FLORLU SERA
GAZLARINA
İLİŞKİN YÖNETMELİK
Çevre,
Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından: 29.06.2021 tarihli ve 31881
sayılı R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ülkemizin taraf olduğu Ozon
Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü kapsamında yer alan
florlu sera gazlarının salımını kontrol altına almak üzere florlu sera gazları
ve diğer florlu maddelerin yönetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik;
a) Ürün ve ekipman içinde olanlar da dahil olmak üzere florlu sera
gazları ve diğer florlu maddelerin etiketlenmesine, verilerin toplanmasına,
sızıntı kontrollerine, raporlanmasına, piyasaya arz, ithalat, ihracat ve
kullanımına, kota dağıtımına ve florlu sera gazlarının geri kazanımına ve
imhasına ilişkin esasları,
b) Florlu sera gazları içeren veya çalışması bu gazlara dayanan
ekipmanlara müdahale eden gerçek ve tüzel kişilerin eğitimi ve belgelendirilmesine
ilişkin konuları ve düzenlemeleri,
kapsar.
(2) Bu Yönetmelik, motorlu araçlardaki iklimlendirme
ekipmanlarından çıkan florlu sera gazlarının geri kazanımını kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik; 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre
Kanununa, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinin 97 nci ve 103 üncü maddelerine, 16/10/2003 tarihli ve 4990
sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan Birleşmiş Milletler İklim
Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine ve 4/3/2021 tarihli ve 7295 sayılı Kanun ile
onaylanması uygun bulunan Yirmi Sekizinci Taraflar Toplantısında Üzerinde
Mutabakata Varılan Montreal Protokolüne Yönelik Değişiklik (Kigali
Değişikliği-2016)’e dayanılarak hazırlanmıştır.
Avrupa Birliği mevzuatına uyum
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelik 16/4/2014 tarihli ve (AB) 517/2014 sayılı
Florlu Sera Gazlarına İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate
alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 5- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Askeri unsur: Milli Savunma Bakanlığı merkez ve taşra
teşkilatı, Genelkurmay Başkanlığı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerine ait kurum,
kıta, karargâh veya tesisi,
b) Bakanlık: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını,
c) Bakım veya teknik servis: Geri kazanım ve sızıntı kontrolleri
hariç olmak üzere, sisteme florlu sera gazları aktaran devrelerin ayrılması,
devre veya ekipman parçasının yerinden çıkartılması ya da geri monte edilmesi
ve sızıntıların onarımı dâhil tüm faaliyetleri,
ç) Ton CO2 eşdeğeri: Metrik ton cinsinden florlu
sera gazlarının ağırlığı ile küresel ısınma potansiyelinin çarpımı sonucunda
çıkan miktarı,
d) Çoklu merkezi soğutma sistemleri: Bir veya daha fazla ortak
kondenser ve vitrinler, dolaplar, dondurucular veya soğutulmuş depo odaları
gibi bir dizi soğutma cihazına bağlanan, paralel olarak çalışan iki veya daha
fazla kompresöre sahip sistemleri,
e) Dağıtıcı: Florlu sera gazları veya diğer florlu maddeleri yurt
içine veya yurt dışına tedarik eden gerçek veya tüzel kişiyi,
f) Devreden çıkarma: Kap, ürün veya ekipmanın nihai olarak
kapatılmasını ve işletimden kaldırılmasını,
g) Diğer florlu maddeler: Florlu sera gazı olmayan ancak EK-2’de
listelenen maddeler veya bu maddelerden en az birini içeren karışımları,
ğ) Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanı (EKOMVET): 7 nci
maddenin birinci fıkrasında belirtilen ekipmanların kayıt defterlerini içeren
elektronik veri tabanını,
h) Elektrik şalt cihazı: Elektrik enerjisinin üretimi, iletimi,
dağıtımı, çevrimi ile bağlantılı olarak kullanılmaya yönelik olan anahtarlama,
ölçme, koruma ve elektrik enerji dönüşümü cihazları ve bu araç ve ekipmanların
ara bağlantı, teçhizat ve destekleyici yapılarla düzenek oluşturan
birleşimlerini,
ı) Elektrik şalt ekipmanındaki florlu sera gazı miktarı: Elektrik
şalt ekipmanının tek bir bölmesinde veya diğer parçalardan ayrılmış herhangi
bir başka kısmındaki florlu sera gazı miktarını,
i) Faaliyet Raporları Veri Tabanı (FARAVET): Florlu sera gazları
veya diğer florlu maddeleri ürün veya ekipman içerisinde veya dökme eşya olarak
ithal eden, ihraç eden ya da bu gazları veya maddeleri kullanan, geri kazanan,
geri dönüştüren, ıslah eden veya imha eden işletmeler tarafından sunulan yıllık
raporları, kota tahsisi ve lisans modülünü içeren elektronik veri tabanını,
j) Florlu sera gazları: EK-1’de listelenen hidroflorokarbon,
perflorokarbon, kükürt hekzaflorür veya bu maddelerden en az birini içeren
karışımları veya flor içeren diğer sera gazlarını,
k) Geri dönüşüm: Geri kazanılan florlu sera gazlarının veya diğer
florlu maddelerin filtre etme ya da susuzlaştırma gibi temel temizlik
işlemlerini takiben tekrar kullanımını,
l) Geri kazanım: Bakım veya servis sırasında veya ürün ya da
ekipmanın bertaraf edilmesinden önce ürün, kap veya ekipmandan florlu sera
gazlarının veya diğer florlu maddelerin toplanması ve depolanmasını,
m) Hammadde: Asıl bileşiminden tamamen dönüştürüldüğü ve
emisyonunun önemsiz olduğu bir prosesle kimyasal dönüşümden geçen herhangi
florlu sera gazını veya EK-2’de yer alan diğer florlu maddeyi,
n) Hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmış ekipman: Florlu sera
gazları içeren parçaların kaynak, lehim veya benzer bir kalıcı bağlantıyla
sızdırmazlığının sağlandığı, tamirine ve tasfiyesine uygun kapaklı vana veya
kapaklı servis girişlerini de içerebilen ve izin verilen maksimum basıncın en
az dörtte biri basınç altında test edilen sızıntı oranı yılda 3 (üç) gramdan az
olan sistemi,
o) Hidroflorokarbon: EK-1’in birinci grubunda listelenen maddeleri
veya bu maddelerden en az birini içeren karışımları,
ö) Hidroflorokarbonların yıllık tüketimi: Belirli bir takvim
yılında ülkeye ithal edilen hidroflorokarbon miktarından aynı yıl ülkeden ihraç
edilen hidroflorokarbon miktarının çıkarılarak hesaplanan ton CO2 eşdeğeri
cinsinden değeri,
p) Hizmet yeri belgesi: Florlu sera gazları ile çalışan ve bu
gazları içeren iklimlendirme ve soğutma cihazlarının, ısı pompalarının, yangın
söndürme sistemlerinin, elektrikli şalt cihazlarının montaj, bakım ve servis
hizmetini veren yerler için kurallar kapsamında faaliyetlere ve tüzel kişilere
Türk Standardları Enstitüsü (TSE) tarafından verilen belgeyi,
r) Isı pompası: Dışarıdan enerji girdisiyle düşük sıcaklıktaki bir
ortamdan aldığı ısıyı yüksek sıcaklıktaki bir ortama aktaran ekipmanı,
s) Islah: Geri kazanılan florlu sera gazlarının veya diğer florlu
maddelerin kullanım amacı göz önünde bulundurularak, saf madde performans
standardına geri döndürülmesi için işlenmesini ve işlevsellik niteliğinin
yükseltilmesini,
ş) İhracat: Florlu sera gazları veya diğer florlu maddelerin kap,
ürün veya ekipman içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest
bölgelere çıkarılmasını,
t) İhracatçı: Florlu sera gazlarının veya diğer florlu maddeleri
ürün, ekipman veya kap içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest
bölgelere çıkaran gerçek veya tüzel kişiyi,
u) İmha: Florlu sera gazının tümünü veya büyük bir kısmını florlu
sera gazı olmayan bir veya daha fazla stabil maddeye kalıcı olarak dönüştürme
veya ayrıştırma sürecini,
ü) İthalat: Florlu sera gazları veya diğer florlu maddelerin kap,
ürün veya ekipman içerisinde serbest dolaşıma giriş rejimi, dahilde işleme
rejimi, geçici ithalat rejimi ve gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi
tutulmasını,
v) İthalatçı: Florlu sera gazları veya diğer florlu maddeleri
ürün, ekipman veya kap içinde ithal etmek isteyen gerçek veya tüzel kişiyi,
y) Kademeli sistemlerde birincil soğutucu akışkan devresi:
Kondenser ısısını orta sıcaklık için ikincil bir devreden alacak şekilde iki
veya daha fazla ayrı soğutma devresinin seri olarak bağlandığı dolaylı orta
sıcaklık sınıfı sistemlerdeki birincil devreyi,
z) Kap: Öncelikli olarak florlu sera gazlarının taşınması veya
depolanması için tasarlanan ambalajı,
aa) Karışım: Florlu sera gazları veya diğer florlu maddelerden en
az birini içeren, iki veya daha fazla maddeden oluşan akışkanı,
bb) Kullanıcı: Florlu sera gazları veya diğer florlu maddeleri,
ürünlerin veya ekipmanların üretimi, bakımı, tekrar dolum dahil servisinde ve
diğer tüm proseslerde kullanan gerçek ya da tüzel kişiyi,
cc) Kullanım: Florlu sera gazlarının veya diğer florlu maddelerin,
ürünlerin veya ekipmanların üretimi, bakımı, tekrar dolum dahil servisinde ve
diğer tüm proseslerde kullanımını,
çç) Kurulum: Florlu sera gazları içeren veya içerecek şekilde
tasarlanmış olan iki veya daha fazla ekipman parçasının veya devresinin,
birleştirme sonrası şarj edilme ihtiyacı olmasına bakılmaksızın, sistemin gaz
taşıyan iletkenlerin bir devre tamamlayacağı şekilde sistemin işletileceği
yerde birleştirilmesini,
dd) Kükürt Hekzaflorür: EK-1’in üçüncü grubunda listelenen maddeyi
veya bu maddeyi içeren karışımları,
ee) Küresel Isınma Potansiyeli (KIP): 1 (bir) kilogram CO2’e
kıyasla 1 (bir) kilogram sera gazının, karışım olması durumunda ise EK-4’e göre
hesaplanan, 100 (yüz) yıllık zaman dilimi içinde atmosferde yarattığı sera
etkisini gösteren değeri, (GWP: Global Warming Potential)
ff) Mesleki Yeterlilik Belgesi: Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK)
tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca düzenlenen sınavlarda
başarılı olanlara verilen MYK Mesleki Yeterlilik Belgelerini,
gg) Onarım: Hasar görmüş veya sızıntı yapan ve florlu sera gazı
içeren veya çalışması bu gazlara dayanan ürün veya ekipmanın çalışır hale
getirilmesini,
ğğ) Operatör: Florlu sera gazı içeren ürün veya ekipmanı işleten
veya bu ürün veya ekipmana sahip olan gerçek veya tüzel kişiyi,
hh) Organik Rankin Çevrimi: Elektrik veya mekanik enerjinin
üretimi için bir ısı kaynağından çıkan ısıyı enerjiye çeviren yoğuşmalı florlu
sera gazlarını içeren çevrimi,
ıı) Perflorokarbon: Bu Yönetmeliğin EK-1’in ikinci grubunda
listelenen maddeleri veya bu maddelerden en az birini içeren karışımları,
ii) Piyasaya arz: Florlu sera gazlarını veya florlu sera gazlarını
içeren veya çalışması bu gazlara dayanan ürün veya ekipmanı ücretli veya
ücretsiz olarak üçüncü şahıslara tedarik etmeyi veya erişilebilir kılmayı ve
ülkede serbest dolaşıma sunmayı,
jj) Sabit: Taşınabilir oda iklimlendirme cihazları dahil çalışması
sırasında genelde seyir halinde olmayanı,
kk) Saf madde: Daha önce kullanılmamış olan maddeyi,
ll) Serbest bölge: Ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla
birlikte gümrük hattı dışında sayılan, ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi
alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen
uygulandığı, sınaî ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı
ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan bölgeyi,
mm) Sızıntı tespit sistemi: Florlu sera gazı sızıntısını tespit
etmek üzere kalibre edilen ve sızıntı olması durumunda operatörü uyaran
mekanik, elektrik veya elektronik cihazı,
nn) Soğutma, iklimlendirme ve ısı pompası ekipmanlarındaki ve
Organik Rankin Döngüsündeki florlu sera gazı miktarı: Tek bir soğutucu akışkan
devresindeki florlu sera gazı miktarını,
oo) Soğutmalı kamyon: Temelde mal taşımak üzere tasarlanmış ve
imal edilmiş ve soğutma ünitesi ile donatılmış 3.5 tondan fazla ağırlığa sahip
motorlu taşıtı,
öö) Soğutmalı römork: Temelde mal taşımak için bir kamyon veya
traktör tarafından çekilmek üzere tasarlanmış, imal edilmiş ve bir soğutma
ünitesi ile donatılmış aracı ve yarı römorkları,
pp) Tek bileşenli köpük: Reaksiyona girmemiş veya kısmen
reaksiyona girmiş sıvı halde tek bir aerosol dağıtıcıda bulunan ve dağıtıcıdan
ayrıldığında genişleyen ve sertleşen bir köpük bileşimini,
rr) Tekli split klima sistemleri: Soğutucu akışkan borularıyla
birbirine bağlı, kullanım yerinde kurulum gerektiren bir dış ünite ve bir iç
üniteden oluşan oda iklimlendirme sistemlerini,
ss) Tek kullanımlık kap: Florlu sera gazlarının taşınması ve
depolanması amacıyla tekrar kullanılamayan veya yeniden doldurulması amacıyla
piyasaya arz edilemeyen, tek kullanım için tasarlanmış ve kullanımından sonra
atık olarak tanımlanan kapları (ambalajları),
şş) Teknik aerosol: Kozmetik aerosoller dahil ve tıbbi aeroseller
hariç olmak üzere, ürün ve ekipmanların bakımı, onarımı, temizlenmesi, test
edilmesi, böceklerden arındırılması ve üretilmesinde, ekipmanın kurulması ve
diğer uygulamalarda kullanılan aerosol dağıtıcısını, dispanserini, spreylerini,
püskürtücülerini,
tt) Ticari kullanım: Perakende ve gıda hizmetlerinde son
kullanıcılara satışa sunulan ürünlerin depolanması, teşhiri veya dağıtımı için
kullanımı,
uu) Ürün ve/veya ekipman: Florlu sera gazı içeren veya çalışması
bu gazlara dayanan sabit cihazları veya uygulamaları,
üü) Yangından korunma ekipmanı: Yangın söndürücüler dahil
yangından korunma veya söndürme uygulamalarında kullanılan ekipmanları ve
sistemleri,
vv) Yangından korunma ekipmanındaki florlu sera gazı miktarı:
Belirli bir alanı yangından korumak için kurulmuş bir kaptaki veya birbirine
bağlı kaplar sistemindeki florlu sera gazı miktarını,
yy) Yıllık ülke kotası: Belirli bir takvim yılında ülkeye ithal
edilmesine izin verilen maksimum hidroflorokarbonun ton CO2 eşdeğeri
cinsinden maksimum miktarını,
zz) Zorunlu kullanım alanları: Halihazırda florlu sera gazı
alternatiflerinin bulunmadığı insan sağlığı ile ilgili alanları ve askeri
unsurlar kullanım alanlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Temel İlkeler ve Merkezi Veri Tabanı
Temel ilkeler
MADDE 6- (1) Florlu sera gazlarının ve diğer florlu maddelerin;
a) Atmosfere salımı,
b) 17 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen Mesleki
Yeterlilik Belgesine sahip olmayan gerçek kişilere veya FARAVET’e kayıtlı
olmayan ve 18 inci maddenin birinci fıkrasında tanımlanan Hizmet Yeri Belgesine
sahip olmayan tüzel kişilere satılması veya ücretsiz temini,
c) Ürün ve/veya ekipmanda bulunan köpükler haricinde ürün ve/veya
ekipman içerisinde florlu sera gazlarının veya diğer florlu maddelerin geri
kazanım işlemi yapılmadan bertaraf tesislerine kabul edilmesi,
yasaktır.
(2) Ürün ve/veya ekipman devreden çıkartıldığında veya kap ömrünü
tamamladığında atık yönetimi, 2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğine uygun olarak gerçekleştirilir.
(3) Hidroflorokarbonların bu Yönetmeliğin EK-6’sında listelenen
Kabul Edilmiş Teknolojiler dışındaki teknolojilerle imha edilmesi yasaktır.
Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanı (EKOMVET)
MADDE 7- (1) Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanına;
a) 5 ton CO2 eşdeğeri veya daha fazla florlu sera
gazı içeren sabit soğutma, iklimlendirme ve ısı pompası ekipmanının, sabit
yangından korunma ekipmanının, soğutmalı kamyon ve römorklardaki soğutma
ünitelerinin ve Organik Rankin Çevrimlerinin,
b) 6 kg
veya daha fazla kükürt hekzaflorür içeren elektrik şalt ekipmanının,
operatörleri olan gerçek ve tüzel kişiler tarafından veri girişi
yapılacaktır.
(2) Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanı Bakanlık tarafından
yönetilir.
(3) Bakanlık, Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanında yer alan
verileri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri ile
paylaşabilir.
(4) Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanında yer alan veriler
gizli kabul edilir ve erişim yetkisi olmayan kişilerin erişimine karşı korunur.
(5) Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanına verilerin
kaydedilmesi ve sunulması ile bu verilerin yönetimine ilişkin usul ve esaslar
Bakanlıkça belirlenir.
(6) Askeri unsurlar, birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde
tanımlanan ekipmanla ilgili bir önceki yıla ait verileri toplamakla yükümlüdür.
Milli Savunma Bakanlığı, bir önceki yıla ait toplanan verileri her yıl 30
Nisana kadar Bakanlığa sunar. Milli Savunma Bakanlığı tarafından sunulan
veriler, Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanının bir parçası değildir.
Faaliyet Raporları Veri Tabanı (FARAVET)
MADDE 8- (1) Faaliyet Raporları Veri Tabanı, 14 üncü maddenin birinci
fıkrasında belirtilen gerçek ve tüzel kişiler tarafından elektronik veri
tabanına girilen verileri içerir.
(2) Faaliyet Raporları Veri Tabanı Bakanlık tarafından yönetilir.
(3) Bakanlık, Faaliyet Raporları Veri Tabanında yer alan verileri
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri ile paylaşabilir.
(4) Faaliyet Raporları Veri Tabanında yer alan veriler gizli
olarak kabul edilir ve erişim yetkisi olmayan kişilerin erişimine karşı
korunur.
(5) Faaliyet Raporları Veri Tabanına kayıt girme ve verilerin
sunulmasına ve bu verilerin yönetimine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık
tarafından belirlenir.
(6) 14 üncü maddede atıfta bulunulan faaliyetleri yürüten askeri
unsurlar, bu faaliyetler ile ilgili bir önceki yıla ait verileri toplamakla
yükümlüdür. Milli Savunma Bakanlığı, bir önceki yıla ait toplanan verileri her
yıl 30 Nisana kadar Bakanlığa sunar. Milli Savunma Bakanlığı tarafından sunulan
veriler, Faaliyet Raporları Veri Tabanının bir parçası değildir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hidroflorokarbon Tüketiminin Azaltımıyla İlgili Usul ve
Esaslar
Hidroflorokarbon tüketiminin azaltım takvimi ve yıllık ülke
kotalarının hesaplanması
MADDE 9- (1) 2024-2045 dönemi ve sonrasındaki yıllık hidroflorokarbon
tüketim seviyesi, azaltım takvimi çerçevesinde, Bakanlık tarafından belirlenir.
(2) 2024-2045 dönemi ve sonrasındaki her takvim yılı için yıllık
kotalar Bakanlık tarafından hesaplanır ve 10 uncu maddede atıfta bulunulan
hidroflorokarbon ithalatçılarına kota tahsisinde esas alınır.
(3) Bakanlık, mevcut hidroflorokarbon tüketiminin analizine dayalı
olarak öngörülenlerden daha düşük yıllık kotaları belirleyebilir.
Hidroflorokarbon ithalatçılarına yıllık kota tahsisi
MADDE 10- (1) 2023 yılından itibaren yıllık kotalar, Bakanlık
tarafından dökme haldeki hidroflorokarbon ithalatçılarına ve içerisinde
hidroflorokarbon bulunan ön şarjlı soğutma, iklimlendirme ve ısı pompası
ekipmanı ithalatçılarına tahsis edilecektir. Dökme haldeki hidroflorokarbon
ithalatçılarına kota uygulaması 2024 yılından itibaren geçerli olacaktır.
Hidroflorokarbonlarla şarj edilmiş soğutma, iklimlendirme ve ısı pompası
ekipmanları için kota uygulaması 2025 yılında başlayacaktır.
(2) Hidroflorokarbonların kotasız veya kotayı aşan miktarlarda
ithal edilmesi yasaktır.
(3) Tahsis edilen kotalar, işletmenin ismini değiştirmesi, iki
işletmenin tek işletme olarak birleşmesi veya bir işletmenin ikiye ayrılması
dışında devredilemez.
(4) Bakanlık, 2023 yılından itibaren, her yıl 30 Eylül’e kadar,
sonraki yıl için kota tahsis edilen ithalatçıların listesini, tahsis edilen
kotaları açıklamadan yayımlar.
(5) Kota tahsisi, EK-7’de belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda
Bakanlık tarafından yapılır.
(6) İthalatçılara tahsis edilen kota miktarları gizli tutulur.
(7) Belirli bir takvim yılı için kota tahsis edilen ve o takvim
yılı için Faaliyet Raporları Veri Tabanına rapor sunmayanlara takip eden takvim
yılı için kota tahsis edilmeyecektir.
(8) Ön şarjlı soğutma, iklimlendirme ve ısı pompası ekipmanında
yılda 100 ton CO2 eşdeğeri altında hidroflorokarbon ithal
edenler, kota başvurusu yükümlülüğünden muaftır. Ancak, Faaliyet Raporları Veri
Tabanına rapor sunmakla yükümlüdür. Muafiyet tanınan durumun askeri unsur
olması durumunda, 8 inci maddenin altıncı fıkrasında belirtildiği gibi Milli
Savunma Bakanlığına veri sunmakla yükümlüdür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hidroflorokarbonların İthalat ve İhracatının Sevkiyat
Başına Lisanslanması
Hidroflorokarbonların ithalat ve ihracatının sevkiyat
başına lisanslanması
MADDE 11- (1) Dökme olarak hidroflorokarbon ithal veya ihraç
edecekler, her sevkiyat için kontrol belgesine sahip olmak zorundadır.
(2) 2024 yılından itibaren, kontrol belgeleri kota tahsisine uygun
bir şekilde verilecektir. Ön şarjlı soğutma, iklimlendirme ve ısı pompası
ekipmanları içerisinde hidroflorokarbon ithal edecekler, her sevkiyat için
kontrol belgesine sahip olmak zorundadır.
(3) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen kontrol belgeleri
Bakanlık tarafından verilir.
(4) Kontrol belgesi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından
yayımlanacak ikincil mevzuatla belirlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Florlu Sera Gazları ve Diğer Florlu Maddelerin Kullanımı,
Ticareti, Etiketlenmesi ve
Raporlanması Hakkında Usul ve Esaslar
Florlu sera gazları içeren kapların, ürünlerin ve/veya
ekipmanların etiketlenmesi
MADDE 12- (1) Florlu sera gazları içeren kaplar, ürünler ve/veya
ekipman, 11/12/2013 tarihli ve 28848 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması
Hakkında Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara göre etiketlenir. Bunlar
aşağıda yer almaktadır:
a) Soğutma ekipmanı.
b) İklimlendirme ekipmanı.
c) Isı pompası.
ç) Yangından korunma ekipmanı.
d) Elektrik şalt ekipmanı.
e) Ölçülü doz inhalerleri hariç florlu sera gazı içeren aerosol
dağıtıcılar.
f) Florlu sera gazı içeren tüm kaplar.
g) Florlu sera gazı içeren solventler.
ğ) Organik rankin çevrimi.
(2) Birinci fıkrada atıfta bulunulan usul ve esaslara ek olarak,
bir kap ve bir ürün veya ekipman üzerindeki etiket;
a) Çalışması florlu sera gazına dayanan boş ekipman için
"Florlu sera gazları içerir" veya "Çalışması florlu sera
gazlarına dayanır" ifadesini,
b) Florlu sera gazlarının endüstriyel veya kimyasal adını ve
kilogram cinsinden miktarlarını,
c) Ürün veya ekipman içerisindeki florlu sera gazlarının ton CO2 eşdeğeri
cinsinden toplam miktarını ve Küresel Isınma Potansiyelini,
ç) Ekipmanın hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmışsa
"Hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmıştır" ifadesini,
d) Kükürt hekzaflorür içeren elektrik şalt ekipmanının garanti
belgesinde, test edilen sızıntı oranı yılda % 0,1`den az belirtilmişse,
"Sızıntı oranı yılda % 0,1’den azdır” ifadesini,
e) Soğutma, iklimlendirme veya ısı pompası ekipmanı piyasaya arz
edilmeden önce ekipmanın yalıtımı için uygulanan köpükler de dahil olmak üzere,
florlu sera gazları şişirme ajanı olarak kullanılmış ise “Florlu sera gazları
ile şişirilen köpük” ifadesini,
f) Kap, geri kazanılarak geri dönüştürülmüş veya ıslah edilmiş
florlu sera gazı içeriyorsa "Geri dönüştürülmüş florlu sera gazı"
veya "ıslah edilmiş florlu sera gazı" ifadesini ve geri dönüştürülmüş
veya ıslah edilmiş gaz olması durumunda, parti numarasını ve geri dönüşüm veya
ıslah eden kuruluşun adını ve adresini,
g) Kap, hammadde kullanımı veya laboratuvar veya analitik kullanım
veya imha amaçlı olarak florlu sera gazı içeriyorsa sırasıyla “İçindekiler
yalnızca hammadde amaçlı kullanılabilir” ifadesini, “İçindekiler yalnızca
laboratuvar veya analitik amaçlı kullanılabilir” veya “İçindekiler yalnızca
imha edilebilir” ifadelerini,
ğ) Florlu sera gazı içeren kabın zorunlu kullanım alanlarında
kullanılması durumunda “İçindekiler sadece zorunlu kullanım alanları için
kullanılabilir” ifadesini,
içerir.
(3) Etiket silinmez olmalı ve ürün veya ekipmanın iyi görülebilen
bir bölümüne yerleştirilmelidir.
(4) Etiket üzerindeki bilgiler, etiketin arka planından ayırt
edilebilmeli ve açıkça okunabilecek boyutta ve aralıkta belirtilmelidir.
(5) Florlu sera gazı içeren veya çalışması bu gazlara dayanan
önşarjlı ekipmanlarda; üretici tarafından imalat sahası dışında ilave edilecek
ve etiket üzerinde bilgileri gösterilmemiş gaz için yine etiket üzerinde yer
bırakarak, şarj edilen miktarı veya ekipmanın tasarım miktarına ilişkin
bilgiler etiket üzerinde belirtilir.
(6) İthalat sırasında, etiket üzerindeki bilgiler ile kapta veya
ürün veya ekipmanda bulunan madde arasında bir çelişki olabileceğinden
şüpheleniliyorsa gümrük laboratuvarlarında veya gümrük laboratuvarlarında
yapılamıyorsa Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek üniversitelere veya
kamu kurumlarına ait laboratuvarlarda teknik bir inceleme yapılır. Bu inceleme,
ithalat gerçekleşmeden önce ithal edilecek kap veya ürün veya ekipmandaki
maddenin tanımlanması için yapılır ve tüm masraflar ithalatçı tarafından
karşılanır. Uygunsuzluk tespit edilirse, söz konusu uygunsuzluk Bakanlığa ve
Ticaret Bakanlığına bildirilir. Tespit edilen uygunsuzlukla ilgili olarak,
ilgili bakanlıklar yürürlükteki mevzuat çerçevesinde işlem yürütür.
(7) İkinci fıkranın (ç), (d) ve (e) bentlerinde yer alan bilgiler
ürün veya ekipmanın kullanma ve montaj kılavuzlarında yer almalıdır. Bu
bilgiler, ürün veya ekipmanın içerisindeki florlu sera gazının KIP değerinin
150 ve üzeri olması durumunda reklam materyallerinde de yer almalıdır.
(8) Florlu sera gazları içeren köpükler ve önceden karıştırılmış
polioller, florlu sera gazının kabul edilmiş endüstriyel tanımını kullanan bir
etiketle veya böyle bir tanımlama yoksa kimyasal adıyla tanımlanmadıkça
piyasaya arz edilmeyecektir. Etiket, köpüğün veya önceden karıştırılmış
poliolün florlu sera gazları içerdiğini açıkça belirtmelidir. Köpük levhalar
söz konusu olduğunda ise bu bilgiler açık ve silinmez bir şekilde levhaların
üzerinde belirtilecektir.
Ekipman sızıntı kontrolleri
MADDE 13- (1) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde
belirtilen ekipman için sızıntı kontrolleri aşağıda belirtilen periyodlara göre
yapılır:
a) 5 (beş) tondan 50 (elli) ton CO2 eşdeğerine
kadar florlu sera gazı içermesi durumunda, 12 (on iki) ayda en az bir, bir
sızıntı tespit sistemi kurulu ise zorunlu sızıntı kontrol süresi 24 (yirmi
dört) ayda en az birdir.
b) 50 (elli) tondan 500 (beş yüz) ton CO2 eşdeğerine
kadar florlu sera gazı içermesi durumunda 6 (altı) ayda en az bir, bir sızıntı
tespit sistemi kurulu ise zorunlu sızıntı kontrol süresi 12 (on iki) ayda en az
birdir.
c) 500 (beş yüz) ton CO2 eşdeğeri ve fazlası
florlu sera gazı içeriyorsa, 3 (üç) ayda en az bir, bir sızıntı tespit sistemi
kurulu ise zorunlu sızıntı kontrol süresi 6 (altı) ayda en az birdir.
(2) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ve
10 (on) ton CO2 eşdeğeri altında florlu sera gazı içeren
ekipmanın hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmış ve “Hermetik olarak
sızdırmazlığı sağlanmıştır” ifadesiyle etiketlenmişse ekipman sızıntı
kontrolüne tabi olmaz.
(3) 7 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen ekipmanda kurulu
sızıntı tespit sisteminin elektrik şalt ekipmanı için her 6 (altı) yılda bir ve
elektrik şalt ekipmanı dışındaki diğer ekipman için her 12 (on iki) ayda bir
kontrolü yapılır.
(4) 7 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen ve 500 (beş yüz)
ton CO2 eşdeğeri veya daha fazla florlu sera gazı içeren
ekipmanda herhangi bir sızıntı tespit sistemi kurulmamışsa, sızıntı tespit
sistemi bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren 3 (üç) ay içerisinde
kurulmalıdır.
(5) Elektrik şalt ekipmanının test edilen sızıntı oranı yılda
%0,1’den az ve üretici tarafından “Test edilen sızıntı oranı yılda %0,1’den
azdır” ifadesiyle etiketlenmişse veya basınç ve yoğunluk izleme donanımı
bulunuyorsa veya 6 (altı) kilogramdan az kükürt hekzaflorür içeriyorsa söz
konusu ekipman sızıntı kontrolüne tabi olmaz.
(6) Ekipman Operatörleri Merkezi Veri Tabanına sızıntı kontrolleri
hakkında bilgi girilmesi zorunludur. Sızıntı kontrollerinin sisteme girilmesine
ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(7) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen
ekipmanın sızıntı kontrolleri, EK-5`te belirtilen usul ve esaslara uygun olarak
gerçekleştirilir.
Florlu sera gazlarının veya diğer florlu maddelerin
raporlanmasına ilişkin hususlar
MADDE 14- (1) Aşağıdaki gerçek veya tüzel kişiler:
a) Florlu sera gazları veya diğer florlu maddelerin dökme olarak
veya ürün ve/veya ekipman içinde ithalatçıları ve ihracatçıları,
b) Florlu sera gazları veya diğer florlu maddelerin kullanıcıları
ve dağıtıcıları,
c) Florlu sera gazlarının veya diğer florlu maddelerin geri
kazanılmasını, geri dönüştürülmesini, ıslah edilmesini veya imha edilmesini
sağlayanlar,
Faaliyet Raporları Veri Tabanına kayıt yaptırmakla yükümlüdürler.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren bu Yönetmelik
kapsamındaki faaliyetlere dair her yıl bir önceki yıla ilişkin faaliyetler 31
Mart’a kadar FARAVET üzerinden raporlanmak zorundadır.
(3) Faaliyet Raporları Veri Tabanına sunulan raporlar, Bakanlık
tarafından incelenir. Raporda hata ya da eksiklik bulunursa, ilgili tüzel kişi
Bakanlık tarafından bu konuda bilgilendirilir ve ilgili tüzel kişi Bakanlık
tarafından düzeltme talebinin iletildiği günden itibaren 15 (on beş) iş günü
içinde düzeltilmiş bir rapor sunmakla yükümlüdür.
(4) Birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen gerçek veya tüzel
kişiler, belirli bir takvim yılında ön şarjlı soğutma, iklimlendirme ve ısı
pompası ekipmanı içerisinde ithal edilen toplam hidroflorokarbon miktarı 100
(yüz) ton CO2 eşdeğeri veya daha fazla ise, takip eden yılın 30
Haziran’ına kadar FARAVET üzerinden raporlamak zorundadır.
(5) FARAVET’e giriş yapacak gerçek ve tüzel kişilerin raporlama
yapacakları konular ve FARAVET’in kullanımına ilişkin usul ve esaslar
Bakanlıkça düzenlenir.
Piyasaya arz ve kullanım yasakları
MADDE 15- (1) Florlu sera gazlarını saf veya karışım olarak içeren ve
12 nci maddeye uygun olarak etiketlenmeyen kap, ürün ve/veya ekipmanın piyasaya
arzı yasaktır.
(2) Soğutma, iklimlendirme, ısı pompası, yangından korunma ve
elektrik şalt ekipmanlarının bakımında, servisinde veya dolumunda veya solvent
olarak kullanımında florlu sera gazları içeren veya bu gazla dolum yapılması
amacıyla tek kullanımlık kapların piyasaya arzı yasaktır.
(3) EK-3`te listelenen ürün veya ekipmanların piyasaya arzı
yasaktır.
(4) Magnezyum kalıp dökümde ve magnezyum kalıp döküm alaşımlarının
geri dönüşümünde kükürt hekzaflorür kullanılması yasaktır.
(5) Araç lastiklerinin kükürt hekzaflorür ile şişirilmesi
yasaktır.
(6) Aşağıdaki ürün ve ekipmanların;
a) Küresel Isınma Potansiyeli (KIP) değeri 2500 veya daha fazla
olan hidroflorokarbonları içeren ticari soğutucular ve dondurucular (hermetik
olarak sızdırmazlığı sağlanmış ekipman) 1/1/2025 tarihinden itibaren ve KIP
değeri 150 veya daha fazla olan hidroflorokarbon içeren ticari soğutucular ve
dondurucular (hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmış ekipman) 1/1/2029
tarihinden itibaren piyasaya arzı,
b) Ürünleri “-50°C”`nin
altındaki sıcaklıklara soğutmak üzere tasarlanmış uygulamalar haricinde, 2500
veya daha yüksek KIP değerine sahip hidroflorokarbonlar içeren veya çalışması
bu gazlara dayanan sabit soğutma ekipmanının 1/1/2025 tarihinden itibaren
piyasaya arzı,
c) KIP değeri 750 veya daha yüksek olup 3 kg`dan daha az florlu sera
gazları içeren veya çalışması bunlara dayalı olan tekli split klima
sistemlerinin 1/1/2025 tarihinden itibaren piyasaya arzı,
ç) KIP değeri 1500`den az olan florlu sera gazlarının
kullanılabildiği kaskad sistemlerin ana soğutma devresindekiler hariç, KIP
değeri 150’den yüksek olan florlu sera gazları içeren veya çalışması bu gazlara
dayanan 40 kW veya daha fazla nominal kapasiteye sahip ticari kullanım amaçlı
çoklu merkezi soğutma sistemlerinin 1/1/2029 tarihinden itibaren piyasaya arzı,
d) KIP değeri 150 veya daha yüksek florlu sera gazı içeren,
taşınabilir oda iklimlendirme ekipmanının (son kullanıcı tarafından odalar
arasında hareket ettirilebilen hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmış ekipman)
1/1/2025 tarihinden itibaren piyasaya arzı,
e) KIP değeri 150 veya daha yüksek olan hidroflorokarbonlar içeren
köpükler:
1) Ekstrüde polistirenin (XPS) 1/1/2025 tarihinden itibaren
piyasaya arzı,
2) Diğer köpüklerin 1/1/2027 tarihinden itibaren piyasaya arzı,
f) KIP değeri 150 veya daha yüksek olan hidroflorokarbonlar içeren
teknik aerosolün 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren üretimi,
yasaktır. Bu yasaklar, zorunlu kullanım alanları için piyasaya arz
edilen ürün ve ekipmanlara uygulanmaz.
(7) Ürünleri “-50°C”nin
altındaki sıcaklıklara soğutmak için tasarlanmadığı sürece 40 ton CO2 eşdeğeri
veya daha fazla şarj miktarına sahip soğutma ekipmanına servis sağlamak veya
bakımını yapmak için KIP değeri 2500 veya daha yüksek olan florlu sera
gazlarının kullanılması 1/1/2029 tarihinden itibaren yasaktır.
(8) 7 nci fıkrada belirtilen yasak, 1/1/2033 tarihine kadar
aşağıdaki florlu sera gazı kategorileri için geçerli olmayacaktır:
a) 12 nci madde hükümlerine göre etiketlenmiş olmaları koşuluyla,
mevcut soğutma ekipmanının servisi veya bakımı için kullanılan KIP değeri 2500
veya daha yüksek olan ıslah edilmiş florlu sera gazları.
b) KIP değeri 2500 veya daha yüksek olan geri dönüştürülmüş florlu
sera gazları, bu tür ekipmanlardan geri kazanılmış olmaları koşuluyla mevcut
soğutma ekipmanlarının bakımı veya servisi için kullanılabilir. Geri
dönüştürülmüş gazlar, geri kazanımı sadece bakım veya servisin bir parçası
olarak yapan işletme veya geri kazanımı bakım veya servisin bir parçası olarak
yaptıran işletme tarafından kullanılabilir.
c) Zorunlu kullanım alanlarına kurulmuş olan mevcut soğutma
ekipmanlarının bakımı veya servisi için kullanılan KIP değeri 2500 ve üzeri
olan florlu sera gazları.
Ticaret sınırlamaları ve usuller
MADDE 16- (1) Florlu sera gazı satan veya ücretsiz olarak tedarik
edenler; alıcının adını, varsa fatura numarasını ve satılan veya ücretsiz
olarak tedarik edilen gazın miktarı da dahil olmak üzere alıcıların kayıtlarını
tutar ve bu kayıtları 5 yıl boyunca saklar ve FARAVET’e girer. Eğer alıcı
24/9/2020 tarihli ve 31254 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Florlu Sera Gazı
İçeren veya Çalışması Bu Gazlara Dayanan Ekipmana Müdahale Eden Gerçek ve Tüzel
Kişilerin Belgelendirilmesine İlişkin Tebliğe göre Hizmet Yeri Belgesi alması
gerekmeyen bir tüzel kişiyse florlu sera gazını yalnızca;
a) Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi teknik personelin belge
numarasını beyan ederek veya
b) Florlu sera gazını, 18 inci maddenin birinci fıkrasında
belirtilen tüzel kişilerin belgelendirilmesini gerektiren bir faaliyette
kullanmayacağına dair yazılı beyan sağlayarak,
satın alabilir.
(2) Hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmamış ekipmanı satan veya
ücretsiz olarak tedarik edenler, alıcıdan bu ekipmanın kurulumunu yapmaya
yetkin olduğunu gösterir Hizmet Yeri Belgesini veya ekipmanın belgelendirilmiş
gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulacağına dair beyanat ister. Söz konusu
beyanat, ekipmanın Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi kişi tarafından
kurulacağını belirten ve belge sahibi gerçek veya tüzel kişiyle yapılan
sözleşmedir.
ALTINCI BÖLÜM
Gerçek ve Tüzel Kişilerin Belgelendirilmesi ve Diğer
Sorumlulukları
ile İlgili Usul ve Esaslar
Gerçek kişilerin belgelendirilmesi
MADDE 17- (1) Florlu sera gazı içeren veya çalışması bu gazlara
dayanan sabit soğutma ve iklimlendirme ekipmanının, ısı pompasının, sabit
yangından korunma sisteminin, soğutmalı kamyon ve römorklarda bulunan soğutma
ünitelerinin ve elektrik şalt ekipmanının kurulumunu, bakımını, teknik
servisini, onarımını veya devreden çıkartılması işlemlerini yapan gerçek kişi,
bu faaliyetleri gerçekleştirmeye yönelik Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip
olmak zorundadır.
(2) 5 ton CO2 eşdeğeri veya daha fazla florlu sera
gazı içeren sabit soğutma ve iklimlendirme ekipmanı, ısı pompası, sabit
yangından korunma sistemi, soğutmalı kamyon ve römorklarda bulunan soğutma
üniteleri ve elektrik şalt ekipmanının sızıntı kontrolünü yapan gerçek kişi, bu
faaliyeti gerçekleştirmeye yönelik Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmak
zorundadır. Hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmış ve 10 ton CO2 eşdeğeri
veya daha fazla florlu sera gazı içeren ekipmana müdahale eden gerçek kişi
Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi olmak zorundadır.
(3) Sabit soğutma ve iklimlendirme ekipmanından, ısı pompasından,
sabit yangından korunma sisteminden, soğutmalı kamyon ve römorklarda bulunan
soğutma ünitelerinden ve elektrik şalt ekipmanından florlu sera gazı geri
kazanımı yapan gerçek kişi, bu faaliyeti gerçekleştirmeye yönelik Mesleki
Yeterlilik Belgesine sahip olmak zorundadır.
(4) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda atıfta bulunulan belge
şartlarına eşit şartlar içeren müfredata sahip askeri unsurlarda eğitimini
tamamlayan gerçek kişi, söz konusu fıkra hükümlerinde belirtilen belge
yükümlülüklerinden muaftır.
(5) Eğitim, sınav ve belge iptaline ilişkin usul ve esaslar
15/10/2015 tarihli ve 29503 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesleki
Yeterlilik Kurumu Sınav, Ölçme, Değerlendirme ve Belgelendirme Yönetmeliği
kapsamında düzenlenir.
(6) Belge sahibi gerçek kişiler ve askeri unsurlarda eğitimini
tamamlayan gerçek kişiler birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda atıfta bulunulan
faaliyetlerin yürütülmesi sırasında florlu sera gazı sızıntısını önlemek için
gerekli tüm tedbirleri alırlar.
(7) Ekipman üretim tesislerinde; birinci, ikinci ve üçüncü
fıkralarda atıfta bulunulan faaliyetleri yürüten gerçek kişiler bu tesislerde
çalıştıkları süre boyunca Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi olma
zorunluluğundan muaftır.
(8) Gerçek kişilerin belgelendirilmesine ilişkin hususlar, Florlu
Sera Gazı İçeren veya Çalışması Bu Gazlara Dayanan Ekipmana Müdahale Eden
Gerçek ve Tüzel Kişilerin Belgelendirilmesine İlişkin Tebliğde düzenlenmiştir.
Tüzel kişi belgelendirilmesi
MADDE 18- (1) Üçüncü bir kişi için, florlu sera gazlarını içeren veya
çalışması bu gazlara dayanan sabit soğutma, iklimlendirme, ısı pompası ve sabit
yangından korunma ekipmanının kurulumunu, bakımını veya servisini, onarımını
veya devreden çıkartılmasını gerçekleştiren tüzel kişi, bu faaliyetleri
gerçekleştirmeye yönelik TS13905 numaralı Hizmet Yeri Belgesine sahip olmak
zorundadır.
(2) Birinci fıkrada atıfta bulunulan tüzel kişilerin belgelendirilmesine
ilişkin usul ve esaslar, Hizmet Yeri Belgesinin denetimi, iptali veya askıya
alınması ile ilgili diğer hususlar Türk Standartları Enstitüsü tarafından
uygulanır.
(3) Hizmet Yeri Belgesi sahibi tüzel kişiler bu maddenin birinci
fıkrasında atıfta bulunulan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sırasında florlu
sera gazı sızıntısını önlemek için gerekli tüm tedbirleri alırlar. Tüzel
kişilerin Hizmet Yeri Belgesi alabilmesi için, florlu sera gazları ile ilgili
görev, yetki ve sorumluluk verilen bütün teknik personelin Mesleki Yeterlilik
Belgesi sahibi olması mecburidir.
(4) Tüzel kişilerin belgelendirilmesine ilişkin hususlar, Florlu
Sera Gazı İçeren veya Çalışması Bu Gazlara Dayanan Ekipmana Müdahale Eden
Gerçek ve Tüzel Kişilerin Belgelendirilmesine İlişkin Tebliğde düzenlenmiştir.
Ekipman operatörünün yükümlülükleri
MADDE 19- (1) Ekipman operatörü;
a) Florlu sera gazı içeren veya çalışması florlu sera gazlarına
dayanan ekipmanın kurulum, bakım veya teknik servis, onarım, devreden çıkartma
ve sızıntı kontrollerinin ve florlu sera gazlarının ekipmandan geri kazanımının
17 nci ve 18 inci maddelerde belirtildiği gibi sırasıyla uygun şekilde
belgelendirilmiş gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmasını sağlar.
b) Florlu sera gazı sızıntılarını önlemek için gerekli tüm
tedbirleri alır.
c) Ekipman sızıntı kontrollerinin 13 üncü maddede belirtilen
hükümler doğrultusunda belirlenen zaman çizelgelerine göre yapılmasını sağlar.
ç) Herhangi bir sızıntı tespit edildiğinde, belgelendirilmiş
gerçek ve tüzel kişiler tarafından gecikmeden ekipmanın onarılmasını sağlar.
d) Sızıntı onarımının yeterliliğini doğrulamak amacıyla sızıntı
kontrolünün takibini yaptırır; bu kontrolün sızıntı onarımını takip eden 30
(otuz) iş günü içerisinde, belgelendirilmiş kişi tarafından yapılmasını sağlar.
e) Yeni kurulan ekipman için, ilk sızıntı kontrolünün ekipman
kurulumunu takip eden 30 (otuz) iş günü içerisinde yapılmasını sağlar.
f) Sızıntı tespit sisteminin 13 üncü maddeye göre ekipmana monte
edilmesini ve kontrol edilmesini sağlar.
g) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendinde atıfta
bulunulan EKOMVET’e girilen ekipman kayıt defterinin güncel bir kopyasını
talepleri üzerine Bakanlığa ve ilgili yetkililere sunar.
ğ) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde atıfta bulunulan
ekipmana, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen faaliyetlerin
tamamlanmasının ardından, bu faaliyetlerle ilgili bilgilerin 30 (otuz) iş günü
içerisinde EKOMVET’e girişini sağlar.
h) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra edinilen florlu
sera gazı içeren veya çalışması bu gazlara dayanan ekipmanın çalıştırılacağı
yere yerleştirilmesini izleyen 30 (otuz) işgünü içinde veya ekipmanın kurulumu
gerekiyorsa, ekipmanın kurulumunun tamamlanmasından ve ekipmanın florlu sera
gazı ile şarj edilmesinden itibaren 30 (otuz) iş günü içinde EKOMVET üzerinden
Bakanlığa bildirim yapar.
ı) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce edinilen ekipman için
Bakanlığa;
1) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ve
içinde 5 (beş) tondan 50 (elli) ton CO2 eşdeğerine kadar florlu
sera gazları içeren veya çalışması bu gazlara dayanan ekipman ve 7 nci maddenin
birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen ve içinde 6 (altı) kilogram veya
daha fazla kükürt hekzaflorür içeren ekipman için 18 (on sekiz) ay içinde,
2) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ve
içinde 50 (elli) tondan 500 (beş yüz) ton CO2 eşdeğerine kadar
florlu sera gazları içeren veya çalışması bu gazlara dayanan ekipman için 12
(on iki) ay içinde,
3) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ve
içinde 500 (beş yüz) ton CO2 eşdeğeri veya daha fazla florlu
sera gazları içeren veya çalışması bu gazlara dayanan ekipman için 6 (altı) ay
içinde bildirim yapar.
(2) Bakım veya teknik servis firmaları ürün veya ekipmanı
kullanmadığı ve sahip olmadığı sürece operatör olmayacaktır.
(3) EKOMVET’e giriş yapacak gerçek ve tüzel kişiler ve EKOMVET’in
kullanımına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça düzenlenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Zorunlu kullanım alanları ve dış ticaret
MADDE 20- (1) Zorunlu kullanım alanları için öngörülen ve EK-3’te ve
15 inci maddede belirtilen piyasaya arz yasaklarından muaf tutulan ürün veya
ekipmanın ithalatından ve piyasaya arzından önce, söz konusu ürün ve ekipmanın
üreticisi veya ithalatçısı, Bakanlıktan izin almak zorundadır.
(2) Florlu sera gazını, zorunlu kullanım alanlarına kurulan ve 15
inci maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen kullanım yasağından muaf tutulan
ekipmanın bakımı veya teknik servisi yapılmadan önce kullanıcı, Bakanlığa
yazılı bildirim yapmak zorundadır.
Serbest bölgelerde faaliyet gösterenlere ilişkin esaslar
MADDE 21- (1) Serbest bölgelerde faaliyet gösterenler, yasaklı ürün ve
ekipmanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmemesi koşuluyla, EK-3’te ve 15 inci
maddede belirtilen piyasaya arz yasaklarından muaftır.
(2) Florlu sera gazları veya diğer florlu maddeler veya bunları
içeren ürün veya ekipmanı serbest bölgelere getirenler; florlu sera gazları,
diğer florlu maddeler veya bunları içeren ürün veya ekipmanı serbest bölgelerin
dışına gönderen veya florlu sera gazlarını veya diğer florlu maddeleri serbest
bölgelerde kullanan, geri kazanan, geri dönüştüren, ıslah eden veya bertaraf
eden kuruluşlar Bakanlığa yazılı bildirim yapmak zorundadır.
(3) Serbest bölgelerde faaliyet gösteren ve 7 nci maddenin birinci
fıkrasında belirtilen ekipmanın operatörleri, 7 nci maddede belirtilen
EKOMVET’e kayıt olur ve veri tabanında söz konusu ekipman için kayıt defterleri
oluşturur.
(4) Serbest bölgelerde, 17 nci ve 18 inci maddelerde belirtilen
faaliyetleri yürüten gerçek ve tüzel kişiler, aynı maddeler uyarınca
belgelendirilir.
İdari yaptırımlar
MADDE 22- (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlere ve
yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere 2872 sayılı Kanunun 20 nci maddesinde
öngörülen idari yaptırımlar uygulanır.
Kigali Değişikliğine taraf olmayan ülkelerle ticaret yasağı
MADDE 23- (1) Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal
Protokolü Kigali Değişikliğine taraf olmayan ülkelerle hidroflorokarbon
ticareti yapılması 1/1/ 2033 tarihinden itibaren yasaktır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 24- (1) 4/1/2018 tarihli ve 30291 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 25- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 26- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre, Şehircilik ve İklim
Değişikliği Bakanı yürütür.
Ekler için; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/06/20220629-1-1.pdf
