T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı :E-20117910-170.01.02-00101740600
Konu :Ürün Güvenliği Denetimleri İştirak
11.10.2024 / 101740600
DAĞITIM YERLERİNE
Bilindiği üzere;
insan sağlığı ve güvenliği ile hayvan ve bitki varlığı ve sağlığı yönünden Tarım
ve Orman Bakanlığının kontrolüne tâbi ürünlerin ithalatına ilişkin usul ve
esaslar Tarım ve Orman Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi
Tebliği çerçevesinde düzenlenmektedir. Anılan Tebliğin 12 nci maddesinin 1 inci
fıkrası gereğince ekli listelerde yer alan eşyanın ithalatında Tarım ve Orman
Bakanlığı yetkili birimlerince düzenlenen Uygunluk Yazısı aranmaktadır. Diğer
taraftan, Tebliğin 10 uncu maddesi ile “Muafiyetler ve kapsam dışı” uygulamalar
düzenlenmiştir. Söz konusu madde kapsamında genel olarak; bir takım kullanım ve
teslim şekilleri belirlenerek ithalatçının ilgili fıkra kapsamında bir sabit
referans numarası beyan etmesi sağlanmış, bu durumlarda ön bildirim, Kontrol
Belgesi ve/veya Uygunluk Yazısı düzenlenmeyeceği ve beyan edilen eşyanın
ithalatına gümrük idarelerince doğrudan izin verileceği hükme bağlanmıştır.
Esasen, bu şekilde gerçekleşen bir ithalatta, eşyanın ithalat sonrasında beyana
uygun kullanıma ya da işleme tahsis edilip edilmediğinin belirlenmesi iç
piyasada gerçekleşecek bir takip ve kontrol mekanizması ile mümkün olup 2024
yılı mevzuat revizyonu çalışmalarında da konuya ilişkin bir düzenleme
getirilmiş ve Tebliğin "Muafiyetler ve Kapsam Dışı" başlıklı 10 uncu maddesine
eklenen 5 inci fıkra ile sabit referans numarası beyan edilerek ithal edilen
belirli kıymetin üzerindeki eşyanın yapılan beyana uygun kullanımının veya
tesliminin gerçekleştirildiğinin tespitinin Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri
raporu ile yapılacağı hususu düzenlenmiştir.
Bununla beraber,
Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, yukarıda yer verilen Tebliğ kapsamında
sabit referans numarası ile yapılan beyanlara ilişkin eşyanın tesliminden sonra
yapılan kontroller sonucunda, Gümrük Kanunu`nun 235 inci maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi, Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin onuncu
fıkrasının (ç) bendi ve “Gümrük Kanunu 235-1/c maddesine ilişkin uygulama” konulu
2016/9 sayılı Genelge gereğince ilgili Kuruma gerekli bilgilendirmenin
yapıldığı ve kontrolün ya da denetimin olumsuz sonuçlanması neticesinde, söz konusu
eşyaya ilişkin beyanname kapsamında hem ithalatçı hem de iştirak hükümleri
muvacehesinde gümrük müşavirleri veya müşavirlik şirketlerine de para cezası
tatbik edildiği tespit edilmiştir.
Bilindiği üzere,
21.01.2014 tarihli ve 28889 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gümrük Genel
Tebliği (Tahsilat İşlemleri) (Seri No:2) "Dolaylı Temsilde
Sorumluluk" başlıklı 6. maddesi;
"(1) Gümrük
Kanununun 181 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü doğrultusunda dolaylı
temsilcinin, beyanda kullanılan verilerin yanlış olduğunu bildiği veya mesleği
icabı ve mutat olarak bilmesi gerektiği durumların tespitinde;
a) Gümrük
beyannamelerinin beyanın hazırlanmasına esas alınan belge ve bilgilere uygun
olmaması,
b) Gümrük beyannamesi
eki belgeler arasında çelişki bulunması halinde gümrük müşavirinin elindeki imkânlarla
bu hususu araştırmamış olması,
c) Gümrük
beyannamesine eklenen belgelerin sahte, yanlış veya hatalı olduğunun ayrıca bir
araştırmaya gerek duyulmaksızın anlaşılabilecek olması,
ç) Gümrük
beyannamesine eklenen belgelerin ulusal ve uluslararası mevzuatın ön gördüğü
formlara veya şartlara uygun olmaması,
d) Beyanname kapsamı
eşyanın cins, nevi ve niteliğinin herhangi bir tahlil veya detaylı bir
incelemeye gerek kalmaksızın yapılacak fiziki incelemeyle veya beyanname eki
belgelerde yer alan bilgilerden anlaşılabilmesine karşın, tarife yönüyle
yapılan beyanın gümrük vergilerini ödememe veya noksan ödeme veya vergi dışı
önlemlere tabi olmama sonucunu doğuracak nitelikte olması,
e) Vergi kaybına
neden olan işleme ilişkin olarak, sorumlulukları Gümrük Kanununun 181 inci maddesinin
ikinci fıkrası çerçevesinde ortaya konulmak şartıyla haklarında; Gümrük Kanunu,
21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve ceza koyan
ilgili diğer kanunlar kapsamında takibatta bulunulması talebiyle fezleke, rapor
veya iddianame düzenlenmiş olması, hallerinin varlığı araştırılır. Bu hallerden
herhangi biri mevcut ise dolaylı temsile yetkili kişiler müştereken ve
müteselsilen sorumludur.
(2) Dolaylı temsile
yetkili kişilerin sorumluluğunun tespit edildiği durumlarda, ek tahakkuka
ilişkin olarak alınan kararlarda yapılan tespitler ispatlayıcı belgelerle
birlikte gerekçeli olarak belirtilir.
(3) Dolaylı temsile
yetkili kişilerin sorumluluğunun tespit edildiği durumlarda;
a) Asıl yükümlünün
onaylanmış kişi statü belgesi veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip
olması,
b) Asıl yükümlü adına
gümrük idaresi nezdinde, alacağa yetecek miktarda teminatın bulunması,
c) Eşyanın
tesliminden önce ek tahakkukun asıl yükümlüye tebliğ edilmiş olması, hallerinde
dolaylı temsile yetkili kişilere ayrıca tebligat yapılmaz.
(4) Bu maddenin
uygulanmasında, Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı yolu ile gelen eşyanın gümrük
işlemlerine yönelik olarak yetkilendirilen dolaylı temsilciler için, 10/3/2013
tarihli ve 28583 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Posta
ve Hızlı Kargo Taşımacılığı) (Seri No: 4)’nin 10 uncu maddesi hükümleri
saklıdır." hükmünü ve
"İştirak"
başlıklı 8. maddesi;
"(1) 30/3/2005
tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında
iştirak hükümlerinin uygulanabilmesi için, para cezasına konu kabahat fiilinin
kasıtla yani bilerek ve istenilerek işlenmiş olması gerekir.
(2) İştirak halinin
varlığı tespit edildiğinde, para cezaları ilgililere ayrı ayrı uygulanır ve
tebliğ edilir.
(3) Dolaylı
temsilcilerin vergi aslına bağlı para cezalarına konu kabahat fiillerine iştirak
edip etmediklerine yönelik yapılacak değerlendirmede, bu Tebliğin 6 ncı
maddesinin birinci fıkrasında sayılan hallere kasten sebep olunup olunmadığı
göz önünde bulundurulur.
(4) Vergi aslına
bağlı olmayan para cezalarında kabahatin işlenişinde iştirak hallerinin varlığı
genel hükümlere göre belirlenir." hükmünü amirdir.
Bu çerçevede, kapsam
dışı sabit referans numarası beyan edilerek yapılan ithalat işlemlerinde ithalatın
gerçekleşmesinden sonra eşyanın beyana aykırı bir şekilde kullanılacağının ya
da bir teslime konu edileceğinin dolaylı temsil yoluyla beyan yapan gümrük
müşavirlerince bilindiği hususu somut bilgi ve belgelerle desteklenmediği
sürece gümrük müşavirleri ve müşavirlik şirketleri hakkında iştirak hükümleri
uyarınca idari para cezası düzenlenmemesi gerekmektedir.
Bilgi ve gereğini
rica ederim.
Mustafa
GÜMÜŞ
Bakan a.
Genel
Müdür
Dağıtım:
Tüm
Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri