TÜRKİYE CUMHURİYETİ
HÜKÜMETİ İLE PAKİSTAN İSLAM CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA MAL TİCARETİ
ANLAŞMASI
Karar Sayısı: 6994
24.03.2023
Tarih ve 32142 Mükerrer Sayılı R.G.
12
Ağustos 2022 tarihinde İslamabad’da imzalanan ve 7436 sayılı Kanunla
onaylanması uygun bulunan ekli “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Pakistan İslam
Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Mal Ticareti Anlaşması”nın onaylamasına, 9 sayılı
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 2 nci ve 3 üncü maddeleri gereğince karar
verilmiştir.
Dibace
Bir
tarafta, Türkiye Cumhuriyeti (bundan böyle “Türkiye” olarak anılacaktır) ve
diğer tarafta, Pakistan İslam Cumhuriyeti (bundan böyle “Pakistan” olarak
anılacaktır) (bundan böyle her biri ayrı ayrı “Taraf’ veya birlikte “Taraflar”
olarak anılacaktır),
Köklü
ve güçlü ortaklıkları ile önemli ekonomik, ticari ve yatırım ilişkilerini kabul ederek;
Mart,
2016’nın, 22’nci gününde Pakistan İslamabad’da imzalanan Türkiye ile Pakistan
arasında Serbest Ticaret Alanı Tesis Eden Çerçeve Anlaşma’yı anımsayarak;
Yine,
Çerçeve Anlaşma’nın Tarafların tedricen Türkiye - Pakistan Serbest Ticaret
Alanı tesis etmesine yönelikyönelik taahhütlerini yansıtan 1.4’üncü Maddesi
(Diğer Anlaşmalarla İlişkiler) ile 1.5’inci Maddesi (Liberalizasyon) ayrıca hatırlayarak;
Ekonomik
ilişkilerini, tüm ilişkilerinin bir parçası olarak ve bunlarla uyumlu olacak
şekilde, daha fazla güçlendirmek arzusuyla ve Türkiye ile Pakistan arasında Mal
Ticareti Anlaşması’nın (bundan böyle “Anlaşma” olarak anılacaktır), Taraflar
arasındaki ticaretin ve yatırımların geliştirilmesi için yeni bir ortam
yaratacağına inanarak;
Yaşam
standartlarını yükseltmek, ekonomik büyüme ve istikrarı teşvik etmek, yeni
istihdam olanakları yaratmak ve karşılıklı ticareti serbestleştirmek ve
genişletmek yoluyla genel refahı geliştirmek arzusuyla;
Ticaretlerini
düzenleyen açık ve karşılıklı yarar sağlayan kurallar oluşturma ve karşılıklı
ticaretin önündeki engelleri azaltma veya ortadan kaldırma amacıyla;
İşbu
Anlaşma yoluyla ticaretin önündeki engelleri kaldırarak, uluslararası ticaretin
uyumlu bir şekilde gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunmaya ve Taraflar
arasında bu Anlaşma’nın faydalarını azaltabilecek yeni ticaret engelleri
oluşturmaktan kaçınmaya kararlı olarak;
Taraf
oldukları, 15 Nisan 1994’te Marakeş’te yapılan ve Dünya Ticaret Örgütü’nü Kuran
Marakeş Anlaşması ile diğer çok taraflı, bölgesel ve ikili anlaşmalar ve
düzenlemeler çerçevesindeki hak ve yükümlülüklerini temel alarak;
Tarafların,
ticaretle uğraşan kesimleri için maliyetleri düşürmeye ve öngörülebilirlik
sağlamaya yönelik etkili ve şeffaf süreçlerin desteklenmesinde ticareti
kolaylaştırmanın önemini kabul ederek;
12
Eylül 1963 tarihinde imzalanan Avrupa Ekonomik Topluluğu ile Türkiye Arasında
Ortaklık Kuran Anlaşma ve Ek Protokoller ile bunlara bağlı olarak ticarete
ilişkin alınan Kararlan göz önünde
bulundurarak;
Uluslararası
ticarette şeffaflığın tüm paydaşlar lehine önemini kabul ederek;
Ticari
ilişkilerini güçlendirmek üzere yasal bir çerçeve oluşturmaya kararlı olarak;
Aşağıdaki
şekilde karar vermişlerdir:
MADDE 1
Amaçlar
1.
İşbu Anlaşma mutatis mutandis olarak
Çerçeve Anlaşma’ya dahil edilmiş ve Çerçeve Anlaşma’nın bir parçası haline
getirilmiştir.
2.
Taraflar işbu Anlaşma gereğince mal ticaretinde tercihli ticaret düzenlemesi ve
ilgili kuralları akdederler.
3.
İşbu Anlaşma’nın amacı Taraflar arasındaki ticarete ilişkin tercihli koşulları
tesis etmek ve aralarındaki ticaretin daha ileri düzeyde serbestleştirilmesi ve
kolaylaştırılması için bir zemin sağlamaktır.
MADDE 2
Genel Tanımlar
İşbu
anlaşmanın amaçları doğrultusunda, aksi belirtilmedikçe:
Anti-damping Anlaşması, DTÖ Anlaşması
Ek 1A’da bulunan GAIT 1994’ün VI’ncı
Maddesi’nin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma anlamındadır;
Gümrük Kıymeti Anlaşması, DTÖ Anlaşması
Ek 1A’da bulunan GAIT 1994’ün VII’nci
Maddesi’nin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma anlamındadır;
gün, takvim günleri anlamındadır;
mevcut, işbu Anlaşma’nın yürürlüğe
girdiği tarihte yürürlükte olan anlamındadır;
Çerçeve Anlaşma, Türkiye-Pakistan
Serbest Ticaret Alanı’nı tesis eden hukuki düzenlemelerin parçası olan Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti
arasında Serbest Ticaret Alanı Tesis eden Çerçeve Anlaşma anlamındadır;
GATT 1994, DTÖ Anlaşması Ek 1A’da bulunan
Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel
Anlaşması 1994 anlamındadır;
Mallar, GATT 1994’ten anlaşıldığı
şekilde ürünler anlamındadır;
Armonize Sistem (AS), Genel Yorum
Kuralları, Bölüm Notları ve Fasıl Notları ve bunların değişiklikleri dahil
olmak üzere, Taraflarca kendi tarife mevzuatlarında kabul edildiği ve
uygulandığı haliyle, Armonize Mal
Tanımlaması ve Kodlama Sistemi anlamındadır;
Ortak Komite, Çerçeve Anlaşma’nın 6.1’inci
Maddesi (Ortak Komite) kapsamında tesis edilen Ortak Komite anlamındadır;
Ortak Ticaret Komitesi, işbu Anlaşma’nın
21’inci Maddesi (Ortak Ticaret Komitesi) kapsamında tesis edilen Ortak Ticaret
Komitesi anlamındadır;
önlem, Taraflardan birince yasa,
yönetmelik, kural, usul, uygulama, karar, idari eylem ya da bir başka şekilde
alınan her türlü önlem anlamındadır;
vatandaş:
(a)
Türkiye bakımından, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası dahilinde Türk vatandaşı
anlamında; ve
(b)
Pakistan bakımından, Pakistan İslam Cumhuriyeti Anayasası dahilinde Pakistan
vatandaşı anlamındadır;
menşeli, işbu Anlaşma’ya Ekli “menşeli
ürün” kavramının tanımı ve idari işbirliği yöntemlerine ilişkin Protokol’de
belirtilen menşe kuralları kapsamında nitelendirilen anlamdadır;
kişi, gerçek veya tüzel kişi
anlamındadır;
tercihli vergi muamelesi, işbu Anlaşma
kapsamında menşeli bir mala uygulanacak gümrük vergisi oranı anlamındadır;
Korunma Önlemleri Anlaşması, DTÖ
Anlaşması Ek-1A’da bulunan Korunma
Önlemleri Anlaşması anlamındadır;
Sağlık ve bitki sağlığı önlemi, SBS
Anlaşması’nın Ek A’nın 1’inci fıkrasında atıfta bulunulan her türlü önlem
anlamındadır;
STÖ Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek-1A’da
bulunan Sübvansiyonlar ve Telafi Edici
Önlemler Anlaşması anlamındadır;
SBS Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek-1A’da
bulunan Sağlık ve Bitki Sağlığı
Önlemlerinin Uygulanmasına Dair Anlaşma anlamındadır;
TTE Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek-1A’da
bulunan Ticarette Teknik Engeller
Anlaşması anlamındadır;
ülke:
a.
Türkiye bakımından, kara ülkesi, iç sulan, karasuları ve bunların üzerindeki
hava sahası, aynı zamanda, canlı veya cansız doğal kaynakların araştırılması,
işletilmesi ve korunması amacıyla Türkiye’nin uluslararası hukuka uygun olarak
üzerinde yetki veya egemen haklara sahip olduğu deniz alanları, ve
(b)
Pakistan bakımından, kara ülkesi, iç suları ve karasuları ile karasularının
ötesinde yer alan ve uluslararası hukuka uygun olarak, Pakistan’ın fiilen
tatbikat yapabileceği bir alan olarak kendi ulusal hukuku kapsamında
belirlenmiş veya gelecekte belirlenebilecek herhangi bir deniz alanı,
Pakistan1mdeniz, deniz yatağı, toprak altı ve doğal kaynaklarla ilgili fiili ve
hukuki egemenlik haklarını veya yargı yetkisini kullanabileceği bir alan
anlamındadır.
DGÖ, Dünya Gümrük Örgütü anlamındadır;
DTÖ, Dünya Ticaret Örgütü anlamındadır;
ve
DTÖ Anlaşması, 15 Nisan 1994 tarihli Dünya Ticaret Örgütü’nü Kuran Marakeş
Anlaşması anlamındadır.
MADDE 3
Çok Taraflı Anlaşmalarla İlişki
Taraflar, GATI 1994, GATS ve
bunların ardıl çok taraflı anlaşmaları dahil olmak üzere, DTÖ Anlaşmasına uygun
olarak, birbirleri ile ilgili hak ve yükümlülüklerini teyit ederler.
MADDE 4
Kapsam
İşbu
anlaşma hükümleri Tarafların işbu Anlaşma’nın Ek I ve Ek II’sinde belirtilen
ülkeleri menşeli mallara uygulanacaktır.
MADDE 5
Gümrük Vergilerinin İndirilmesi veya
Kaldırılması
1.
İşbu Anlaşma’da aksi belirtilmediği sürece, her bir Taraf diğer Taraf menşeli
mallara uyguladığı gümrük vergilerini işbu Anlaşma’nın Ek I ve Ek II’sinde yer
alan kendi Tarife Cetveli uyarınca indirecek veya kaldıracaktır.
2.
İşbu Anlaşma’ da aksi belirtilmediği sürece, hiçbir Taraf işbu Anlaşma ile
kapsanan diğer Taraf menşeli eşyaya uygulanan mevcut gümrük vergisini
yükseltemez veya yeni gümrük vergisi koyamaz.
3.
Taraflardan birinin diğer Taraf menşeli bir mala kota kapsamında tercihli vergi
muamelesi tanıdığı durumlarda, işbu hüküm sözkonusu Tarafın kota dışında kalan
ithalatına uygulanmayacaktır.
4.
İşbu Anlaşma’nın yürürlüğe girişinden sonra herhangi bir zaman, Taraflardan
biri uygulanan En Çok Kayrılan Ülke (bundan sonra “MFN” olarak anılacaktır)
gümrük vergisinde indirimde bulunursa, bu oran ilgili Tarafın Ek I ve Ek II’de
yer alan Tarife Cetveli’ne belirtilen göre hesaplanan gümrük vergisi oranından
daha düşük olduğu sürece, bu Fasıl ile kapsanan mal ticaretinde söz konusu
vergi oranı uygulanacaktır.
5.
Taraflar, diğer Tarafın talebi üzerine, aralarındaki ithalatta gümrük
vergilerinin indirilmesi veya kaldırılmasının hızlandırılması ve kapsamının
genişletilmesi imkanını birbirine danışabilir.
MADDE 6
Gümrük Vergisi
1.
İşbu Anlaşma’nın amaçlan doğrultusunda, bir gümrük vergisi, bir malın ithalat
veya ihracatında veya bunlarla bağlantılı olarak uygulanan her türlü vergi veya
harcı, söz konusu ithalat veya ihracat ile bağlantılı olarak uygulanan her
türlü ilave vergi veya ilave harç çeşidi de dahil olmak üzere kapsar, ancak
aşağıdakilerden herhangi birisini kapsamaz:
(a)
8’inci Madde’ye (Ulusal Muamele) uyumlu olarak uygulanan dahili vergiler veya
dahili vergilere eşdeğer harçlar;
(b)
Anti-damping Anlaşması ile uyumlu olarak uygulanan anti-dumping vergileri;
(c)
STÖ Anlaşması ile uyumlu olarak uygulanan telafi edici vergiler;
(d)
11’inci Madde’ye (İthalat ile Bağlantılı Ücretler ve Harçlar) He uyumlu olarak
uygulanan resim veya diğer harçlar;
(e)
GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi ve Korunma Önlemleri Anlaşması He uyumlu olarak
uygulanan korunma önlemleri.
MADDE 7
Eşyanın Tasnifi
Taraflar
arasındaki ticarette eşyanın tasnifi, her bir Tarafın Annonize Sistem ile
uyumlu olarak yorumlanan tarife nomenklatüründe belirtilen şekilde olacaktır.
MADDE 8
Ulusal Muamele
Her bir Taraf, GA’IT 1994’ün III’üncü
Maddesi ve anılan Madde’nin yorumlayıcı notları gereğince, diğer Tarafın
mallarına ulusal muamele sağlayacaktır ve bu amaç doğrultusunda GA’IT 1994’ün
III’üncü Maddesi ve anılan Madde’nin yorumlayıcı notları mutatis mutandis olarak işbu Anlaşma kapsamına dahil edilmiş ve
işbu Anlaşma’nın bir parçası haline getirilmiştir.
MADDE 9
Menşe Kuralları
1.
Taraflar birbirleriyle ticarette tercihli menşe kurallarını uygulamayı kabul
ederler.
2.
İşbu Anlaşma’nın Menşe Kuralları ve Menşe İşlemlerine İlişkin Protokolü
(Protokol), menşe kuralları ve ilgili idari işbirliği yöntemlerini belirler.
MADDE 10
İthalat ve İhracat Kısıtlamaları
1.
Taraflardan hiçbiri, diğer Tarafın herhangi bir ürününün ithalatına yönelik
olarak, GATT 1994’ün XI’inci Maddesi ve bunun yorumlayıcı notlarına uygun
olanlar hariç, herhangi bir yasak veya kısıtlama getiremez veya muhafaza
edemez. Bu amaç doğrultusunda, GATT 1994’ün XI’inci Maddesi ve bunun
yorumlayıcı notları mutatis mutandis
olarak işbu Anlaşma kapsamına dahil edilmiş ve işbu Anlaşma’nın bir parçası
haline getirilmiştir.
2.
Taraflardan her biri, l ‘inci Paragrafta imkan verilen tarife dışı önlemlerinin
şeffaflığını ve Taraflar arasındaki ticarete gereksiz kısıtlamalar yaratmak
amacıyla veya böyle bir etki yaratacak şekilde oluşturulmamasınığını, kabul
edilmemesini ve uygulanmamasını temin edecektir.
MADDE 11
İthalat ile Bağlantılı Ücret ve Diğer
Harçlar
Her
bir Taraf, ithalattan alınan veya ithalatla ilgili olarak uygulanan her ne
özellikte olursa olsun tüm resim ve harçların (gümrük vergileri ve 6’ncı Madde’nin
(a), (b), (d) ve (e) Paragrafları uyarınca gümrük vergisi tanımı dışında
bırakılanlar hariç olmak üzere), verilen hizmetin yaklaşık maliyeti ile sınırlı
tutarda olmasını, kıymet bedeli üzerinden hesaplanmamasını ve yerli eşyaya
dolaylı koruma sağlamamasını veya ithalatta mali amaçla uygulanan vergi
niteliğinde olmamasını teminat altına alacaktır.
MADDE 12
SBS Anlaşmasının Teyidi
1.
Taraflar birbirlerine karşı SBS Anlaşması kapsamındaki mevcut hak ve
yükümlülüklerini teyit ederler.
2.
Taraflar, kendi sistemlerine yönelikyönelik karşılıklı anlayışın artırılması ve
zararlı risk analizi ve bitki sağlığı ithal şartlarına tabi olan kendi
piyasalarına erişimin kolaylaştırılması amacıyla sağlık ve bitki sağlığı
önlemleri alanında işbirliğini güçlendirecektir.
3.
Taraflardan hiçbiri, sağlık ve bitki sağlığı önlemlerini, keyfi veya haksız
ayrımcılık şeklinde veya aralarındaki ticarette gizli kısıtlama aracı olarak
uygulamayacaktır.
4.
Talep üzerine, bir Taraf, diğer Tarafın işbu Madde kapsamında sunacağı
işbirliğiönerilerine uygun önemi gösterecektir.
MADDE 13
TTE Anlaşmasının Teyidi
1.
Taraflar birbirlerine karşı, mutatis
mutandis işbu Anlaşma’ya dahil edilen ve işbu Anlaşmanın’ın parçası haline
getirilen, TTE Anlaşması kapsamındaki mevcut hak ve yükümlülüklerini teyit
ederler.
2.
Taraflar, teknik düzenlemelerin aralarındaki ticarette keyfi ya da haksız
ayrımcılık aracı veya örtülü bir kısıtlama oluşturacak bir şekilde uygulanmayacağını
temin edecektir.
3.
Taraflar, kendi sistemlerine yönelik karşılıklı anlayışın artırılması ve kendi
piyasalarına erişimin kolaylaştırılması amacıyla standartlar teknik
düzenlemeler ve uygunluk değerlendirme prosedürleri alanında işbirliğini güçlendirilecektir.
4.
Taraflar, helal standartlar ve belgeleme ile akreditasyon alanında ilgili
kurumları arasında ikili işbirliğini teşvik edecektir.
5.
Talep üzerine, bir Taraf, diğer Tarafın işbu Madde kapsamında sunacağı
işbirliğine yönelik önerilerine uygun önemi gösterecektir.
MADDE 14
Gümrük Konuları ve Ticaretin
Kolaylaştırılması Alanında İşbirliği
1.
Taraflar, malların meşru dolaşımının kolaylaştırılması konusundaki
taahhütlerini teyit ederler ve gümrük personeli değişimi, ikili ticarette
gümrük tekniklerini ve prosedürlerini iyileştirmeye yönelik tedbirleri,
bilgisayar sistemleri konuları dahil olmak üzere uzmanlık değişimini teyit
ederler.
2.
Taraflar, aralarındaki teknik işbirliğinin, bu Anlaşma’da belirtilen
yükümlülüklere uyumunu kolaylaştırmak ve yüksek düzeyde ticareti kolaylaştırmak
için temel teşkil ettiğini kabul ederler.
3.
Gümrük konularında işbirliğini geliştirmek için, Taraflar,
(a)
özellikle aşağıda belirtilen alanlarda, kendi gümrük mevzuatı, gümrük
mevzuatının uygulanması ve gümrük işlemleri hususlarında bilgi alışverişinde
bulunacak:
(i)
gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve modernizasyonu;
(ii)
gümrük idarelerinin fikri mülkiyet haklarını sınırda koruma faaliyetleri;
(iii)
transit hareketleri ve aktarımlar; ve
(iv)
ticaret ve iş dünyasıyla ilişkiler;
(b)
ithalat, ihracat, transit ve diğer gümrük işlemleri hususunda ortak girişimler
geliştirilmesini değerlendirecek;
(c)
Tarife sınıflaması, gümrük kıymeti ve menşe tespiti ve benzeri gümrük
konularında birbirine uygulanabilir ölçüde destek verecek;
(d)
SAFE Çervesi uyarınca, uluslararası ticaret tedarik zinciri güvenliğini
sağlamanın ve kolaylaştırmanın gümrükle ilgili hususları konusunda birlikte
çalışacak; ve
(e)
DTÖ ve DGÖ gibi uluslararası örgütlerde koordinasyonu güçlendirecektir.
MADDE 15
DTÖ Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması
ile İlişki
İşbu
Anlaşma’da yer alan hiçbir husus Tarafların DTÖ Ticaretin Kolaylaştırılması
Anlaşması Kısım I hükümleri çerçevesindeki hak ve yükümlülüklerinin
eksiltilmesi şeklinde yorumlanamaz.
MADDE 16
Şeffaflık
1.
Taraflardan her biri, gümrük ve diğer ticaretle ilgili kanunlar, düzenlemeler,
genel idari usuller ve ücret ile harçlar da dahil olmak üzere karşılanması
gerekli diğer koşulların, resmi olarak belirlenmiş bir mecrada ve imkan
dahilinde ise, resmi İnternet sitesi yoluyla ilgili tüm tarafların kolayca
erişimine açık olmasını sağlar.
2.
Taraflardan her biri, ilgili kişilerin, gümrükle ve diğer ticaretle ilgili
konularda sorularına cevap vermek üzere, bir ya da daha fazla danışma ya da
bilgi edinme noktası tayin veya muhafaza eder.
3.
İşbu Madde’nin amaçları kapsamında, danışma ya da bilgi edinme noktası:
(a)
Türkiye için, Ticaret Bakanlığı, Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği
Genel Müdürlüğü veya halefi; ve
(b)
Pakistan için, Ticaret Bakanlığı, FT- III kanadı veya halefidir.
MADDE 17
Gümrük Kıymeti
Taraflar
arasındaki ticarete uygulanacak gümrük kıymeti kurallarında, Tarafların hak ve
yükümlülüklerine halel getirmeksizin, Gümrük Kıymeti Anlaşması esas
alınacaktır.
MADDE 18
Ticaret Politikası Önlemleri
1.
Her bir Taraf, GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi ve Korunma Önlemleri Anlaşması ve
DTÖ Anlaşması’nın ilgili diğer tüm hükümleri ile bunların yerini alacak diğer
Anlaşmalardaki hak ve yükümlülüklerini saklı tutar.
2.
İşbu Anlaşma, Taraflara GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi’nde, Korunma önlemleri
Anlaşması’nda ve bunların yerini alacak diğer anlaşmalarda öngörülen eylemlere
ilişkin olarak ilave hiçbir hak veya yükümlülük getirmez
3.
Tarafların anti-damping ve telafi edici önlemlere ilişkin hak ve
yükümlülüklerinde GATT 1994’ün VI. Maddesi, Anti-damping Anlaşması ve STÖ
Anlaşması ve bunların yerini alacak diğer anlaşmalar esas alınacaktır.
4.
İşbu Anlaşma, Taraflara işbu Madde’nin 3’üncü Paragrafında atıfta bulunulan
anti-damping ve telafi edici önlemlere ilişkin olarak ilave hiçbir hak veya
yükümlülük getirmez.
5.
İşbu Madde hükümleri işbu Anlaşma’nın 22’inci Maddes’ine (Anlaşmazlıkların
Halli) tabi olmayacaktır.
MADDE 19
İstisnalar
1.
İşbu Anlaşma’nın amaçları kapsamında Çerçeve Anlaşma’nın 7’inci Faslı’ında
(İstisnalar ve Nihai Hükümler) yer alan 7.1’inci Maddesi (Vergilendirme), 7.2’inci
Maddesi (Ödemeler Dengesi İstisnaları), 7.3’üncü Maddesi (Güvenlik İstisnaları)
uygulanacaktır.
2.
İşbu Maddenin l ‘inci Paragrafına halel getirmeksizin, Taraflar, yorumlayıcı
notları da dahil olmak üzere işbu Anlaşma’ya dahil edilmiş ve işbu Anlaşma’nın
bir parçası haline getirilmiş olan, GATT 1994’ün XX’nci Maddesi kapsamındaki
mevcut hak ve yükümlülüklerinin mutatis
mutandis olarak işbu Anlaşma ile kapsanan mal ticaretine uygulanacağını
teyit ederler.
3.
Taraflar GATT 1994’ün XX’inci Maddesi’nin (i) ve G) bentlerinde belirtilen
herhangi bir önlemi almadan önce, önlem alma niyetinde olan Tarafın, Taraflarca
kabul edilebilir bir çözüm aramak üzere, diğer Tarafa ilgili tüm bilgileri
sunacağını idrak ederler. Taraflar, güçlüklerin sona erdirilmesi için ihtiyaç
duyulan herhangi bir yöntem üzerinde anlaşabilirler. Söz konusu bilgilerin
sunulmasından itibaren 30 gün içinde, hiçbir anlaşmaya varılmazsa, ilgili Taraf
ilgili eşyaya işbu Madde uyarınca önlem uygulayabilir. Acil eylem gerektiren
istisnai ve hassas koşulların önceden bilgi verilmesine veya inceleme
yapılmasına imkan vermediği hallerde, önlem alma niyetinde olan Taraf durumun
üstesinden gelmek üzere gerekli olan ihtiyati önlemi derhal uygulayabilir ve
diğer Tarafa bununla ilgili derhal bilgi verecektir.
MADDE 20
İkili Korunma Önlemleri
1.
İşbu Faslın amaçları doğrultusunda:
(a)
Yetkili Kurum:
(i)
Pakistan için, Ticaret Bakanlığı, Milli Vergi Komisyonu veya halefi; ve
(ii)
Türkiye için, Ticaret Bakanlığı veya halefi anlamındadır.
(b)
Yerli sanayi, benzer veya doğrudan
rakip ürün üreticilerinin tamamı veya ürettikleri benzer veya doğrudan rakip
ürünlerin toplam üretimi o ürünlerin toplam yerli üretiminin önemli bir kısmını
oluşturan yerli üreticiler anlamındadır;
(c)
Doğrudan rakip ürün, ithal edilen
ürünle aynı olmayan, ancak ithal edilen ürünün benzer işlevlerini yerine
getiren, benzer ihtiyaçları karşılayan ve ticari olarak ikame edilebilen ürün
anlamındadır;
(d)
Benzer ürün, ithal edilen ürünle her
yönüyle aynı olan veya böyle bir ürünün bulunmaması durumunda, her yönüyle aynı
olmamakla birlikte ithal edilen ürüne çok benzeyen özelliklere sahip bir başka
ürün anlamındadır;
(e)
Ciddi zarar, yerli bir sanayinin
durumunda belirgin bir genel bir bozulma anlamındadır;
(f)
Ciddi zarar tehdidi, yakın bir
gelecekte ortaya çıkması açık olanciddi zarar anlamındadır ve salt iddia,
varsayım veya uzak bir ihtimal üzerinden değil, gerçekler temelinde
belirlenecektir;
(g)
Geçiş dönemi, hızlı kategoride
bulunan, diğer bir değişle gümrük vergileri işbu Anlaşma’nın yürürlüğe
girişinden itibaren sıfırlanan mallarda on yıllık süre anlamında; diğer
kategorilerde bulunan mallar için geçiş dönemi işbu Anlaşma’nın yürürlüğe
girişinden itibaren başlayan ve sözkonusu malda gümrük vergisi
kaldırılması/indiriminin tamamlanmasından sekiz yıl sonra biten süre
anlamındadır.
Article 20.1 İkili Korunma Önlemi Alınması
Geçiş
dönemi içerisinde, Anlaşma kapsamında gümrük vergilerinin indirilmesi veya
kaldırılması sonucunda Taraflardan biri menşeli malların diğer Taraf ülkesine
mutlak veya yerli üretime göre nispi olarak artan miktarda ve diğer Tarafın
benzer veya doğrudan rakip mallar üreten yerli üreticileri üzerinde ciddi zarar
veya ciddi zarar tehdidi oluşturacak şartlarda ithal edilmesi halinde, diğer
Taraf, ciddi zararı önlemek veya telafi etmek ve çözümü kolaylaştırmak için
gerekli ölçüde, korunma önlemi uygulayabilir. 1’inci Paragrafta belirtilen
usullere uygun olmak koşuluyla Taraflardan biri ciddi zararı. veya bu yönde bir
tehdidi, önlemek veya gidermek ve intibakı kolaylaştırmak için gerekli ölçüde:
(a)
söz konusu malın ithalatında bu Anlaşma kapsamında taahhüt ettiği gümrük vergisi
indirimini askıya alabilecek;
(b)
söz konusu malın gümrük vergisi oranını aşağıdakilerin en düşüğünü aşmayacak
şekilde arttırabilecektir:
(i)
önlemin alındığı tarihte eşyaya uygulanmakta olan MFN gümrük vergisi oranı;
veya
(ii)
işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girdiği tarihte eşyaya uygulanmakta olan MFN gümrük
vergisi.
Article 20.2 Nihai Korunma Önlemine İlişkin
Standartlar
(a)
Taraflardan hiçbiri ikili korunma önlemini:
(i)
ciddi zararı, veya gerekli hallerde bu yönde bir tehdidi, önlemek veya gidermek
ve yerli üreticilerin uyumunu sağlamak için gerekli olduğu seviye ve süre
dışında;
(ii)
üç yılı aşacak bir süre zarfında, yetkili makamlarının önlemin ciddi zararı
önlemek veya gidermek ve yerli üreticilerin uyumunu kolaylaştırmak üzere
gerekli olmaya devam ettiğine ve gerekli hallerde yerli üretim dalının uyum
sağlamakta olduğuna dair delillerin bulunduğuna karar vermesi halinde önlemin
iki yıla kadar uzatılabileceği durumlar hariç olmak üzere; veya
(iii) menşeli ürününe karşı önlem alınan diğer
Tarafın rıza göstermesi durumu hariç olmak üzere, geçiş döneminden sonra
muhafaza etmeyecektir.
(b)
Daha önce korunma önlemine tabi tutulan bir ürün ithalatına, hemen öncesindeki
dönemde uygulanan korunma önlemi süresinin yansına denk gelen bir zaman dilimi
geçmedikçe, hiçbir korunma önlemi uygulanmayacaktır.
(c)
(b) Paragrafı hükümleri saklı kalmak üzere,
(i)
ürünün ithalatına korunma önlemi getirilmesinden itibaren en az yarım bir yıl
geçmiş; ve
(ii)
bahsigeçen korunma önlemi önlemin getrilmesinin hemen öncesindeki geçiş dönemi
süresinde aynı ürüne dört defadan daha fazla uygulanmamış ise, bir ürünün
ithalatına 180 gün veya daha az süreli bir korunma önlemi yeniden
uygulanabilir.
Article 20.3 Bildirim, Soruşturma ve
İstişare
(a)
Bir Taraf:
(i)
işbu Madde kapsamında soruşturma açtığı;
(ii)
geçici bir önlem uyguladığı;
(iii)
artan ithalatın ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidine veya maddi zarara neden
olduğunun tespit edildiği;
(iv)
bir korunma önlemi uygulamaya veya süresini uzatmaya karar verdiği zamanlarda
diğer Tarafa acilen bildirimde bulunacaktır.
(b)
İstişareler Taraflarca yüz yüze veya mevcut teknolojik imkanlar kullanılarak
gerçekleştirilebilir.
(c)
Artan ithalatın yerli üreticiler üzerinde ciddi zarar veya ciddi zarar
tehdidine neden olup olmadığının tespit edilmesine yönelik soruşturmada,
Taraflar Korunma Önlemleri Anlaşması’nın 4.2(a) Maddesi’nde belirtilen şartlara
riayet edeceklerdir ve bu amaca yönelik olarak Korunma Önlemleri Anlaşması’nın
4.2(a) Maddesi mutatis mutandis
olarak işbu Anlaşma kapsamına dahil edilmiş ve işbu Anlaşma’nın bir parçası
haline getirilmiştir.
Article 20.4 Ticaret Kaybının Tazmini ve
Tavizlerin Askıya Alınması
(a)
İkili korunma önlemi uygulayan Taraf, diğer Taraf ile önemli ölçüde eş ticari
etkili tavizler veya korunma önlemi ile getirilen ilave gümrük vergisine eş
düzeyde olmak üzere uygun ticari telafi yöntemi hususunda mutabakat sağlamak
üzere danışma görüşmesinde bulunacaktır. Önlem uygulayan Taraf anılan görüşmelerin
ikili korunma önleminin uygulanmasından itibaren 30 gün içerisinde
gerçekleştirilmesi yönünde imkan sağlayacaktır.
(b)
(a) Paragrafında belirtilen danışma görüşmelerinin başlangıcından itibaren 30
gün içerisinde ticari telafi yöntemi konusunda bir mutabakata ulaşılamaması
halinde, ikili korunma önlemine tabi olan Taraf ikili korunma önlemini
uygulayan Tarafa eş etkili tavizlerinin uygulanmasını askıya alabilecektir.
(c)
(b) Paragrafında belirtilen askıya alma hakkı, korunma önleminin ithalatta
mutlak artış nedeniyle alınmış olması ve önlemin işbu Anlaşma’ya uygun olması
kaydıyla, ikili korunma önleminin uygulanmaya başlandığı ilk üç yıl
kullanılamayacaktır.
Article 20.5 Geçici İkili Korunma Önlemleri
(a)
Gecikmenin telafisi güç zarara neden olabileceği kritik durumlarda, artan
ithalatın yerli üreticiler üzerinde ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidine veya
maddi zarara neden olduğu yönünde açık deliller olduğunun tespit edilmesi
halinde bir Taraf geçici korunma önlemi uygulayabilir.
(b)
Geçici korunma önleminin uygulama süresi 200 günü aşmayacaktır. Herhangi bir
geçici korunma önleminin süresi, açılma süresi ve nihai korunma önlemin
herhangi bir uzatılmasına dahil kabul edilecektir.
(c)
Karşlılık verme hakkı (misilleme) geçici korunmna önlemleri alındığı hallerde
uygulanmayacaktır.
MADDE 21
Ortak Ticaret Komitesi
1.
Her iki Tarafın temsilcilerinden oluşan bir Ortak Ticaret Komitesi kurulmuştur.
Ortak Ticaret Komitesi’ne her iki Tarafın üst düzey temsilcilerince eş
başkanlık yapılacaktır.
2.
Ortak Ticaret Komitesi ilk toplantısını işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren bir yıl içinde yapacaktır. Sonrasında, Ortak Komite,
Tarafların kararlaştıracağı zamanlarda toplanacaktır. Ortak Komite, Taraflar
arasında kararlaştırıldığı üzere, yüz yüze veya başka yollarla toplanabilir.
3.
İşbu Anlaşma’nın düzgün ve etkili bir şekilde işlemesini sağlamak üzere Ortak
Ticaret Komitesi:
(a)
işbu Anlaşma’nın uygulanmasını ve işleyişini gözden geçirecek ve izleyecek, ve
gerekmesi halinde, işbu Anlaşma’nın düzgün işleyişini sağlamak için Taraflara
tavsiyelerde bulunacak;
(b)
işbu Anlaşma kapsamında oluşturulan alt komitelerin, çalışma gruplarının veya
diğer organların çalışmalarını denetleyecek ve bunların eşgüdümünü sağlayacak;
(c)
ilk toplantısında kendi usul kurallarını kabul edecek; ve
(d)
Tarafların temsilcilerinin mutabık kaldığı şekilde, bu Anlaşma kapsamındaki
diğer konuları ele alacaktır.
4.
İşbu Anlaşrna’nın düzgün ve etkili bir şekilde işlemesini sağlamak üzere Ortak
Ticaret Komitesi:
(a)
alt komiteler, çalışma grupları veya diğer organlar kurabilir, bunları
birleştirebilir veya feshedebilir ve bunların bileşimini, işlevini ve
görevlerini belirleyebilir;
(b)
Taraflara işbu Anlaşma’da yapılacak değişiklikleri önerebilir;
(c)
Taraflardan herhangi birinin talebi üzerine, düzgün işleyişini sağlamak üzere,
işbu Anlaşma’nın herhangi bir Ek’ini veya Protokol’ünü değiştirecek kararları
kabul edebilir;
(d)
Taraflar ve bu Anlaşma kapsamında kurulan tüm alt komiteler, çalışma grupları veya
diğer organlar için bağlayıcı olacak şekilde işbu Anlaşma’nın hükümlerinin
yorumlarını kabul edebilir;
(e)
Taraflar arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak için tavsiyelerde
bulunabilir; ve
(f)
Tarafların kabul edebileceği şekilde, işlevlerini yerine getirmek üzere başka
herhangi bir eylemde bulunabilir.
5.
Taraflar, aralarındaki yakın ekonomik ve ticari ilişkileri sürdürmek ve
geliştirmek amacıyla, işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girdiği takvim yılını takip
eden beşinci takvim yılında ve her iki Tarafın aksi yönde uzlaşısı olmadığı
sürece takip eden her beş yılda bir, taviz listeleri de dahil olmak üzere işbu
Anlaşma’nın gözden geçirilmesi için Ortak Ticaret Komitesi’nde danışmalarda
bulunacaktır. Taraflardan herhangi biri, işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girmesini
müteakip herhangi bir zamanda ilave bir gözden geçirme için istişare talebinde
bulunabilir. Diğer Taraf bu yöndeki bir talebi olumlu değerlendirecektir. Bu
tür istişarelerde, Taraflar, işbu Anlaşma’nın mevcut alanlarında değişiklik yapmak
veya yenileştirmek ve işbu Anlaşma’nın kapsamını üzerinde uzlaşıya varılan
ilave alanlara genişletmek için yeni müzakerelerde bulunmayı
değerlendirecektir.
6.
Ortak Ticaret Komitesi, işbu Anlaşma’da öngörüldüğü takdirde, kararlar
alabilir. Ortak Ticaret Komitesi’nin kararları Taraflar için bağlayıcı
olacaktır. Taraflar, kararların uygulanması için gerekli önlemleri
alacaklardır.
7.
Ortak Ticaret Komitesi, işbu Anlaşma’nın uygulanması ve işleyişi ile ilgili
tavsiyelerde bulunabilir.
8.
Ortak Ticaret Komitesi’nin kararlan ve tavsiyeleri oybirliği ile alınacak ve
yüz yüze veya yazılı olarak kabul edilecektir.
MADDE 22
Anlaşmazlıkların Halli
1.
Çerçeve Anlaşma’nın 5’inci Faslı (Anlaşmazlıkların Halli), gerekli
değişiklikler yapılarak bu Anlaşma için geçerli olacaktır.
2.
Bu Anlaşmanın amaçlan doğrultusunda, Çerçeve Anlaşma’nın 5’inci Faslı
kapsamındaki “Ortak Komite”ye yapılan atıflar “Ortak Ticaret Komitesi” olarak
okunacaktır.
3.
Çerçeve Anlaşma’nın 5’inci Faslı’nın 1’inci Maddesi’nde (Danışmalar) belirtilen
kural ve prosedürlere uygun olarak Ortak Ticaret Komitesi’ne havale edilen
ithalat kısıtlamaları da dahil olmak üzere ilgili hususlarda, doğrudan ilgili
olduğu veya dolaylı olarak sonuçlan olduğu durumlarda, Taraflardan birinin, 5’inci
Maddenin (Gümrük Vergilerinin İndirilmesi veya Kaldırılması) kapsamındaki
yükümlülüklerini ve bu Anlaşmanın Ekindeki Tarife Cetvelinde yer alan
taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda, Taraflar, istişare talebinin
alınmasından sonraki 90 gün içinde Ortak Ticaret Komitesi’nde yapılacak
istişareler yoluyla anlaşmazlığı derhal çözmeye çalışacaklardır. Ayrıca, Ortak
Ticaret Komitesi, gerekirse, önemli ölçüde eşdeğer ticari etkilere sahip
tavizler veya Karşı Taraf tarafından eşdeğer tavizlerin geçici olarak askıya
alınması şeklinde uygun herhangi bir ticari serbestleştirme tazminatı
önerebilir. 20. madde uyarınca uygulanan İkili Korunma Önlemleri kapsamında
tavizlerin askıya alınmasına ilişkin olarak 20’nci Maddesi’nin 4’üncü fıkrası
uygulanır. Bu maddedeki hiçbir şey, tarafların işbu Anlaşma’nın 19’uncu Maddesi
kapsamındaki haklarını sınırlandırdığı şeklinde yorumlanamaz.
4.
3’üncü Paragraf kapsamındaki istişareler, istişare talebinin alınmasından
sonraki 90 gün içinde bir uzlaşı ile sonuçlanmaz ise, talepte bulunan Taraf,
diğer Tarafa esas ölçüde eşdeğer tavizleri geçici olarak askıya alabilir ve
Ortak Ticaret Komitesi’ne bildirimde bulunabilir. Ortak Ticaret Komitesi, bu
tedbirlerin değiştirilmesi veya kaldırılması yönünde karar alabilir. İşbu
Anlaşma’nın genel işleyişini en az bozacak önlemlere öncelik verilmelidir.
MADDE 23
Gizlilik
1.
Bu Anlaşma kapsamında kişilerin ya da Taraflardan birinin idareleri tarafından
diğer Tarafın idarelerine sağlanan her türlü bilgi Taraflardan her birinde
yürürlükte olan kanun ve düzenlemelere bağlı olarak gizli ya da sınırlı bilgi
muamelesi görürler. Bu bilgiler, resmi gizlilik yükümlülüğü kapsamına girerler
ve bilgiyi alan Tarafın ilgili kanun ve düzenlemeleri kapsamında benzer
nitelikte bilgiye sağlanan korumadan yararlanırlar.
2.
1’inci Paragrafta atıfta bulunulan bilgi, bilgiyi alan Taraf idareleri
tarafından, bilgiyi temin eden kişi ya da idarenin açık izni olmaksızın, temin
edildiği amaçlar dışında kullanılamaz.
3.
1’inci Paragrafta atıfta bulunulan bilgiler, yasal işlemlerle bağlantılı olarak
bilgileri alan Tarafın kanunları ve düzenlemeleri kapsamında zorunlu
kılınmadıkça ya da bu yönde yetki verilmedikçe, bilgileri veren idare veya
şahsın açık izni olmaksızın yayınlanamaz veya başka bir şekilde diğer şahıslara
açıklanamaz. Bilgiyi sağlayan kişi, mümkünse, önceden böyle bir açıklamadan
haberdar edilir.
4.
Taraflardan birinin idaresi, bu Madde kapsamında bilgi talep ettiğinde,
bilginin yasal işlemlerle bağlantılı olarak açıklanma ihtimali bulunduğunu,
bilginin talep edildiği kişilere bildirir.
MADDE 24
Yürürlüğe Giriş
1.
İşbu Anlaşma Taraflarca kendi usullerine uygun olarak onaylanacaktır.
2.
İşbu Anlaşma, Tarafların birbirlerine, işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girmesi için
kendi iç mevzuatında öngörülen bütün gereklerin yerine getirildiğini
bildirdikleri yazılı bildirimlerin diplomatik kanallar vasıtasıyla teati
edildiği tarihten sonraki ikinci ayın birinci günü, veya tarafların
kararlaştırabileceği diğer bir tarihte yürürlüğe girecektir.
MADDE 25
Yürürlük Süresi
1.
İşbu Anlaşma süresiz olarak geçerlidir.
2.
Herhangi bir Taraf, işbu Anlaşma’yı feshetme niyetini diğer Tarafa yazılı
olarak bildirebilir.
3.
Fesih, 2’nci Paragraf kapsamında diğer Tarafa yapılan bildirimden altı ay sonra
geçerli olacaktır.
MADDE 26
Ekler, Protokoller ve Notlar
İşbu
Anlaşma’nın Ekleri, Protokolleri ve Notları, onun ayrılmaz parçasını
oluşturacaktır.
MADDE 27
Tadilatlar
Taraflar,
işbu Anlaşma’yı tadil etmeyi yazılı olarak kabul edebilirler. Bir tadilat,
Tarafların bu değişikliğin yürürlüğe girmesine yönelik yasal gerekliliklerini
ve süreçlerini tamamladıklarını birbirlerine bildirdikleri son yazılı
bildirimin alınmasını takip eden ikinci ayın ilk günü veya Tarafların kabul
edebileceği başka bir tarihte yürürlüğe girecektir. Değişiklikler bu Anlaşmanın
ayrılmaz bir parçasını oluşturacaktır.
MADDE 28
Gümrük Birlikleri ve Serbest Ticaret
Alanları
1.
İşbu Anlaşma’da yer alan hiçbir hüküm, işbu Anlaşma ile öngörülen hak ve
yükümlülükleri değiştirmediği müddetçe, Taraflardan herhangi biriyle taraf
olmayan ülkeler arasında gümrük birlikleri, serbest ticaret alanları veya diğer
düzenlemelerin sürdürülmesine veya tesis edilmesine engel teşkil etmeyecektir.
2.
Gümrük birlikleri veya serbest ticaret alanları tesis veya tashih eden ve
ihtiyaç olması halinde, Tarafların üçüncü ülkelere dair ticaret politikaları
ile ilgili diğer başlıca konulara ilişkin istişareler, Taraflardan birinin
talebi üzerine Ortak Komite’de yapılacaktır.
3.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılması durumunda, Taraflar katılımın sonuçları
üzerinde danışmalarda bulunacaklardır.
MADDE 29
Muteber Metinler
İşbu
Anlaşma, iki asıl nüsha olarak, metinlerin her biri eşit derecede muteber
olarak, Türkçe ve İngilizce dilinde düzenlenmiştir. Tutarsızlık halinde,
İngilizce metin esas alınacaktır.
BUNUN
KANITI OLARAK aşağıda imzaları bulunan temsilciler, bu hususta tam yetkili
olarak, işbu Anlaşma’yı imzalamışlardır.
Pakistan’ın
başkenti İslamabad’da, 12 Ağustos 2022 tarihinde imzalanmıştır.
Pakistan İslam
Cumhuriyeti Türkiye Cumhuriyeti adına
adına
SYED NAVEED QAMAR MEHMET
MUŞ
FEDERAL TİCARET TİCARET
BAKANI
BAKANI
Ek için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230324M1-1.pdf