T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Sayı :E-52856264-106-00109138270
Konu :2021/20
Sayılı Genelge
13.05.2025 / 109138270
DAĞITIM YERLERİNE
İlgi :
03.03.2025 tarihli yazınız.
İlgide
kayıtlı yazınız konusu "Eksik Belgeyle Beyan Uygulamasında Gümrük
Kanununun 234 üncü Maddesi Uyarınca Tesis Edilecek İşlemler" hakkındaki
2021/20 sayılı Genelgenin 5 inci fıkrasının
(3) no.lu
bendi ve devamındaki örnek, Danıştay 7. Dairesinin 25.11.2024 tarihli ve
E:2022/3465, K:2024/4829 sayılı kararı ile iptal edilmiş olup, konu ile ilgili
olarak tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri 09.05.2025 tarihli ve
108992548 sayılı yazımız ile talimatlandırılmıştır.
Bilgi
edinilmesini rica ederim.
Nevzat
BOZKURT
Bakana.
Genel
Müdür Yardımcısı
Dağıtım:
Ankara Gümrük
Müşavirleri Derneğine
Bursa Gümrük
Müşavirleri Derneğine
İstanbul Gümrük
Müşavirleri Derneğine
İzmir Gümrük
Müşavirleri Derneğine
Mersin Gümrük
Müşavirleri Derneğine
Ankara, Bursa, İstanbul,
İzmir ve Mersin Gümrük Müşavirler Derneği
Kayıt :03.03.2025 – 106821965 03.03.2025
Konu :A.TR Tamamlama Süreleri Dışında Cezaları Hk.
T.C.
TİCARET BAKANLIĞI
Gümrükler Genel Müdürlüğü’ne
İlgi: 2021/20 Sayılı Genelge
Üyelerimizden yapılan bildirimlerde, YYS ve OKSB
kapsamında eksik belgeyle beyan uygulamasında (BS-1), eksik belgeye konu A.TR
Dolaşım Belgesinin belge tamamlama süresinin aşılmasına karşın, vize geçerlilik
süresi içerisinde belge kapsamı eşyanın gümrük idaresine sunulmasına, belge
tarih ve sayısının beyannamede beyan edilmesine, belgenin bir suretinin
beyannameye eklenmesine, belge aslının tamamlama süresini aşan ancak vize
geçerlilik süresi içerisinde gümrük idaresine sunulmasına rağmen, gümrük
idarelerince Gümrük Kanunu’nun 241/1’inci maddesi yerine 234’üncü Maddesi
hükmünün uygulandığı belirtilmektedir.
Gümrük Yönetmeliği’nin “Serbest dolaşıma giriş
rejiminde eksik beyanların tamamlanması” başlıklı 144/5’inci fıkrasında;
(5) Eksik beyan usulüne göre tescil edilen bir
beyannamede eksik bulunan bilgi veya belgenin tamamlanması için gümrük idaresi
tarafından verilen süre içinde bu eksikliklerin tamamlanmaması halinde, söz
konusu beyanname kapsamı eşyanın ödenmesi gereken vergileri ertelenmez.”
Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği
(Seri No:1)’in “Eksik belgelerin tamamlanması” başlıklı 22’nci Maddesinde;
“MADDE 22 – (1) Eksik belge veya belgeler, ek süreler dâhil süresi içinde, Ek-15’te
yer alan eksik belge tamamlama formu ile birlikte beyannamenin tescil edildiği
gümrük müdürlüğüne sunulur.
(2) Gümrük müdürlüğünce yapılan incelemede eksik
belgelerin süresi içinde ve eksiksiz olarak ibraz edildiğinin anlaşılması
durumunda, BİLGE sistemine söz konusu gümrük beyannamesi kapsamındaki eksik
belgelerin tamamlandığı bilgisi girilir.
(3)
Eksik belgelerin süresi içinde ibraz edilmediğinin anlaşılması durumunda statü
belgesi sahibi uyarılır ve hakkında 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 241/1 inci
maddesi tatbik edilerek 24 ve 25 inci maddeler uyarınca işlem yapmak üzere,
statü belgesinin düzenlendiği gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüğüne
bildirimde bulunulur.
(4) Eksik belgelerin tamamlanmasından sonra
beyana göre işlem yapılan eşyaya ilişkin ithalat vergilerinin eksik tahakkuk
ettirildiğinin anlaşılması halinde, bunlar için ek tahakkuk yapılır. Ayrıca,
şartlar gerektiriyorsa Gümrük Kanunu’nun 234’üncü maddesi uyarınca ceza
tatbik edilir.”
Tebliğin 22/3’üncü maddesi hükmü çerçevesinde eksik
belgelerin süresi içerisinde ibraz edilemediği yani süre aşılarak tamamlandığı
durumlarda cezai işlem olarak Gümrük Kanunu’nun 241/1’inci maddesi hükmünün
uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Yine Tebliğin 22/4’üncü fıkrası hükmüne göre, Gümrük
Kanunu’nun 234’üncü maddesi kapsamında ceza uygulanabilmesi için eksik
belgelerin tamamlanmasından sonra yapılan inceleme ve kontrol sonucu beyana
göre ithalat vergilerinin eksik tahakkuk ettirildiğinin anlaşılması halinde
Kanunun 234’üncü maddesi uyarınca ceza uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Gümrük idarelerinin uygulamaya esas aldıkları “Eksik
Belgeyle Beyan Uygulamasında Gümrük Kanunu`nun 234’üncü Maddesi Uyarınca Tesis
Edilecek İşlemler” konulu 2021/20 sayılı Genelgede açıklanan;
“Beyanın tamamlandığı an itibarıyla ortaya çıkabilecek
durumlar ve yapılması gereken cezai işlemler ise şu şekildedir;
1- Eksik belge tamamlama formu süresi içerisinde
verilerek belgelerin usulüne uygun ve beyannamede belirtilen eksik belgeyle
uyumlu olduğunun anlaşılması halinde herhangi bir cezai işleme yer
bulunmamaktadır. Söz konusu belgelerin ibrazı istendiğinde (yeşil hat
beyannameleri) ibraz edilemediği veya ibraz edilen belgelerin ilk beyannamede
belirtilen belgeyle uyumlu olmadığı veya usulüne uygun olmadığının anlaşılması
halinde belgelerin olmadığı duruma göre hesaplanacak ek vergi tutarı tahakkuk
ettirilerek gecikme faizi tatbik edilir. Ayrıca Gümrük Kanunu’nun 234’üncü
maddesi uyarınca işlem yapılır.”
Hükmü,
kanaatimizce eksik beyan konu belgenin ibrazı istenildiğinde hiçbir suretle
ibraz edilememesi ya da ibraz edilen belgenin ilk beyanda beyan edilen belge
ile uyumlu olmadığının veya usulüne uygun olmadığının anlaşılması halinde
belgelerin olmadığı duruma göre ek vergi tahakkuku ve Kanunun 234’üncü maddesi
hükmünün tatbik edilmesi gerekeceği ancak, beyanda bulunulan ve geçerli uygun
bir belgenin (örneğin A.TR veya EUR.1 dolaşım belgesinin) tamamlayıcı beyan
süresini aşmakla birlikte vize geçerlilik süresi içerisinde gümrük idaresine
sunulmasının usule ilişkin bir koşulun karşılanmaması nedeniyle Onaylanmış Kişi
Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Seri No:1)’in 22/3’üncü fıkrası hükmüne
göre yalnızca Kanunun 241/1’inci maddesine göre cezai işlem yapılabileceği
değerlendirilmektedir.
Ayrıca, Gümrük Birliği’nin uygulanmasına ilişkin usul
ve esasları düzenleyen 2006/10895 sayılı Karar’ın 18/6’ncı fıkrası hükmüne
göre,
“(6) Dolaşım Belgesinin ibrazının geciktiği diğer
durumlarda, eşyanın süresi içinde ilgili gümrüğe arz edilmiş olması şartıyla
A.TR Dolaşım Belgesi kabul edilir.”
Hükmü, gümrük idaresine vize geçerlilik süresi
içerisinde sunulan A.TR dolaşım belgeleri başlangıç durumuna göre yok hükmünde
kabul edilerek ithalat vergileri için ek tahakkuk yapılmasını takiben, Gümrük
Kanunu’nun 214’üncü maddesi kapsamında kaldırma veya geri verme talebine konu
olacağından gümrük idarelerince yapılacak işlemin gereksiz bir bürokrasiye yol
açmak suretiyle hem idare hem de beyan sahipleri için külfet ve zahmet
oluşturacağı kanaatindeyiz. Bu nedenle eksik belge ile yapılan beyanlarda,
belge tamamlama süresi aşılmakla birlikte geçerli ve uygun belgenin (A.TR,
EUR.1, EUR-MED, Fatura Beyanı, Menşe Beyanı) vize geçerlilik süresi içinde
ibrazı halinde Kanunun 214’üncü maddesi kapsamında geri vermeye konu edilerek
gereksiz bir bürokrasiye yol açılmamasını teminin ek tahakkuk düzenlenmesine
gerek bulunmadığı, ayrıca Kanunun 234’üncü maddesine göre ceza uygulanmasını
gerektirir bir durumun olmadığı değerlendirilmektedir.
Diğer yandan Gümrük Kanun’un 241.maddesinin birinci
fıkrası uyarınca usulsüzlük cezasını gerektiren fiiller başlığının altında
Gümrük Yönetmeliği EK-82’inin 5’inci sırasında “Beyannameye eklenmesi
gereken belgelerin süresi içerisinde ibraz edilmemesi” hükmü
bulunmaktadır.
Bu itibarla 30 günlük eksik belge tamamlama süresi
dışında ancak dolaşım belgesi geçerlilik süresi içinde ilgili gümrük idaresine,
“Eksik Beyan Tamamlama Formu” ile ibraz edilen geçerli ve uygun bir dolaşım
belgesi aslına yönelik işlemin usule ilişkin bir eksiklik olması nedeniyle
düzenlenecek ceza kararında, Gümrük Kanunun 234.maddesi hükmünün uygulanmasının
yasal bir dayanaktan uzak olacağından ve gereksiz ihtilaflar yaratılarak uzun
süren yargı süreçlerinin hem idareye hem de beyan sahiplerine yükleyeceği
külfetlere sebebiyet vereceğinden, bu tür gereksiz ihtilafların ve külfetlerin
oluşmamasını teminen Kanunun 241/1 inci maddesinin uygulanmasının daha uygun
olacağı kanaatindeyiz.
Konuyla ilgili gerekli değerlendirmenin yapılarak
uygulamada birlikteliğin sağlanması açısından yapılacak işlemin bağlantı gümrük
idarelerine talimatlandırılmasını taktir ve tensiplerine arz ederiz.
Saygılarımızla,
Atilla ŞAHİN Orhan
KATTAŞ
Ankara Gümrük Müşavirleri
Derneği Bursa
Gümrük Müşavirleri Derneği
Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim
Kurulu Başkanı
Serdar KESKİN Taşkın
DALAY
İstanbul Gümrük Müşavirleri
Derneği İzmir
Gümrük Müşavirleri Derneği
Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim
Kurulu Başkanı
Cebrail ORMAN
Mersin Gümrük Müşavirleri Derneği
Yönetim Kurulu Başkanı
