BAZI
TEKSTİL, KONFEKSİYON VE DERİ ÜRÜNLERİNİN
DENETİMİNE
İLİŞKİN TEBLİĞ
(ÜRÜN
GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ: 2024/18)
Ticaret
Bakanlığından: 31.12.2023 Tarih ve 32416 4. Mükerrer Sayılı R.G.
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, Ek-1’de
belirtilen ürünlerin ithalatta 23/6/2017 tarihli ve 30105 mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve
Kısıtlanması Hakkında Yönetmeliğe uygunluğunun denetlenmesine ilişkin usul ve
esasları düzenlemektir.
(2) Bu Tebliğ, Serbest Dolaşıma Giriş
Rejimine tabi tutulacak ürünleri kapsar.
(3) Bu Tebliğ Hariçte İşleme Rejimi
uyarınca ihraç edilip geri gelen ürünleri ve Dâhilde İşleme Rejimi Kararı
kapsamında ithal edilen ürünlerden elde edilen ikincil işlem görmüş ürünleri
kapsamaz.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 455 inci maddesine, 5/3/2020
tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununa,
14/9/2022 tarihli ve 6038 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan
Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararına ve 16/8/2023 tarihli ve 32281 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler Yönetmeliğine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) A.TR Dolaşım Belgesi: Türkiye veya
Avrupa Birliğinde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde
tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu
idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize
edilen belgeyi,
b) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
c) Denetim Birimi: Bakanlığın Bölge
Müdürlüklerine bağlı ürün güvenliği denetimlerinden sorumlu Ürün Güvenliği
Denetimleri Müdürlüklerini,
ç) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol
Sistemi (TAREKS): Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Mevzuatı uyarınca
yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk
analizi esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,
d) Fiili denetim: Belge kontrolü, işaret
kontrolü, fiziki muayene ve laboratuvar testinden biri veya birkaçını,
e) Geri gelen eşya: 7/10/2009 tarihli ve
27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan nedenlerle
geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşyayı,
f) Kullanıcı: TAREKS aracılığıyla firmalar
adına işlem yapmak üzere yetkilendirilmiş kişileri,
g) Kapsam dışı: GTİP olarak Ek-1’de
belirtilmekle birlikte, Bakanlıkça bu Tebliğ kapsamında denetimi hedeflenmeyen
ürünü,
ğ) Risk: Bu Tebliğ kapsamında yer alan
ürünlerin 1 inci maddede belirtilen yönetmeliğe uygun olmama ihtimalini,
h) Risk analizi: Tebliğ
kapsamında yer alan ürünlerin, risk derecesini ve fiili denetime yönlendirilip
yönlendirilmeyeceğini belirlemek amacıyla TAREKS’te firma hakkındaki bilgiler;
geçmişte yapılan ithalat denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları;
imalatçı veya ithalatçı firma ya da kullanıcısı; giriş gümrüğü;
ürünün cinsi, markası ve modeli; fiyat ve miktar; menşe, çıkış, sevk veya
ticaret yapılan ülke ve risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgilerden
hareketle yapılan işlemi,
ifade eder.
TAREKS ve firma tanımlaması
MADDE 4- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin ithalat
denetimiyle ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre
yapılır.
(2) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri ithal
etmek isteyen firmaların, 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve
Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS’te tanımlanması ve firma adına TAREKS’te
işlem yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması gerekir.
İthalatçının başvurusu
MADDE 5- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki denetimler Gümrük
Yönetmeliğinin 181 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde gümrük
beyannamesinin tescili öncesinde yapılır.
(2) Kullanıcı, Bakanlık internet
sayfasının “E-işlemler” kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol
Sistemi (TAREKS) Uygulaması” bölümünü veya e-Devlet kapısını kullanarak TAREKS
üzerinden ithal partisine ilişkin bilgi ve Ek-2’nin birinci
ve ikinci maddelerinde belirtilen belgeleri yükleyerek başvurusunu yapar.
(3) Başvuru üzerine, TAREKS tarafından
firmaya, ilgili denetim birimi nezdindeki işlemlerini takip edebilmesi amacıyla
bir başvuru numarası verilir.
(4) Beyan edilen bilgi ve belgelerin
doğru, eksiksiz ve zamanında sunulmasından firma ve kullanıcı sorumludur.
Muafiyetler ve istisnalar
MADDE 6- (1) A.TR Dolaşım Belgeli olduğu kullanıcı tarafından
TAREKS’te beyan edilen ürünler için ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS
referans numarası doğrudan oluşturulur.
(2) Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan nedenlerle
geri gelen daha önce ihraç edilmiş eşya için TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz,
ithalat işlemleri 11 inci maddeye göre sonuçlandırılır.
(3) 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı
Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın
ithalatında TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 11 inci
maddeye göre sonuçlandırılır.
(4) Risk analizine göre yapılacak
değerlendirmede birinci fıkra kapsamına giren ürünler de fiili denetime tabi
tutulabilir.
Kapsam dışı
MADDE 7- (1) Başvuru konusu ithalat partisine ilişkin kapsam
dışı beyanı ithalatçı firma tarafından ilgili gümrük idaresine yapılır. Kapsam
dışı kararına yönelik değerlendirme öncelikli olarak ilgili gümrük idaresince
yapılır.
(2) İlgili gümrük idaresi tarafından
başvuru konusu ithalat partisinin bu Tebliğ kapsamında yer aldığına karar
verilmesi durumunda kapsam değerlendirmesi ilgili denetim biriminin teknik
incelemesi neticesinde de belirlenebilir.
Risk analizi
MADDE 8- (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler,
kullanıcıların TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler çerçevesinde, risk
analizine göre belirlenir.
(2) Risk analizinde kullanılacak
kriterler, gerekli görülmesi halinde, ilgili Bakanlıklar ile diğer tarafların
da görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(3) TAREKS ve Ulusal Piyasa Gözetimi ve
Denetimi Bilgi Sistemi (PGDBİS) arasında veri akışının sağlanmasıyla, bu Tebliğ
kapsamı ürünlerin ithalat denetimlerine ilişkin veriler, PGDBİS’e iletilir.
(4) Risk analizi sonucunda fiili denetime
yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası
doğrudan oluşturulur.
Fiili denetim
MADDE 9- (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler için
Ek-2’nin üçüncü maddesinde belirtilen belgeler başvuru günü dâhil yirmi iş günü
içinde elektronik ortamda TAREKS’e yüklenir ve TAREKS’te talep edilmesi halinde
sistem tarafından ilave süre verilir. İlgili belgelerin sisteme süresi
içerisinde yüklenmemesi halinde başvuru olumsuz olarak sonuçlanır.
(2) Firmalardan ilave bilgi ve belge
istenebilir.
(3) Fiili denetim sonucunda ilgili
mevzuata aykırılık tespit edilmemesi durumunda, ürünün ithal edilebileceğine
dair TAREKS referans numarası oluşturulur.
(4) İlgili mevzuata aykırılık tespit
edilmesi veya talep edilen ek bilgi ve belgelerin süresi içerisinde TAREKS’e
yüklenmemesi durumunda, fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır.
(5) TAREKS’e yüklenen, test raporu veya
denetim birimince talep edilen diğer belgelerin ilgilisince düzenlenmediğinin
tespiti halinde, diğer şartlar uygun olsa dahi fiili denetim olumsuz olarak
sonuçlandırılır.
Kullanıcıya yapılan bildirimler
MADDE 10- (1) Denetim sürecine ve sonuçlarına
ilişkin sorgulamalar TAREKS aracılığıyla yapılır.
(2) Denetim sürecine ve sonucuna ilişkin bildirimler,
Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi:
2011/53)’nin 6 ncı maddesi kapsamında yapılan “Yetkilendirme Başvuruları”
uygulamasında kullanıcılar tarafından beyan edilen elektronik posta adresine
iletilir. Kullanıcıya ulaşmayan bildirimlerden Bakanlık sorumlu değildir.
(3) Yapılan denetimde, üründe mevzuata
aykırılık tespiti halinde, durum ayrıca ilgili gümrük idaresine yazıyla ve
sistem üzerinden bildirilir.
TAREKS referans numarasının gümrüklere
beyanı
MADDE 11- (1) Ürünün ithal edilebileceğine
dair TAREKS referans numarasının gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine
ithalatçı firma tarafından kaydedilmesi zorunludur.
(2) TAREKS referans numarası, verildiği
tarihten itibaren 1 yıl süreyle geçerlidir.
(3) Gümrük idarelerine kapsam dışı olarak
beyan edilen ürünlerin ithalatında, 18180099282013015773484 olarak belirlenen
23 haneli TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine
ithalatçı firma tarafından kaydedilir. Kapsam dışı olarak beyan edilen
ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla ilgili gümrük idaresince
denetime yönlendirilmesi halinde, 5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden
başvuru yapılır.
(4) GTİP değişikliği sonucunda bu Tebliğin
eki listelerde yer aldığı tespit edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması
kaydıyla, ürünlerin ilgili gümrük idaresince denetime yönlendirilmesi halinde,
5 inci madde çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.
(5) 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı
Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın
ithalatında 24180099118115014436524 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans
numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.
(6) Geri gelen eşyanın ithalatında
24180099918610787605264 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası,
gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.
İthalatçının sorumluluğu
MADDE 12- (1) İthalatçı, bu Tebliğ kapsamında
denetlensin veya denetlenmesin, ithal ettiği bütün ürünlerin her halükârda
ilgili tüm mevzuata uygun ve güvenli olmasından ve ürünlere eşlik eden
belgelerin doğruluğundan, 7223 sayılı Kanun uyarınca sorumludur.
(2) Ürünün ithaline izin verilmesi veya
ürüne dair TAREKS referans numarası oluşturulması, ürünün mutlaka mevzuata
uygun veya güvenli olduğu anlamına gelmez.
(3) Bu Tebliğ kapsamında, ürünün ithal
edilebileceğine dair verilen TAREKS referans numarası o ürünün ithal işlemi
dışında başka bir amaçla veya ürünün güvenli ve mevzuata uygun olduğunun ispatı
olarak kullanılamaz.
(4) İthal edilmiş ürünün GTİP’inin Ek-1’de
yer aldığının sonradan yapılan kontrol sonucunda tespit edilmesi halinde,
keyfiyet ilgili gümrük idaresi tarafından Bakanlık Tüketicinin Korunması ve
Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğüne bildirilir. İlgili birimin temin edilen bilgiler
çerçevesinde erişebildiği ürünlerin güvenli olmadığını tespit ederek gümrük
idaresine bildirmesi halinde, uygunluk değerlendirmesinin olumsuz sonuçlandığı
kabul edilir.
Yaptırımlar
MADDE 13- (1) Bu Tebliğe aykırı hareket
edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, Ek-2’de belirtilen ya da
denetim süresince talep edilen herhangi bir belgede tahrifat yapanlar veya
tahrifat yapılmış belgeyi ibraz edenler hakkında, 7223 sayılı Kanun, 27/10/1999
tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının
ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uygulanır.
(2) TAREKS üzerinden yürütülen
denetimlerde, ilgili mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin
uygulamalara aykırı hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre 3
ay ila 12 ay arasında askıya alınır ve firmanın denetim başvuruları belirli 6
ay ila 12 ay arasında fiili denetime yönlendirilir. Bu
yaptırımlar uygulanırken belirlenen süreler ve denetim oranları, firmanın
başvuru sıklığı, varsa önceki ihlalleri ve/veya ürünün niteliği gibi hususlar
dikkate alınarak belirlenir.
Yetki
MADDE 14- (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarda
uygulamaya yönelik önlemleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya Bakanlık Ürün
Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 15- (1) 31/12/2022 tarihli ve 32060
dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bazı Tekstil, Konfeksiyon
ve Deri Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi:
2023/18) yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş süreci
GEÇİCİ MADDE 1- (1) 1/1/2024 tarihinden önce çıkış
ülkesinde ihraç amacıyla Türkiye’ye sevk edilmek üzere taşıma belgesi
düzenlenmiş veya gümrük mevzuatı uyarınca gümrük idarelerine sunulmuş olan
ürünlerin ithalatı, 29/2/2024 tarihine kadar (bu tarih dahil) ithalatçı
firmanın talebi halinde, 15 inci maddeyle yürürlükten kaldırılan Bazı Tekstil
Konfeksiyon ve Deri Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve
Denetimi: 2023/18)’e göre sonuçlandırılır.
(2) Bu Tebliğin hükümleri, Ek-1’de belirtilen,
ancak 15 inci maddeyle yürürlükten kaldırılan Bazı Tekstil Konfeksiyon ve Deri
Ürünlerinin Denetimine İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2023/18)’in
Ek-1’nde belirtilmeyen GTİP’ler kapsamındaki ürünlerin ithalatında 29/2/2024
tarihine kadar (bu tarih dahil) uygulanmaz. Bu fıkra, İstatistik Pozisyonlarına
Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yapılan değişiklikler nedeniyle
farklılaşan GTİP’ler için uygulanmaz.
Yürürlük
MADDE 16- (1) Bu Tebliğ 1/1/2024 tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret
Bakanı yürütür.
Ek İçin; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/12/20231231M4-18-1.pdf
