarih belirterek imzalar.
ALTINCI BÖLÜM
Menşe İspat Belgesinin Sonradan Verilmesi, İkinci Nüsha
Düzenlenmesi ve Değiştirilmesi
Menşe İspat Belgesinin sonradan verilmesi
MADDE 22- (1) 21 inci madde hükümlerine istisna olarak, Menşe İspat
Belgesi; hata, istenmeyerek yapılan ihmal veya özel durumlar nedeniyle ihraç
anında düzenlenmemiş olması veya belgenin düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle
ithalatta kabul edilmemiş olduğu hususunun gümrük idarelerine veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşlara tatmin edici bir şekilde ispat edilmesi halinde,
ürünün sevkiyat tarihinden itibaren altı ayı geçmemek kaydıyla sonradan
düzenlenebilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen durumlarda ihracatçı söz konusu
eşya için ihraç sırasında Menşe İspat Belgesi verilmediğini veya Menşe İspat
Belgesinin Taraf Ülke yetkili idarelerince teknik nedenlerle kabul edilmediğini
sebepleri ile birlikte yazılı olarak beyan eder. İhracatçının elektronik sistem
üzerinden yaptığı talep ilgili gümrük idareleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen
kuruluşlar tarafından incelenir. Söz konusu ihraç eşyasına ait gümrük
beyannamesi ve ekleri diğer evrak ile varsa bu işleme dair dosyaların
incelenmesi ve kontrolü sonucunda, ihracatçının talebinin tamamen uygun olduğu
anlaşıldığı takdirde Menşe İspat Belgesi vize edilerek onaylanır.
(3) İhracattan sonra verilen Menşe İspat Belgesinin (6) numaralı
“Gözlemler” başlıklı kutusuna, belgenin sonradan verildiğini belirtmek üzere
İngilizce “ISSUED RETROSPECTIVELY” ifadesi veya bu ifadenin Taraf Ülkelerin
resmi dillerindeki uyarlaması yazılır.
İkinci nüsha Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi
MADDE 23- (1) Menşe İspat Belgesinin çalınması, kaybedilmesi veya
hasar görmesi hallerinde ihracatçı veya gümrük beyannamelerini imzalamaya
yetkili kanuni temsilcisi elektronik sistem üzerinden, ilk belgeyi düzenleyen
gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşun belgenin
ikinci nüshasını onaylamasını talep edebilir.
(2) Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlar,
kendilerinde bulunan ve ihraç işlemi yapılmış olan eşyaya ait belgelere ve ilk
belgeye uygun olarak düzenlendiğini tespit ettikten sonra, ikinci nüsha Menşe
İspat Belgesini onaylar.
(3) İkinci nüsha belgenin (11) numaralı gümrük vizesi kutusuna
vize tarihi olarak hüküm ifade etmek üzere, ilk menşe ispat belgesinin onay
tarihi ve seri numarası yazılır.
(4) İkinci nüsha olarak düzenlenen belgenin (6) numaralı
“Gözlemler” başlıklı kutusuna, belgenin ikinci nüsha olduğunu belirtmek üzere
İngilizce “DUPLICATE” ifadesi veya bu ifadenin Taraf Ülkeler resmi dillerindeki
uyarlaması yazılır.
Menşe İspat Belgesinin değiştirilmesi
MADDE 24- (1) Menşeli ürünler gümrük idaresinin kontrolü altında iken
ürünün tamamının veya bir bölümünün Türkiye içinde başka bir yere gönderilmesi
gerektiği durumda, gönderilecek kısım için asıl belge yerine geçmek üzere bir
veya birden çok müfrez Menşe İspat Belgesi düzenlenir ve durum, esas Menşe
İspat Belgesi üzerine kayıt düşülür.
a) Müfrez Menşe İspat Belgesi düzenlenme talebi eşyayı kontrol
altında bulunduran gümrük idaresine yazılı olarak yapılır. İlgili idare
tarafından gerekli her türlü inceleme yapılarak bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olması halinde talep yerine getirilir.
b) Düzenlenen müfrez belge Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında
Menşe İspat Belgesi olarak kabul edilir.
c) Esas Menşe İspat Belgesinin tarih ve seri numarası müfrez
belgenin veya belgelerin (6) numaralı "Gözlemler" kutusuna yazılır,
aslına ve tüm nüshalarına "MÜFREZ BELGEDİR" kaşesi basılır.
(2) Bir Taraf Ülkenin gümrük idaresinin kontrolü altında bulunan
gümrük antrepolarına ithal edilen veya konulan Taraf Ülkelerden biri menşeli
ürünlerin tamamının veya bir kısmının diğer bir Taraf Ülkeye gönderilmesi
halinde, ürünleri kontrolü altında tutan gümrük idareleri veya yetkili
idarelerince yeni bir Menşe İspat Belgesi düzenlenir. Bu durumda menşe ülkesi
Menşe İspat Belgesinin (3) numaralı kutusuna dercedilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
İbraz
Menşe İspat Belgelerinin geçerliliği
MADDE 25- (1) Menşe İspat Belgesi, ihracatçı ülkedeki vize tarihinden
itibaren altı ay geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin yetkili
idarelerine ibraz edilmesi gerekir.
(2) İthalatçı ülkenin yetkili idarelerine ibraz edilecek Menşe
İspat Belgeleri, ithalatçı gümrük idaresine birinci fıkrada belirtilen sürenin
bitiminden sonra sunulması halinde, gecikmenin olağan dışı koşullardan
kaynaklanması durumunda, uygulanan tercihli muamele çerçevesinde kabul
edilebilir.
(3) Diğer geç ibraz hallerinde, ithalatçı ülkenin yetkili idaresi,
eşyanın belirtilen son tarihten önce gümrüğe sunulmuş olması kaydıyla menşe
ispat belgelerini kabul edebilir.
(4) Menşe İspat Belgelerinin ibraz süresinden sonra tercihli
muameleden yararlanması için bu sürenin bitiminden önce eşyanın gümrüğe gelmiş
ve yine bu süreden önce ithalatçı veya gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili
kanuni temsilcisi tarafından yazılı olarak ilgili gümrüğe başvurulmuş olması
gerekir.
(5) İlgili gümrük idaresi durumu bağlı olduğu bölge müdürlüğüne
intikal ettirir. İlgili bölge müdürlüğü konuyu inceleyerek mücbir sebep ve
olağanüstü hal mevcudiyetine kanaat getirir ve ek süre istemine ilişkin
gerekçeleri haklı bulur ise belgelerin süresini en çok bir ay uzatabilir.
Menşe İspat Belgesinin ibrazı
MADDE 26- (1) Menşe İspat Belgesi, gümrük mevzuatı ve ilgili mevzuat
gereğince ithalatçı ülkenin yetkili idarelerine ibraz edilir. Söz konusu
yetkili idare, Menşe İspat Belgesinin tercümesini talep edebilir. Ayrıca idare
beyannameye ek olarak ithalatçıdan, eşyanın Protokolün koşullarına uygunluğunu
gösteren yazılı bilgi ve belgeleri talep edebilir.
(2) Eşyanın tercihli rejiminden yararlanmasını teminen ibrazı
gereken Menşe İspat Belgesinin, bu belgeyle ilgili eşyanın fiili ithalinden
evvel veya fiili ithali sırasında ibraz edilememesi ve ilgili ithalatçı
tarafından eşyanın bekletilmeden ithalinin istenilmesi durumunda, tercihli
rejim uygulanmaz ve indirimsiz vergi nispetleri üzerinden tahakkuk yapılarak
vergiler kesin olarak tahsil edilir. Ancak bu kabil eşyanın fiili ithalini
müteakip süreleri içerisinde, usulüne uygun Menşe İspat Belgesi işlemi yapan
gümrük idaresine ibraz olunduğu takdirde; ibraz olunan Menşe İspat Belgesinin
ithal edilen eşyaya ait olduğunun gümrük beyannamesi ve ekleri belgelerle
karşılaştırılarak anlaşılması ve belgenin geçerlilik süresinin geçirilmemiş
olduğunun tespiti kaydıyla tercihli vergi oranına göre hesaplanan vergi
tutarları ile tercihsiz vergi oranına göre hesaplanan vergi tutarları
arasındaki fark mükelleflerine iade edilir.
(3) İbraz edilen Menşe İspat Belgesinde Protokol kapsamında
tercihli taviz tanınmayan eşyanın da belirtilmiş olması halinde tercihli
muamele yalnızca belgede yer verilen, Protokol kapsamında tercihli taviz
tanınan eşyaya uygulanır.
Parçalar halinde ithalat
MADDE 27- (1) İthalatçının talebi üzerine ve Bakanlıkça belirlenen
şartlara binaen, Armonize Sistemin 2(a) Genel Kuralı anlamındaki
birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ve Armonize Sistemin XVI ncı
ve XVII nci bölümlerinde ya da 7308 ve 9406 no.lu pozisyonlarında yer alan
ürünlerin, parçalar halinde ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir
Menşe İspat Belgesi, ilk parçanın ithalatı esnasında gümrük idaresine verilir.
Destekleyici belgeler
MADDE 28- (1) Aşağıda sayılan belgeler, bir Menşe İspat Belgesi
kapsamındaki ürünlerin Türkiye menşeli olduğunu ve bu Yönetmeliğin diğer
koşullarını yerine getirdiği hususlarını desteklemek amacıyla, 19 uncu maddede
belirtilen belgeler arasındadır:
a) İhracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde
edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri doğrudan kanıtlayıcı nitelikte,
örneğin ihracatçı veya tedarikçinin hesaplarında veya iç muhasebe kayıtlarında
yer alan bilgi ve belgeler.
b) Türkiye’de düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan
girdilerin menşe statüsünü tevsik eden, ulusal mevzuat uyarınca kullanılan
belgeler.
c) Türkiye’de düzenlenmiş veya hazırlanmış, girdiler üzerinde
Türkiye’de yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden, ulusal mevzuat uyarınca
kullanılan belgeler.
ç) Kullanılan girdilerin menşe statüsünü tevsik etmek üzere, Taraf
Ülkelerden birinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlenmiş olan
Menşe İspat Belgesi.
Menşe İspat Belgeleri ile destekleyici belgelerin muhafazası
MADDE 29- (1) Yürürlükteki kanunlarda öngörülen süreler saklı kalmak
üzere;
a) Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan
ihracatçı, 19 uncu maddede belirtilen belgeleri,
b) Menşe İspat Belgesini onaylayan gümrük idaresi veya Bakanlıkça
yetkilendirilen kuruluşlar ihracatçı tarafından kendilerine sunulan tüm
vesaiki,
c) İthalatçı ülkenin yetkili idareleri, kendilerine ibraz edilen
Menşe İspat Belgesini,
en az üç yıl muhafaza eder.
Farklılıklar ve şekli hatalar
MADDE 30- (1) Menşe İspat Belgesindeki beyanlar ile ürünlerin ithalat
işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen
belgelerdeki ifadeler arasında küçük farklılıkların bulunması, belgenin gümrüğe
sunulan ürünlere tekabül ettiğinin kesin olarak ortaya konması kaydıyla, söz
konusu Menşe İspat Belgelerinin geçerliliğini kendiliğinden ortadan kaldırmaz.
(2) Menşe İspat Belgesi üzerindeki ifadelerin doğruluğu üzerinde
şüphe yaratması söz konusu olmayan, yazım hatası gibi bariz maddi hatalar, bu
belgelerin reddedilmesini gerektirmez.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Yetkili İdareler Arasında İşbirliği
Mühür ve adreslerin iletilmesi
MADDE 31- (1) Taraf Ülkelerin yetkili idareleri, kendi idarelerinde
Menşe İspat Belgelerini vize ederken kullandıkları mühürlerin örnek baskılarını
ve Menşe İspat Belgesinin kontrolünden sorumlu yetkili idarelerinin adreslerini
birbirlerine iletir. Bu bilgilerdeki değişiklikler, diğer Tarafın yetkili
idarelerine, değişikliğin hangi tarih itibarıyla geçerli olacağını belirtmek
suretiyle bildirilir.
Karşılıklı yardım
MADDE 32- (1) Taraf Ülkeler, yetkili idareleri vasıtasıyla
birbirlerine Menşe İspat Belgelerinin geçerliliklerinin ve bu belgelerde yer
alan bilgilerin doğruluğunun kontrolünde yardımcı olur.
Sonradan kontrol talebi
MADDE 33- (1) İthalatçı ülke yetkili idareleri, Menşe İspat Belgesinin
sonradan kontrolünü talep edebilir.
(2) İthalatçı ülke yetkili idaresi, ihracatçı ülke yetkili
idaresince verilen Menşe İspat Belgesinin gerçekliği veya eşyanın gerçek
menşeine ilişkin bilgilerin doğruluğu hakkında makul bir şüphesi olduğunda veya
sondaj usulü ile yapacağı kontrol sonucunda anılan belgeleri sonradan kontrol
talebi ile vizeyi yapan ihracatçı ülke yetkili idaresine geri gönderir.
(3) İthalatçı ülke yetkili idareleri Menşe İspat Belgesi ve
faturayı yahut bu belgelerin birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın
gerekçelerini de belirterek ihracatçı ülkenin yetkili idarelerine geri
gönderir. Menşe İspat Belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini
uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek üzere
gönderilir.
(4) Sonradan kontrol işlemleri veya eldeki başka bilgilerden bu
Yönetmelik hükümlerinin ihlal edildiğinin anlaşılması durumunda gümrük idaresi,
resen veya Taraf Ülkenin talebi üzerine inceleme yapar ya da bu tür bir ihlalin
belirlenmesi ve önlenmesine yönelik olarak ivedi bir inceleme başlatır.
Sonradan kontrol işlemleri
MADDE 34- (1) Menşe İspat Belgesinin kontrol talebi, bu belgelerin
Bakanlığa (ilgili bölge müdürlüğüne) gönderilmesi suretiyle yapılır.
(2) Menşe İspat Belgesinin kontrol talebi; belgenin arkasında yer
alan doğruluğun kontrolü istemi bölümünün, kontrol talebinde bulunan ithalatçı
ülke yetkili idaresinin adı ve açık posta adresi, yazı makinesi veya mürekkepli
kalemle ve matbaa harfleri ile yazılarak doldurulması suretiyle yapılır.
(3) Kontrol talebinde bulunulan yer ve tarih belirtilip mühür,
imza ve kaşe koymak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol talebinin incelenmesi
MADDE 35- (1) Kontrol, ihracatçı ülke yetkili idaresi tarafından
yapılır. Bu amaçla, ihracatçı ülke yetkili idaresi, her türlü delil talep etme
ve ihracatçının hesaplarını denetleme veya gerekli gördüğü diğer kontrolleri
yapabilme yetkisine sahiptir.
(2) İhracatçı ülke yetkili idareleri Menşe İspat Belgesinin
kontrol sonucunu belgenin arkasında yer alan kontrolün sonucu bölümünü
aşağıdaki şekilde doldurmak suretiyle belirtir:
a) Birinci veya ikinci açıklamalardan uygun olanın önündeki
kutucuğa (x) işareti konur.
b) Kontrolü yapan yetkili idaresinin adı ve kontrol tarihi
yazılır.
c) Okunabilir mühür, imza ve kaşe koymak suretiyle onaylanır.
Sonradan kontrol sonuçları
MADDE 36- (1) Sonradan kontrol talebinde bulunan ithalatçı ülke
yetkili idaresi, kontrol sonucundan en kısa zamanda haberdar edilir.
(2) Kontrol sonuçlarında, belgelerin gerçek olup olmadığı, söz
konusu ürünlerin Taraf Ülkelerden biri menşeli olarak kabul edilip
edilemeyeceği ve bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine uygun olup olmadığı
hususları açıkça belirtilir.
(3) 8 inci madde kapsamında kümülasyon uygulandığı hallerde,
kontrol sonuçlarına ithal edilen girdilere eşlik eden Menşe İspat Belgesinin
bir örneği de eklenir.
(4) Gümrük idaresi, kontrol sonucunun beklenmesi süresinde söz
konusu ürünlere tercihli muamele uygulanmasını askıya almaya karar verirse
ürünlerin gerekli görülen ihtiyati tedbirlere bağlı olarak serbest
bırakılmasını ithalatçıya önerir. Bu önerinin kabulü halinde, söz konusu belge
kapsamı eşyanın kanuni vergisi ile tercihli vergisi arasındaki fark kadar nakit
veya teminat mektubu alınarak eşyanın gümrük işlemleri tamamlanır. Sonradan
kontrol amacıyla gönderilen belgelerin, ihracatçı ülke yetkili idaresince
doğruluğunun teyidi yapılarak geri gönderilmesinden sonra teminata bağlanan
gümrük vergileri iade edilir.
(5) Makul şüphe durumlarında, on ay içinde cevap alınamaması veya
cevapta söz konusu belgelerin doğruluğunun ya da ürünlerin gerçek menşeinin
tespitine imkân verecek ölçüde yeterli bilginin bulunmaması halinde, talepte
bulunan ithalatçı ülke yetkili idareleri, istisnai durumlar hariç olmak üzere
söz konusu eşyaya Protokol hükümlerinin uygulanmasını reddeder.
Anlaşmazlıkların çözümü
MADDE 37- (1) Bu Yönetmelik esasları çerçevesinde yapılacak uygulamada
meydana gelecek tereddüt ve anlaşmazlıklar, bu Yönetmeliğe ilişkin işlemlerin
yürütülmesiyle görevli kuruluşlarca Bakanlığa (Uluslararası Anlaşmalar ve
Avrupa Birliği Genel Müdürlüğüne) iletilir.
(2) Bu tereddüt ve anlaşmazlıklardan 33 ila 36 ncı maddelerde
belirtilen sonradan kontrol işlemlerine ilişkin olup Taraf Ülkeler yetkili
idarelerince kendi aralarında çözümlenemeyenler veya 1 inci maddede belirtilen
Anlaşmanın yorumlanmasında ortaya çıkan sorunlar Anlaşmanın 28 inci maddesi
uyarınca Ticaret Müzakereleri Komitesine sunulur.
(3) Tatmin edici bir çözüme varılamaması halinde, etkilenen Taraf,
Ticaret Müzakereleri Komitesine başvurarak sorunun çözümü için geçici bir alt
komite kurulmasını talep edebilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Cezalar
MADDE 38- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı fiiller hakkında, 4458
sayılı Gümrük Kanunu, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanunu ile yürürlükteki ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Serbest bölgeler
MADDE 39- (1) Yetkili gümrük idaresi, nakliyeleri esnasında bir
serbest bölgeyi kullanan ve bir Menşe İspat Belgesi kapsamında ticarete konu
olan eşyanın başka eşyayla değiştirilmemesinin veya hasara uğraması ve bozulmasını
önleyici normal işlemler dışındaki herhangi bir işleme tabi tutulmamasının
temini konusundaki her türlü tedbiri alır.
(2) Birinci fıkra hükümlerine istisna olarak, Taraf Ülkelerden
biri menşeli herhangi bir ürün, bir Menşe İspat Belgesi kapsamında bir serbest
bölgeye ithal edildiği ve bir işçilik veya işlemden geçirildiği takdirde,
tatbik edilmiş olan işçilik veya işlemin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması
koşuluyla, ihracatçının talebi üzerine yeni bir Menşe İspat Belgesi, ilgili
gümrük idaresi veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar tarafından
düzenlenir.
Transit haldeki veya antrepodaki eşyaya ilişkin geçici
hükümler
MADDE 40- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olan ve Protokolün
yürürlüğe girdiği tarihte transit halinde olan ya da antrepolarda veya serbest
bölgelerde geçici depolanan eşyaya, ithalatçı ülkenin gümrük idaresine söz
konusu tarihten itibaren dört ay içinde, eşyanın 14 üncü madde hükümleri
çerçevesinde doğrudan nakledilmiş olduğunu gösteren belgelerle beraber
ihracatçı ülkenin gümrük idaresince sonradan verilmiş bir Menşe İspat
Belgesinin sunulması kaydıyla tercihli rejim uygulanabilir.
Diğer hususlar
MADDE 41- (1) Bu Yönetmelikte yer almayan hususlar hakkında Gümrük
Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 42- (1) Bu Yönetmelik 1/7/2022 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 43- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
Ekler için; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/06/20220629-3-1.pdf
