SERBEST BÖLGELER UYGULAMA YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
Ticaret
Bakanlığından: 09.02.2023 Tarih ve 32099 Sayılı R.G.
MADDE 1- 10/3/1993 tarihli ve 21520 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin
birinci fıkrasına “ek 1 inci” ibaresinden sonra gelmek üzere “, ek 5 inci”
ibaresi eklenmiştir.
MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (i) ve (j)
bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“i) Genel Müdür: Serbest Bölgeler Genel Müdürünü,
j) Genel Müdürlük: Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğünü,”
MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin
birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bölgenin sınırları, bölgenin kurulmasına ilişkin Cumhurbaşkanı
Kararında belirtilen sınırlardır.”
MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Arazisi Hazineye ait serbest bölgelerde İşletici, B.K.İ. ve
kullanıcılar tarafından inşa ettirilen bina ve tesisler, Faaliyet Ruhsatı
süresinin sona ermesi veya Faaliyet Ruhsatının iptali halinde başkaca bir
işleme gerek kalmaksızın Hazineye intikal eder. Aynı üstyapıda birden fazla
Faaliyet Ruhsatı ile faaliyet gösterilmesi halinde Hazineye intikal, üstyapının
bağlı olduğu Faaliyet Ruhsatının süresinin sona ermesi veya iptali ile
gerçekleşir. Hazineye intikal eden bina ve tesisler Bakanlığın tasarrufuna
geçer. Söz konusu bina ve tesislerin kullanılır halde devredilmesi esastır.
İşletici/B.K.İ. ile Bölge Müdürlüğü bu hususta gerekli tedbirleri birlikte
alırlar.”
MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan
“Bakanlar Kurulu” ibareleri “Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Serbest Bölge olarak belirlenen Hazineye veya kamu
kuruluşlarına ait arazinin, Bakanlık tarafından İşleticiye veya B.K.İ.’ye
İşletme veya Kuruluş ve İşletme Sözleşmesi imzalanmak suretiyle tahsisi
halinde, İşletici veya B.K.İ.’nin yükümlülükleri
sözleşmede belirlenir. Bölgede Hazineye ait binalar ile
kullanıcılar tarafından inşa edilen ve bilahare Faaliyet Ruhsatının süresinin
sona ermesi veya iptaliyle birlikte Hazineye intikal eden bina ve tesislerin
işletilmesinin İşletici veya B.K.İ.’ye bırakılması halinde, bu bina ve
tesislerin kullanıcılara kiralanmasına ilişkin esaslar, İşletme veya Kuruluş ve
İşletme Sözleşmesinde ayrıntılı olarak düzenlenir. Bölgede Faaliyet
Ruhsatı süresi sona eren yatırımcı kullanıcıların, aynı bina ve tesislerde
faaliyetlerine ara vermeden devam etmek istemeleri halinde; yeniden Faaliyet
Ruhsatı almış olmaları kaydıyla, aynı bina ve tesisler ya da bu bina ve tesislerin
üzerinde bulunduğu parseller, İşletici veya B.K.İ. tarafından kendilerine
öncelikli olarak kiralanır. Bu durumda, kullanıcının; faaliyetine yatırımcı
kullanıcı statüsünde devam etmesi halinde kullanım hakkı devir bedelinin
ödenmesini müteakip parsel için açık alan kira sözleşmesi, faaliyetine kiracı
kullanıcı statüsünde devam etmesi halinde bina ve tesis için kapalı alan kira
sözleşmesi akdedilir.”
MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 38 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan
“Yönetmeliğin 52`nci maddesine” ibaresi “52 nci maddenin
üçüncü fıkrasına” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 8- Aynı Yönetmeliğin 46 ncı maddesinin
ikinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Kira sözleşmeleri, kullanıcıya daha önce verilen Faaliyet
Ruhsatında öngörülen süreden daha uzun bir süre için akdedilemez. Faaliyet
Ruhsatının süresinin sona ermesi veya iptali halinde, tarafların birbirlerine
feshi ihbarda bulunmaları suretiyle kira sözleşmeleri feshedilir. Ancak,
Faaliyet Ruhsatının süresi sona eren veya Faaliyet Ruhsatı iptal edilen
kullanıcıya verilecek tahliye süresinde, kullanıcının kira ödeme yükümlülüğü
devam eder. Kullanıcı tarafından peşin ödenmiş kiradan veya kira sözleşmesinde
belirtilen depozitodan, işleyen süreye ve tahliye süresine ait kira,
kullanıcının önceki dönemlere ilişkin kira borçları ve yapılması gereken tamir
ve sair giderler indirilerek bakiye miktar kullanıcıya iade edilir.
Kullanıcının borçlu kalması halinde gerekli kanuni yollara başvurulur.
Kullanıcı, fesih işlemini müteakip kendisine ait mal ve eşyaları beraberinde
götürmediği takdirde bu mal ve eşyalar hakkında 52 nci madde
hükümleri uygulanır.
b) Kiralanan parseller üzerinde kullanıcılar tarafından yaptırılan
bina, hangar, depo, ambar, fabrika gibi bilumum üstyapılar; menkuller hariç
tutulmak suretiyle, üstyapının bağlı olduğu Faaliyet Ruhsatının süresinin sona
ermesi veya iptaliyle birlikte Hazineye intikal eder.
c) Faaliyet Ruhsatı ve sözleşme süresinin
hitamında 25 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca işletilmesi
İşletici veya B.K.İ.’ye bırakılan bina ve tesisler ya da bu bina ve tesislerin
üzerinde bulunduğu parseller; kullanıcının aynı bina ve tesiste faaliyetine ara
vermeden devam etmek istemesi halinde ve yeniden Faaliyet Ruhsatı almış olması
kaydıyla, aynı kullanıcıya öncelikli olarak kiralanır. Kullanıcının; faaliyetine yatırımcı
kullanıcı statüsünde devam etmesi halinde kullanım hakkı devir bedelinin
ödenmesini müteakip parsel için açık alan kira sözleşmesi, faaliyetine kiracı
kullanıcı statüsünde devam etmesi halinde bina ve tesis için kapalı alan kira
sözleşmesi akdedilir.”
MADDE 9- Aynı Yönetmeliğin 52 nci maddesi
başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Üstyapıların Tahliyesi ve Malların Tasfiyesi
Madde 52- Arazisi Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan serbest
bölgelerde; Faaliyet Ruhsatının süresinin sona ermesi veya iptali halinde,
üstyapıyı Kanunun ek 5 inci maddesi gereğince tahliye etmesi gereken
kullanıcılara Genel Müdürlükçe bir aydan az altı aydan fazla olmamak üzere
tahliye süresi verilir. Kullanıcının tahliye süresini uzatma talebi, tahliyeye
konu malların listesi ile birlikte Bölge Müdürlüğüne yapılır. Bölge Müdürlüğü
ek süre talebini, kendi görüşü ve İşletici veya B.K.İ.’nin görüşü
ile birlikte Genel Müdürlüğe iletir. Verilecek ek süreler de dahil olmak üzere tahliye süresi hiçbir şekilde altı
ayı geçemez. Tahliye süresi içerisinde üstyapının kullanıcı tarafından tahliye
edilmesi esastır. Tahliye süresinin sonunda kullanıcıya ait olup üstyapıdan
çıkarılmayan mallar üzerinde kullanıcının her türlü tasarruf yetkisi kalkar. Bu
malların sayım ve tespit yapılıncaya kadar bulunduğu yerde aynen
muhafazasını teminen, Bölge Müdürlüğü ve
İşletici veya B.K.İ. ile Gümrük İdaresi tarafından gerekli tedbirler alınır.
Birinci fıkra uyarınca verilecek tahliye
süresi sonunda üstyapıdan çıkarılmamış mallar, tahliye süresinin sona erdiği
günü takip eden bir ay içinde, Serbest Bölge Müdürünün başkanlığında, Serbest
Bölge Gümrük Müdürlüğü, Serbest Bölge Gümrük Muhafaza Müdürlüğü ve İşletici
veya B.K.İ. ile gerektiğinde diğer ilgili kamu kurumları ve mahalli meslek
kuruluşları temsilcilerinin katılımıyla oluşturulacak bir komisyon marifetiyle
sayım ve tespit yapılarak tutanağa bağlanır. Bu mallar üzerinde haciz veya satılamaz,
devredilemez, rehin, ipotek gibi şerhler varsa, bu haciz veya şerhler; komisyon
tarafından tutulacak sayım ve tespit tutanağına istinaden kalkmış sayılır.
Komisyon tarafından tutanağa bağlanan mallar; Kanunun ek 5 inci maddesinin
üçüncü fıkrası uyarınca, 27/10/1999 tarihli
ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerine göre ve 25/6/2013 tarihli ve 28688
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tasfiye Yönetmeliğinde düzenlenen usul ve
esaslar çerçevesinde tasfiye edilmek üzere ilgili tasfiye işletme müdürlüğüne
teslim edilir. Tasfiye edilen malların satış bedeli hakkında 4458 sayılı
Kanunun 180 inci maddesinin birinci fıkrası uygulanmaz. Bu malların satış
bedelinden gümrük vergileri, hizmet karşılığı alacaklar ve yapılmış masraflar,
satış için yapılmış masraflar düşüldükten sonra bakiye bedel hak sahiplerine
dağıtılmak üzere ilgili icra müdürlüklerine gönderilir. İcra müdürlüklerince
yapılacak dağıtımdan sonra varsa artan para, Faaliyet Ruhsatı süresi sona eren
veya iptal edilen kullanıcı adına emanet hesabına alınır ve talep etmesi
halinde kendisine ödenir.
Özel arazili serbest bölgelerdeki kullanıcılara, Faaliyet
Ruhsatının süresinin sona ermesi veya iptali halinde Genel Müdürlükçe bir aydan
az altı aydan fazla olmamak üzere tahliye süresi verilir. Kullanıcının tahliye
süresini uzatma talebi, tahliyeye konu malların listesi ile birlikte Bölge
Müdürlüğü üzerinden Genel Müdürlüğe yapılır. Bölge Müdürlüğü ek süre talebini,
kendi görüşü ve İşletici veya B.K.İ.’nin görüşü
ile birlikte Genel Müdürlüğe iletir. Verilecek tahliye süresi sonunda
üstyapıdan çıkarılmayan mallar bölgede terk edilmiş sayılır. Bu mallar, ikinci
fıkrada belirtilen şekilde oluşturulacak komisyon marifetiyle sayım ve tespit
yapılmak suretiyle tutanağa bağlanır ve 4458 sayılı Kanunun 177 nci maddesinin birinci fıkrasının (m) bendi uyarınca
tasfiye edilmek üzere ilgili tasfiye işletme müdürlüğüne teslim edilir.
Tasfiye edilecek malların taşınmasında İşletici veya B.K.İ.’nin mevcut imkanlarından yararlanılır.
Tasfiye edilecek mallar, tasfiye gerçekleşene kadar başka bir açık veya kapalı
depolama alanında muhafaza edilebilir. Uygun depolama koşullarının mevcut
olmaması nedeniyle, tasfiye edilecek malda meydana gelecek eskime, bozulma,
çürüme veya değer kaybı gibi durumlar için Bakanlık ve İşletici veya B.K.İ.
sorumlu tutulamaz.
Tasfiye edilecek malların, tasfiye işlemi gerçekleşmeden önce
kullanım süresinin dolması, eskime, bozulma, çürüme gibi nedenler sonucunda
ekonomik değerini yitirmesi, sağlığa veya çevreye zararlı olduğunun anlaşılması
veya diğer yollarla tasfiye edilememiş olması halinde; bu mallar 37 nci madde hükümlerine göre imha edilir.
Genel Müdürlük, birinci ve üçüncü fıkralar kapsamında tahliye
süresi verme ve bu süreyi uzatma yetkisini Bölge Müdürlüğüne devredebilir.”
MADDE 10- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 11- Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.