PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN İTHALAT DENETİMİ TEBLİĞİ
(ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ: 2022/15)
Ticaret Bakanlığından:31.12.2021 tarih ve 31706 4. Mükerrer
Sayılı R.G.
Amaç
ve kapsam
MADDE
1 – (1) Bu Tebliğin amacı, Ek-1’de
belirtilen ürünlerin, ithalatta 31/8/2004 tarihli ve 25569 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğine
uygunluğunun denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2) Bu Tebliğ Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine tabi tutulacak
ürünleri kapsar.
(3) Bu Tebliğ Hariçte İşleme Rejimi uyarınca ihraç edilip
geri gelen eşyaları kapsamaz.
Dayanak
MADDE
2 – (1) Bu Tebliğ, 28/1/2013 tarihli ve 2013/4284 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Teknik Düzenlemeler Rejimi
Kararının 4 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE
3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) AQAP belgesi: Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilen
Endüstriyel Kalite Güvence Seviye Belgesini,
b) A.TR Dolaşım Belgesi: Türkiye veya Avrupa
Topluluğu’nda serbest dolaşımda bulunan eşyanın Gümrük Birliği çerçevesinde
tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük
idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca
düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeyi,
c) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
ç) Çevre Uyum İzni: Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü
Yönetmeliği kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından
alınan izni,
d) Denetim Birimi: Bakanlığın Bölge Müdürlüklerine bağlı
ürün güvenliği denetimlerinden sorumlu Ürün Güvenliği
Denetimleri Müdürlüklerini,
e) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS): Ürün
Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Mevzuatı uyarınca yürütülen denetim, uygunluk
ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk analizi esaslı olarak yapılması
amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,
f) Fiili denetim: Belge kontrolü, işaret kontrolü, fiziki
muayene ve laboratuvar testinden biri veya birkaçını,
g) Geri gelen eşya: 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 446 ncı maddesinin
birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde tanımlanan nedenlerle geri gelen
daha önce ihraç edilmiş eşyayı,
ğ) Kapsam dışı: GTİP olarak Ek-1’de belirtilmekle birlikte,
Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamına girmeyen ürünü,
h) Kullanıcı: TAREKS aracılığıyla firmalar adına işlem
yapmak üzere yetkilendirilmiş kişileri,
ı) Risk: Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğine uygun olmama ihtimalini,
i) Risk analizi: Ek-1’de yer alan ürünlerin risk derecesini
ve fiili denetime yönlendirilip yönlendirilmeyeceğini belirlemek amacıyla,
TAREKS’te firma hakkındaki bilgiler; geçmişte yapılan ithalat denetimleri ile
piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları; üretici veya ithalatçı firma ya da
kullanıcısı; giriş gümrüğü; ürünün cinsi, markası, modeli, fiyatı ve miktarı;
menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke ve risk tespiti için
kullanılabilecek diğer bilgilerden hareketle yapılan işlemi,
ifade eder.
TAREKS
ve firma tanımlaması
MADDE
4 – (1) Pil ve akümülatörlerin ithalat denetimiyle ilgili tüm
işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre yapılır.
(2) Bu Tebliğ kapsamı ürünleri ithal etmek isteyen
firmaların, 29/12/2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış
Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi:
2011/53) çerçevesinde TAREKS’te tanımlanması ve firma adına TAREKS’te işlem
yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması gerekir.
Çevre Uyum İzni başvurusu
MADDE
5 – (1) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünleri ithal etmek isteyen
firmaların, Çevre Uyum İzni almış olmaları gerekir.
(2) Çevre Uyum İzni başvurusu, kullanıcı tarafından Bakanlık
internet sayfasındaki “E-İşlemler” kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı
Kontrol Sistemi (TAREKS) Uygulaması” bölümünü kullanılarak TAREKS üzerinden
yapılır. Başvuru için, firma ekranında “Denetim Başvurusu” başlığı altındaki
“Ön İzin” alt başlığından “Yeni Başvuru” kutucuğu altındaki “Ürün Grubu Bazında
Başvuru” seçeneği ile birlikte alınmak istenen ön izin belgesinin (Çevre Uyum İzni)
işaretlenmesi yeterlidir.
(3) Başvuruya ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığı tarafından istenen belgeler yazılı olarak ayrıca anılan Bakanlığa
iletilir ve başvurular anılan Bakanlık tarafından sonuçlandırılır.
İthalatçının
başvurusu
MADDE
6 – (1) Bu Tebliğ kapsamındaki denetimler Gümrük Yönetmeliğinin
181 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde gümrük beyannamesinin tescili
öncesinde yapılır.
(2) Kullanıcı, Bakanlık internet sayfasının “E-işlemler”
kısmında yer alan “Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS)
Uygulaması” bölümünü veya e-Devlet kapısını kullanarak TAREKS üzerinden ithal
partisine ilişkin verileri girerek başvurusunu yapar.
(3) Başvuru üzerine, TAREKS tarafından firmaya, ilgili
denetim birimi nezdindeki işlemlerini takip edebilmesi amacıyla bir başvuru
numarası verilir.
(4) Verilerin doğru, eksiksiz ve zamanında girilmesinden
kullanıcı sorumludur.
Muafiyetler
ve istisnalar
MADDE
7 – (1) A.TR Dolaşım Belgeli ve Çevre Uyum İznini haiz
ürünlerin ithalatında TAREKS referans numarası doğrudan oluşturulur.
(2) AQAP belgesi sahibi sanayicilerin kendi ihtiyaçları için
Ek-1’de belirtilen ürünlerden yapacakları ithalatta, firmalarca Bakanlığa
sunulan AQAP belgesinin TAREKS’te tanımlanmasını müteakip ithal konusu her ürün
için doğrudan oluşturulan TAREKS referans numarası, içinde bulunulan yılın
sonuna kadar aynı ürünlerin müteakip ithalatında kullanılır.
(3) Geri gelen eşya için, bu ürünlerin ihracat beyannamesi
numarasının kullanıcı tarafından TAREKS’e girilmesi ve geri gelen ürünlerin
teknik mevzuata uygun olması kaydıyla piyasaya arz edilebileceğine dair Ek-3’te yer alan taahhütnamenin kullanıcı tarafından TAREKS’e
yüklenmesini müteakip ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası
doğrudan oluşturulur.
(4) Kalp pilleri; hayati önemi haiz tıbbi aygıtlara
yerleştirilmiş piller; endüstriyel kullanım amacına bağlı olarak kalıcı olarak
yerleştirilmiş pillerin bulunduğu aletler içindeki pil veya akümülatörler;
bilimsel ve mesleki alanda kullanılan pil veya akümülatörler; sadece uzman
kişiler tarafından uzaklaştırılması gereken, kesintisiz olarak sürekli
çalışması gereken aletler içindeki pil veya akümülatörler Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamı dışında olduğundan kapsam dışı
olarak beyan edilir.
(5) 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile yürürlüğe konulan 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin
Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın ithalatında
TAREKS üzerinden başvuru yapılmaz, ithalat işlemleri 12 nci maddeye göre
sonuçlandırılır.
(6) Risk analizine göre yapılacak değerlendirmede
gerektiğinde, birinci, ikinci veya üçüncü fıkra kapsamına giren ürünler de
fiili denetime yönlendirilebilir.
Kapsam
dışı
MADDE
8 – (1) Başvuru konusu ithalat partisine ilişkin kapsam dışı
beyanı ithalatçı tarafından ilgili gümrük idaresine yapılır.
Risk
analizi
MADDE
9 – (1) Kullanıcıların TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler
çerçevesinde, fiili denetime yönlendirilen ürünler TAREKS aracılığıyla
yapılacak risk analizine göre belirlenir.
(2) Risk analizinde kullanılacak kriterler, gerektiğinde
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
ve ilgili diğer tarafların da görüşü alınarak, Bakanlıkça belirlenir.
(3) Risk analizi sonucunda fiili denetime yönlendirilmeyen
ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası doğrudan
oluşturulur.
Fiili
denetim
MADDE
10 – (1) Fiili denetime yönlendirilen ürünler için Ek-2’de
belirtilen belgeler, firma adına yetkilendirilen kullanıcı tarafından başvuru
günü dâhil iki iş günü içerisinde elektronik ortamda TAREKS’e yüklenir.
Firmanın başvuru sırasında TAREKS’te talep etmesi halinde sistem tarafından
ilave süre verilir. İlgili belgelerin kullanıcı tarafından sisteme süresi
içerisinde yüklenmemesi halinde başvuru iptal edilir.
(2) Firmalardan gerektiğinde ilave bilgi ve belge
istenebilir.
(3) Fiili denetim sonucunda ilgili mevzuata aykırılık tespit
edilmemesi ya da ürünün kapsam dışı olduğunun tespiti durumlarında, ürünün
ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası oluşturulur.
(4) İlgili mevzuata aykırılık tespit edilmesi veya
ithalatçıdan talep edilen ek bilgi ve belgelerin süresi içerisinde TAREKS’e
yüklenmemesi durumunda, fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve sonuç
TAREKS’te ilan edilir.
(5) İthaline izin verilmeyen ve gümrük idaresine bırakılan
pil ve akümülatörlerin tasfiyesi, söz konusu ürünlerin Çevre, Şehircilik ve
İklim Değişikliği Bakanlığınca yetkilendirilen derneklere ve/veya lisanslı atık
akü geri kazanım tesislerine geri kazanılmak veya bertaraf edilmek üzere
bedelli veya bedelsiz teslim edilir.
(6) TAREKS’e yüklenen, ancak ilgilisince düzenlenmediği
anlaşılan test raporunun tespiti halinde, diğer şartlar uygun olsa dahi fiili
denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve sonuç TAREKS’te ilan edilir.
Kullanıcıya
yapılan bildirimler
MADDE
11 – (1) Kullanıcı, denetim sürecine ve sonucuna ilişkin
sorgulamaları TAREKS aracılığıyla yapar.
(2) Denetim sürecine ve sonucuna ilişkin bildirimler, Dış
Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliğinin (Ürün Güvenliği ve Denetimi:
2011/53) 6 ncı maddesi kapsamında yapılan “Yetkilendirme Başvuruları”
uygulamasında kullanıcılar tarafından beyan edilen elektronik posta adresine
iletilir. Kullanıcıya ulaşmayan bildirimlerden Bakanlık sorumlu değildir.
(3) Yapılan denetimde, üründe mevzuata aykırılık tespiti
halinde durum ilgili gümrük idaresine yazıyla ayrıca bildirilir.
TAREKS referans numarasının gümrüklere beyanı
MADDE
12 – (1) Ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans
numarasının gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine firma tarafından
kaydedilmesi zorunludur.
(2) TAREKS referans numarası verildiği tarihten itibaren 1
yıl süreyle geçerlidir.
(3) Gümrük idarelerine kapsam dışı olarak beyan edilen
ürünlerin ithalatında, 18150099272013015773484 olarak belirlenen 23 haneli
TAREKS referans numarası, gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine ithalatçı
tarafından kaydedilir. Kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin,
gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla, ilgili gümrük idaresince denetime
yönlendirilmesi halinde, 5 inci ve 6 ncı maddeler çerçevesinde TAREKS üzerinden
başvuru yapılır.
(4) GTİP değişikliği sonucunda Tebliğ eki listede yer aldığı
tespit edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla ilgili gümrük
idaresince denetime yönlendirilmesi halinde, 5 inci ve 6 ncı maddeler
çerçevesinde TAREKS üzerinden başvuru yapılır.
(5) 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin
Uygulanması Hakkındaki Kararın beşinci kısmında belirtilen eşyanın ithalatında
18150099115115014436576 olarak belirlenen 23 haneli TAREKS referans numarası,
gümrük beyannamesinin 44 numaralı hanesine kaydedilir.
İthalatçının
sorumluluğu
MADDE
13 – (1) İthalatçı, bu Tebliğ kapsamında denetlensin veya
denetlenmesin, ithal ettiği ürünlerin her halükârda Atık Pil ve Akümülatörlerin
Kontrolü Yönetmeliği dâhil olmak üzere ilgili tüm mevzuata uygun ve güvenli
olmasından, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik
Düzenlemeler Kanunu uyarınca sorumludur.
(2) Ürünün ithaline izin verilmesi veya ürüne dair TAREKS
referans numarası oluşturulması, ürünün mutlaka mevzuata uygun ve/veya güvenli
olduğu anlamına gelmez.
(3) Bu Tebliğ kapsamında, ürünün ithal edilebileceğine dair
verilen TAREKS referans numarası o ürünün ithalat işlemi dışında başka bir
amaçla veya ürünün güvenli ve mevzuata uygun olduğunun ispatı olarak
kullanılamaz.
(4) İthal edilmiş ürünün GTİP’sinin Ek-1’de yer aldığının
sonradan yapılan kontrol sonucunda tespit edilmesi halinde, keyfiyet ilgili
gümrük idaresi tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bildirilir. Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığının ürünün güvensiz olduğunu tespit ederek gümrük idaresine
bildirmesi halinde, uygunluk değerlendirmesinin olumsuz sonuçlandığı kabul
edilir.
Yaptırımlar
MADDE
14 – (1) Bu Tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış veya
yanıltıcı beyanda bulunanlar, sahte belge kullanan veya ibraz edenler veya
belgede tahrifat yapanlar hakkında, 7223 sayılı Kanun, 27/10/1999 tarihli ve
4458 sayılı Gümrük Kanunu, 2013/4284 sayılı Teknik Düzenlemeler Rejimi
Kararının ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uygulanır.
(2) TAREKS üzerinden yürütülen denetimlerde, ilgili
mevzuata, bu Tebliğ hükümlerine ve bu Tebliğe ilişkin uygulamalara aykırı
hareket eden kullanıcının yetkisi, fiilin ağırlığına göre belirli bir süre
askıya alınır, firmanın denetim başvuruları belirli bir süre ve/veya oranda
fiili denetime yönlendirilir. Bu yaptırımlar uygulanırken belirlenen süreler ve
denetim oranları, firmanın başvuru sıklığı, varsa önceki ihlalleri ve/veya
ürünün niteliği gibi hususlar dikkate alınarak belirlenir.
Yetki
MADDE
15 – (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarda uygulamaya yönelik
önlem almaya ve düzenleme yapmaya Bakanlık Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel
Müdürlüğü yetkilidir.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE
16 – (1) 31/12/2020 tarihli ve 31351 dördüncü mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Pil ve Akümülatörlerin İthalat Denetimi Tebliği
(Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2021/15) yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş
süreci
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) 1/1/2022 tarihinden önce çıkış ülkesinde ihraç amacıyla
Türkiye’ye sevk edilmek üzere taşıma belgesi düzenlenmiş veya Gümrük Mevzuatı
uyarınca gümrük idarelerine sunulmuş olan ürünlerin ithalatı, 28/2/2022
tarihine kadar (bu tarih dahil) ithalatçının talebi halinde, Pil ve
Akümülatörlerin İthalat Denetimi Tebliğine (Ürün Güvenliği ve Denetimi:
2021/15) göre sonuçlandırılır.
Yürürlük
MADDE
17 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2022 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
18 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
Ek
İçin; https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211231M4-14-1.pdf
